Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rastgele erişimli hafıza veya rastgele erişimli bellek (İng. İngilizce: Random Access Memory, RAM) mikroişlemcili sistemlerde kullanılan ve genellikle çalışma verilerini ve makine kodunu depolamak için kullanılan herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposudur. Buna karşın diğer hafıza aygıtları (manyetik kasetler, diskler) saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin vermektedir.
Bir RAM yongasında herhangi farklı iki veriye ulaşmak için aşağı yukarı aynı süre harcanmaktadır. Buna karşılık disk ve benzerleri okunan verinin başı bulunan noktaya yakınsa az zaman, uzaksa çok zaman harcamakta ve baş konumu sürekli yer değiştirmektedir.
RAM, genellikle bilgisayardaki ana hafıza ya da birincil depo; yükleme, gösterme, uygulamaları yönlendirme ve veri için çalışma alanı olarak düşünülür. Bu tip RAM genelde tümleşik devre biçimindedir. Yaygın olarak veya RAM çubuğu isimleriyle anılır çünkü devre kartı üzerine, küçük devreler hâlinde, plastik paketleme yardımıyla birkaç sakız paketi boyutundadır. Çoğu kişisel bilgisayarda RAM eklemek veya değiştirmek için yuva bulunur.
Çoğu RAM hem yazılıp hem okunabilir. Bu yüzden RAM sık sık "okunan-yazılan hafıza" ismiyle yer değiştirmiştir. Bu bağlamda RAM, ROM'un tersi, daha doğrusu sıralı ulaşılabilir hafızanın tersi olarak kabul edilir. RAM hafızalar genelde (2²) byte şeklinde paketlenmiş olarak piyasada bulunur.
RAM çeşitleri
Yazılabilir RAM'in modern çeşitleri, bilgileri genellikle ya disket içinde (SRAM [statik RAM] gibi) ya da bir kondansatör içinde (DRAM [dinamik RAM], EPROM, EEPROM, usb gibi)depo eder. Bazı çeşitleri, rastgele hataları ortaya çıkarmak ve doğrulamak için eşlik biti veya hata düzeltme kodları kullanır. RAM'in salt okunur tipi olan ROM, RAM yerine kalıcı-devre dışı seçilmiş transistör sağlamak için metal kalıp kullanır. SIMM ve DIMM hafıza modülleri özel husustur. Disk ve manyetik bantlar gibi bilgisayar depolama diğer formları, kalıcı depolama olarak kullanılmıştır. Birçok yeni ürünün yerine verileri korumak için flaş hafıza itimat değilken PDA ya da küçük müzik çalarlar gibi kullanmak içinde. çok sağlam bilgisayarlar ve netbook gibi bazı kişisel bilgisayarlar, aynı zamanda flash sürücüler ile manyetik disklerin yerini almıştır. flash hafıza ile sadece NOR tipi ve doğrudan kod çalıştırılmasına, gerçek rastgele erişim yeteneğine sahip ve bu nedenle sık sık ROM yerine kullanılır; daha düşük maliyetle NAND tipi yaygın hafıza kartları ve solid-state (katı hal) sürücüler (SSD) toplu depolama için kullanılır.
DRAM
Ekonomik nedenlerden dolayı, kişisel bilgisayarlarda, iş istasyonlarında, kontrol edilmeyen oyun konsollarında (Playstation, Xbox gibi) geniş hafızalar dinamik RAM'lerden oluşur. Bilgisayarın diğer kısımları zula hafıza (ön hafıza) ve diğer disklerdeki veri tamponları statik RAM kullanır.
Dinamik rastgele erişimli hafıza (DRAM) tümleşik devrelerin plastik ambalaja metal iğnecikler ile bağlanıp, sinyaller ile kontrol edilecek biçimde üretilir. Dinamik denmesinin nedeni enerjiyi saklamak için saniyede yüz defaya yakın içinde bulunan kondansatörlerin yüklenmesi gerekir. Günümüzde bu DRAM'ler kolay kullanım için rahat takılacak modüllerden oluşur.
SRAM
Her hücre için altı adete varan transistör kullanılır. Bu tip RAM'lerde bilgiler yüklendikten sonra sabit kalır. Sürekli enerji tazelemesi gerekmemektedir. SRAM (statik RAM), DRAM'den daha hızlı ve daha güvenilirdir ama onun kadar yaygın değildir. SRAM'lerin üretim maliyetlerinin DRAM'lerinkine oranla çok daha yüksektir.
| SDRAM Tipleri | |||
|---|---|---|---|
| Tipi | Veri Genişliği (Byte) | Hızı (MHz) | Kapasite (MB/s) (Veri Genişliği x Hız) |
| PC66 | 8 | 66 | 532 |
| PC100 | 8 | 100 | 800 |
| PC133 | 8 | 133 | 1064 |
DDR SDRAM
Günümüzde en yaygın RAM biçimi DDR4’tür. DDR4, DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random-Access Memory) teknolojisinin dördüncü neslidir. DDR SDRAM terimindeki DDR (Double Data Rate), verilerin her bir saat döngüsü başına bir kez yerine iki kez aktarıldığı anlamına gelir. SDR ile her bir saat döngüsünde yalnızca tek bir transfer yapılabildiği için DDR ile bellek bant genişliği iki katına çıkmıştır.
ECC
Bilindiği gibi bilgisayardaki bilgiler 1 ve 0’lardan oluşmaktadır. Bu değerler bazen ortam hataları, elektronik parazitler veya kötü bağlantılar gibi sebeplerden değişebilmektedir. Mesela 1 değeri 0’a dönüşebilir. Bu durum karşısında hatayı düzeltmek için ECC parite biti kullanılır.
Veri sınıflandırma sistemi
Günümüzde kullandığımız pek çok bireysel bilgisayarda kolayca yükseltilebilir olan RAM'ler kulanılır. Bunlara DRAM modülleri veya hafıza modülleri denilebilir. Bu modüllerin boyutu birkaç adet sakıza eşdeğerdir. Zarar gördüklerinde veya kapasiteleri yetersiz geldiğinde kolayca yenileriyle değiştirilebilir. Ayrıca RAM'in az miktardaki kısmı (genellikle SRAM) işlemci, sabit diskler, disk sürücüleri gibi birçok sistem bileşeniyle tümleşik olarak kullanılır.
Geçici sanal hafıza oluşturma
Yoğun uygulama periyotları devam ederken RAM'in yetersiz kaldığı durumlarda birçok CPU yapısı ve işletim sistemleri bir tür sanal hafıza yaratma işlemi yürütür.Bu işlemde sabit disk üzerindeki geçici bir alan kullanılır. Temelde sabit disk RAM'den oldukça yavaş olduğundan bu mekanizmanın aşırı kullanımı sistem performansını yavaşlattığından tercih edilmemektedir.
Genel özellikler
RAM, "Random Access Memory" (Rastgele Erişimli Bellek) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. RAM bilgilerin geçici olarak depolandığı bir hafıza türüdür. Bilgisayarlar genellikle o an üzerinde çalıştıkları programlar ve işlemlerle ilgili bilgileri RAM denen bu hafıza parçasında tutarlar. RAM ve sabit sürücü temel olarak aynı bilgileri saklarlar, ancak işlemcinin RAM'deki bilgilere erişme ve onları işleme hızı, sabit sürücüdeki bilgilere erişme ve onları işleme hızından çok daha büyüktür.
Bilgisayarlar işlem yaparken program kodları ve veri tutmak için RAM kullanırlar. RAM'in karakterini tanımlayan özelliği bütün hafıza noktaları neredeyse aynı hızda erişilebilir olmasıdır. Diğer teknolojilerin çoğu belirli bir bit veya byte okuduklarından gecikmelere sebebiyet verir.
Birçok RAM türü uçucudur. Bunun anlamı disk ve kaset gibi hafıza depolama aygıtlarından farklı olarak bilgisayar kapatıldığında içerdiği veriyi kaybetmesidir.
Yeni nesil RAM'ler, bir bitlik veriyi dinamik RAM'lerdeki gibi kapasitörde akım olarak ya da statik RAM'lerdeki gibi bir flip-flop'ta durum olarak saklar.
Yazılımlar RAM'leri ayırarak bir kısmının daha hızlı sabit disk gibi çalışmasını sağlayabilir. Buna ‘RAM Disk’ denir. Kullanılan hafıza kaydedilmemiş ise, RAM disk bilgisayar kapandığında veriyi kaybeder. Ama kaydedilmemiş hafıza ayrı bir güç kaynağına sahip ise -pil gibi- veriyi kaybetmez
Tarihçe
İlk zamanlar yaygın yazılabilir RAM, 1949-1952 yılları arasında geliştirildi. olarak birçok bilgisayarda kullanıldı.Daha sonra 1960'ların sonu ve 1970'lerin başında statik ve dinamik entegre devreler geliştirildi.
İlk ana hafıza sistemleri, bugünkü RAM gibi, vakum tüplerinden oluşturulmuştur, ama sıklıkla başarısız olmuşlardır. Çekirdek hafıza, küçük ferrit elektromanyetik çekirdeklere tellerle bağlanan, eşit ulaşım zamanlamasına pek sahip değildi. Çekirdek terimi bazı programcılar tarafından RAM'lerin bilgisayarın ana hafızası anlamında kullanılmaktadır. Tüp ve çekirdek hafızanın temel konsepti günümüz RAM'lerindeki tümleşik devrelerde kullanılır.
Alternatif birincil depolama mekanizmaları genellikle tek biçimli olmayan hafıza erişim gecikmelerini içerir. Gecikme satır hafızası bitleri tutmak için cıva dolu tüplerde ses dalga dürtü serisi kullanılmıştır. Tambur hafıza günümüz sabit diskleri gibi sürekli yuvarlak manyetik bantlarda veriyi saklamıştır.
Hafıza duvarı
Hafıza duvarı teriminden, ilk olarak "Hafıza Duvarına Çarpmak: Belli Olanın Anlamı"nda bahsedilmiştir. Bu CPU ve hafıza hızı arasının açılmasına dikkat çekmek için söylenmiştir. 1986'dan 2000'e, CPU hızı yıllık %55'lik bir hızla gelişirken hafıza hızı %10'luk bir gelişme göstermiştir. Bu yüzden hafıza gecikmesinin bilgisayar performansı açısından çok büyük bir darboğaz yaratması beklenmiştir.
Şu sıralar, CPU hızının gelişmesi fiziksel bariyerler dolayısıyla önemli bir şekilde yavaşlamıştır. Intel firması bunu "Platform 2015" belgesinde şöyle açıklamaktadır: "İlk olarak yonga geometrilerinin küçülmesi, ve saat hızlarının artışı, transistördeki kaçak akımın artması, güç tüketiminin çoğalmasına ve ısınmaya yol açmaktadır. Intel'in yeni TRİ-GATE'i bu problemi çözebilir. Hafıza gecikmelerinden dolayı yüksek saat hızının avantajları yararlığını kaybetmektedir.Çünkü hafıza gelişimi, saat frekansı gelişiminden geride kalmıştır. Bazı belli başlı uygulamalar için, geleneksel seri mimari işlemcilerin hızlanmasıyla verimliliğini yitirmektedir. Buradaki kazançtan kısılması, frekansın kazancının artmasına neden olabilir. Ek olarak sinyal iletimindeki direnç-kapasitör (RC) gecikmeleri işlemciler küçüldükçe, büyümektedir. Bu da yeni darboğazlar yaratmaktadır."
Sinyal üretimindeki RC gecikmeleri "saat hızı ve IPC: Geleneksel Mimari İçin Yolun Sonu" adlı kitapta belirtilmiştir. Burada anlatılan 2000-2014 arasında yıllık CPU gelişiminin maksimum %12.5 olacağıdır. Intel'in yeni işlemcilerinde görüldüğü gibi bu yavaşlama belirginleşmiştir. Fakat yine de Core2, Pentium 4'ten sonra epey kayda değer bir gelişme olarak görülmektedir.
Güvenlik kaygıları
Basit modellerin aksine (ve belki ortak inanç) modern SDRAM modülleri içeriğini bilgisayar kapatılmadan hemen kaybetmez.Bu süreç oda sıcaklığında birkaç saniye sürer ama düşük sıcaklıklarda dakika kadar uzatılabilir.Bu nedenle normal çalışma belleğinde saklanan tüm verileri kurtarmak mümkündür (SDRAM modülleri gibi). Bu bazen bir soğuk çizme saldırısı(cold boot attack) ya da buz adam saldırısı olarak adlandırılır.
Son gelişmeler
Kapatıldığında ise uçucu olmayan yani verileri koruyabilecek birkaç RAM türü geliştirilmektedir. Bu gelişmelerde kullanılan teknolojiler ise karbon nanotüpler ve manyetik tünel etkisi kullanan yaklaşımlar içerir. 2006'dan bu yana, kapasiteleri 64 GB olan ve performansları alışılagelmiş disklerin çok üstünde olan Katı Hâl Sürücüler (Solid-state Drives) (flash hafıza tabanlı) mevcut duruma gelmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rastgele erisimli hafiza veya rastgele erisimli bellek Ing Ingilizce Random Access Memory RAM mikroislemcili sistemlerde kullanilan ve genellikle calisma verilerini ve makine kodunu depolamak icin kullanilan herhangi bir sirada okunabilen ve degistirilebilen bir tur gecici veri deposudur Buna karsin diger hafiza aygitlari manyetik kasetler diskler saklama ortamindaki verilere onceden belirlenen bir sirada ulasabilmektedir cunku mekanik tasarimlari ancak buna izin vermektedir 2GB bir RAM Bir RAM yongasinda herhangi farkli iki veriye ulasmak icin asagi yukari ayni sure harcanmaktadir Buna karsilik disk ve benzerleri okunan verinin basi bulunan noktaya yakinsa az zaman uzaksa cok zaman harcamakta ve bas konumu surekli yer degistirmektedir RAM genellikle bilgisayardaki ana hafiza ya da birincil depo yukleme gosterme uygulamalari yonlendirme ve veri icin calisma alani olarak dusunulur Bu tip RAM genelde tumlesik devre bicimindedir Yaygin olarak veya RAM cubugu isimleriyle anilir cunku devre karti uzerine kucuk devreler halinde plastik paketleme yardimiyla birkac sakiz paketi boyutundadir Cogu kisisel bilgisayarda RAM eklemek veya degistirmek icin yuva bulunur Cogu RAM hem yazilip hem okunabilir Bu yuzden RAM sik sik okunan yazilan hafiza ismiyle yer degistirmistir Bu baglamda RAM ROM un tersi daha dogrusu sirali ulasilabilir hafizanin tersi olarak kabul edilir RAM hafizalar genelde 2 byte seklinde paketlenmis olarak piyasada bulunur RAM cesitleriYazilabilir RAM in modern cesitleri bilgileri genellikle ya disket icinde SRAM statik RAM gibi ya da bir kondansator icinde DRAM dinamik RAM EPROM EEPROM usb gibi depo eder Bazi cesitleri rastgele hatalari ortaya cikarmak ve dogrulamak icin eslik biti veya hata duzeltme kodlari kullanir RAM in salt okunur tipi olan ROM RAM yerine kalici devre disi secilmis transistor saglamak icin metal kalip kullanir SIMM ve DIMM hafiza modulleri ozel husustur Disk ve manyetik bantlar gibi bilgisayar depolama diger formlari kalici depolama olarak kullanilmistir Bircok yeni urunun yerine verileri korumak icin flas hafiza itimat degilken PDA ya da kucuk muzik calarlar gibi kullanmak icinde cok saglam bilgisayarlar ve netbook gibi bazi kisisel bilgisayarlar ayni zamanda flash suruculer ile manyetik disklerin yerini almistir flash hafiza ile sadece NOR tipi ve dogrudan kod calistirilmasina gercek rastgele erisim yetenegine sahip ve bu nedenle sik sik ROM yerine kullanilir daha dusuk maliyetle NAND tipi yaygin hafiza kartlari ve solid state kati hal suruculer SSD toplu depolama icin kullanilir DRAM Ekonomik nedenlerden dolayi kisisel bilgisayarlarda is istasyonlarinda kontrol edilmeyen oyun konsollarinda Playstation Xbox gibi genis hafizalar dinamik RAM lerden olusur Bilgisayarin diger kisimlari zula hafiza on hafiza ve diger disklerdeki veri tamponlari statik RAM kullanir Dinamik rastgele erisimli hafiza DRAM tumlesik devrelerin plastik ambalaja metal ignecikler ile baglanip sinyaller ile kontrol edilecek bicimde uretilir Dinamik denmesinin nedeni enerjiyi saklamak icin saniyede yuz defaya yakin icinde bulunan kondansatorlerin yuklenmesi gerekir Gunumuzde bu DRAM ler kolay kullanim icin rahat takilacak modullerden olusur SRAM Her hucre icin alti adete varan transistor kullanilir Bu tip RAM lerde bilgiler yuklendikten sonra sabit kalir Surekli enerji tazelemesi gerekmemektedir SRAM statik RAM DRAM den daha hizli ve daha guvenilirdir ama onun kadar yaygin degildir SRAM lerin uretim maliyetlerinin DRAM lerinkine oranla cok daha yuksektir SDRAM TipleriTipi Veri Genisligi Byte Hizi MHz Kapasite MB s Veri Genisligi x Hiz PC66 8 66 532PC100 8 100 800PC133 8 133 1064DDR SDRAM Gunumuzde en yaygin RAM bicimi DDR4 tur DDR4 DDR SDRAM Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory teknolojisinin dorduncu neslidir DDR SDRAM terimindeki DDR Double Data Rate verilerin her bir saat dongusu basina bir kez yerine iki kez aktarildigi anlamina gelir SDR ile her bir saat dongusunde yalnizca tek bir transfer yapilabildigi icin DDR ile bellek bant genisligi iki katina cikmistir ECC Bilindigi gibi bilgisayardaki bilgiler 1 ve 0 lardan olusmaktadir Bu degerler bazen ortam hatalari elektronik parazitler veya kotu baglantilar gibi sebeplerden degisebilmektedir Mesela 1 degeri 0 a donusebilir Bu durum karsisinda hatayi duzeltmek icin ECC parite biti kullanilir Veri siniflandirma sistemiGunumuzde kullandigimiz pek cok bireysel bilgisayarda kolayca yukseltilebilir olan RAM ler kulanilir Bunlara DRAM modulleri veya hafiza modulleri denilebilir Bu modullerin boyutu birkac adet sakiza esdegerdir Zarar gorduklerinde veya kapasiteleri yetersiz geldiginde kolayca yenileriyle degistirilebilir Ayrica RAM in az miktardaki kismi genellikle SRAM islemci sabit diskler disk suruculeri gibi bircok sistem bileseniyle tumlesik olarak kullanilir Gecici sanal hafiza olusturmaYogun uygulama periyotlari devam ederken RAM in yetersiz kaldigi durumlarda bircok CPU yapisi ve isletim sistemleri bir tur sanal hafiza yaratma islemi yurutur Bu islemde sabit disk uzerindeki gecici bir alan kullanilir Temelde sabit disk RAM den oldukca yavas oldugundan bu mekanizmanin asiri kullanimi sistem performansini yavaslattigindan tercih edilmemektedir Genel ozelliklerRAM Random Access Memory Rastgele Erisimli Bellek kelimelerinin bas harflerinden olusan bir kisaltmadir RAM bilgilerin gecici olarak depolandigi bir hafiza turudur Bilgisayarlar genellikle o an uzerinde calistiklari programlar ve islemlerle ilgili bilgileri RAM denen bu hafiza parcasinda tutarlar RAM ve sabit surucu temel olarak ayni bilgileri saklarlar ancak islemcinin RAM deki bilgilere erisme ve onlari isleme hizi sabit surucudeki bilgilere erisme ve onlari isleme hizindan cok daha buyuktur Bilgisayarlar islem yaparken program kodlari ve veri tutmak icin RAM kullanirlar RAM in karakterini tanimlayan ozelligi butun hafiza noktalari neredeyse ayni hizda erisilebilir olmasidir Diger teknolojilerin cogu belirli bir bit veya byte okuduklarindan gecikmelere sebebiyet verir Bircok RAM turu ucucudur Bunun anlami disk ve kaset gibi hafiza depolama aygitlarindan farkli olarak bilgisayar kapatildiginda icerdigi veriyi kaybetmesidir Yeni nesil RAM ler bir bitlik veriyi dinamik RAM lerdeki gibi kapasitorde akim olarak ya da statik RAM lerdeki gibi bir flip flop ta durum olarak saklar Yazilimlar RAM leri ayirarak bir kisminin daha hizli sabit disk gibi calismasini saglayabilir Buna RAM Disk denir Kullanilan hafiza kaydedilmemis ise RAM disk bilgisayar kapandiginda veriyi kaybeder Ama kaydedilmemis hafiza ayri bir guc kaynagina sahip ise pil gibi veriyi kaybetmezTarihceIlk zamanlar yaygin yazilabilir RAM 1949 1952 yillari arasinda gelistirildi olarak bircok bilgisayarda kullanildi Daha sonra 1960 larin sonu ve 1970 lerin basinda statik ve dinamik entegre devreler gelistirildi Ilk ana hafiza sistemleri bugunku RAM gibi vakum tuplerinden olusturulmustur ama siklikla basarisiz olmuslardir Cekirdek hafiza kucuk ferrit elektromanyetik cekirdeklere tellerle baglanan esit ulasim zamanlamasina pek sahip degildi Cekirdek terimi bazi programcilar tarafindan RAM lerin bilgisayarin ana hafizasi anlaminda kullanilmaktadir Tup ve cekirdek hafizanin temel konsepti gunumuz RAM lerindeki tumlesik devrelerde kullanilir Alternatif birincil depolama mekanizmalari genellikle tek bicimli olmayan hafiza erisim gecikmelerini icerir Gecikme satir hafizasi bitleri tutmak icin civa dolu tuplerde ses dalga durtu serisi kullanilmistir Tambur hafiza gunumuz sabit diskleri gibi surekli yuvarlak manyetik bantlarda veriyi saklamistir Hafiza duvariHafiza duvari teriminden ilk olarak Hafiza Duvarina Carpmak Belli Olanin Anlami nda bahsedilmistir Bu CPU ve hafiza hizi arasinin acilmasina dikkat cekmek icin soylenmistir 1986 dan 2000 e CPU hizi yillik 55 lik bir hizla gelisirken hafiza hizi 10 luk bir gelisme gostermistir Bu yuzden hafiza gecikmesinin bilgisayar performansi acisindan cok buyuk bir darbogaz yaratmasi beklenmistir Su siralar CPU hizinin gelismesi fiziksel bariyerler dolayisiyla onemli bir sekilde yavaslamistir Intel firmasi bunu Platform 2015 belgesinde soyle aciklamaktadir Ilk olarak yonga geometrilerinin kuculmesi ve saat hizlarinin artisi transistordeki kacak akimin artmasi guc tuketiminin cogalmasina ve isinmaya yol acmaktadir Intel in yeni TRI GATE i bu problemi cozebilir Hafiza gecikmelerinden dolayi yuksek saat hizinin avantajlari yararligini kaybetmektedir Cunku hafiza gelisimi saat frekansi gelisiminden geride kalmistir Bazi belli basli uygulamalar icin geleneksel seri mimari islemcilerin hizlanmasiyla verimliligini yitirmektedir Buradaki kazanctan kisilmasi frekansin kazancinin artmasina neden olabilir Ek olarak sinyal iletimindeki direnc kapasitor RC gecikmeleri islemciler kuculdukce buyumektedir Bu da yeni darbogazlar yaratmaktadir Sinyal uretimindeki RC gecikmeleri saat hizi ve IPC Geleneksel Mimari Icin Yolun Sonu adli kitapta belirtilmistir Burada anlatilan 2000 2014 arasinda yillik CPU gelisiminin maksimum 12 5 olacagidir Intel in yeni islemcilerinde goruldugu gibi bu yavaslama belirginlesmistir Fakat yine de Core2 Pentium 4 ten sonra epey kayda deger bir gelisme olarak gorulmektedir Guvenlik kaygilariBasit modellerin aksine ve belki ortak inanc modern SDRAM modulleri icerigini bilgisayar kapatilmadan hemen kaybetmez Bu surec oda sicakliginda birkac saniye surer ama dusuk sicakliklarda dakika kadar uzatilabilir Bu nedenle normal calisma belleginde saklanan tum verileri kurtarmak mumkundur SDRAM modulleri gibi Bu bazen bir soguk cizme saldirisi cold boot attack ya da buz adam saldirisi olarak adlandirilir Son gelismelerKapatildiginda ise ucucu olmayan yani verileri koruyabilecek birkac RAM turu gelistirilmektedir Bu gelismelerde kullanilan teknolojiler ise karbon nanotupler ve manyetik tunel etkisi kullanan yaklasimlar icerir 2006 dan bu yana kapasiteleri 64 GB olan ve performanslari alisilagelmis disklerin cok ustunde olan Kati Hal Suruculer Solid state Drives flash hafiza tabanli mevcut duruma gelmistir Ayrica bakinizBilisimsel RAMKaynakca Ertunc Mehmet Ali 5 Subat 2022 RAM nedir Teknoloji Haberleri ShiftDelete Net 28 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2022 Demirci Berk 11 Aralik 2022 Geek 6 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2023