Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Posta pullarını ve posta pullarıyla ilgili zarfları ve benzeri nesneleri toplama ve biriktirme işlemine pul koleksiyonculuğu böyle koleksiyon yapan kişilere ise pul koleksiyoncusu denir. Dünyada günümüzde yüz milyon civarında pul koleksiyoncusu olduğu tahmin edilmektedir.
Pul koleksiyonculuğu, pulları inceleyen bilim dalı olan filateli ile karıştırılmamalıdır. Her ne kadar filateli, pul koleksiyonculuğunu da içinde bir alt dal olarak barındırsa da pul koleksiyonculuğundan ibaret değildir. "Pul koleksiyonculuğu" yerine filateli kelimesinin kullanımı yaygın bir hatadır.
Tarihçe
Pul koleksiyonculuğu ilk defa Birleşik Krallık'ta 1840 yılında Penny Black denilen pul ile başlamıştır. Bu pulun üzerinde genç Kraliçe Victoria'nın resmi bulunmaktaydı. Pul, dantelleri olmadığı için makasla kesilerek kullanılmıştır. Penny black'in kullanılmayan örnekleri çok seyrek iken, kullanılan örnekleri oldukça yaygındır ve durumuna göre 25-150 dolar arası satılır hale gelmiştir.
Çocuklar ve gençler, 1860'lı yılların başlarında ve 1870'lerde pul biriktirmeye başlamışlar, yetişkinler ise bu durumu çocukça bir hareket olarak değerlendirmişlerdir.
1800'lerin sonlarında artık büyüyen bu koleksiyonculardan bazıları, sistematik olarak posta pullarını biriktirmeye başlamışlar ve konuyla ilgili kaynaklar yayınlamışlardır.
1920'lerin sonuna kadar pul koleksiyoncularının sayısı çok artmamışsa da, bu tarihten sonra pul değerlerinin yükselmesi ile halkın ilgisi artmaya başlamıştır. Bu erken dönem posta pulların pek azının iyi şartlarda saklanmış olması değerlerinin hızla artmasının nedenidir. Bu eski pulların özellikle ikili, üçlü veya daha büyük bloklar olarak bulunması çok zordur.
1920'lerde görülen bu hızlı artış nedeni ile pek çok Amerikalı koleksiyoncu ileride değerinin hızla artacağı ümidi ile dönemin ABD pullarını stoklamıştır. Doğal olarak 1930'lu yılların pulları böyle çok miktarda stoklandığı ve kolaylıkla bulunduğu için değerlerinin artması da söz konusu olmamıştır. Bugün aradan 70 yıldan fazla geçmesine rağmen ABD'de 1930'lu yıllara ait pek çok pulu üzerinde yazılı değere yakın fiyat ile satın almak mümkün olabilmekte ve hatta bu dönem pulları bugün bile bazı kişilerce postada kullanılmaktadır.
1930 yılından beri basılan pek çok Amerikan pulu kolaylıkla ve fazla para harcanmadan elde edilebilir. Buna karşılık üzerinde yazılı değer yüksek olan pullardan bazılarının değeri önemli oranda artmıştır. Örnek olarak 2,60 $ değerli ABD pulu yüksek fiyatlar ile satılmaktadır. Diğer yüksek fiyatlara satılan pullar ise bulunması zor olan erörler, popüler ülkelere ait hatıra blokları, tabaka numaralı pullar gibi nispeten biraz daha zor bulunan pullardır.
Türk pullarında ise, İkinci Dünya Savaşı sonrasında refah seviyesinin bir miktar yükselmesiyle pul koleksiyoncuları sayıca artmış ve zorlukla bulunan erken dönem pulların fiyatları çok hızlı şekilde yükselmiştir. Koleksiyoncular, hatta koleksiyoncu olmayanlar bile değerlerinin hızla artacağı ümidi ile 1940'ların sonlarına ve 1950'li yıllara ait pulları bol miktarda alarak stoklamışlardır. Günümüzde aradan 60 yıldan fazla geçmesine karşılık bu döneme ait pulları rahatlıkla bulmak ve ucuz fiyatlardan almak imkânı vardır. Buna karşılık koleksiyoncular bazı hatıra blokları, resmi pullar ve erörler için zor bulunmaları nedeni daha yüksek fiyatlar ödemektedirler. Zamkı diğerlerine oranla daha hassas olan pullar saklanmaları sırasında bozulabildiği için, bunlarında koleksiyonluk temiz durumda olanların fiyatları daha yüksektir.
Pul koleksiyonculuğunun geleceği
Günümüzde telekomünikasyon imkânlarının gelişmesi ve elektronik ortam kullanımının yaygınlaşması ile pul koleksiyonculuğunun artık sona ermekte olduğu ve benzeri kötümser yorumlar yapanlar artmaktadır. Buna karşılık 20. yüzyıl başlarında telgraf, kısa bir dönem sonra telefonun geliştirilmesi ile benzeri yorumlar yapanlar olduğu düşünüldüğünde bu kötümser yorumların doğru olup olmadığı ancak zaman ile anlaşılabilecektir. Günümüzde klasik döneme ait olan pulların değeri sürekli arttığı için basit bir uğraşı alanı olarak değil bir yatırım alanı olarak görülmekte ve nadir olan pullar ile zarflar sürekli yeni rekorlar kırmaktadırlar. Pul koleksiyonculuğunun geleceği konusunda iyimser olanlar bu kırılan rekorların kendilerini doğruladığını iddia etmekte ve pul koleksiyonlarının değerlerinin gittikçe artacağını savunmaktadırlar.
Pul nasıl toplanır?
Vikipedi'nin ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümündeki ansiklopedik olmayan içeriğin temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen belirtiniz. (Haziran 2017) |
Pul koleksiyonculuğu geçmişte damgalı pulların biriktirilmesi ile başlamıştır. Koleksiyoncuların ellerine geçen zarfları biriktirip pullarını usulüne uygun olarak çıkararak toplaması, fazlalarını aralarında değiş tokuş etmeleri şeklinde uygulanan geçmişteki yöntemler günümüzde geçerliliğini yitirmiştir. Bunun kuşkusuz en önemli nedeni posta gönderilerinde artık pul yerine çoğunlukla ücret ödeme makinesi kullanılmasıdır. Bir ücret ödemeden ele geçen damgalı pulların toplanabilmesi, bunların ayrılarak incelenmesi ve pul kataloglarında aranarak sıraya dizilmesi şeklindeki klasik diyebileceğimiz yöntemlerin geçerliliği son derece azalmıştır.
Pul koleksiyonu yapanların bugün tercih etmesi gereken bilinçli ve sistemli bir koleksiyon ortaya çıkarmak olmalıdır. Türk pulları koleksiyonu yapanların yeni çıkan pulları sistemli ve eksiksiz olarak edinmesi gerekmektedir, eksiksizden anlaşılması gereken ise anma pullarının, posta pullarının, özel blokların ve resmi pulların ayrım yapmadan toplanması gerektiğidir. Bu şekilde sistemli olarak alınan pullar ile koleksiyon ileri götürülürken geçmiş seneleri de imkânlar ölçüsünde yıllık takım halinde alarak koleksiyonunun geriye götürülmesi de önerilir. Bir diğer seçenek ise "konulu pul koleksiyonu" yapmaktır, seçilecek konu bilgi sahibi olunan bir konu olabileceği gibi ilgi duyulan ve bilgi edinilmek istenen bir konu da olabilir, bir konuyu pullar aracılığı ile bir hikâye olarak anlatmak da seçilebilir.
Pul edinmenin en ucuz yöntemi . Hangi pulun değerinin artacağını önceden belirlemek zor olduğu için PTT tarafından çıkarılan bütün pulların ayrımsız olarak alınması doğru olacaktır. Koleksiyon ileri doğru götürülürken pul katalogları yardımı ile geçmişte çıkarılan pullar incelenerek olanaklar çerçevesinde geriye götürülmesi önerilmektedir. Pullar internette bulunan alış-veriş sitelerindeki güvenilir satıcılardan alınabileceği gibi pul dükkânlarından da alınabilir. Fiyatları yüksek pullar için ise senede birkaç defa açık arttırma (müzayede) yapan kuruluşların satışlarından veya güvenilir pul tüccarlarından pulların görülerek alınması en doğrusudur. Koleksiyonların geliştirilmesinde en önemli şey bilgi olduğundan bilgi sahibi olana kadar beklenmeli ve imkânların zorlanmamasına dikkat edilmelidir.
Pul koleksiyonculuğunda kullanılan terimler
- Posta pulları (Sürekli Pullar): Bu pullar çok sayıda basılır ve posta hizmetlerinde sürekli geçerli oldukları için "sürekli posta pulları" olarak da adlandırılırlar. Pullarda Atatürk ve Türk Meşhurları, Anadolu bitkileri, kır çiçekleri gibi konulara yer verilir.
- Resmi posta pulları: 5584 sayılı Posta Kanunu’nun 21.maddesi gereğince genel bütçeye giren devlet daireleriyle katma ve özel bütçeli dairelerin, belediyelerin ve bunlara bağlı idare ve kurumların postaya verdikleri her türlü posta gönderilerinin ücretlerinin ödenmesinde kullanılmak üzere bastırılan pullardır.
- Anma pulları (Hatıra pulları): Farklı konulara özel tasarımlarla hazırlanan bu pullar, tarihi, sosyal ve kültürel varlıklarımız, önemli olaylar, meşhur kişilerin doğum ve ölüm yıldönümleri, turistik yerler, nadir bitki ve hayvanlar gibi konuları anmak için basılır.
- Artı değerli hatıra pulları: 9.6.1958 gün ve 7127 sayılı yasa gereği Sosyal Yardım Kurumlarının verdikleri hizmetlere maddi katkıda bulunmak için PTT Genel Müdürlüğü tarafından yılda bir veya iki kez basılan pullardır. Bu pulların üzerinde yazan posta değerinin yanında "+" ifadesi ile ilave değeri de gösterilir.
- Uçak pulu: Uçakla gönderilecek postalar için öngörülen ücretlerde bastırılan ve üzerlerinde havacılıkla ilgili resimler bulunan pullardır.
- Otomat pulu (ATM): Özel makinelerde ihtiyaca uygun değerde üretilen posta pullarıdır.
- Tematik pul: Hayvan, bitki, spor, meşhur adamlar, tablolar, taşıtlar gibi belli konuların resimlerini taşıyan pullardır.
- Bandaletli pullar: Basılan pul tabakasında pulların yanında pullar ile aynı büyüklükte ayrılan bölümlere çeşitli yazılar ve desenlerin basıldığı pullardır.
- Takse pulu: Postaya verildiği sırada ücreti hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş posta gönderilerinin alıcılarından veya gerektiğinde göndericilerinden alınan ücretler için kullanılan pullardır.
- Tet-Beş: Birbirine ters olarak basılmış iki pula denir. Bunlar baş başa ters, yan yana ters ve ayak ayağa ters basılmış olabilir.
- Föyye: Üzerinde dantelli veya dantelsiz bir veya birkaç pul basılmış olan ve kenarlarında çoğu zaman yazılar taşıyan küçük pul tabakasıdır.
- Sürşarj: Daha önceden tedavüle çıkartılmış olan pulları tekrar kullanmak gayesi ile üzerlerindeki değerlerini değiştirerek veya değiştirmeksizin başka bir olayı anmak veya pulun çıkarılış amacını değiştirmek için yeni yazılar, rakamlar veya motifler basılması işlemidir.
- Posta pulu karneleri: Genelde 10-20 adet posta pulundan oluşan bir veya daha fazla, küçük karne yaprağının karton bir kapak içinde kıvrılarak yerleştirilmesi ile oluşur.
- Erör: Değerli kağıtların basımı veya zımbalanması sırasında oluşan hataya denir. Örneğin, baskı kalıbındaki hatadan dolayı meydana gelen klişe erörü, baskı işlemi sırasında herhangi bir rengin basılmasının unutulması sonucunda oluşan renk erörü, perforaj işleminde unutulan zımbalama sonucu oluşan kısmen ve/veya tamamen dantelsiz erörü gibi.
- Varyete: Bir pulun Posta İşletmesinin kontrolü altında ve çok sayıda farklı şekillerde basılmasıdır. Varyete hatalı baskı (erör) değildir.
- Portföy: Bir hatıra pulu için bastırılan ve içinde söz konusu anma pulu, bununla ilgili ilk gün zarfı, kart veya öteki yayınlar bulunan filatelik dosyadır.
- Santre: Bir pulun resmini çevreleyen çerçevenin (formanın) pul kağıdının tam ortasına basılmış olması halidir. Bu pulda resim, dantelli kenarlardan eşit uzaklıktadır.
- Seri: Aynı isim altında çıkarılan aynı veya değişik değerdeki birden fazla pulların tamamına bir seri adı verilir.
- 4’lü Blok: Birbirinden ayrılmamış, 2'si üstte, 2'si altta 4 puldan meydana gelen pul grubudur.
- Lejand: Pul üzerindeki yazılara verilen isimdir.
- Şarniyer: Pulların bir albüme tutturulmasına yarayan küçük zamklı şeffaf kağıt parçasına verilen isimdir.
- İlk gün zarfı (FDC): Bir posta pulunun veya posta pulu serisinin satışa sunulduğu ilk gün zarfa yapıştırılarak damgalanması ile hazırlanan zarflara verilen isimdir.
- Özel gün zarfı: Üzerlerine yapıştırılan pula özel bir filatelik damga basılan, damga konusu ile ilgili yazı ve motifler taşıyan özel zarflardır.
- Marj: Pul tabakalarının ve anma bloklarının kenarlarında ve pulların çerçeveleri dışında kalan baskısız kısımlardır.
- Antiye: Üzerinde alınacak ücreti gösterir pul baskısı bulunan resimli veya resimsiz posta kartlarına verilen isimdir.
- Perforaj: Tabakalardaki ve anma bloklarındaki pulların birbirinden kolayca ayrılabilmeleri için aralarına özel zımba makinesiyle yapılan delik açma işlemidir.
- Emisyon: Bir değerli kağıdın veya pulun belirtildiği gün kullanıma çıkarılmasına denir.
- Dantel: Perforaj işlemi sonunda pulların kenarlarında oluşan doğrusal hat şeklindeki delik dizisine dantel denir. Lineer, kutu ve blok dantel türleri vardır.
- Forma: Pul üzerindeki resimli kısmın, kenar açıklıkları hariç, boyutuna verilen isimdir. Örneğin 25×40 mm gibi.
- Tiraj: Pul ve/veya değerli kağıtların baskı adedine denir.
- Filigran: Pulların basımındaki sahteciliği önlemek için bazı pulların kağıdında bulunan ve kuvvetli ışığa veya siyah zemin üzerine tutulduğunda fark edilebilen şekil, yazı veya motif gibi işaretlere denir.
- Maksimumkart: Posta pulundaki temayla uyumlu karpostalın, resimli yüzüne yapıştırılmış olan pula tatbik edilmiş olan damganın hepsinin birbiriyle bağlantılı olduğu kartlardır.
- Flam: Ücret ödeme makinalarında tarih damgasının yanına basılan 3,3 x 4,4 cm. boyutunda, dörtgen şeklinde olup, içinde reklam, slogan vb. bulunan damga izidir.
Pulların satılması
Pul koleksiyonculuğu kültürel bir uğraşı olarak görülmeli ve yapılan koleksiyondan parasal kazançlar elde etmek asıl amaç olmamalıdır; asıl amaç zamanın hoşa giden bir uğraşı ile değerlendirilmesidir ve koleksiyon yapmanın kişinin bilgisine ve kültürüne yapacağı katkıların göz önüne alınması gerekir. Bütün bunlara karşın doğal olarak yıllarca emek verilen bir koleksiyona harcanan paraların bir karşılığı olmalıdır.
Pul koleksiyonunun maddi değerini aşağı yukarı belirlemek için ilk yapılması gereken bir pul kataloğu edinilerek, koleksiyonun maddi değerinin katalog fiyatları kullanılarak hesaplanmasıdır. Bu şekilde hesaplanan fiyat esas olarak bir referanstır. Koleksiyonda katalog fiyatı yüksek pullar yok ise yapılabilecek şey koleksiyonu birkaç pul tüccarına gösterip fiyat alarak değerlendirmek olacaktır. Şu unutulmamalıdır ki sistemli ve eksiksiz bir koleksiyon benzerlerine göre daha kolay değerini bulacaktır, ancak sistemsiz yapılan koleksiyonları belki değerlendirmek bile mümkün olmayacaktır. Eğer koleksiyonda katalog değeri yüksek pullar var ise bunların açık arttırmalarda değerlendirilmesi düşünülmelidir.
Pullar içinde diğer pek çok mal veya ürün gibi fiyatlarının yükseldiği ve indiği dönemler vardır, pullarını elden çıkarmak isteyenlerin bu dönemleri göz önüne alması da ayrıca önemlidir. Eğer pulların fiyatlarının düşük olduğu bir dönemde koleksiyon elden çıkartılmak istenirse koleksiyonun maddi karşılığı alınamayabilir, koleksiyonun fazla bir maddi harcama yapmadan ileri götürülebileceği ve ileride daha yüksek bir fiyat ile satılabileceği unutulmamalıdır.
Kullanılan araçlar ve yöntemler
Pul toplamak için herhangi bir araca gerek duyulmamaktadır. Ancak koleksiyoncuların çoğu, pullarını daha iyi sergilemek, korumak ve inceleyebilmek için önemli harcamalar yapmaktan kaçınmazlar.
Pulları muhafaza etmenin en kolay ve en ucuz yolu bunların şeffaf selofan zarflarda toplanması, zarfların da nem, güneş ve sıcaktan uzak bir kutuya konulması şeklinde yapılabilir. Ancak bu yöntemin uygulanması pulların sergilenmesi veya başka şekillerde kullanılmasında pek işe yaramamaktadır.
Pulların albümlere yerleştirilmesi durumunda ise koleksiyonlar çok daha kolay gözden geçirilebilmekte ve sergilenebilmektedirler. Pullar koleksiyoncunun tercihine bağlı olarak, ülkeler, konular ve hatta sonuçta göze hoş gelmek kaydıyla, ebatlarına göre bile sergilenebilmektedirler.
-
![image]()
Saydam plastik pencereli albümler pullar için en güvenli saklama aracıdır. -
![image]()
Her bir ülke için özel bilgi kutucuğu bulunan 1930'lu yıllara ait bir pul albümü. -
![image]()
Saat yönünde: Şarniyer ile pulların tutturulması, yapışkandan zarar görmüş bir pul. -
![image]()
Bir büyüteç -
![image]()
Odontometre olarak adlandırılan dantel (perforasyon) ölçme cetveli. -
![image]()
Pul maşası pulları terli ve yağlı ellerimizin temasından uzak tutar.
Kaynakça
- ^ . www.pttpulmuzesi.org.tr. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Posta pullarini ve posta pullariyla ilgili zarflari ve benzeri nesneleri toplama ve biriktirme islemine pul koleksiyonculugu boyle koleksiyon yapan kisilere ise pul koleksiyoncusu denir Dunyada gunumuzde yuz milyon civarinda pul koleksiyoncusu oldugu tahmin edilmektedir 1863 Tugrali 1k tetbes dortlu blok Osmanli posta pulu Pul koleksiyonculugu pullari inceleyen bilim dali olan filateli ile karistirilmamalidir Her ne kadar filateli pul koleksiyonculugunu da icinde bir alt dal olarak barindirsa da pul koleksiyonculugundan ibaret degildir Pul koleksiyonculugu yerine filateli kelimesinin kullanimi yaygin bir hatadir TarihcePul koleksiyonculugu ilk defa Birlesik Krallik ta 1840 yilinda Penny Black denilen pul ile baslamistir Bu pulun uzerinde genc Kralice Victoria nin resmi bulunmaktaydi Pul dantelleri olmadigi icin makasla kesilerek kullanilmistir Penny black in kullanilmayan ornekleri cok seyrek iken kullanilan ornekleri oldukca yaygindir ve durumuna gore 25 150 dolar arasi satilir hale gelmistir Cocuklar ve gencler 1860 li yillarin baslarinda ve 1870 lerde pul biriktirmeye baslamislar yetiskinler ise bu durumu cocukca bir hareket olarak degerlendirmislerdir 1800 lerin sonlarinda artik buyuyen bu koleksiyonculardan bazilari sistematik olarak posta pullarini biriktirmeye baslamislar ve konuyla ilgili kaynaklar yayinlamislardir 1920 lerin sonuna kadar pul koleksiyoncularinin sayisi cok artmamissa da bu tarihten sonra pul degerlerinin yukselmesi ile halkin ilgisi artmaya baslamistir Bu erken donem posta pullarin pek azinin iyi sartlarda saklanmis olmasi degerlerinin hizla artmasinin nedenidir Bu eski pullarin ozellikle ikili uclu veya daha buyuk bloklar olarak bulunmasi cok zordur 1920 lerde gorulen bu hizli artis nedeni ile pek cok Amerikali koleksiyoncu ileride degerinin hizla artacagi umidi ile donemin ABD pullarini stoklamistir Dogal olarak 1930 lu yillarin pullari boyle cok miktarda stoklandigi ve kolaylikla bulundugu icin degerlerinin artmasi da soz konusu olmamistir Bugun aradan 70 yildan fazla gecmesine ragmen ABD de 1930 lu yillara ait pek cok pulu uzerinde yazili degere yakin fiyat ile satin almak mumkun olabilmekte ve hatta bu donem pullari bugun bile bazi kisilerce postada kullanilmaktadir 1930 yilindan beri basilan pek cok Amerikan pulu kolaylikla ve fazla para harcanmadan elde edilebilir Buna karsilik uzerinde yazili deger yuksek olan pullardan bazilarinin degeri onemli oranda artmistir Ornek olarak 2 60 degerli ABD pulu yuksek fiyatlar ile satilmaktadir Diger yuksek fiyatlara satilan pullar ise bulunmasi zor olan erorler populer ulkelere ait hatira bloklari tabaka numarali pullar gibi nispeten biraz daha zor bulunan pullardir Turk pullarinda ise Ikinci Dunya Savasi sonrasinda refah seviyesinin bir miktar yukselmesiyle pul koleksiyonculari sayica artmis ve zorlukla bulunan erken donem pullarin fiyatlari cok hizli sekilde yukselmistir Koleksiyoncular hatta koleksiyoncu olmayanlar bile degerlerinin hizla artacagi umidi ile 1940 larin sonlarina ve 1950 li yillara ait pullari bol miktarda alarak stoklamislardir Gunumuzde aradan 60 yildan fazla gecmesine karsilik bu doneme ait pullari rahatlikla bulmak ve ucuz fiyatlardan almak imkani vardir Buna karsilik koleksiyoncular bazi hatira bloklari resmi pullar ve erorler icin zor bulunmalari nedeni daha yuksek fiyatlar odemektedirler Zamki digerlerine oranla daha hassas olan pullar saklanmalari sirasinda bozulabildigi icin bunlarinda koleksiyonluk temiz durumda olanlarin fiyatlari daha yuksektir Pul koleksiyonculugunun gelecegiGunumuzde telekomunikasyon imkanlarinin gelismesi ve elektronik ortam kullaniminin yayginlasmasi ile pul koleksiyonculugunun artik sona ermekte oldugu ve benzeri kotumser yorumlar yapanlar artmaktadir Buna karsilik 20 yuzyil baslarinda telgraf kisa bir donem sonra telefonun gelistirilmesi ile benzeri yorumlar yapanlar oldugu dusunuldugunde bu kotumser yorumlarin dogru olup olmadigi ancak zaman ile anlasilabilecektir Gunumuzde klasik doneme ait olan pullarin degeri surekli arttigi icin basit bir ugrasi alani olarak degil bir yatirim alani olarak gorulmekte ve nadir olan pullar ile zarflar surekli yeni rekorlar kirmaktadirlar Pul koleksiyonculugunun gelecegi konusunda iyimser olanlar bu kirilan rekorlarin kendilerini dogruladigini iddia etmekte ve pul koleksiyonlarinin degerlerinin gittikce artacagini savunmaktadirlar Pul nasil toplanir Vikipedi nin kalite standartlarina ulasabilmesi icin bu maddenin veya bir bolumundeki ansiklopedik olmayan icerigin temizlenmesi gerekmektedir Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Haziran 2017 Pul koleksiyonculugu gecmiste damgali pullarin biriktirilmesi ile baslamistir Koleksiyoncularin ellerine gecen zarflari biriktirip pullarini usulune uygun olarak cikararak toplamasi fazlalarini aralarinda degis tokus etmeleri seklinde uygulanan gecmisteki yontemler gunumuzde gecerliligini yitirmistir Bunun kuskusuz en onemli nedeni posta gonderilerinde artik pul yerine cogunlukla ucret odeme makinesi kullanilmasidir Bir ucret odemeden ele gecen damgali pullarin toplanabilmesi bunlarin ayrilarak incelenmesi ve pul kataloglarinda aranarak siraya dizilmesi seklindeki klasik diyebilecegimiz yontemlerin gecerliligi son derece azalmistir Pul koleksiyonu yapanlarin bugun tercih etmesi gereken bilincli ve sistemli bir koleksiyon ortaya cikarmak olmalidir Turk pullari koleksiyonu yapanlarin yeni cikan pullari sistemli ve eksiksiz olarak edinmesi gerekmektedir eksiksizden anlasilmasi gereken ise anma pullarinin posta pullarinin ozel bloklarin ve resmi pullarin ayrim yapmadan toplanmasi gerektigidir Bu sekilde sistemli olarak alinan pullar ile koleksiyon ileri goturulurken gecmis seneleri de imkanlar olcusunde yillik takim halinde alarak koleksiyonunun geriye goturulmesi de onerilir Bir diger secenek ise konulu pul koleksiyonu yapmaktir secilecek konu bilgi sahibi olunan bir konu olabilecegi gibi ilgi duyulan ve bilgi edinilmek istenen bir konu da olabilir bir konuyu pullar araciligi ile bir hikaye olarak anlatmak da secilebilir Pul edinmenin en ucuz yontemi Hangi pulun degerinin artacagini onceden belirlemek zor oldugu icin PTT tarafindan cikarilan butun pullarin ayrimsiz olarak alinmasi dogru olacaktir Koleksiyon ileri dogru goturulurken pul kataloglari yardimi ile gecmiste cikarilan pullar incelenerek olanaklar cercevesinde geriye goturulmesi onerilmektedir Pullar internette bulunan alis veris sitelerindeki guvenilir saticilardan alinabilecegi gibi pul dukkanlarindan da alinabilir Fiyatlari yuksek pullar icin ise senede birkac defa acik arttirma muzayede yapan kuruluslarin satislarindan veya guvenilir pul tuccarlarindan pullarin gorulerek alinmasi en dogrusudur Koleksiyonlarin gelistirilmesinde en onemli sey bilgi oldugundan bilgi sahibi olana kadar beklenmeli ve imkanlarin zorlanmamasina dikkat edilmelidir Bir pul koleksiyonundan Gine Cumhuriyeti ne ait pullar 1863 Pul koleksiyonculugunda kullanilan terimlerPosta pullari Surekli Pullar Bu pullar cok sayida basilir ve posta hizmetlerinde surekli gecerli olduklari icin surekli posta pullari olarak da adlandirilirlar Pullarda Ataturk ve Turk Meshurlari Anadolu bitkileri kir cicekleri gibi konulara yer verilir Resmi posta pullari 5584 sayili Posta Kanunu nun 21 maddesi geregince genel butceye giren devlet daireleriyle katma ve ozel butceli dairelerin belediyelerin ve bunlara bagli idare ve kurumlarin postaya verdikleri her turlu posta gonderilerinin ucretlerinin odenmesinde kullanilmak uzere bastirilan pullardir Anma pullari Hatira pullari Farkli konulara ozel tasarimlarla hazirlanan bu pullar tarihi sosyal ve kulturel varliklarimiz onemli olaylar meshur kisilerin dogum ve olum yildonumleri turistik yerler nadir bitki ve hayvanlar gibi konulari anmak icin basilir Arti degerli hatira pullari 9 6 1958 gun ve 7127 sayili yasa geregi Sosyal Yardim Kurumlarinin verdikleri hizmetlere maddi katkida bulunmak icin PTT Genel Mudurlugu tarafindan yilda bir veya iki kez basilan pullardir Bu pullarin uzerinde yazan posta degerinin yaninda ifadesi ile ilave degeri de gosterilir Ucak pulu Ucakla gonderilecek postalar icin ongorulen ucretlerde bastirilan ve uzerlerinde havacilikla ilgili resimler bulunan pullardir Otomat pulu ATM Ozel makinelerde ihtiyaca uygun degerde uretilen posta pullaridir Tematik pul Hayvan bitki spor meshur adamlar tablolar tasitlar gibi belli konularin resimlerini tasiyan pullardir Bandaletli pullar Basilan pul tabakasinda pullarin yaninda pullar ile ayni buyuklukte ayrilan bolumlere cesitli yazilar ve desenlerin basildigi pullardir Takse pulu Postaya verildigi sirada ucreti hic odenmemis veya eksik odenmis posta gonderilerinin alicilarindan veya gerektiginde gondericilerinden alinan ucretler icin kullanilan pullardir Tet Bes Birbirine ters olarak basilmis iki pula denir Bunlar bas basa ters yan yana ters ve ayak ayaga ters basilmis olabilir Foyye Uzerinde dantelli veya dantelsiz bir veya birkac pul basilmis olan ve kenarlarinda cogu zaman yazilar tasiyan kucuk pul tabakasidir Sursarj Daha onceden tedavule cikartilmis olan pullari tekrar kullanmak gayesi ile uzerlerindeki degerlerini degistirerek veya degistirmeksizin baska bir olayi anmak veya pulun cikarilis amacini degistirmek icin yeni yazilar rakamlar veya motifler basilmasi islemidir Posta pulu karneleri Genelde 10 20 adet posta pulundan olusan bir veya daha fazla kucuk karne yapraginin karton bir kapak icinde kivrilarak yerlestirilmesi ile olusur Eror Degerli kagitlarin basimi veya zimbalanmasi sirasinda olusan hataya denir Ornegin baski kalibindaki hatadan dolayi meydana gelen klise eroru baski islemi sirasinda herhangi bir rengin basilmasinin unutulmasi sonucunda olusan renk eroru perforaj isleminde unutulan zimbalama sonucu olusan kismen ve veya tamamen dantelsiz eroru gibi Varyete Bir pulun Posta Isletmesinin kontrolu altinda ve cok sayida farkli sekillerde basilmasidir Varyete hatali baski eror degildir Portfoy Bir hatira pulu icin bastirilan ve icinde soz konusu anma pulu bununla ilgili ilk gun zarfi kart veya oteki yayinlar bulunan filatelik dosyadir Santre Bir pulun resmini cevreleyen cercevenin formanin pul kagidinin tam ortasina basilmis olmasi halidir Bu pulda resim dantelli kenarlardan esit uzakliktadir Seri Ayni isim altinda cikarilan ayni veya degisik degerdeki birden fazla pullarin tamamina bir seri adi verilir 4 lu Blok Birbirinden ayrilmamis 2 si ustte 2 si altta 4 puldan meydana gelen pul grubudur Lejand Pul uzerindeki yazilara verilen isimdir Sarniyer Pullarin bir albume tutturulmasina yarayan kucuk zamkli seffaf kagit parcasina verilen isimdir Ilk gun zarfi FDC Bir posta pulunun veya posta pulu serisinin satisa sunuldugu ilk gun zarfa yapistirilarak damgalanmasi ile hazirlanan zarflara verilen isimdir Ozel gun zarfi Uzerlerine yapistirilan pula ozel bir filatelik damga basilan damga konusu ile ilgili yazi ve motifler tasiyan ozel zarflardir Marj Pul tabakalarinin ve anma bloklarinin kenarlarinda ve pullarin cerceveleri disinda kalan baskisiz kisimlardir Antiye Uzerinde alinacak ucreti gosterir pul baskisi bulunan resimli veya resimsiz posta kartlarina verilen isimdir Perforaj Tabakalardaki ve anma bloklarindaki pullarin birbirinden kolayca ayrilabilmeleri icin aralarina ozel zimba makinesiyle yapilan delik acma islemidir Emisyon Bir degerli kagidin veya pulun belirtildigi gun kullanima cikarilmasina denir Dantel Perforaj islemi sonunda pullarin kenarlarinda olusan dogrusal hat seklindeki delik dizisine dantel denir Lineer kutu ve blok dantel turleri vardir Forma Pul uzerindeki resimli kismin kenar acikliklari haric boyutuna verilen isimdir Ornegin 25 40 mm gibi Tiraj Pul ve veya degerli kagitlarin baski adedine denir Filigran Pullarin basimindaki sahteciligi onlemek icin bazi pullarin kagidinda bulunan ve kuvvetli isiga veya siyah zemin uzerine tutuldugunda fark edilebilen sekil yazi veya motif gibi isaretlere denir Maksimumkart Posta pulundaki temayla uyumlu karpostalin resimli yuzune yapistirilmis olan pula tatbik edilmis olan damganin hepsinin birbiriyle baglantili oldugu kartlardir Flam Ucret odeme makinalarinda tarih damgasinin yanina basilan 3 3 x 4 4 cm boyutunda dortgen seklinde olup icinde reklam slogan vb bulunan damga izidir Pullarin satilmasiPul koleksiyonculugu kulturel bir ugrasi olarak gorulmeli ve yapilan koleksiyondan parasal kazanclar elde etmek asil amac olmamalidir asil amac zamanin hosa giden bir ugrasi ile degerlendirilmesidir ve koleksiyon yapmanin kisinin bilgisine ve kulturune yapacagi katkilarin goz onune alinmasi gerekir Butun bunlara karsin dogal olarak yillarca emek verilen bir koleksiyona harcanan paralarin bir karsiligi olmalidir Pul koleksiyonunun maddi degerini asagi yukari belirlemek icin ilk yapilmasi gereken bir pul katalogu edinilerek koleksiyonun maddi degerinin katalog fiyatlari kullanilarak hesaplanmasidir Bu sekilde hesaplanan fiyat esas olarak bir referanstir Koleksiyonda katalog fiyati yuksek pullar yok ise yapilabilecek sey koleksiyonu birkac pul tuccarina gosterip fiyat alarak degerlendirmek olacaktir Su unutulmamalidir ki sistemli ve eksiksiz bir koleksiyon benzerlerine gore daha kolay degerini bulacaktir ancak sistemsiz yapilan koleksiyonlari belki degerlendirmek bile mumkun olmayacaktir Eger koleksiyonda katalog degeri yuksek pullar var ise bunlarin acik arttirmalarda degerlendirilmesi dusunulmelidir Pullar icinde diger pek cok mal veya urun gibi fiyatlarinin yukseldigi ve indigi donemler vardir pullarini elden cikarmak isteyenlerin bu donemleri goz onune almasi da ayrica onemlidir Eger pullarin fiyatlarinin dusuk oldugu bir donemde koleksiyon elden cikartilmak istenirse koleksiyonun maddi karsiligi alinamayabilir koleksiyonun fazla bir maddi harcama yapmadan ileri goturulebilecegi ve ileride daha yuksek bir fiyat ile satilabilecegi unutulmamalidir Kullanilan araclar ve yontemlerPul toplamak icin herhangi bir araca gerek duyulmamaktadir Ancak koleksiyoncularin cogu pullarini daha iyi sergilemek korumak ve inceleyebilmek icin onemli harcamalar yapmaktan kacinmazlar Pullari muhafaza etmenin en kolay ve en ucuz yolu bunlarin seffaf selofan zarflarda toplanmasi zarflarin da nem gunes ve sicaktan uzak bir kutuya konulmasi seklinde yapilabilir Ancak bu yontemin uygulanmasi pullarin sergilenmesi veya baska sekillerde kullanilmasinda pek ise yaramamaktadir Pullarin albumlere yerlestirilmesi durumunda ise koleksiyonlar cok daha kolay gozden gecirilebilmekte ve sergilenebilmektedirler Pullar koleksiyoncunun tercihine bagli olarak ulkeler konular ve hatta sonucta goze hos gelmek kaydiyla ebatlarina gore bile sergilenebilmektedirler Saydam plastik pencereli albumler pullar icin en guvenli saklama aracidir Her bir ulke icin ozel bilgi kutucugu bulunan 1930 lu yillara ait bir pul albumu Saat yonunde Sarniyer ile pullarin tutturulmasi yapiskandan zarar gormus bir pul Bir buyutec Odontometre olarak adlandirilan dantel perforasyon olcme cetveli Pul masasi pullari terli ve yagli ellerimizin temasindan uzak tutar Kaynakca www pttpulmuzesi org tr 24 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2023