Pnömatik, gaz basıncını mekanik harekete çevirme amaçlı eğitim ve uygulamaları içeren endüstriyel bir bilim dalıdır. Pratik olarak vakum ve pozitif hava basıncı ile çalışan sistemler ve kullanılan devre elemanları pnömatiğin kapsamı içerisinde değerlendirilir. Pnömatik sistemlerin en yaygın kullanım alanı imalat endüstrisidir.
Farklı bir tanım olarak da "yararlı bir iş yapabilmek için sıkıştırılmış hava olarak depolanan enerjiyi kullanan sistemlere pnömatik sistemler denir." Pnömatik aygıtlar için gerekli hava, basınçlı bir kompresörden sağlanır. Kompresör havayı sıkıştırarak sağlam bir hava tankında depolar.
Tarihçe
Eski Yunan dilinde rüzgâr ya da nefes manasına gelen "pneuma" (bu kelime ayrıca "ruh" anlamına da gelir) kelimesinden gelen pnömatik, basınçlı hava ile çalışan mekanik sistemlerin hareket ve kontrolünü inceleyen bilim ve mühendislik dalıdır.
Basınçlı hava, insanların kullandıklari ilk enerji türlerinden biridir. Havanın bilinçli sekilde algılanması, aynı zamanda bu araçla bilinçli çalışma yüzyıllar öncesine gitmektedir. Bilinen en eski uygulama MÖ 2500 yıllarında kullanılan hava körüğüdür. Pnömatiğin sistematik olarak güç uygulamalarında kullanılmaya başlaması 19. yüzyılın ortalarına dayanır. O dönemlerde özellikle basınçlı hava ile çalışan el aletleri, matkaplar, lokomotifler ve benzeri güç sistemleri pnömatiğin gelişimine ve hızla yaygınlaşmasına öncülük etmişti. Ancak günümüzde de çeşitli uygulamalarda yer alan modern kontrol elemanları ilk kez 20. yüzyılın ortalarında kullanılmaya başlamıştır. Ayrıca havalı av silahları, hobi ve spor amaçlı kullanılan karbondioksit kartuşlu silahlar da birer pnömatik makinedir.
Pnömatik Sistemlerde Kullanılan Gazlar
Sabit ve hareketli uygulamaların çok büyük bir bölümünde basınçla sıkıştırılmış ortam havası kullanılır. Bunun en büyük iki sebebi kaynak temininin devamlılığı ve ortaya herhangi bir zararlı atığın çıkmıyor olmasıdır. Pnömatik sistemlerde kullanılan ortam havası, kullanıldıktan sonra genellikle ortama geri salınır.
Bazı küçük, bağımsız ortamlarda çalışan sistemler, solunum sorunlarına yol açabilecek gazlarla çalışabilirler. Bunlardan en yaygın kullanılanları nitrojen ve karbondioksit gazlarıdır. Saf oksijen ortamda solunum açısından sıkıntı yaratmamakla birlikte çok yanıcı olduğundan pnömatik uygulamalarda kullanılmaz.
Hidrolik Sistemlerle Karşılaştırma
Pnömatik hareket ve kontrol sistemlerinin hidrolik ve elektrikli sistemlere nazaran bazı üstünlükleri vardır. Hidroliğe göre daha düşük basınçlarda çalışırlar, bu sebeple pnömatik donanımlar daha ucuzdur. Yüksek çalışma hızları yakalayabilirler.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- 6. Ulusal Hidrolik ve Pnömatik Kongresi ve Sergisi28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- PNÖMATİK Nedir? Pnömatik sistemleri tanıyalım26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- Prof.Dr. İrfan Ay; Hidrolik Pnömatik; 2002
Wikimedia Commons'ta Pnömatik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Makine mühendisliği ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pnomatik gaz basincini mekanik harekete cevirme amacli egitim ve uygulamalari iceren endustriyel bir bilim dalidir Pratik olarak vakum ve pozitif hava basinci ile calisan sistemler ve kullanilan devre elemanlari pnomatigin kapsami icerisinde degerlendirilir Pnomatik sistemlerin en yaygin kullanim alani imalat endustrisidir Farkli bir tanim olarak da yararli bir is yapabilmek icin sikistirilmis hava olarak depolanan enerjiyi kullanan sistemlere pnomatik sistemler denir Pnomatik aygitlar icin gerekli hava basincli bir kompresorden saglanir Kompresor havayi sikistirarak saglam bir hava tankinda depolar TarihceEski Yunan dilinde ruzgar ya da nefes manasina gelen pneuma bu kelime ayrica ruh anlamina da gelir kelimesinden gelen pnomatik basincli hava ile calisan mekanik sistemlerin hareket ve kontrolunu inceleyen bilim ve muhendislik dalidir Basincli hava insanlarin kullandiklari ilk enerji turlerinden biridir Havanin bilincli sekilde algilanmasi ayni zamanda bu aracla bilincli calisma yuzyillar oncesine gitmektedir Bilinen en eski uygulama MO 2500 yillarinda kullanilan hava korugudur Pnomatigin sistematik olarak guc uygulamalarinda kullanilmaya baslamasi 19 yuzyilin ortalarina dayanir O donemlerde ozellikle basincli hava ile calisan el aletleri matkaplar lokomotifler ve benzeri guc sistemleri pnomatigin gelisimine ve hizla yayginlasmasina onculuk etmisti Ancak gunumuzde de cesitli uygulamalarda yer alan modern kontrol elemanlari ilk kez 20 yuzyilin ortalarinda kullanilmaya baslamistir Ayrica havali av silahlari hobi ve spor amacli kullanilan karbondioksit kartuslu silahlar da birer pnomatik makinedir Pnomatik Sistemlerde Kullanilan GazlarSabit ve hareketli uygulamalarin cok buyuk bir bolumunde basincla sikistirilmis ortam havasi kullanilir Bunun en buyuk iki sebebi kaynak temininin devamliligi ve ortaya herhangi bir zararli atigin cikmiyor olmasidir Pnomatik sistemlerde kullanilan ortam havasi kullanildiktan sonra genellikle ortama geri salinir Bazi kucuk bagimsiz ortamlarda calisan sistemler solunum sorunlarina yol acabilecek gazlarla calisabilirler Bunlardan en yaygin kullanilanlari nitrojen ve karbondioksit gazlaridir Saf oksijen ortamda solunum acisindan sikinti yaratmamakla birlikte cok yanici oldugundan pnomatik uygulamalarda kullanilmaz Hidrolik Sistemlerle KarsilastirmaPnomatik hareket ve kontrol sistemlerinin hidrolik ve elektrikli sistemlere nazaran bazi ustunlukleri vardir Hidrolige gore daha dusuk basinclarda calisirlar bu sebeple pnomatik donanimlar daha ucuzdur Yuksek calisma hizlari yakalayabilirler Ayrica bakinizHidrolik Otomatik kontrolDis baglantilar6 Ulusal Hidrolik ve Pnomatik Kongresi ve Sergisi28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde PNOMATIK Nedir Pnomatik sistemleri taniyalim26 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaProf Dr Irfan Ay Hidrolik Pnomatik 2002Wikimedia Commons ta Pnomatik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Makine muhendisligi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz