Rüzgâr makası

Rüzgâr makası, (İngilizce: Wind shear; WS), rüzgârın yön ve hızında görece kısa bir mesafede meydana gelen ani değişiklik. Hem yatay hem de düşey düzlemde meydana gelebilir.

NASA tarafından hazırlanmış bu çizimde inişteki bir uçağı etkileyebilecek rüzgâr makası akımları görülmektedir.

Oluşumu

İngilizce shear sözcüğü, bir nesnenin, iki farklı kısmında oluşturulacak zıt yönlerdeki basınç farkı nedeniyle yapısal hasara uğraması anlamına gelir. Bu durum makasın kumaşı keserken, aslında kumaşın bir tarafını aşağı, diğer tarafını yukarı itiyor olmasına benzetilebilir. Wind shear buna benzer şekilde, atmosferin herhangi bir noktasındaki rüzgâr alanının devamlılık etkisini ani bir şekilde sonlandırır ve başka bir rüzgâr alanına geçiş sağlar. Bu geçişe makaslama etkisi (shearing effect) denir.

Wind shearın oluşumu, genellikle atmosferdeki ısıl dengeyle ilgilidir. Örneğin sıcaklığın yükseklikle arttığı enversiyon tabakasında kuvvetli şekilde görülebilir. Ayrıca sonsuz bir kararsızlık bölgesi olan cephesel sistemlerde, dar alanda oluşan kararsızlık bölgelerinde ve oraj durumunda da wind shear oluşabilir.

Havacılığa etkisi

Özellikle alçak seviyede (örneğin son yaklaşmada) meydana gelen wind shear, hava taşıtlarının hızının, irtifasının veya yan rüzgâr bileşeninin aniden değişmesine neden olabileceği için havacılık açısından oldukça tehlikelidir.

Alçak seviyelerdeki wind shear özellikle geceleri ve sabah erken saatlerde gerçekleşir. Bunun nedeni gündüze kıyasla hava tabakalarının birbirleri ile daha az karışmasıdır.

Ayrıca bakınız

• Meteoroloji kısaltmaları

Kaynakça

1. ^ ^{a b c d} Wind Shear ve Uyarı Sistemleri 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hezarfen.dmi.gov.tr. Erişim: 30 Mart 2012.
2. ^ "shear." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
3. ^ Pooley's, sf 231

• Pooley, Dorothy ve Robert Seaman. The Air Pilot's Manual 2: Aviation Law & Meteorology. 10. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2011.