Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Programlanmış hücre ölümü (PHÖ veya PCD), herhangi bir hücrenin, hücre içi bir programla ölmesinin planlaması ve gerçekleştirilmesidir.
Nekrozdan farklı olarak, ölen hücrelerin sonucunda dokuda akut hasarlanma ve enflamasyon yanıt oluşturulmaz. Programlanmış hücre ölümü, genellikle canlının yaşamı boyunca yarar sağlayan düzenli bir süreçtir. PHÖ, bitkiler ve Metazoa gruplarının doku gelişimleri sırasında esasi fonksiyonları sergiler.
- Apoptozis ya da Tip I hücre-ölümü
- Otofajik ya da Tip II hücre ölümü (sitoplazmik - hücre çekirdeğinin yok edilmesinden önce özel bir sırayla büyük vakuollerin organelleri yemesiyle bilinen süreç.)
Programlanmış hücre ölümünün bu iki şeklinden başka yollarda bulunmuştur. apotoptik olmayan programlanmış hücre ölümü olarak bilinen (ya da "-bağımısz programlanmış hücre ölümü" veya "nekroz benzeri programlanmış hücre ölümü") bu alternatif ölüm yolları apoptozis gibi etkilidir, arka planda işlem görürler ve PHÖ'nün ana tiplerini oluştururlar.
Bitki hücrelerinde kısmen otofajik hücre ölümüne benzer şekilde PHÖ görülür. PHÖ'nün bazı temel özellikleri bitkiler ve Metazoada büyük oranda korunmuştur.
"Programlanmış hücre ölümü", 1964'te Lockshin ve Williams tarafından böcek dokularının gelişimindeki ilişkilerde kullanılmıştır, ondan sekiz yıl kadar önce de apotozis keşfedilmiştir. O zamandan bu yana "PHÖ", bu iki terimden daha genel bir kullanım haline gelmiştir.
PHÖ, son zamanlarda gittkiçe artan ilgi ve araştırmaların konusu olmuştur. Bu eğilim, 2002'de Sydney Brenner (BK), H. Robert Horvitz (USA) ve John E. Sulston (BK)'ın Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü'nü almasıyla da vurgulanmıştır.
Bitki dokularında programlanmış hücre ölümü
Arabidopsis türlerinde tanımlanan "APL", düzenler vasküler dokuları düzenler ve çalışma arkadaşları, vasküler bitkilerin uzun mesafeli taşıma yapan iki sisteminden biri olan ksilemde, çeşitli hücre tiplerinin "hücre duvarları kalınlıklarında ve programlanmış hücre ölümlerinde, döküntülerin dikkatlice bağlanmasının farklılıklar" içeridiğini belirtmişlerdir. Yazarlar, bitkilerdeki PHÖ ürünlerinin yapısal önemli bir rolü olduğunu da vurgulamıştır.
PHÖ'nün temel morfolojik ve biyokimyasal özellikleri, bitkiler ve hayvanlar aleminde korunmuştur.
Bitki hücrelerin spesifik çeşitleri eşsiz hücre ölümü programlarını her nasılsa başardıklarını not düşmek gerekir. Hayvan apotozisiyle birlikte bunlar yaygın özelliklerdir -örneğin çekirdek DNA'sı degredasyonu- fakat bitkiler ksilemin elemanlarındaki vakuolün çökmesiyle tetiklenen hücre çekirdeği degredasyonu gibi kendi özelliklerine sahiplerdir.
Oxford Üniversitesinden bitki bilimciler, ve , ayçiçeği bitkisinin hücrelerindeki mitokondriyal genomdaki mutasyona ulaşmayı başarmışlardır. Bu araştırmanının sonucu olarak mitokondrinin vasküler bitkilerin ve diğer ökaryotik hücrelerin PHÖ'de temel rol oynadığı ileri sürülmüştür.
Polenlerde kendini döllenmenin PHÖ ile önlenmesi
Polenizasyon sırasında bitkiler kendilerini döllemenin engellenmesinde önemli bir anlamı olan "kendiyle uyuşmazlığı" (SI) yürütürler. Gelincik bitkisi üzerinde yapılan araştırmalar polenlerin bulunduğu yer olan pistillerdeki proteinlerin polenle etkileştiğini ve örneğin kendi poleniyle uyuşmazlıkta PHÖ'nü tetiklediğini göstermiştir. Araştırmacılar ve bir de, PHÖ'ce izlenen polen tüpü gelişiminin hızlı inhibisyonunun yanıt gerektirdiğini de bulmuşlardır.
Mycetozoa'da programlanmış hücre ölümü
Sosyal tabaka küfü eğer uniselüler formundaysa avcı amipe benzer bir davranış sergilerken, gelecek nesli verecek olan sporlarını dağıtırken hareketli bir sümüklüböceğe benzer bir özellik sergiler.
Bitkinin ölü hücrelerden oluşan sapı, bir çeşit PHÖ olan otofajik hücre ölümünün bazı özelliklerini paylaşır: hücrelerin içide oluşan büyük vakuoller, kromatin yoğunlaşmasının bir aşaması fakat DNA'nın hiç parçalanmaması. Ölü hücrelerce bırakılan kalıntıların yapısal rolü bitki dokusundaki PHÖ'nin ürünlerini anımsatır.
D. discoideum, günümüzden milyonlarca yıl önce ökaryotik atalarından meydana gelen olası bir dalın parçası olan sıvaşık bir küftür. Görünüşe göre, onlar yeşil bitkilerin, mantarların ve hayvanların atalarından sonra farklılaşmışlardır. Fakat evrim ağacındaki yerlerine göre gerçek şudur; PHÖ basitçe D. discoideumun 6. kromozomunda saklanıp, ona ek bir anlam katar: apoptozisin özelliklerinden olan bağımlı olmayan gelişimsel PHÖ yolunun çalışmasına izin verir.
PHÖ'nün evrimsel kökeni
Biyologlar uzun zaman mitokondrinin daha büyük ökaryotik hücrelerden da kapsayan bakterilerden kökenlendiğinden şüphelendiler. Lynn Margulis 1967'de bu teorinin kazananı oldu, gerçek dünyaca kabul edildi. Bu teorinin inandırıcı olayı, mitokondrinin kendi DNA'sına sahip olması ve genler ve replikasyon aygıtlarıyla donatılması gerçeğinde yatar. Bu evrimsel adım, enerji üreten bakterileri yutmaya başlayan ilkel ökaryotikler için daha riskli ve zıt olarak proto-ökaryotik konaklarına saldırmalarıyla başlayan mitokondrilerin ataları için çok tehlikeli olacaktır. Bu, insan beyaz kan hücreleri ve bakteriler arasındaki süreç günümüzde hala devam eder. Zamanının çoğunda, saldırgan bakteriler beyaz kan hücrelerince yokedilir, bununla beraber; prokaryotların hasarlanması sonucu enfeksiyon diye bilinen sonuçla bilinen kimyasal savaş için çok da olağanüstü değildir. Bu nadir evrimsel olaylardan birini günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce kesin ökaryotlar ve sadece varolmayıp, enerji üreten fakat simbiyozimden karşılıklı yarar sağlayan prokaryotlar için mümkün yapar. Mitokondriye sahip ökaryotik hücreler ölümle yaşam arasında bir çizgide canlı tutulur, çünkü mitokondri kendi hücre intiharını tetikleyebilecek molekülleri hala içermektedir. Bu süreç günümüzde sadece programlandığı zaman yavaş olarak gelişir. Hücrelere verilen kesin sinyallerle (komşulardan uyarı, stres ya da DNA hasarı gibi) mitokondri biyokimyasal kaskada neden olup, hücre ölümünü tetikleyen kaspas aktivatörlerini salar. Bu şekilde, hücre intiharı mekanizması günümüzde yaşamlarımızda var olan önemli bir ayrıntıdır.
Canlılarda PHÖ
Kaynakça
- ^ Engelberg-Kulka H, Amitai S, Kolodkin-Gal I, Hazan R (2006). "Bacterial Programmed Cell Death and Multicellular Behavior in Bacteria". PLoS Genetics. 2 (10). ss. 1518-26. 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- ^ Lawrence M. Schwartz; ve diğerleri. (1993). "Do All Programmed Cell Deaths Occur Via Apoptosis?". PNAS. 90 (3). s. 980. 8 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.;and, for a more recent view, see W. Bursch; ve diğerleri. (2000). "Programmed Cell Death (PCD): Apoptosis, Autophagic PCD, or Others?". Annals of the New York Academy of Sciences. Cilt 926. s. 1.
- ^ Kroemer G, Martin SJ (2005). "Caspase-independent cell death". Nat Med. 11 (7). ss. 725-30.
- ^ Richard A. Lockshin, Carroll M. Williams (1964). "Programmed cell death—II. Endocrine potentiation of the breakdown of the intersegmental muscles of silkmoths". Journal of Insect Physiology. 10 (4). ss. 643-649. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ "2002 Nobel Prize in Medicine or Physiology". 29 Ekim 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ Martin Bonke et al., published in Nature Vol. 425, Nov. 13, 2003, p. 181.
- ^ Mazal Solomon, et al.: "The Involvement of Cysteine Proteases and Protease Inhibitor Genes in the Regulation of Programmed Cell Death in Plants", The Plant Cell, Vol. 11, 431-444, March 1999. See also related articles in The Plant Cell Online, [1] 16 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ See Jun Ito and Hiroo Fukuda: "ZEN1 Is a Key Enzyme in the Degradation of Nuclear DNA during Programmed Cell Death of Tracheary Elements", The Plant Cell, Vol. 14, 3201-3211, December 2002.
- ^ "The PET1-CMS Mitochondrial Mutation in Sunflower Is Associated with Premature Programmed Cell Death and Cytochrome c Release", The Plant Cell, Vol. 13, 1803-1818, August 2001
- ^ Thomas, and Franklin-Tong: "Self-incompatibility triggers programmed cell death in Papaver pollen", Nature Vol. 429, 20 May 2004, p. 305.
- ^ Crespi B, Springer S: "Ecology. Social slime molds meet their match" Science 2003 Jan 3;299(5603):105-6 [2] 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ See the article by Levraud et al.: "Dictyostelium cell death : early emergence and demise of highly polarized paddle cells", The Journal of Cell Biology Vol. 160, 7, p. 1105 [3] 8 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ See also Roisin-Bouffay et al.: "Developmental Cell Death in Dictyostelium Does Not Require Paracaspase", The Journal of Biological Chemistry Vol. 279, 12, p. 11489, 19 March 2004 [4] 8 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ see "The Birth of Complex Cells", by Christian de Duve, Scientific American Vol. 274, 4, April, 1996
- ^ See "Ancient Invasions: From Endosymbionts to Organelle", by Sabrina D. Dyall et al., Science Vol. 304 p. 253, 9 April. 2004 [5] 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ see Chiarugi and Moskowitz, in Science 297, p. 200 [6] 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- www.caspases.org25 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- www.celldeath-apoptosis.org 21 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Programlanmis hucre olumu PHO veya PCD herhangi bir hucrenin hucre ici bir programla olmesinin planlamasi ve gerceklestirilmesidir Nekrozdan farkli olarak olen hucrelerin sonucunda dokuda akut hasarlanma ve enflamasyon yanit olusturulmaz Programlanmis hucre olumu genellikle canlinin yasami boyunca yarar saglayan duzenli bir surectir PHO bitkiler ve Metazoa gruplarinin doku gelisimleri sirasinda esasi fonksiyonlari sergiler Apoptozis ya da Tip I hucre olumu Otofajik ya da Tip II hucre olumu sitoplazmik hucre cekirdeginin yok edilmesinden once ozel bir sirayla buyuk vakuollerin organelleri yemesiyle bilinen surec Programlanmis hucre olumunun bu iki seklinden baska yollarda bulunmustur apotoptik olmayan programlanmis hucre olumu olarak bilinen ya da bagimisz programlanmis hucre olumu veya nekroz benzeri programlanmis hucre olumu bu alternatif olum yollari apoptozis gibi etkilidir arka planda islem gorurler ve PHO nun ana tiplerini olustururlar Bitki hucrelerinde kismen otofajik hucre olumune benzer sekilde PHO gorulur PHO nun bazi temel ozellikleri bitkiler ve Metazoada buyuk oranda korunmustur Programlanmis hucre olumu 1964 te Lockshin ve Williams tarafindan bocek dokularinin gelisimindeki iliskilerde kullanilmistir ondan sekiz yil kadar once de apotozis kesfedilmistir O zamandan bu yana PHO bu iki terimden daha genel bir kullanim haline gelmistir PHO son zamanlarda gittkice artan ilgi ve arastirmalarin konusu olmustur Bu egilim 2002 de Sydney Brenner BK H Robert Horvitz USA ve John E Sulston BK in Nobel Fizyoloji ve Tip Odulu nu almasiyla da vurgulanmistir Bitki dokularinda programlanmis hucre olumuArabidopsis turlerinde tanimlanan APL duzenler vaskuler dokulari duzenler ve calisma arkadaslari vaskuler bitkilerin uzun mesafeli tasima yapan iki sisteminden biri olan ksilemde cesitli hucre tiplerinin hucre duvarlari kalinliklarinda ve programlanmis hucre olumlerinde dokuntulerin dikkatlice baglanmasinin farkliliklar iceridigini belirtmislerdir Yazarlar bitkilerdeki PHO urunlerinin yapisal onemli bir rolu oldugunu da vurgulamistir PHO nun temel morfolojik ve biyokimyasal ozellikleri bitkiler ve hayvanlar aleminde korunmustur Bitki hucrelerin spesifik cesitleri essiz hucre olumu programlarini her nasilsa basardiklarini not dusmek gerekir Hayvan apotozisiyle birlikte bunlar yaygin ozelliklerdir ornegin cekirdek DNA si degredasyonu fakat bitkiler ksilemin elemanlarindaki vakuolun cokmesiyle tetiklenen hucre cekirdegi degredasyonu gibi kendi ozelliklerine sahiplerdir Oxford Universitesinden bitki bilimciler ve aycicegi bitkisinin hucrelerindeki mitokondriyal genomdaki mutasyona ulasmayi basarmislardir Bu arastirmaninin sonucu olarak mitokondrinin vaskuler bitkilerin ve diger okaryotik hucrelerin PHO de temel rol oynadigi ileri surulmustur Polenlerde kendini dollenmenin PHO ile onlenmesi Polenizasyon sirasinda bitkiler kendilerini dollemenin engellenmesinde onemli bir anlami olan kendiyle uyusmazligi SI yuruturler Gelincik bitkisi uzerinde yapilan arastirmalar polenlerin bulundugu yer olan pistillerdeki proteinlerin polenle etkilestigini ve ornegin kendi poleniyle uyusmazlikta PHO nu tetikledigini gostermistir Arastirmacilar ve bir de PHO ce izlenen polen tupu gelisiminin hizli inhibisyonunun yanit gerektirdigini de bulmuslardir Mycetozoa da programlanmis hucre olumuSosyal tabaka kufu eger uniseluler formundaysa avci amipe benzer bir davranis sergilerken gelecek nesli verecek olan sporlarini dagitirken hareketli bir sumuklubocege benzer bir ozellik sergiler Bitkinin olu hucrelerden olusan sapi bir cesit PHO olan otofajik hucre olumunun bazi ozelliklerini paylasir hucrelerin icide olusan buyuk vakuoller kromatin yogunlasmasinin bir asamasi fakat DNA nin hic parcalanmamasi Olu hucrelerce birakilan kalintilarin yapisal rolu bitki dokusundaki PHO nin urunlerini animsatir D discoideum gunumuzden milyonlarca yil once okaryotik atalarindan meydana gelen olasi bir dalin parcasi olan sivasik bir kuftur Gorunuse gore onlar yesil bitkilerin mantarlarin ve hayvanlarin atalarindan sonra farklilasmislardir Fakat evrim agacindaki yerlerine gore gercek sudur PHO basitce D discoideumun 6 kromozomunda saklanip ona ek bir anlam katar apoptozisin ozelliklerinden olan bagimli olmayan gelisimsel PHO yolunun calismasina izin verir PHO nun evrimsel kokeniBiyologlar uzun zaman mitokondrinin daha buyuk okaryotik hucrelerden da kapsayan bakterilerden kokenlendiginden suphelendiler Lynn Margulis 1967 de bu teorinin kazanani oldu gercek dunyaca kabul edildi Bu teorinin inandirici olayi mitokondrinin kendi DNA sina sahip olmasi ve genler ve replikasyon aygitlariyla donatilmasi gerceginde yatar Bu evrimsel adim enerji ureten bakterileri yutmaya baslayan ilkel okaryotikler icin daha riskli ve zit olarak proto okaryotik konaklarina saldirmalariyla baslayan mitokondrilerin atalari icin cok tehlikeli olacaktir Bu insan beyaz kan hucreleri ve bakteriler arasindaki surec gunumuzde hala devam eder Zamaninin cogunda saldirgan bakteriler beyaz kan hucrelerince yokedilir bununla beraber prokaryotlarin hasarlanmasi sonucu enfeksiyon diye bilinen sonucla bilinen kimyasal savas icin cok da olaganustu degildir Bu nadir evrimsel olaylardan birini gunumuzden yaklasik 2 milyon yil once kesin okaryotlar ve sadece varolmayip enerji ureten fakat simbiyozimden karsilikli yarar saglayan prokaryotlar icin mumkun yapar Mitokondriye sahip okaryotik hucreler olumle yasam arasinda bir cizgide canli tutulur cunku mitokondri kendi hucre intiharini tetikleyebilecek molekulleri hala icermektedir Bu surec gunumuzde sadece programlandigi zaman yavas olarak gelisir Hucrelere verilen kesin sinyallerle komsulardan uyari stres ya da DNA hasari gibi mitokondri biyokimyasal kaskada neden olup hucre olumunu tetikleyen kaspas aktivatorlerini salar Bu sekilde hucre intihari mekanizmasi gunumuzde yasamlarimizda var olan onemli bir ayrintidir Canlilarda PHOKaynakca Engelberg Kulka H Amitai S Kolodkin Gal I Hazan R 2006 Bacterial Programmed Cell Death and Multicellular Behavior in Bacteria PLoS Genetics 2 10 ss 1518 26 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2020 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Lawrence M Schwartz ve digerleri 1993 Do All Programmed Cell Deaths Occur Via Apoptosis PNAS 90 3 s 980 8 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2008 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link and for a more recent view see W Bursch ve digerleri 2000 Programmed Cell Death PCD Apoptosis Autophagic PCD or Others Annals of the New York Academy of Sciences Cilt 926 s 1 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Kroemer G Martin SJ 2005 Caspase independent cell death Nat Med 11 7 ss 725 30 Richard A Lockshin Carroll M Williams 1964 Programmed cell death II Endocrine potentiation of the breakdown of the intersegmental muscles of silkmoths Journal of Insect Physiology 10 4 ss 643 649 28 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2008 2002 Nobel Prize in Medicine or Physiology 29 Ekim 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2008 Martin Bonke et al published in Nature Vol 425 Nov 13 2003 p 181 Mazal Solomon et al The Involvement of Cysteine Proteases and Protease Inhibitor Genes in the Regulation of Programmed Cell Death in Plants The Plant Cell Vol 11 431 444 March 1999 See also related articles in The Plant Cell Online 1 16 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde See Jun Ito and Hiroo Fukuda ZEN1 Is a Key Enzyme in the Degradation of Nuclear DNA during Programmed Cell Death of Tracheary Elements The Plant Cell Vol 14 3201 3211 December 2002 The PET1 CMS Mitochondrial Mutation in Sunflower Is Associated with Premature Programmed Cell Death and Cytochrome c Release The Plant Cell Vol 13 1803 1818 August 2001 Thomas and Franklin Tong Self incompatibility triggers programmed cell death in Papaver pollen Nature Vol 429 20 May 2004 p 305 Crespi B Springer S Ecology Social slime molds meet their match Science 2003 Jan 3 299 5603 105 6 2 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde See the article by Levraud et al Dictyostelium cell death early emergence and demise of highly polarized paddle cells The Journal of Cell Biology Vol 160 7 p 1105 3 8 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde See also Roisin Bouffay et al Developmental Cell Death in Dictyostelium Does Not Require Paracaspase The Journal of Biological Chemistry Vol 279 12 p 11489 19 March 2004 4 8 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde see The Birth of Complex Cells by Christian de Duve Scientific American Vol 274 4 April 1996 See Ancient Invasions From Endosymbionts to Organelle by Sabrina D Dyall et al Science Vol 304 p 253 9 April 2004 5 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde see Chiarugi and Moskowitz in Science 297 p 200 6 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarwww caspases org25 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde www celldeath apoptosis org 21 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde