Prusya Konfederasyonu (Almanca: Preußischer Bund, Lehçe: Związek Pruski) 21 Şubat 1440'ta Kwidzyn'de (o zamanlar resmi olarak Marienwerder) 53 soylu ve din adamından oluşan bir grup ve Prusya'daki 19 şehir tarafından Töton Şövalyeleri'nin keyfiliğine karşı çıkmak için kurulan bir organizasyondur. Daha önce 1397'de Chełmno Arazisi soyluları tarafından kurulan Kertenkele Birliği'ne benzer bir organizasyona dayanmaktadır.
1454 yılında Konfederasyon lideri Johannes von Baysen (Jan Bażyński), Kral IV. Kazimierz Jagiellon'dan Prusya'yı Polonya Krallığı'na dahil etmesini resmen istemiştir. Bu, şehirlerin Polonya'nın askeri masraflarını ortak finanse etmesiyle, Töton Tarikatı Devleti ile Polonya arasındaki On Üç Yıl Savaşının başlangıcına işaret ediyordu.
Arka plan
Töton Şövalyelerinin Grunwald Muharebesi'ndeki yenilgisinin ardından yapılan 1411 Birinci Toruń Barışı'na göre, Töton Tarikatı Polonya Krallığı'na yüksek tazminat ödemek zorunda kalmıştır. Manastır devleti, fon toplamak ve Polonya'ya karşı yeni bir savaş için yeniden silahlanmak amacıyla şehirlere yüksek vergiler koymuştur. 1420'lerde Büyük Üstat Paul von Rusdorf, Tarikat'a ve ilişkilerine istikrar getirdi, ancak Polonya ile savaş, 1431'de Litvanya İç Savaşı sırasında Şövalyelerin Polonya'yı işgal etmesiyle başka bir Polonya-Töton çatışmasını ateşlediğinde yeniden başladı.
Kuruluş
Yaklaşık otuz yıl süren artan hoşnutsuzluğun ardından, Töton devletinin kentlileri, soyluları ve toprak sahipleri, tarikatın yönetimine daha etkili bir şekilde karşı çıkmak için kendilerini örgütlediler. Örgütün kurulması kararı 21 Şubat 1440'ta Elbląg'da yapılan bir kongrede alınmıştır. Kongreye Chełmno (Culm), Elbląg (Elbing), Toruń (Thorn), Gdańsk (Danzig), Braniewo (Braunsberg), Królewiec (Königsberg) ve Knipawa (Kneiphof) şehirlerinin temsilcilerinin yanı sıra çeşitli bölgelerden soylular da katılmıştır. 14 Mart 1440'ta, Hansa şehirleri Danzig (Gdańsk), Elbing (Elbląg), Thorn (Toruń) ve Königsberg'in (Królewiec) önderliğinde 53 soylu ve din adamı ve 19 şehirden oluşan bir grup, Marienwerder'de (Kwidzyn) Prusya Konfederasyonunu kurmuştur. Daha sonra daha fazla kasaba katılmıştır. Danzig'de yeni üyeler Thorn'un arşivlerinde saklanan bir belgeyi imzalamışlardır. Konfederasyonun resmi temsilcileri Chełmno ve Toruń şehir konseyleri ve Chełmno Bölgesi şövalyeleriydi.
Büyük Üstat Paul von Rusdorf 1441'de öldükten sonra, halefi Konrad von Erlichshausen, 1449'daki ölümüne kadar uzlaşma müzakerelerine devam ettmştir. Konfederasyon, Kutsal Roma İmparatorluğu'ndaki Töton Tarikatı'na karşı destek için lobi faaliyetleri yürütmüştür. 1450'den 1467'ye kadar Büyük Üstat olan Ludwig von Erlichshausen, konfederasyona karşı daha agresif bir duruş sergilemiştir. İmparator III. Friedrich'in mahkemesinde dava açmıştır. Buna karşılık örgüt, duruşma sırasında görüşmek üzere gizli bir konsey kurmuştur. Gizli konsey Polonya ile görüşmelerde bulunmuş ve Töton Şövalyelerine karşı isyan çıkaracak güçleri örgütlemiştir. İmparatorluk mahkemesinin 1453 tarihli kararı konfederasyonun yasadışı olduğunu ilan etmiş, ancak karar ne örgüt ne de Polonya tarafından tanınmamıştır.
On Üç Yıl Savaşı
Şubat 1454'te Prusya Konfederasyonu, Töton Tarikatı'nın yönetimine karşı ayaklanmıştır. Her ikisi de Ostoja Klanından Jan de Jani ve 'nin desteğiyle konfederasyonu yöneten Gabriel von Baysen ve Johannes von Baysen, Polonya Kralı IV. Kazimierz Jagiellon'un korunmasını ve bölgenin Krallığa dahil edilmesini talep etmiştir. Kral bunu kabul etmiş ve Mart 1454'te Kraków'da bir kuruluş belgesi imzalamıştır. Ayrıca soylular için devam eden şehir hakları ve ayrıcalıklarının garantisini istemişler ve almışlardır. Konfederasyon delegeleri ve yetkilileri, Kraków'daki kuruluş sırasında ve sonraki aylarda Polonya Kralı'na bağlılık sözü vermişlerdir.
Sonuçta ortaya çıkan On Üç Yıl Savaşları, Töton Tarikatı'nın yenilgisi ve 1466'daki İkinci Toruń Barışı ile sonuçlanmıştır. Teşkilat, Polonya ile yeniden bütünleştirilen Gdańsk/Doğu Pomeranya ve Chełmno Arazisi ve yine Polonya'nın bir parçası olarak tanınan Elbląg ve Malbork ve Warmia bölgelerine ilişkin her türlü iddiadan vazgeçmiştir. Bu bölgeler, bazı yerel özerklik haklarıyla birlikte Polonya'nın yeni Kraliyet Prusya eyaletini oluşturmuştur. Ostoja Klanından Poniec'li Stibor, Malbork'un Tregality Lordu olmuştur. Tarihi Prusya'daki doğu bölgelerinin çoğu, Töton Tarikatı'nın elinde kalmış, ancak Polonya'nın bir tımarı ve himayesi olarak "tek ve bölünmez" Polonya Krallığı'nın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmiştir. Üyeleri fiilen bölünmüş olan Prusya Konfederasyonu'nun varlığı sona ermiştir.
Sonrası
Hem Polonya hem de Töton tarafları, İkinci Thorn Barışı'nın onayını İmparator III. Friedrich ve Papa II. Paulus'den isteme konusunda anlaştılar, ancak aynı zamanda anlaşmanın onaylanması için bu onayın gerekli olmayacağı konusunda da anlaştılar. Ancak kısa bir süre sonra Warmia Prensi Piskoposluğunun statüsüne ilişkin bir anlaşmazlık, Rahipler Savaşı adı verilen daha küçük bir çatışmayı başlatmıştır.
Katılımcı kasabalar
14 Mart 1440'ta Prusya Konfederasyonunu kuran kasabalar:
İsim |
---|
Thorn (Toruń ) "Yeni Şehir" dahil |
Culm (Chełmno ) |
Elbing (Elbląg ) "Yeni Şehir" dahil |
Danzig (Gdańsk ) |
Braunsberg (Braniewo ) |
Kneiphof (Knipawa) ve "Eski Şehir" dahil Königsberg (Królewiec) |
Graudenz (Grudziądz ) |
Strasburg (Brodnica ) |
Neumark (Nowe Miasto Lubawskie ) |
Löbau (Lubawa ) |
Rehden (Radzyń Chełmiński ) |
Wehlau (Welawa, şimdi Znamensk) |
Allenburg (Alembork, şimdi Druzhba ) |
Zinten (Cynty, şimdi Kornevo) |
Heiligenbeil (Święta Siekierka, şimdi Mamonovo ) |
Landsberg (Górowo Iławeckie ) |
1440'ta Prusya Konfederasyonu'na katılan kasabalar:
İsim | Katılım tarihi |
---|---|
Starogard Gdański | 31 Mart 1440 |
Morąg | 3 Nisan 1440 |
Pasłęk | 3 Nisan 1440 |
Miłakowo | 3 Nisan 1440 |
Tolkmicko | 3 Nisan 1440 |
Młynary | 3 Nisan 1440 |
Tczew | 3 Nisan 1440 |
Mewe (Gniew) | 3 Nisan 1440 |
Danzig Eski Kenti (Gdańsk) | 3 Nisan 1440 |
Neuenburg (Nowe) | 3 Nisan 1440 |
Lauenburg (Lebork) | 3 Nisan 1440 |
Leba (Łeba) | 3 Nisan 1440 |
Hela (Hel) | 3 Nisan 1440 |
Putzig (Disk) | 3 Nisan 1440 |
Marienwerder (Kwidzyn) | 17 Nisan 1440 |
Chojnice | 1 Mayıs 1440 |
Malbork | 5 Mayıs 1440 |
Bartoszyce | 5 Mayıs 1440 |
Sepopol | 5 Mayıs 1440 |
Rastembork (Kętrzyn) | 5 Mayıs 1440 |
Friedland (Frydląd, şimdi Pravdinsk ) | 5 Mayıs 1440 |
Orneta | 5 Mayıs 1440 |
Lidzbark Warmiński | 5 Mayıs 1440 |
Reszel | 5 Mayıs 1440 |
Dobre Miasto | 5 Mayıs 1440 |
Wartembork (Barczewo) | 5 Mayıs 1440 |
Jeziorany | 5 Mayıs 1440 |
Bisztynek | 5 Mayıs 1440 |
Olsztyn | 5 Mayıs 1440 |
Frombork | 5 Mayıs 1440 |
Melzak (Pieniężno) | 5 Mayıs 1440 |
Tuchola | 6 Mayıs 1440 |
Kreuzburg (Krzyżbork, şimdi Slavskoye ) | 30 Mayıs 1440 |
Domnau (Domnowo, şimdi Domnovo ) | 30 Mayıs 1440 |
Sztum | 21 Haziran 1440 |
Gerdauen (Gierdawy, şimdi Zheleznodorozhny ) | 18 Ekim 1440 |
Sonraki yıllarda Pasym, Nidzica, Działdowo, Dąbrówno, Olsztynek, Prabuty gibi başka kasabalar da katılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Górski, Karol (1949). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych (Lehçe). Poznań: Instytut Zachodni. s. XXXI.
- ^ a b Leba im Preußischen Bund, (Almanca). 5 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2007.
- ^ Górski, p. XLI
- ^ Górski, p. XLII
- ^ Górski, p. XLIV
- ^ Górski, p. XLV
- ^ Górski, p. 54
- ^ Górski, p. 71–72
- ^ Górski, p. 88-90, 206-207
- ^ Górski, p. 91-92, 209-210
- ^ Górski p. 96-97, 214-215
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Górski, p. XXXVII
- ^ a b c d e Górski, p. XXXVIII
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Prusya Konfederasyonu Almanca Preussischer Bund Lehce Zwiazek Pruski 21 Subat 1440 ta Kwidzyn de o zamanlar resmi olarak Marienwerder 53 soylu ve din adamindan olusan bir grup ve Prusya daki 19 sehir tarafindan Toton Sovalyeleri nin keyfiligine karsi cikmak icin kurulan bir organizasyondur Daha once 1397 de Chelmno Arazisi soylulari tarafindan kurulan Kertenkele Birligi ne benzer bir organizasyona dayanmaktadir Prusya Konfederasyonu Prusya yi Polonya Kralligi na dahil etmeyi teklif etmistir 1454 Polonya Merkezi Tarih Kayitlar Arsivi 1454 yilinda Konfederasyon lideri Johannes von Baysen Jan Bazynski Kral IV Kazimierz Jagiellon dan Prusya yi Polonya Kralligi na dahil etmesini resmen istemistir Bu sehirlerin Polonya nin askeri masraflarini ortak finanse etmesiyle Toton Tarikati Devleti ile Polonya arasindaki On Uc Yil Savasinin baslangicina isaret ediyordu Arka planToton Sovalyelerinin Grunwald Muharebesi ndeki yenilgisinin ardindan yapilan 1411 Birinci Torun Barisi na gore Toton Tarikati Polonya Kralligi na yuksek tazminat odemek zorunda kalmistir Manastir devleti fon toplamak ve Polonya ya karsi yeni bir savas icin yeniden silahlanmak amaciyla sehirlere yuksek vergiler koymustur 1420 lerde Buyuk Ustat Paul von Rusdorf Tarikat a ve iliskilerine istikrar getirdi ancak Polonya ile savas 1431 de Litvanya Ic Savasi sirasinda Sovalyelerin Polonya yi isgal etmesiyle baska bir Polonya Toton catismasini ateslediginde yeniden basladi KurulusPrusya Konfederasyonu nun 1440 tarihli kurulus kanunu Yaklasik otuz yil suren artan hosnutsuzlugun ardindan Toton devletinin kentlileri soylulari ve toprak sahipleri tarikatin yonetimine daha etkili bir sekilde karsi cikmak icin kendilerini orgutlediler Orgutun kurulmasi karari 21 Subat 1440 ta Elblag da yapilan bir kongrede alinmistir Kongreye Chelmno Culm Elblag Elbing Torun Thorn Gdansk Danzig Braniewo Braunsberg Krolewiec Konigsberg ve Knipawa Kneiphof sehirlerinin temsilcilerinin yani sira cesitli bolgelerden soylular da katilmistir 14 Mart 1440 ta Hansa sehirleri Danzig Gdansk Elbing Elblag Thorn Torun ve Konigsberg in Krolewiec onderliginde 53 soylu ve din adami ve 19 sehirden olusan bir grup Marienwerder de Kwidzyn Prusya Konfederasyonunu kurmustur Daha sonra daha fazla kasaba katilmistir Danzig de yeni uyeler Thorn un arsivlerinde saklanan bir belgeyi imzalamislardir Konfederasyonun resmi temsilcileri Chelmno ve Torun sehir konseyleri ve Chelmno Bolgesi sovalyeleriydi Buyuk Ustat Paul von Rusdorf 1441 de oldukten sonra halefi Konrad von Erlichshausen 1449 daki olumune kadar uzlasma muzakerelerine devam ettmstir Konfederasyon Kutsal Roma Imparatorlugu ndaki Toton Tarikati na karsi destek icin lobi faaliyetleri yurutmustur 1450 den 1467 ye kadar Buyuk Ustat olan Ludwig von Erlichshausen konfederasyona karsi daha agresif bir durus sergilemistir Imparator III Friedrich in mahkemesinde dava acmistir Buna karsilik orgut durusma sirasinda gorusmek uzere gizli bir konsey kurmustur Gizli konsey Polonya ile gorusmelerde bulunmus ve Toton Sovalyelerine karsi isyan cikaracak gucleri orgutlemistir Imparatorluk mahkemesinin 1453 tarihli karari konfederasyonun yasadisi oldugunu ilan etmis ancak karar ne orgut ne de Polonya tarafindan taninmamistir On Uc Yil SavasiSubat 1454 te Prusya Konfederasyonu Toton Tarikati nin yonetimine karsi ayaklanmistir Her ikisi de Ostoja Klanindan Jan de Jani ve nin destegiyle konfederasyonu yoneten Gabriel von Baysen ve Johannes von Baysen Polonya Krali IV Kazimierz Jagiellon un korunmasini ve bolgenin Kralliga dahil edilmesini talep etmistir Kral bunu kabul etmis ve Mart 1454 te Krakow da bir kurulus belgesi imzalamistir Ayrica soylular icin devam eden sehir haklari ve ayricaliklarinin garantisini istemisler ve almislardir Konfederasyon delegeleri ve yetkilileri Krakow daki kurulus sirasinda ve sonraki aylarda Polonya Krali na baglilik sozu vermislerdir Ikinci Torun Barisi Marian Jaroczynski nin 19 yuzyil tablosu Sonucta ortaya cikan On Uc Yil Savaslari Toton Tarikati nin yenilgisi ve 1466 daki Ikinci Torun Barisi ile sonuclanmistir Teskilat Polonya ile yeniden butunlestirilen Gdansk Dogu Pomeranya ve Chelmno Arazisi ve yine Polonya nin bir parcasi olarak taninan Elblag ve Malbork ve Warmia bolgelerine iliskin her turlu iddiadan vazgecmistir Bu bolgeler bazi yerel ozerklik haklariyla birlikte Polonya nin yeni Kraliyet Prusya eyaletini olusturmustur Ostoja Klanindan Poniec li Stibor Malbork un Tregality Lordu olmustur Tarihi Prusya daki dogu bolgelerinin cogu Toton Tarikati nin elinde kalmis ancak Polonya nin bir timari ve himayesi olarak tek ve bolunmez Polonya Kralligi nin ayrilmaz bir parcasi olarak kabul edilmistir Uyeleri fiilen bolunmus olan Prusya Konfederasyonu nun varligi sona ermistir SonrasiHem Polonya hem de Toton taraflari Ikinci Thorn Barisi nin onayini Imparator III Friedrich ve Papa II Paulus den isteme konusunda anlastilar ancak ayni zamanda anlasmanin onaylanmasi icin bu onayin gerekli olmayacagi konusunda da anlastilar Ancak kisa bir sure sonra Warmia Prensi Piskoposlugunun statusune iliskin bir anlasmazlik Rahipler Savasi adi verilen daha kucuk bir catismayi baslatmistir Katilimci kasabalar14 Mart 1440 ta Prusya Konfederasyonunu kuran kasabalar IsimThorn Torun Yeni Sehir dahilCulm Chelmno Elbing Elblag Yeni Sehir dahilDanzig Gdansk Braunsberg Braniewo Kneiphof Knipawa ve Eski Sehir dahil Konigsberg Krolewiec Graudenz Grudziadz Strasburg Brodnica Neumark Nowe Miasto Lubawskie Lobau Lubawa Rehden Radzyn Chelminski Wehlau Welawa simdi Znamensk Allenburg Alembork simdi Druzhba Zinten Cynty simdi Kornevo Heiligenbeil Swieta Siekierka simdi Mamonovo Landsberg Gorowo Ilaweckie 1440 ta Prusya Konfederasyonu na katilan kasabalar Isim Katilim tarihiStarogard Gdanski 31 Mart 1440Morag 3 Nisan 1440Paslek 3 Nisan 1440Milakowo 3 Nisan 1440Tolkmicko 3 Nisan 1440Mlynary 3 Nisan 1440Tczew 3 Nisan 1440Mewe Gniew 3 Nisan 1440Danzig Eski Kenti Gdansk 3 Nisan 1440Neuenburg Nowe 3 Nisan 1440Lauenburg Lebork 3 Nisan 1440Leba Leba 3 Nisan 1440Hela Hel 3 Nisan 1440Putzig Disk 3 Nisan 1440Marienwerder Kwidzyn 17 Nisan 1440Chojnice 1 Mayis 1440Malbork 5 Mayis 1440Bartoszyce 5 Mayis 1440Sepopol 5 Mayis 1440Rastembork Ketrzyn 5 Mayis 1440Friedland Frydlad simdi Pravdinsk 5 Mayis 1440Orneta 5 Mayis 1440Lidzbark Warminski 5 Mayis 1440Reszel 5 Mayis 1440Dobre Miasto 5 Mayis 1440Wartembork Barczewo 5 Mayis 1440Jeziorany 5 Mayis 1440Bisztynek 5 Mayis 1440Olsztyn 5 Mayis 1440Frombork 5 Mayis 1440Melzak Pieniezno 5 Mayis 1440Tuchola 6 Mayis 1440Kreuzburg Krzyzbork simdi Slavskoye 30 Mayis 1440Domnau Domnowo simdi Domnovo 30 Mayis 1440Sztum 21 Haziran 1440Gerdauen Gierdawy simdi Zheleznodorozhny 18 Ekim 1440 Sonraki yillarda Pasym Nidzica Dzialdowo Dabrowno Olsztynek Prabuty gibi baska kasabalar da katilmistir Kaynakca a b Gorski Karol 1949 Zwiazek Pruski i poddanie sie Prus Polsce zbior tekstow zrodlowych Lehce Poznan Instytut Zachodni s XXXI a b Leba im Preussischen Bund Almanca 5 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2007 Gorski p XLI Gorski p XLII Gorski p XLIV Gorski p XLV Gorski p 54 Gorski p 71 72 Gorski p 88 90 206 207 Gorski p 91 92 209 210 Gorski p 96 97 214 215 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Gorski p XXXVII a b c d e Gorski p XXXVIII