Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşleveselliğini kaybeden proteinlerin hücresel ortamda yok edilmesi olayıdır. Bu sayede yaklaşık her 20 günde bir canlının cildi yenilenmiş olur. Protein yıkımı olayı ilk olaran Avram Hershko, Irwin Rose ve Aaron Ciechanover tarafından gözlenmiştir. Bunun yanında bu bilimadamları 2004 Nobel Kimya Ödülünü paylaşmıştır.
Protein yıkımının gerçekleşmesi
Protein'in işe yaramaz hale gelmesi sadece parçalanıp, kullanılmasından gelmez. Ortamın etkisine de bağlıdır. Ortamın sıcaklığı ne kadar artarsa, protein daha çabuk işlevsellik kaybeder. Örneğin buzdolabındaki bir et, 40 °C sıcaklığında olan bir ortamdan çok geç bir şekilde çürümeye başlar. İçinde protein barındıran bir besin, çürümeye başladığı zaman protein yıkımı başlamıştır.
İşlevselliğini kaybeden protein, hücre çekirdeği tarafından işaretlenir. İşaretlenen protein, "Ubikuitin" ile taşınır. Belirli zamanlarda salgılanan enzimler ile işe yaramaz hale gelen proteinler yıkılır. Yıkma olayı Endoplazmik retikulum'da gerçekleşir. Yıkma olayı gerçekleştikten sonra "Ubikuitin" maddesi serbest bırakılır ve diğer işlevselliğini kaybeden proteinleri taşımak üzere geri döner.
Protein yıkımı ve hastalıklar
Protein yıkımı gerçekleşmezse, çok tehlikeli hastalıklar oluşabilir. Çünkü yıkıma uğramayan işe yaramaz protein, hücre gözeneklerini ve damarları tıkamaya başlar. Bu proteinlerin artması ile tıkanıklık büyür ve hastalık ölümcül bir tehlike halini alır. Bu hastalıklara Alzheimer, Parkinson ve Huntington örnek verilebilir. Proteinin yıkılamaması sebebiyle sadece bu olaylar gerçekleşmez. Bu olaylara "Ubikuitin" maddesi de bazen sebep oluyor. Yıkılacak proteini iyi tutamayan "Ubikuitin", proteini elinden kaçırır. Elden kaçan bu protein, vücudun düşmanı haline gelir ve bir hücre gözeneği veya damarı tutar. Eğerki yıkılması gereken protein kontrol edilemeyecek düzeye ulaşırsa, hücre bunların hepsini de yok edemez. Dolayısıyla bu işe yaramaz proteinlerin çoğu da serbest kalıyor. Eğerki bu proteinler beyinde yoğunlaşırsa beyin damarları tıkanır. Bundan bir müddet sonra eğerki beyin hücrelerinin DNA'sında bu nedenle değişim meydana gelirse, tümör hastalığı ortaya çıkar. Eğerki DNA'da değişim olmazsa Parkinson gibi hastalıklar ortaya çıkar. Bu nedenle de sıcaklığın çok yüksek olduğu yerlerde uzun süre durmak, böyle sonuçlar doğurabilir.
Kaynakça
- TÜBİTAK, Bilim Teknik Dergisi, Haziran 2010, sayı 511, s.76-79
- ingilizce maddesi 13 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Biyoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isleveselligini kaybeden proteinlerin hucresel ortamda yok edilmesi olayidir Bu sayede yaklasik her 20 gunde bir canlinin cildi yenilenmis olur Protein yikimi olayi ilk olaran Avram Hershko Irwin Rose ve Aaron Ciechanover tarafindan gozlenmistir Bunun yaninda bu bilimadamlari 2004 Nobel Kimya Odulunu paylasmistir Protein yikimiProtein yikiminin gerceklesmesiProtein in ise yaramaz hale gelmesi sadece parcalanip kullanilmasindan gelmez Ortamin etkisine de baglidir Ortamin sicakligi ne kadar artarsa protein daha cabuk islevsellik kaybeder Ornegin buzdolabindaki bir et 40 C sicakliginda olan bir ortamdan cok gec bir sekilde curumeye baslar Icinde protein barindiran bir besin curumeye basladigi zaman protein yikimi baslamistir Islevselligini kaybeden protein hucre cekirdegi tarafindan isaretlenir Isaretlenen protein Ubikuitin ile tasinir Belirli zamanlarda salgilanan enzimler ile ise yaramaz hale gelen proteinler yikilir Yikma olayi Endoplazmik retikulum da gerceklesir Yikma olayi gerceklestikten sonra Ubikuitin maddesi serbest birakilir ve diger islevselligini kaybeden proteinleri tasimak uzere geri doner Protein yikimi ve hastaliklarProtein yikimi gerceklesmezse cok tehlikeli hastaliklar olusabilir Cunku yikima ugramayan ise yaramaz protein hucre gozeneklerini ve damarlari tikamaya baslar Bu proteinlerin artmasi ile tikaniklik buyur ve hastalik olumcul bir tehlike halini alir Bu hastaliklara Alzheimer Parkinson ve Huntington ornek verilebilir Proteinin yikilamamasi sebebiyle sadece bu olaylar gerceklesmez Bu olaylara Ubikuitin maddesi de bazen sebep oluyor Yikilacak proteini iyi tutamayan Ubikuitin proteini elinden kacirir Elden kacan bu protein vucudun dusmani haline gelir ve bir hucre gozenegi veya damari tutar Egerki yikilmasi gereken protein kontrol edilemeyecek duzeye ulasirsa hucre bunlarin hepsini de yok edemez Dolayisiyla bu ise yaramaz proteinlerin cogu da serbest kaliyor Egerki bu proteinler beyinde yogunlasirsa beyin damarlari tikanir Bundan bir muddet sonra egerki beyin hucrelerinin DNA sinda bu nedenle degisim meydana gelirse tumor hastaligi ortaya cikar Egerki DNA da degisim olmazsa Parkinson gibi hastaliklar ortaya cikar Bu nedenle de sicakligin cok yuksek oldugu yerlerde uzun sure durmak boyle sonuclar dogurabilir KaynakcaTUBITAK Bilim Teknik Dergisi Haziran 2010 sayi 511 s 76 79 ingilizce maddesi 13 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Biyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz