Preeklampsi veya gebelik zehirlenmesi, hipertansiyon ve idrarda yüksek miktarda protein bulunmasıyla karakterize bir obstetrik hastalıktır. Bu bozukluk çoğunlukla üçüncü trimestre’de meydana gelir ve zamanla daha da kötüleşir. Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı, düşük seviyede kan platelatları, karaciğer fonksyon bozukluğu, böbrek disfonksyonu, şişkinlik, akciğerlerde su toplaması sebebiyle kısa soluk alıp verme ve görünüş bozuklukları görülebilmektedir. Preeklamsi hem anne hem de doğacak olan bebek için kötü sonuçlar doğurabilir. Eğer tedâvi edilmezse, fetüsün alınmasına kadar süren sonuçlar ortaya çıkabilir.
Preeklampsi | |
---|---|
Hipertrofik desidual vaskülopatisinin gösteren bir mikrografi, gestasyonel hipertansiyon ve preeklampsi görülen bir bulgudur. | |
Uzmanlık | Obstetrik |
Pre-eklamsi’nin risk faktörleri; obezite, prior hipertansiyon, yaşlılık ve diyabetes mellitustur. Genellikle ikiz ve ilk gebeliği olan kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Altta yatan mekanizma, plasenta içerisindeki kan damarlarının anormal biçimini içeren diğer risk faktörleridir. Vakaların çoğu doğumdan evvel teşhis edilmektedir. Nâdiren, preeklemsi doğum sonrası dönemde görülebilir. Geçmişte, teşhis koymak için yüksek kan basıncı ve idrarda protein bulunmasının gerekli iken, bazı tanımlamalarda organ diskonksyonu ile ilişkilendirilen hipertansiyon da dahil edilmiştir. İki farklı zamanda kan basınıcının 140 mmHg sistolik, 90 mmHg diastolik basınçtan daha yüksek olması durumunda, dört saatten fazla arayla bir kadında gebeliğinin yirminci haftasından sonra tanımlanır. Preeklampsi rutin doğum öncesi bakım sırasında kontrol için taranır.
Önerilen korunma yolları; yüksek riskli kişilerde aspirin, düşük alımlı bölgelere kalsiyum takviyesi, önceden gelen hipertansiyonun tedavisi. Bunlarla birlikte fetüs ve plesentanın alınması da preeklemsi için etkili bir tedavi yöntemidir. Bebek alımının önerilmesi, preeklemsinin nasıl şeklide olduğuna bağlıdır. Kan basıncı tedavisi; labetalol ve methyldopa gibi, annenin çocuk alımından önceki durumunu iyileştirebilir. Magnezyum sülfat bu çeşit hastalıklar ile preeklemsi’den korunmak için kullanılabilir. Yatak istirahati ve tuz alımı korunma ve tedavi için kullanışlı bir yol olarak görülmemiştir.
Preeklampsi dünya çapındaki gebeliklerin %2-8’ini etkilemektedir. Hipertansif gebelik bozukluğu. Gebelikteki ölümlerin en fazla görüldüğü durumdur. 2013-1990 yılları arasında 29.000 ölümle sonuçlanan vaka görülmüştür. Preeklamsi genel olarak 32 haftadan sonra meydana gelmektedir; fakat, daha önce meydana gelmiş ise kötü sonuçlar doğurabilmektedir. Preeklemsisi olan hastaların ileriki hayatlarında kalp hastalıklarına yakalanma riski artmaktadır. Eklamsi Yunancada yılıdırım anlamına gelmektedir. Durumun ilk olarak tanımlanması 5. yüzyılda Hippokrat tarafından yapılmıştır.
Belirti ve Bulgular
Şişkinlik (özellikle el ve ayakalrada) preeklemisinin en önemli belirtisi olarak değerlendirilmiştir. Fakat, şişkinlik hamilelikte ortak bir olgudur, preeklempside ayırt edici faktör olarak bunun faydası yüksek olmasıdır. Çukurlaşan ödem (beklenmedik şişkinlik,; özellikle ellerde, ayaklarda veya yüzde, üzerine basıldığında çukurlaşan) kayda değer olabilir ve bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekebilir.
Umumiyetle, preeklemsinin hiçbir belirtisi kendine özgü değildir ve hamilelikte konvülsyon gelişmesi bile, eklempsinin modern uygulamalarından başka nedenler olması daha muhtemeldir. Ayrıca, epigastrik ağrının bir bulgusu kalp yanması olarak yanlış yorumlanabilir. Tanı, bu nedenle, birçok preeklamptik özellikleri tesadüfî, doğumdan sonra kendisinin regresyon olmasının nihai kanıtı bu bulguya bağlıdır.
Sebepleri
Preeklemsinin kesin bir tanımlanmış sebebi bulunmamaktadır, birkaç risk faktörü sayılabilir:
- anormal plasentasyon (plasenta gelişimi ve biçimi)
- Immünolojik faktörler
- Mazi ve mevcut ailevî yatkınlık. Öncesinde hipertansyon, obezite, antifosfolipid sendromu ve mazisinde preeklempsi olgusu mevcut bulunan bireylerde görülme sıklığı daha fazladır.
- Diyet faktörü, örneğin; kalsiyum desteğinin az olması.
- Çevresel faktörler.
Fizyolojik olarak, araştırmalar preeklapsiyi şu fizyolojik değişikler ile ilişkilendirmiştir: ailevî immün cevap ve plesenta arasındaki değişim, plasental yaralanma, endotel hücre yaralanmaları, damarsal reaktivitelerin değişimi, oksitatif stres, vazoaktif maddeler arasında dengesizlik, intravasküler volüm azalması ve yaygın damar içi pıhtılaşma.
Eklemsinin sebebinin kesin olmaması, ana sebebinin preekemsiye yatkınlığı olan kadınlarda plasentasının anormal bir şekilde rahim duvarına tutunması görülmektedir. Bu anormal implante plasentanın bir hipoksi durum ve artmış oksidatif stres ve inflamatuar mediatörler ile birlikte annenin plazmaya antianjiyogenik proteinlerin salgılanmasının hasıl, zayıf uterin ve plasental perfüzyona neden olduğu düşünülmektedir.
Sınıflandırma | D
|
---|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Preeklampsi veya gebelik zehirlenmesi hipertansiyon ve idrarda yuksek miktarda protein bulunmasiyla karakterize bir obstetrik hastaliktir Bu bozukluk cogunlukla ucuncu trimestre de meydana gelir ve zamanla daha da kotulesir Kirmizi kan hucrelerinin yikimi dusuk seviyede kan platelatlari karaciger fonksyon bozuklugu bobrek disfonksyonu siskinlik akcigerlerde su toplamasi sebebiyle kisa soluk alip verme ve gorunus bozukluklari gorulebilmektedir Preeklamsi hem anne hem de dogacak olan bebek icin kotu sonuclar dogurabilir Eger tedavi edilmezse fetusun alinmasina kadar suren sonuclar ortaya cikabilir PreeklampsiHipertrofik desidual vaskulopatisinin gosteren bir mikrografi gestasyonel hipertansiyon ve preeklampsi gorulen bir bulgudur UzmanlikObstetrik Pre eklamsi nin risk faktorleri obezite prior hipertansiyon yaslilik ve diyabetes mellitustur Genellikle ikiz ve ilk gebeligi olan kadinlarda gorulme sikligi daha fazladir Altta yatan mekanizma plasenta icerisindeki kan damarlarinin anormal bicimini iceren diger risk faktorleridir Vakalarin cogu dogumdan evvel teshis edilmektedir Nadiren preeklemsi dogum sonrasi donemde gorulebilir Gecmiste teshis koymak icin yuksek kan basinci ve idrarda protein bulunmasinin gerekli iken bazi tanimlamalarda organ diskonksyonu ile iliskilendirilen hipertansiyon da dahil edilmistir Iki farkli zamanda kan basinicinin 140 mmHg sistolik 90 mmHg diastolik basinctan daha yuksek olmasi durumunda dort saatten fazla arayla bir kadinda gebeliginin yirminci haftasindan sonra tanimlanir Preeklampsi rutin dogum oncesi bakim sirasinda kontrol icin taranir Onerilen korunma yollari yuksek riskli kisilerde aspirin dusuk alimli bolgelere kalsiyum takviyesi onceden gelen hipertansiyonun tedavisi Bunlarla birlikte fetus ve plesentanin alinmasi da preeklemsi icin etkili bir tedavi yontemidir Bebek aliminin onerilmesi preeklemsinin nasil seklide olduguna baglidir Kan basinci tedavisi labetalol ve methyldopa gibi annenin cocuk alimindan onceki durumunu iyilestirebilir Magnezyum sulfat bu cesit hastaliklar ile preeklemsi den korunmak icin kullanilabilir Yatak istirahati ve tuz alimi korunma ve tedavi icin kullanisli bir yol olarak gorulmemistir Preeklampsi dunya capindaki gebeliklerin 2 8 ini etkilemektedir Hipertansif gebelik bozuklugu Gebelikteki olumlerin en fazla goruldugu durumdur 2013 1990 yillari arasinda 29 000 olumle sonuclanan vaka gorulmustur Preeklamsi genel olarak 32 haftadan sonra meydana gelmektedir fakat daha once meydana gelmis ise kotu sonuclar dogurabilmektedir Preeklemsisi olan hastalarin ileriki hayatlarinda kalp hastaliklarina yakalanma riski artmaktadir Eklamsi Yunancada yilidirim anlamina gelmektedir Durumun ilk olarak tanimlanmasi 5 yuzyilda Hippokrat tarafindan yapilmistir Belirti ve BulgularSiskinlik ozellikle el ve ayakalrada preeklemisinin en onemli belirtisi olarak degerlendirilmistir Fakat siskinlik hamilelikte ortak bir olgudur preeklempside ayirt edici faktor olarak bunun faydasi yuksek olmasidir Cukurlasan odem beklenmedik siskinlik ozellikle ellerde ayaklarda veya yuzde uzerine basildiginda cukurlasan kayda deger olabilir ve bir saglik kurulusuna basvurulmasi gerekebilir Umumiyetle preeklemsinin hicbir belirtisi kendine ozgu degildir ve hamilelikte konvulsyon gelismesi bile eklempsinin modern uygulamalarindan baska nedenler olmasi daha muhtemeldir Ayrica epigastrik agrinin bir bulgusu kalp yanmasi olarak yanlis yorumlanabilir Tani bu nedenle bircok preeklamptik ozellikleri tesadufi dogumdan sonra kendisinin regresyon olmasinin nihai kaniti bu bulguya baglidir SebepleriPreeklemsinin kesin bir tanimlanmis sebebi bulunmamaktadir birkac risk faktoru sayilabilir anormal plasentasyon plasenta gelisimi ve bicimi Immunolojik faktorler Mazi ve mevcut ailevi yatkinlik Oncesinde hipertansyon obezite antifosfolipid sendromu ve mazisinde preeklempsi olgusu mevcut bulunan bireylerde gorulme sikligi daha fazladir Diyet faktoru ornegin kalsiyum desteginin az olmasi Cevresel faktorler Fizyolojik olarak arastirmalar preeklapsiyi su fizyolojik degisikler ile iliskilendirmistir ailevi immun cevap ve plesenta arasindaki degisim plasental yaralanma endotel hucre yaralanmalari damarsal reaktivitelerin degisimi oksitatif stres vazoaktif maddeler arasinda dengesizlik intravaskuler volum azalmasi ve yaygin damar ici pihtilasma Eklemsinin sebebinin kesin olmamasi ana sebebinin preekemsiye yatkinligi olan kadinlarda plasentasinin anormal bir sekilde rahim duvarina tutunmasi gorulmektedir Bu anormal implante plasentanin bir hipoksi durum ve artmis oksidatif stres ve inflamatuar mediatorler ile birlikte annenin plazmaya antianjiyogenik proteinlerin salgilanmasinin hasil zayif uterin ve plasental perfuzyona neden oldugu dusunulmektedir SiniflandirmaDMeSH D011225 398254007