Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2017) |
Poliçe, Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen, keşideci (düzenleyen), muhatap ve lehtardan oluşan, üçlü bir havale ilişkisini barındıran bir kambiyo senedi türüdür.
Keşideci, bir poliçe düzenleyip tedavüle çıkararak; poliçede lehtar olarak gözüken kişiye poliçede yazan miktarı, bir üçüncü kişi olan muhataptan tahsil etme yetkisini, muhatapa ise bu miktarı lehtara ödeme yetkisini vermektedir. Poliçenin düzenlenme amacı çoğu zaman, keşidecinin lehdara, muhatapın da keşideciye olan borçlarını takas etmek olsa da, poliçe illetten mücerret (sebepten bağımsız) bir kıymetli evrak olduğu için düzenlenebilmesi için taraflar arasında mutlaka bir borç ilişkisinin varlığı aranmamakta ve hatta böyle bir borç ilişkisi varsa bile bu ilişki poliçe metnine yazılamamaktadır.
Hukuken, hiç kimse tek taraflı bir işlemle başka birisini borç altına sokamadığı için poliçede de keşideci, muhatabı bir ödeme yapmaya zorlayamaz ve bu nedenle muhatap söz konusu poliçeyi kabul edip etmemekte serbesttir. Muhatap poliçeyi kabul etmediği takdirde herhangi bir borç altına girmemekte ve poliçedeki miktardan sorumlu olmamaktadır. Muhatap borcu kabul ettiği anda ise poliçede yazan borcu ödemekle yükümlü hale gelmektedir ve bu durumda poliçenin asıl borçlusu olmaktadır. Muhatapın poliçeyi kabul etmemesi halinde lehtar, bir protesto çekerek keşideciye başvurabilmektedir. Ancak keşideci poliçeyi düzenlerken, muhatabın kabul etmemesi halinde bundan sorumlu olmayacağını poliçeye yazabilmektedir. Bu durumda lehtar, başvurabileceği başka bir ciranta bulunmaması halinde poliçeyi tahsil edemez. Poliçe illetten mücerret olduğu için lehtar, poliçeyi hükümsüz hale gelse bile keşideci ile varsa aralarındaki asıl borç ilişkisine dayanarak alacağını başka şekillerde talep edebilmekte veya başka bir kambiyo senedi daha düzenlenmesini isteyebilmektedir.
Bir kıymetli evrak olan poliçe, tedavüle çıktıktan sonra lehtar tarafından başka kişilere ciro edilerek piyasada dolaşıma sokulabilir. Bu durumda lehtardan poliçeyi ciro ile devralan kişi, lehtarın yerine geçerek muhatapa tahsil için başvurabilir, Muhatabın poliçeyi kabul etmemesi halinde ise bir protesto çekerek keşideciye veya poliçeyi kendisine ciro eden lehtara başvurabilir. Yine kendisi de başka birisine poliçeyi ciro edebilir ve bu durumda ciro ettiği kişi kendisine de başvurabilir.
Türk Ticaret Kanunu’nda esas olarak ve geniş bir şekilde düzenlenen kambiyo senedi poliçedir (TTK.m.583-687). Bu itibarla bazı istisnalar olmakla birlikte poliçedeki birçok hüküm diğer kambiyo senetleri olan çek ve bonolar için de uygulanır.
Şekil Şartları
Poliçe Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen sıkı şekil şartlarına bağlıdır. Bu şekil şartları genellikle geçerlilik şartları olup herhangi birisinin eksikliği halinde poliçeyi mutlaka geçersiz kılan şartlar olmakla birlikte (mutlak geçerlilik) bir kısmı birbirleri yerine kaim olabilen(geçebilen) diğer bir ifade ile alternatif şekil şartı olduğu takdirde poliçeyi geçersiz kılmayan, aksi durumda ise geçersiz kılan şartlar (nispi geçerlilik) ve diğer bir kısmı ise eksikliklerinin poliçenin geçerliliğine etkisinin bulunmadığı şartlardır (TTK.m.583-592).
Zorunlu (Mutlak) Geçerlilik Şartları
1- Poliçe sözcüğünün Poliçe Metninde Yer Alması
Poliçe sözcüğünün poliçe metninde yer alması zorunlu olup, poliçenin başına veya diğer bir kısmına yazılması geçerli değildir. Poliçe sözcüğünün yer almadığı bir poliçe emre yazılmış ise emre yazılı havale olarak kabul edilir. Yabancı dillerde hazırlanan poliçelerde bu kelimenin yabancı dil karşılığının yer alması gerekir.
2- Belirli (Muayyen) Bir Bedel
Poliçede belirli bir para miktarının yazılmasını zorunlu kılan bu unsur iki alt unsuru içermektedir. Birincisi; miktarın yazılması, ikincisi ise para cinsinin yazılmasıdır. Herhangi bir tutar belirtilmeksizin,sözgelimi, “satın aldığım otomobil bedeli karşılığı ödeyeniz” gibi kayıtlar geçerli değildir. Bedelin bir hesap işlemiyle bulunacak şekilde belirtilmesi de geçerli değildir. Örnek, beheri Onmilyar Türk lirası olan on adet makine bedelini ödeyiniz gibi..
Miktar, Türk lirası olabileceği gibi yabancı para cinsinden de olabilir. Miktar yazılmakla birlikte para cinsinin yazılmaması, eksik veya yetersiz yazılması halinde poliçe geçersiz olur. Örneğin, gerek poliçenin üst tarafındaki tutar kısmına gerekse senet metni içindeki kısma 10.000.000 Dolar yazılması durumunda miktar belli olmakla birlikte para cinsi belli olmadığından poliçe yine geçersiz olur. Zira hangi para cinsi veya hangi Dolar olduğu belli olmadığından belirli bir bedel şartı yerine gelmemiş olur. Amerikan Doları, Avustralya Doları gibi ayrı ülkelere ait aynı cins para birimleri söz konusudur. Bu nedenle hangi ülke parası olduğu açıkça yazılmalıdır. Para cinslerinin kısaltılarak yazılması halinde, kısaltmanın hangi para cinsine ait olduğunu belirlemeye yeterli olması gerekir. Senet bedeli hem yazı ve hem de rakamla gösterilip de iki bedel arasında fark bulunması halinde, yazı ile gösterilen bedel geçerlidir. Senet üzerinde yer alan miktarın yalnız yazı ile veya yalnız rakamla ancak birçok defa gösterilmiş olması ve bu miktarlar arasında fark bulunması halinde ise en az olan miktar geçerlidir (TTK.m.588).
3- Kayıtsız ve Şartsız Ödeme Taahhüdü/Havale
Poliçeler, üçüncü bir şahıs tarafından (Keşideci tarafından) bir bedelin lehdara ödenmesine yönelik verilen ödeme talimatı (emri) niteliğindedir. Bu havalelerin kayıtsız ve şartsız olması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile poliçenin, belirli şartların gerçekleşmesi halinde geçerli olacağı şeklindeki kayıtları içermemesi gerekir. Bu nitelikteki kayıtlar senedi geçersiz kılar. Misal: “İşbu poliçe …… işinin yapılması halinde geçerlidir” veya “İşbu poliçe malın teslimi halinde geçerlidir” veya “İşbu poliçe …… işin yapılmaması halinde geçersiz olacaktır” şeklindeki poliçe bedelinin hangi durumlarda talep edilebileceği veya edilemeyeceği kaydını taşıyan poliçeler geçersizdir.
4- Lehdarın Adı ve Soyadı/Unvanı
Poliçe üzerinde, senet bedelinin kime veya kimin emrine ödeneceğini gösteren lehdar unsuru, poliçenin ilk hak sahibini gösteren ve poliçenin tedavüle çıkarılması halinde de ilk ciranta olması gereken kişinin tespiti için de zorunlu olan bir unsurdur. Gerçek veya tüzel kişiler lehdar olabilir. Lehdarın gerçek kişi olması halinde gerçek kişinin ad ve soyadının, tüzel kişi ise unvanının yazılması zorunludur. Bir gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmeyen yazılımlar lehdar unsurunun varlığı için yeterli değildir. Örneğin, lehdar olarak Hakan Kuyumculuk gibi bir yazılımda gerçek adı ve soyadı yer almadığı gibi bir tüzel kişinin unvanında yer alması gereken unsurlar da yer almadığı için bu şekilde düzenlenen bir poliçe geçersizdir. Herhangi bir kişi, poliçeyi düzenleyen keşideci veya poliçeyi kabul eden muhatap poliçede lehdar olarak gösterilebilir (TTK.m.585).
5-Keşidecinin İmzası
İmzanın geçerliliği için imzanın muhakkak el ile atılması gerekir. Paraf imza olmadığı için paraf ile yetinilemez. Ayrıca mühür veya kaşe, baskılı imza gibi aletlerle ve parmak izi ile atılan imzalar ve dolayısıyla bu imzaları taşıyan poliçe geçersizdir (TTK.m.668). Kanunun parmak izi ve mühür kabulü poliçe daha doğrusu kambiyo senetleri dışındaki belgeler için geçerlidir. Bir başka anlatımla, mühürler ve parmak izleri tasdik edilmiş olsa bile poliçe geçerli olmaz.
Keşidecinin el yazısıyla atılmış imzasının senedin ön yüzünde ve senet metninin altında bulunması gereklidir. Kanunen keşidecinin imzası yeterli olmakla birlikte keşidecinin kim olduğunun tespiti ve özellikle keşidecinin tüzel kişi olması durumunda keşideci unvanının poliçede yer alması, poliçenin kimin tarafından verildiğinin tespiti bakımından önemlidir. Zira, poliçede imzası bulunanın borçlu olarak mı yoksa bir başka kişi adına temsilen veya vekaleten mi imzalamış olup olmadığının tespiti ancak ad ve soyadı veya unvan ile sıfatın belirtilmiş olması ile mümkündür. Kambiyo senedinin temsilen veya vekaleten imzalanması için temsilcinin ve vekilin yetkili olması gerekir. Bu bakımdan temsilcinin hukuki niteliği ile vekâletnamenin kapsamının kambiyo senedi düzenlemeye yeterli olmalıdır. Temsile yetkili olmadığı halde bir şahsın temsilcisi sıfatiyle bir poliçeye imzalayan kişi ile temsil yetkisini aşar biçimde poliçe imzalayan kişiler, poliçeden dolayı kişisel olarak sorumlu olurlar (TTK.m.590).
Kambiyo senetlerinin vekaleten düzenlenmesine ilişkin özel düzenleme yapılmış olup, buna göre vekilin vekâletnamesinde özel yetki olmadıkça kambiyo senedi düzenleyemez(Borçlar Kanunu m.388/2).
6- Muhatabın Adı ve Soyadı/Unvanı
Poliçede asıl borçlu muhataptır. Muhatap ad/soyad veya unvanı, poliçenin herhangi bir yerine yazılabilir.
Kambiyo senedi düzenleme ehliyeti olan herkes poliçede muhatap olarak gösterilebilir. Poliçeyi düzenleyen keşideci kendisini muhatap gösterebilir (TTK.m.585).
Muhatap ad/soyadı veya unvanının poliçede yer alması zorunlu bir unsur olmakla birlikte, muhatap imzasının bulunması zorunlu değildir. Muhatap, poliçeyi imzalamakla birlikte borçlu sıfatını kazanmış olur.
Keşideci için açıklanan hususlar muhatap için de geçerlidir.
7- Keşide (Tanzim) Tarihi
Keşide tarihi, poliçenin ne zaman düzenlendiğini gösteren tarihtir. Keşide tarihinin poliçede yer almasının önemi; senedi tanzim edenin tanzim tarihindeki ehliyet ve yetkisini ve ayrıca tanzim tarihinde keşidecinin lehdara borçlu olup olmadığının tespiti bakımından önemlidir. Sözgelimi, 30.11.2004 tanzim tarihli bir poliçe tanzim eden Fatma Kaya’nın bu tarihte kambiyo senedi (poliçe) düzenleme ehliyetini (rüştünü ikmal edip etmediği, temyiz kudretine haiz olup olmadığı ve kısıtlı olup olmadığı) haiz olup olmadığı, poliçeyi Kaya Antika Ve Hediyelik A.Ş. adına düzenlemesi halinde bu şirketi temsil ve ilzama yetkili olup olmadığı hususu ancak poliçede yer alan tanzim tarihi ile tespit edilebilir.
Keşide gününü gün, ay ve yıl olarak gösterilmeli ve resmi tarihe göre imkânsız ve takvimde olmayan bir gün, bir tarih olmamalıdır. Sözgelimi, 30 Şubat 2000, 31 Nisan 2001 gibi takvimde olmayan tarih veya 9.18.1994, 25.15.2002 gibi ay ile günün yer değiştirilmesi şeklindeki yazımların geçerli olup olmadığı konusunda farklı Yargıtay kararları bulunmakta olup, son kararları 30 Şubat ve 31 Nisan gibi yazımların geçerli olduğu bu halde olmayan günün son gün (30 Şubat’ın 28 Şubat olarak) kabul edilebileceği, aynı şekilde 9.18.1994 tarihindeki yazımda olduğu gibi ay ve günün yer değiştirdiği durumların kabul edilebileceği, ancak 25.15.2004 gibi bir yazımın gün veya ay yer değiştirmesi olarak kabul edilmeyeceği, zira 25. ve 15. ayın takvimde hiçbir şekilde yer almayacağı bu nedenle bu yazımın senedi geçersiz kılacağı şeklinde kararlar bulunmaktadır.
Alternatif (Nispi) Geçerlilik Şartları
1- Keşide (Tanzim) Yeri
Poliçenin nerede düzenlendiğini gösteren bir kayıt olup, poliçenin herhangi bir yerine yazılması yeterlidir.
Keşide yeri olarak herhangi bir yer gösterilmemiş ise poliçe üzerinde ödeme yeri olarak gösterilen yer veya adres olarak yazılı yer keşide yeri olarak kabul edilmektedir (TTK.m.584/4).
Poliçe üzerinde ödeme yeri, adres veya sair bir yer bulunmamakta ise poliçe geçersiz olacaktır. Bir unsurun diğer bir unsur yerine geçebilmesi diğer bir ifade ile ödeme yeri ile keşide yerinin birbirlerinin alternatifi olabilmeleri nedeni ile bu unsur alternatif (nispi) geçerlilik şartı olarak adlandırılmaktadır. Keşide yerinin idari bir birim olarak gösterilmesi gerekir. Mahalle, cadde ve sokak olarak gösterilmesi hukuken zorunlu olmamakla birlikte, adres yazılmakla birlikte bağlı olduğu idari birimin (ilçe ve ilin) gösterilmemesi halinde keşide yeri yazılmış sayılmayacağından bu nitelikteki bir senet geçersizdir.
2- Ödeme Yeri
Keşide yeri ile ilgili açıklamalarda belirtildiği üzere, ödeme yerinin yazılmış olduğu bir poliçede ödeme yeri keşide unsuru için yeterlidir. Bu sonuç ödeme yeri için de geçerlidir.Ödeme yeri yazılmamış olmakla birlikte keşide yerinin yazılmış olduğu bir poliçede yer alan keşide yeri ödeme yeri olarak da kabul edilebilir. Bu imkân ayrıca ödeme yeri yazılmış olunmasına engel değildir. Ödeme yeri poliçe üzerinde ayrıca gösterilebilir.
Ayrıca ödeme yerinin gösterilmediği durumlarda poliçe üzerindeki adres aynı zamanda ödeme yeri de kabul edilir (TTK.m.584/3). Poliçe üzerinde ödeme yeri gösterilmediği gibi hiçbir adres yoksa bu takdirde poliçe geçersiz olacaktır. Adresle ilgili açıklamalar keşide (tanzim) yeri ile ilgili bölümde yapılmıştır.
İhtiyari Şartlar
1- Vade
Zamanaşımı süreleri vade tarihinden itibaren işlemeye başlar.
Yazılan vadenin ilmen olması mümkün olmayan tarih olması ve sair konularda keşide tarihi ile ilgili bölümde yapılan açıklamalar vade için de aynen geçerlidir.
Vadeye ilişkin süreler hesaplanırken poliçenin düzenlendiği gün hesaba dahil edilmez.Vadesi pazara veya diğer bir resmi tatil gününe rastlayan senedin ödenmesi tatili izleyen ilk işgünü istenebilir. Bu durumda senedin vadesi ile ödeme günü farklı olur. Vade olarak dört çeşit vade konabilir. Vadesi başka şekilde yazılan veya birbirini takibeden vadeleri gösteren poliçeler geçersizdir (TTK.m.615).
Belirli bir tarih belirli bir gün olabileceği gibi belirli bir ayın başı, ayın ortası ya da ayın sonu olarak da gösterilebilir. Bu ifadelerden ayın birinci, onbeşinci ve sonuncu günleri anlaşılır.
B) Vadenin Poliçenin Keşide Gününden Belli Bir Süre Sonra Şeklinde Gösterilmesi
Senede keşide tarihinden belirli bir süre sonra, sözgelimi; 121 gün ya da 2 ay sonra gibi bir vade konabilir. Keşide tarihinden bir ya da birkaç ay sonra ödenecek bir senedin vadesi, ödemenin yapılması gereken ayın mukabil gününde gelmiş olur. Eğer mukabil gün bulunamazsa vade söz konusu ayın son günü gelmiş sayılır.Vade 1,5 ay seklinde gösterilmişse, yarim aylar onbes gün dolarak dikkate alınır.
C) Vadenin Poliçenin Görüldükten Belirli Bir Süre Sonra Şeklinde Gösterilmesi
Poliçeyi keşide eden kişi, poliçeye düzenlerken, senedin kendisine ibraz edilmesinden belirli bir süre sonra ödeme yapılacağını vade olarak poliçe üzerine kaydedebilir. Örneğin; "Görüldüğünden 30 gün sonra" gibi. Bu durumda, senedin, keşide tarihinden itibaren bir yıl içinde hamil tarafından kabul için ibrazı gereklidir. Poliçeyi görecek olan muhataptır. Keşide tarihinden itibaren bir yıl içinde muhataba görülmek üzere ibraz edilmelidir. Muhatap kabul etmemek şartıyla görülmüştür diye bir kayıt koyup imzalayabilir. Süre poliçenin görülmesinden sonra belli bir süre şeklinde işler.
Senedin görülmek üzere ibraz edildiğinin ve böylece vadenin tespiti için, kabul için poliçe kendisine ibraz edilen kişinin senedin üzerine görülmüştür kaydı ile birlikte tarih atması gerekir. Bu takdirde bu tarih vadenin başlangıcı olur. Poliçenin kabul edilmemesi neden ile protesto edilmesi veya muhatabın görülmüştür şeklindeki beyan ve tarih atmaması halinde poliçe yasada öngörülmüş olan süresin sonunda ibraz edilmiş sayılır, böyle bir durumda, vade, bir yıllık sürenin sonunda başlar (TTK.m.617).
D) Görüldüğünde Ödenecek Şeklinde Olan Vadede
Poliçede hiç vade olmaması veya görüldüğünde vadeli olacağının belirtilmesi hallerde poliçe görüldüğünde ödenir demektir (TTK. m.584).
Görüldüğünde ödenecek poliçelerin keşide gününden itibaren bir yıl içinde ödenmek üzere ibraz edilmeleri gerekir. Keşidecinin belirli bir süreden önce ibraz edilmeyeceğine dair kaydı koymak hakkı da vardır (TTK.m.616).
2- Bedel Kaydı
Poliçede bulunması mecburi olan bir şart olmamakla birlikte, yazılması halinde ise önemli hukuki sonuçları olan bir unsurdur. Bu kayıt poliçenin niçin düzenlendiğini ve verildiğini göstermektedir. Bu amaçla yazılan kayıtlar içinde en çok rastlanılan "bedeli kabz olunmuştur." ya da "bedeli malen alınmıştır" seklinde ifadelerdir. Diğer bir anlatımla, poliçedeki bedel kaydı, asil borç ilişkisinin tarafları arasında doğabilecek anlaşmazlıklarda poliçe bedelinin ödenmesi gerektiğinin ispatı amacıyla yazılan bir kayıttır. Bu itibarla bu kaydın poliçenin verilmesine neden olan ilişkiye (asıl borç ilişkisine) uygun olması gerekir. Aksi takdirde poliçenin bedelsiz olduğu iddiası ile karşılaşmak ihtimali söz konusu olabilmektedir. Örneğin, mal satılan bir kişiden alınan poliçede “bedeli nakden ahzolunmuştur” gibi gerçek ilişki ile alakası olmayan kayıtların konması halinde bu kayıt poliçeyi keşide eden ile lehdar arasında ihtilaf oluşturabilir.
3- Yetki Kaydı
Doğacak uyuşmazlıkların hangi mahkemelerde görüleceği hususunun senet düzenlenirken,senet üzerine yazılmasıdır.
Kanunen yetkili mahkemelerin (borçlunun ikametgâhının bulunduğu yerdeki mahkeme) yanı sıra taraflarca, bir başka mahkeme yetkili, olarak tespit edilebilir. "Bu senetten doğan anlaşmazlıkların halinde Ankara İcra Daireleri ve Mahkemeleri yetkilidir." gibi.
Poliçede yetkili mahkeme tayin edilmiş ise, poliçe ile ilgili dava, icra takibi ve sair yasal işlemlerin borçlunun ikametgâhı mahkeme ve icra dairelerinde veya yetki şartında belirtilen yer mahkemesinde de açılabilir.
4- Faiz Şartı
TTK., görüldüğünde ya da görüldüğünden belirli bir süre sonra ödenecek bonolara faiz şartı konabileceğini diğer vadeli bonolarda faiz şartının yazılamayacağını kabul etmiştir. (TTK.m.587).
5- Muacceliyet Kaydı
Birbirini izleyen vadeli birden fazla poliçenin söz konusu olduğu durumlarda bonolardan birisinin ödenmemesi halinde diğerlerinin de vadesinin gelmiş sayılması için poliçelere yazılan "poliçe vadesinde ödenmediği takdirde müteakip bonolar muacceliyet kesbedecektir" şeklindeki kayıtlar geçersizdir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2017 Police Turk Ticaret Kanunu nda duzenlenen kesideci duzenleyen muhatap ve lehtardan olusan uclu bir havale iliskisini barindiran bir kambiyo senedi turudur Kesideci bir police duzenleyip tedavule cikararak policede lehtar olarak gozuken kisiye policede yazan miktari bir ucuncu kisi olan muhataptan tahsil etme yetkisini muhatapa ise bu miktari lehtara odeme yetkisini vermektedir Policenin duzenlenme amaci cogu zaman kesidecinin lehdara muhatapin da kesideciye olan borclarini takas etmek olsa da police illetten mucerret sebepten bagimsiz bir kiymetli evrak oldugu icin duzenlenebilmesi icin taraflar arasinda mutlaka bir borc iliskisinin varligi aranmamakta ve hatta boyle bir borc iliskisi varsa bile bu iliski police metnine yazilamamaktadir Hukuken hic kimse tek tarafli bir islemle baska birisini borc altina sokamadigi icin policede de kesideci muhatabi bir odeme yapmaya zorlayamaz ve bu nedenle muhatap soz konusu policeyi kabul edip etmemekte serbesttir Muhatap policeyi kabul etmedigi takdirde herhangi bir borc altina girmemekte ve policedeki miktardan sorumlu olmamaktadir Muhatap borcu kabul ettigi anda ise policede yazan borcu odemekle yukumlu hale gelmektedir ve bu durumda policenin asil borclusu olmaktadir Muhatapin policeyi kabul etmemesi halinde lehtar bir protesto cekerek kesideciye basvurabilmektedir Ancak kesideci policeyi duzenlerken muhatabin kabul etmemesi halinde bundan sorumlu olmayacagini policeye yazabilmektedir Bu durumda lehtar basvurabilecegi baska bir ciranta bulunmamasi halinde policeyi tahsil edemez Police illetten mucerret oldugu icin lehtar policeyi hukumsuz hale gelse bile kesideci ile varsa aralarindaki asil borc iliskisine dayanarak alacagini baska sekillerde talep edebilmekte veya baska bir kambiyo senedi daha duzenlenmesini isteyebilmektedir Bir kiymetli evrak olan police tedavule ciktiktan sonra lehtar tarafindan baska kisilere ciro edilerek piyasada dolasima sokulabilir Bu durumda lehtardan policeyi ciro ile devralan kisi lehtarin yerine gecerek muhatapa tahsil icin basvurabilir Muhatabin policeyi kabul etmemesi halinde ise bir protesto cekerek kesideciye veya policeyi kendisine ciro eden lehtara basvurabilir Yine kendisi de baska birisine policeyi ciro edebilir ve bu durumda ciro ettigi kisi kendisine de basvurabilir Turk Ticaret Kanunu nda esas olarak ve genis bir sekilde duzenlenen kambiyo senedi policedir TTK m 583 687 Bu itibarla bazi istisnalar olmakla birlikte policedeki bircok hukum diger kambiyo senetleri olan cek ve bonolar icin de uygulanir Sekil SartlariPolice Turk Ticaret Kanunu nda belirtilen siki sekil sartlarina baglidir Bu sekil sartlari genellikle gecerlilik sartlari olup herhangi birisinin eksikligi halinde policeyi mutlaka gecersiz kilan sartlar olmakla birlikte mutlak gecerlilik bir kismi birbirleri yerine kaim olabilen gecebilen diger bir ifade ile alternatif sekil sarti oldugu takdirde policeyi gecersiz kilmayan aksi durumda ise gecersiz kilan sartlar nispi gecerlilik ve diger bir kismi ise eksikliklerinin policenin gecerliligine etkisinin bulunmadigi sartlardir TTK m 583 592 Zorunlu Mutlak Gecerlilik Sartlari1 Police sozcugunun Police Metninde Yer Almasi Police sozcugunun police metninde yer almasi zorunlu olup policenin basina veya diger bir kismina yazilmasi gecerli degildir Police sozcugunun yer almadigi bir police emre yazilmis ise emre yazili havale olarak kabul edilir Yabanci dillerde hazirlanan policelerde bu kelimenin yabanci dil karsiliginin yer almasi gerekir 2 Belirli Muayyen Bir Bedel Policede belirli bir para miktarinin yazilmasini zorunlu kilan bu unsur iki alt unsuru icermektedir Birincisi miktarin yazilmasi ikincisi ise para cinsinin yazilmasidir Herhangi bir tutar belirtilmeksizin sozgelimi satin aldigim otomobil bedeli karsiligi odeyeniz gibi kayitlar gecerli degildir Bedelin bir hesap islemiyle bulunacak sekilde belirtilmesi de gecerli degildir Ornek beheri Onmilyar Turk lirasi olan on adet makine bedelini odeyiniz gibi Miktar Turk lirasi olabilecegi gibi yabanci para cinsinden de olabilir Miktar yazilmakla birlikte para cinsinin yazilmamasi eksik veya yetersiz yazilmasi halinde police gecersiz olur Ornegin gerek policenin ust tarafindaki tutar kismina gerekse senet metni icindeki kisma 10 000 000 Dolar yazilmasi durumunda miktar belli olmakla birlikte para cinsi belli olmadigindan police yine gecersiz olur Zira hangi para cinsi veya hangi Dolar oldugu belli olmadigindan belirli bir bedel sarti yerine gelmemis olur Amerikan Dolari Avustralya Dolari gibi ayri ulkelere ait ayni cins para birimleri soz konusudur Bu nedenle hangi ulke parasi oldugu acikca yazilmalidir Para cinslerinin kisaltilarak yazilmasi halinde kisaltmanin hangi para cinsine ait oldugunu belirlemeye yeterli olmasi gerekir Senet bedeli hem yazi ve hem de rakamla gosterilip de iki bedel arasinda fark bulunmasi halinde yazi ile gosterilen bedel gecerlidir Senet uzerinde yer alan miktarin yalniz yazi ile veya yalniz rakamla ancak bircok defa gosterilmis olmasi ve bu miktarlar arasinda fark bulunmasi halinde ise en az olan miktar gecerlidir TTK m 588 3 Kayitsiz ve Sartsiz Odeme Taahhudu Havale Policeler ucuncu bir sahis tarafindan Kesideci tarafindan bir bedelin lehdara odenmesine yonelik verilen odeme talimati emri niteligindedir Bu havalelerin kayitsiz ve sartsiz olmasi gerekmektedir Diger bir ifade ile policenin belirli sartlarin gerceklesmesi halinde gecerli olacagi seklindeki kayitlari icermemesi gerekir Bu nitelikteki kayitlar senedi gecersiz kilar Misal Isbu police isinin yapilmasi halinde gecerlidir veya Isbu police malin teslimi halinde gecerlidir veya Isbu police isin yapilmamasi halinde gecersiz olacaktir seklindeki police bedelinin hangi durumlarda talep edilebilecegi veya edilemeyecegi kaydini tasiyan policeler gecersizdir 4 Lehdarin Adi ve Soyadi Unvani Police uzerinde senet bedelinin kime veya kimin emrine odenecegini gosteren lehdar unsuru policenin ilk hak sahibini gosteren ve policenin tedavule cikarilmasi halinde de ilk ciranta olmasi gereken kisinin tespiti icin de zorunlu olan bir unsurdur Gercek veya tuzel kisiler lehdar olabilir Lehdarin gercek kisi olmasi halinde gercek kisinin ad ve soyadinin tuzel kisi ise unvaninin yazilmasi zorunludur Bir gercek veya tuzel kisiyi ifade etmeyen yazilimlar lehdar unsurunun varligi icin yeterli degildir Ornegin lehdar olarak Hakan Kuyumculuk gibi bir yazilimda gercek adi ve soyadi yer almadigi gibi bir tuzel kisinin unvaninda yer almasi gereken unsurlar da yer almadigi icin bu sekilde duzenlenen bir police gecersizdir Herhangi bir kisi policeyi duzenleyen kesideci veya policeyi kabul eden muhatap policede lehdar olarak gosterilebilir TTK m 585 5 Kesidecinin Imzasi Imzanin gecerliligi icin imzanin muhakkak el ile atilmasi gerekir Paraf imza olmadigi icin paraf ile yetinilemez Ayrica muhur veya kase baskili imza gibi aletlerle ve parmak izi ile atilan imzalar ve dolayisiyla bu imzalari tasiyan police gecersizdir TTK m 668 Kanunun parmak izi ve muhur kabulu police daha dogrusu kambiyo senetleri disindaki belgeler icin gecerlidir Bir baska anlatimla muhurler ve parmak izleri tasdik edilmis olsa bile police gecerli olmaz Kesidecinin el yazisiyla atilmis imzasinin senedin on yuzunde ve senet metninin altinda bulunmasi gereklidir Kanunen kesidecinin imzasi yeterli olmakla birlikte kesidecinin kim oldugunun tespiti ve ozellikle kesidecinin tuzel kisi olmasi durumunda kesideci unvaninin policede yer almasi policenin kimin tarafindan verildiginin tespiti bakimindan onemlidir Zira policede imzasi bulunanin borclu olarak mi yoksa bir baska kisi adina temsilen veya vekaleten mi imzalamis olup olmadiginin tespiti ancak ad ve soyadi veya unvan ile sifatin belirtilmis olmasi ile mumkundur Kambiyo senedinin temsilen veya vekaleten imzalanmasi icin temsilcinin ve vekilin yetkili olmasi gerekir Bu bakimdan temsilcinin hukuki niteligi ile vekaletnamenin kapsaminin kambiyo senedi duzenlemeye yeterli olmalidir Temsile yetkili olmadigi halde bir sahsin temsilcisi sifatiyle bir policeye imzalayan kisi ile temsil yetkisini asar bicimde police imzalayan kisiler policeden dolayi kisisel olarak sorumlu olurlar TTK m 590 Kambiyo senetlerinin vekaleten duzenlenmesine iliskin ozel duzenleme yapilmis olup buna gore vekilin vekaletnamesinde ozel yetki olmadikca kambiyo senedi duzenleyemez Borclar Kanunu m 388 2 6 Muhatabin Adi ve Soyadi Unvani Policede asil borclu muhataptir Muhatap ad soyad veya unvani policenin herhangi bir yerine yazilabilir Kambiyo senedi duzenleme ehliyeti olan herkes policede muhatap olarak gosterilebilir Policeyi duzenleyen kesideci kendisini muhatap gosterebilir TTK m 585 Muhatap ad soyadi veya unvaninin policede yer almasi zorunlu bir unsur olmakla birlikte muhatap imzasinin bulunmasi zorunlu degildir Muhatap policeyi imzalamakla birlikte borclu sifatini kazanmis olur Kesideci icin aciklanan hususlar muhatap icin de gecerlidir 7 Keside Tanzim Tarihi Keside tarihi policenin ne zaman duzenlendigini gosteren tarihtir Keside tarihinin policede yer almasinin onemi senedi tanzim edenin tanzim tarihindeki ehliyet ve yetkisini ve ayrica tanzim tarihinde kesidecinin lehdara borclu olup olmadiginin tespiti bakimindan onemlidir Sozgelimi 30 11 2004 tanzim tarihli bir police tanzim eden Fatma Kaya nin bu tarihte kambiyo senedi police duzenleme ehliyetini rustunu ikmal edip etmedigi temyiz kudretine haiz olup olmadigi ve kisitli olup olmadigi haiz olup olmadigi policeyi Kaya Antika Ve Hediyelik A S adina duzenlemesi halinde bu sirketi temsil ve ilzama yetkili olup olmadigi hususu ancak policede yer alan tanzim tarihi ile tespit edilebilir Keside gununu gun ay ve yil olarak gosterilmeli ve resmi tarihe gore imkansiz ve takvimde olmayan bir gun bir tarih olmamalidir Sozgelimi 30 Subat 2000 31 Nisan 2001 gibi takvimde olmayan tarih veya 9 18 1994 25 15 2002 gibi ay ile gunun yer degistirilmesi seklindeki yazimlarin gecerli olup olmadigi konusunda farkli Yargitay kararlari bulunmakta olup son kararlari 30 Subat ve 31 Nisan gibi yazimlarin gecerli oldugu bu halde olmayan gunun son gun 30 Subat in 28 Subat olarak kabul edilebilecegi ayni sekilde 9 18 1994 tarihindeki yazimda oldugu gibi ay ve gunun yer degistirdigi durumlarin kabul edilebilecegi ancak 25 15 2004 gibi bir yazimin gun veya ay yer degistirmesi olarak kabul edilmeyecegi zira 25 ve 15 ayin takvimde hicbir sekilde yer almayacagi bu nedenle bu yazimin senedi gecersiz kilacagi seklinde kararlar bulunmaktadir Alternatif Nispi Gecerlilik Sartlari1 Keside Tanzim Yeri Policenin nerede duzenlendigini gosteren bir kayit olup policenin herhangi bir yerine yazilmasi yeterlidir Keside yeri olarak herhangi bir yer gosterilmemis ise police uzerinde odeme yeri olarak gosterilen yer veya adres olarak yazili yer keside yeri olarak kabul edilmektedir TTK m 584 4 Police uzerinde odeme yeri adres veya sair bir yer bulunmamakta ise police gecersiz olacaktir Bir unsurun diger bir unsur yerine gecebilmesi diger bir ifade ile odeme yeri ile keside yerinin birbirlerinin alternatifi olabilmeleri nedeni ile bu unsur alternatif nispi gecerlilik sarti olarak adlandirilmaktadir Keside yerinin idari bir birim olarak gosterilmesi gerekir Mahalle cadde ve sokak olarak gosterilmesi hukuken zorunlu olmamakla birlikte adres yazilmakla birlikte bagli oldugu idari birimin ilce ve ilin gosterilmemesi halinde keside yeri yazilmis sayilmayacagindan bu nitelikteki bir senet gecersizdir 2 Odeme Yeri Keside yeri ile ilgili aciklamalarda belirtildigi uzere odeme yerinin yazilmis oldugu bir policede odeme yeri keside unsuru icin yeterlidir Bu sonuc odeme yeri icin de gecerlidir Odeme yeri yazilmamis olmakla birlikte keside yerinin yazilmis oldugu bir policede yer alan keside yeri odeme yeri olarak da kabul edilebilir Bu imkan ayrica odeme yeri yazilmis olunmasina engel degildir Odeme yeri police uzerinde ayrica gosterilebilir Ayrica odeme yerinin gosterilmedigi durumlarda police uzerindeki adres ayni zamanda odeme yeri de kabul edilir TTK m 584 3 Police uzerinde odeme yeri gosterilmedigi gibi hicbir adres yoksa bu takdirde police gecersiz olacaktir Adresle ilgili aciklamalar keside tanzim yeri ile ilgili bolumde yapilmistir Ihtiyari Sartlar1 Vade Zamanasimi sureleri vade tarihinden itibaren islemeye baslar Yazilan vadenin ilmen olmasi mumkun olmayan tarih olmasi ve sair konularda keside tarihi ile ilgili bolumde yapilan aciklamalar vade icin de aynen gecerlidir Vadeye iliskin sureler hesaplanirken policenin duzenlendigi gun hesaba dahil edilmez Vadesi pazara veya diger bir resmi tatil gunune rastlayan senedin odenmesi tatili izleyen ilk isgunu istenebilir Bu durumda senedin vadesi ile odeme gunu farkli olur Vade olarak dort cesit vade konabilir Vadesi baska sekilde yazilan veya birbirini takibeden vadeleri gosteren policeler gecersizdir TTK m 615 Belirli bir tarih belirli bir gun olabilecegi gibi belirli bir ayin basi ayin ortasi ya da ayin sonu olarak da gosterilebilir Bu ifadelerden ayin birinci onbesinci ve sonuncu gunleri anlasilir B Vadenin Policenin Keside Gununden Belli Bir Sure Sonra Seklinde Gosterilmesi Senede keside tarihinden belirli bir sure sonra sozgelimi 121 gun ya da 2 ay sonra gibi bir vade konabilir Keside tarihinden bir ya da birkac ay sonra odenecek bir senedin vadesi odemenin yapilmasi gereken ayin mukabil gununde gelmis olur Eger mukabil gun bulunamazsa vade soz konusu ayin son gunu gelmis sayilir Vade 1 5 ay seklinde gosterilmisse yarim aylar onbes gun dolarak dikkate alinir C Vadenin Policenin Goruldukten Belirli Bir Sure Sonra Seklinde Gosterilmesi Policeyi keside eden kisi policeye duzenlerken senedin kendisine ibraz edilmesinden belirli bir sure sonra odeme yapilacagini vade olarak police uzerine kaydedebilir Ornegin Goruldugunden 30 gun sonra gibi Bu durumda senedin keside tarihinden itibaren bir yil icinde hamil tarafindan kabul icin ibrazi gereklidir Policeyi gorecek olan muhataptir Keside tarihinden itibaren bir yil icinde muhataba gorulmek uzere ibraz edilmelidir Muhatap kabul etmemek sartiyla gorulmustur diye bir kayit koyup imzalayabilir Sure policenin gorulmesinden sonra belli bir sure seklinde isler Senedin gorulmek uzere ibraz edildiginin ve boylece vadenin tespiti icin kabul icin police kendisine ibraz edilen kisinin senedin uzerine gorulmustur kaydi ile birlikte tarih atmasi gerekir Bu takdirde bu tarih vadenin baslangici olur Policenin kabul edilmemesi neden ile protesto edilmesi veya muhatabin gorulmustur seklindeki beyan ve tarih atmamasi halinde police yasada ongorulmus olan suresin sonunda ibraz edilmis sayilir boyle bir durumda vade bir yillik surenin sonunda baslar TTK m 617 D Goruldugunde Odenecek Seklinde Olan Vadede Policede hic vade olmamasi veya goruldugunde vadeli olacaginin belirtilmesi hallerde police goruldugunde odenir demektir TTK m 584 Goruldugunde odenecek policelerin keside gununden itibaren bir yil icinde odenmek uzere ibraz edilmeleri gerekir Kesidecinin belirli bir sureden once ibraz edilmeyecegine dair kaydi koymak hakki da vardir TTK m 616 2 Bedel Kaydi Policede bulunmasi mecburi olan bir sart olmamakla birlikte yazilmasi halinde ise onemli hukuki sonuclari olan bir unsurdur Bu kayit policenin nicin duzenlendigini ve verildigini gostermektedir Bu amacla yazilan kayitlar icinde en cok rastlanilan bedeli kabz olunmustur ya da bedeli malen alinmistir seklinde ifadelerdir Diger bir anlatimla policedeki bedel kaydi asil borc iliskisinin taraflari arasinda dogabilecek anlasmazliklarda police bedelinin odenmesi gerektiginin ispati amaciyla yazilan bir kayittir Bu itibarla bu kaydin policenin verilmesine neden olan iliskiye asil borc iliskisine uygun olmasi gerekir Aksi takdirde policenin bedelsiz oldugu iddiasi ile karsilasmak ihtimali soz konusu olabilmektedir Ornegin mal satilan bir kisiden alinan policede bedeli nakden ahzolunmustur gibi gercek iliski ile alakasi olmayan kayitlarin konmasi halinde bu kayit policeyi keside eden ile lehdar arasinda ihtilaf olusturabilir 3 Yetki Kaydi Dogacak uyusmazliklarin hangi mahkemelerde gorulecegi hususunun senet duzenlenirken senet uzerine yazilmasidir Kanunen yetkili mahkemelerin borclunun ikametgahinin bulundugu yerdeki mahkeme yani sira taraflarca bir baska mahkeme yetkili olarak tespit edilebilir Bu senetten dogan anlasmazliklarin halinde Ankara Icra Daireleri ve Mahkemeleri yetkilidir gibi Policede yetkili mahkeme tayin edilmis ise police ile ilgili dava icra takibi ve sair yasal islemlerin borclunun ikametgahi mahkeme ve icra dairelerinde veya yetki sartinda belirtilen yer mahkemesinde de acilabilir 4 Faiz Sarti TTK goruldugunde ya da goruldugunden belirli bir sure sonra odenecek bonolara faiz sarti konabilecegini diger vadeli bonolarda faiz sartinin yazilamayacagini kabul etmistir TTK m 587 5 Muacceliyet Kaydi Birbirini izleyen vadeli birden fazla policenin soz konusu oldugu durumlarda bonolardan birisinin odenmemesi halinde digerlerinin de vadesinin gelmis sayilmasi icin policelere yazilan police vadesinde odenmedigi takdirde muteakip bonolar muacceliyet kesbedecektir seklindeki kayitlar gecersizdir