Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rattan, (Malayca: rotan), alt familyasına ait yaklaşık 600 tür palmiyenin adıdır. Rattan palmiye türlerinin ve cinslerinin en büyük çeşitliliği Güneydoğu Asya'nın kapalı gölgelikli yaşlı tropikal ormanlarındadır, ancak tropikal Asya ve Afrika'nın diğer bölgelerinde de bulunabilirler. Çoğu rattan palmiyesi, diğer palmiye türlerinden farklı olarak tırmanma alışkanlıkları nedeniyle lianalar olarak kabul edilir. Birkaç tür de ağaç benzeri veya çalı benzeri alışkanlıklara sahiptir.
Rattan palmiye türlerinin yaklaşık %20'si ekonomik açıdan önemlidir ve geleneksel olarak Güneydoğu Asya'da hasır mobilya, sepet, baston, dokuma hasır, halat ve diğer el sanatlarının üretiminde kullanılmaktadır. Rattan kamışları dünyanın en değerli kereste dışı orman ürünlerinden biridir. Bazı rattan türlerinin yenilebilir pullu meyvesi de vardır. Son 30 yılda ticari yetiştiriciliğe yönelik artan girişimlere rağmen, neredeyse tüm rattan ürünleri hala yabani olarak hasat edilen bitkilerden elde edilmektedir. Rattan kaynakları artık ormansızlaşma ve aşırı tüketim nedeniyle hızla tehdit altındadır. Rattan, tarihte ticari kökenleri sebebiyle Manila kamışı veya Malakka kamışı olarak da bilinirdi.
Ekosistem
Çoğu rattan palmiyesi ekolojik olarak lianalar olarak sınıflandırılır, çünkü pek çok olgun rattan palmiyesi asma benzeri bir alışkanlığa sahiptir ve diğer bitki örtüsünün içinde ve üzerinde gezinir. Bununla birlikte rattan, odunsu lianalardan birkaç yönden farklıdırlar. Rattanlar palmiye oldukları için dallanmazlar ve gövdenin toprakla temas eden kısmında nadiren yeni kök yapıları geliştirirler. Tek çeneklidirler ve bu nedenle ikincil büyüme göstermezler. Bu, rattan gövde çapının her zaman sabit olduğu anlamına gelir. Yavru rattan palmiyeleri, genellikle yaklaşık 2-5 santimetre çapında, yapraklar arasında uzun boğumlar bulunan yetişkinlerle aynı genişliğe sahiptir. Bu aynı zamanda genç rattan palmiyelerinin, gençken bile her zaman yapısal desteğe ihtiyaç duyan diğer lianaların aksine, bağımsız kalabilecek kadar sert olduğu anlamına gelir. Birçok rattan palmiye, diğer bitkilerin üzerine tırmanmaya yardımcı olmak ve otçulları caydırmak için kanca görevi gören dikenlere de sahiptir. Dikenler ayrıca, sadece daha dar desteklere tırmanabilen diğer sarmaşıkların aksine, rattanlara geniş çaplı ağaçlara tırmanma yeteneği verir. Rattanların yüzlerce metre uzunluğa kadar büyüdüğü bilinmektedir.
Rattanlar aşırı kullanım tehdidi altındadır, çünkü hasatçılar gövdeleri çok gençken kesmekte ve yeniden filizlenmelerine izin vermemektedir. Sürdürülebilir olmayan rattan hasadı genel orman ekosistemini bozmaya yol açabilir. Rattan işleme süreci de çevre için kirletici olabilir. Rattanın işlenmesinde zehirli kimyasalların ve petrolün kullanılması toprak, hava ve su kaynaklarını ve nihayetinde insanların sağlığını etkilemektedir. Buna ek olarak, geleneksel rattan üretim yöntemi bitkinin uzun vadeli arzını ve işçilerin gelirini tehdit etmektedir.
Kullanım Alanları
Temizlenmiş rattan sapları görünüş olarak bambuya benzer. Bambunun aksine, rattan saplarının içi boş değildir. Dünyadaki rattan nüfusunun çoğu (%70) Endonezya'da yetişir. Dünyadaki arzın geri kalanı Filipinler, Sri Lanka, Malezya, Bangladeş ve Hindistan'dan gelmektedir.
Besin kaynağı
Bazı rattan meyveleri yenilebilir, turunçgillere benzer ekşi bir tadı vardır. Bazı rattanların meyvesi ejderha kanı adı verilen kırmızı bir reçine yayar; bu reçinenin antik çağda tıbbi özelliklere sahip olduğu düşünülmüş ve diğer kullanımlarının yanı sıra kemanlar için boya olarak kullanılmıştır. Hindistan'ın Assam eyaletinde filiz sebze olarak da kullanılmaktadır.
Sap uçları nişasta bakımından zengindir ve çiğ veya kavrulmuş olarak yenebilir. Uzun saplar içme suyu elde etmek için kesilebilir. Palmiye kalbi de çiğ veya pişmiş olarak yenebilir.
Tıbbi potansiyel
2010 yılının başlarında, İtalya'daki bilim adamları rattan ağacının, yapay kemik üretimi için yeni bir “ahşaptan kemiğe” işleminde kullanılacağını duyurdu. Süreç küçük rattan parçalarının bir fırına verilmesiyle başlıyor. Bu parçalara kalsiyum ve karbon ekleniyor. Daha sonra bu ahşap, fırın benzeri başka bir makinede yoğun basınç altında ısıtılıyor ve bir fosfat çözeltisi ekleniyor. Bu işlem, kemik materyalinin neredeyse birebir kopyasını üretiyor. İşlem yaklaşık 10 gün sürmektedir. Duyurunun yapıldığı sırada kemik koyunlarda test ediliyordu ve önemli bir olumsuz belirti görülmemişti. Avrupa Birliği odundan kemiğe programını finanse edilietmektedir.
Rattan sandalye
Rattanlar sepet ve mobilya yapımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Parçalara ayrıldığında, rattan mobilya yapmak için ahşap olarak kullanılabilir. Rattan, diğer birçok ahşap türü gibi boya tutar, bu nedenle birçok renk çeşidi mevcuttur ve birçok stilde işlenebilir. Ayrıca, iç kısmı ayrılabilir ve hasır haline getirilebilir. Tipik bir örgü modeli Wiener Geflecht, Viyana örgüsü olarak adlandırılır. Bu model 18. yüzyıl Viyana'sında icat edilmiş ve daha sonra en belirgin şekilde Thonet sandalyesinde kullanılmıştır. Rattan hafif, dayanıklı ve esnek olduğu için iyi bir malzemedir ve dış mekan kullanımına uygundur.
Giyim
Geleneksel olarak, Endonezya'nın Seram Adası'ndaki Wemale etnik grubunun kadınları bellerine rattan kuşaklar takarlardı.
Fitiller
Rattan, kamış difüzörlerinde (genellikle aromaterapide veya sadece dolapları ve odaları kokulandırmak için kullanılır) uçucu yağları fitillemek için kullanılan tercih edilen doğal malzemedir, çünkü her bir rattan kamış, yağı kaptan sapa doğru fitilleyen ve buharlaşma difüzyon işlemi yoluyla havaya koku salan 20 veya daha fazla geçirgen kanal içerir. Buna karşılık, bambudan yapılan kamışlar uçucu yağların geçişini engelleyen düğümler içerir.
El sanatları
Rattanın mobilya için uygun olmasını sağlayan özelliklerinin çoğu, onu el sanatları ve sanat eserleri için de popüler bir seçim haline getirmektedir. Kullanım alanları arasında rattan sepetler, bitki kapları ve diğer dekoratif işler yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ Dransfield, John (2002). "General introduction to rattan - the biological background to exploitation and the history of rattan research". Dransfield, John; Tesoro, Florentino O.; Manokaran, N. (Ed.). Rattan: current research issues and prospects for conservation and sustainable development (PDF). Non-Wood Forest Products 14. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). ss. 23-34. ISBN . 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ Rattan: A Report of a Workshop held in Singapore, 4-6 June 1979 (PDF). Ottawa: International Development Research Centre. 1980. ISBN . 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
- ^ Stiegel, Stephanie; Kessler, Michael; Getto, Daniela; Thonhofer, Joachim; Siebert, Stephen F. (August 2011). "Elevational patterns of species richness and density of rattan palms (Arecaceae: Calamoideae) in Central Sulawesi, Indonesia". Biodiversity and Conservation. 20 (9): 1987-2005. Bibcode:2011BiCon..20.1987S. doi:10.1007/s10531-011-0070-8
![image]()
. - ^ "Rattan Ne Demek?". Güzel Bir Ev. 14 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Rattan". Encyclopedia.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Turning wood into bones". BBC News. 8 Ocak 2010. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2010.
- ^ "The Resource, Its Uses and Present Action Programmes". www.fao.org. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ Piper, Jaqueline M. (1995). Bamboo and rattan, traditional uses and beliefs. Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rattan Malayca rotan alt familyasina ait yaklasik 600 tur palmiyenin adidir Rattan palmiye turlerinin ve cinslerinin en buyuk cesitliligi Guneydogu Asya nin kapali golgelikli yasli tropikal ormanlarindadir ancak tropikal Asya ve Afrika nin diger bolgelerinde de bulunabilirler Cogu rattan palmiyesi diger palmiye turlerinden farkli olarak tirmanma aliskanliklari nedeniyle lianalar olarak kabul edilir Birkac tur de agac benzeri veya cali benzeri aliskanliklara sahiptir Rattan palmiye Sulawesi Endonezya Rattan palmiye turlerinin yaklasik 20 si ekonomik acidan onemlidir ve geleneksel olarak Guneydogu Asya da hasir mobilya sepet baston dokuma hasir halat ve diger el sanatlarinin uretiminde kullanilmaktadir Rattan kamislari dunyanin en degerli kereste disi orman urunlerinden biridir Bazi rattan turlerinin yenilebilir pullu meyvesi de vardir Son 30 yilda ticari yetistiricilige yonelik artan girisimlere ragmen neredeyse tum rattan urunleri hala yabani olarak hasat edilen bitkilerden elde edilmektedir Rattan kaynaklari artik ormansizlasma ve asiri tuketim nedeniyle hizla tehdit altindadir Rattan tarihte ticari kokenleri sebebiyle Manila kamisi veya Malakka kamisi olarak da bilinirdi EkosistemCogu rattan palmiyesi ekolojik olarak lianalar olarak siniflandirilir cunku pek cok olgun rattan palmiyesi asma benzeri bir aliskanliga sahiptir ve diger bitki ortusunun icinde ve uzerinde gezinir Bununla birlikte rattan odunsu lianalardan birkac yonden farklidirlar Rattanlar palmiye olduklari icin dallanmazlar ve govdenin toprakla temas eden kisminda nadiren yeni kok yapilari gelistirirler Tek ceneklidirler ve bu nedenle ikincil buyume gostermezler Bu rattan govde capinin her zaman sabit oldugu anlamina gelir Yavru rattan palmiyeleri genellikle yaklasik 2 5 santimetre capinda yapraklar arasinda uzun bogumlar bulunan yetiskinlerle ayni genislige sahiptir Bu ayni zamanda genc rattan palmiyelerinin gencken bile her zaman yapisal destege ihtiyac duyan diger lianalarin aksine bagimsiz kalabilecek kadar sert oldugu anlamina gelir Bircok rattan palmiye diger bitkilerin uzerine tirmanmaya yardimci olmak ve otcullari caydirmak icin kanca gorevi goren dikenlere de sahiptir Dikenler ayrica sadece daha dar desteklere tirmanabilen diger sarmasiklarin aksine rattanlara genis capli agaclara tirmanma yetenegi verir Rattanlarin yuzlerce metre uzunluga kadar buyudugu bilinmektedir Rattanlar asiri kullanim tehdidi altindadir cunku hasatcilar govdeleri cok gencken kesmekte ve yeniden filizlenmelerine izin vermemektedir Surdurulebilir olmayan rattan hasadi genel orman ekosistemini bozmaya yol acabilir Rattan isleme sureci de cevre icin kirletici olabilir Rattanin islenmesinde zehirli kimyasallarin ve petrolun kullanilmasi toprak hava ve su kaynaklarini ve nihayetinde insanlarin sagligini etkilemektedir Buna ek olarak geleneksel rattan uretim yontemi bitkinin uzun vadeli arzini ve iscilerin gelirini tehdit etmektedir Kullanim AlanlariTemizlenmis rattan saplari gorunus olarak bambuya benzer Bambunun aksine rattan saplarinin ici bos degildir Dunyadaki rattan nufusunun cogu 70 Endonezya da yetisir Dunyadaki arzin geri kalani Filipinler Sri Lanka Malezya Banglades ve Hindistan dan gelmektedir Besin kaynagi Bazi rattan meyveleri yenilebilir turuncgillere benzer eksi bir tadi vardir Bazi rattanlarin meyvesi ejderha kani adi verilen kirmizi bir recine yayar bu recinenin antik cagda tibbi ozelliklere sahip oldugu dusunulmus ve diger kullanimlarinin yani sira kemanlar icin boya olarak kullanilmistir Hindistan in Assam eyaletinde filiz sebze olarak da kullanilmaktadir Sap uclari nisasta bakimindan zengindir ve cig veya kavrulmus olarak yenebilir Uzun saplar icme suyu elde etmek icin kesilebilir Palmiye kalbi de cig veya pismis olarak yenebilir Tibbi potansiyel 2010 yilinin baslarinda Italya daki bilim adamlari rattan agacinin yapay kemik uretimi icin yeni bir ahsaptan kemige isleminde kullanilacagini duyurdu Surec kucuk rattan parcalarinin bir firina verilmesiyle basliyor Bu parcalara kalsiyum ve karbon ekleniyor Daha sonra bu ahsap firin benzeri baska bir makinede yogun basinc altinda isitiliyor ve bir fosfat cozeltisi ekleniyor Bu islem kemik materyalinin neredeyse birebir kopyasini uretiyor Islem yaklasik 10 gun surmektedir Duyurunun yapildigi sirada kemik koyunlarda test ediliyordu ve onemli bir olumsuz belirti gorulmemisti Avrupa Birligi odundan kemige programini finanse edilietmektedir Rattan sandalye Rattanlar sepet ve mobilya yapiminda yaygin olarak kullanilmaktadir Parcalara ayrildiginda rattan mobilya yapmak icin ahsap olarak kullanilabilir Rattan diger bircok ahsap turu gibi boya tutar bu nedenle bircok renk cesidi mevcuttur ve bircok stilde islenebilir Ayrica ic kismi ayrilabilir ve hasir haline getirilebilir Tipik bir orgu modeli Wiener Geflecht Viyana orgusu olarak adlandirilir Bu model 18 yuzyil Viyana sinda icat edilmis ve daha sonra en belirgin sekilde Thonet sandalyesinde kullanilmistir Rattan hafif dayanikli ve esnek oldugu icin iyi bir malzemedir ve dis mekan kullanimina uygundur Giyim Geleneksel olarak Endonezya nin Seram Adasi ndaki Wemale etnik grubunun kadinlari bellerine rattan kusaklar takarlardi Fitiller Rattan kamis difuzorlerinde genellikle aromaterapide veya sadece dolaplari ve odalari kokulandirmak icin kullanilir ucucu yaglari fitillemek icin kullanilan tercih edilen dogal malzemedir cunku her bir rattan kamis yagi kaptan sapa dogru fitilleyen ve buharlasma difuzyon islemi yoluyla havaya koku salan 20 veya daha fazla gecirgen kanal icerir Buna karsilik bambudan yapilan kamislar ucucu yaglarin gecisini engelleyen dugumler icerir El sanatlari Rattanin mobilya icin uygun olmasini saglayan ozelliklerinin cogu onu el sanatlari ve sanat eserleri icin de populer bir secim haline getirmektedir Kullanim alanlari arasinda rattan sepetler bitki kaplari ve diger dekoratif isler yer almaktadir Kaynakca Dransfield John 2002 General introduction to rattan the biological background to exploitation and the history of rattan research Dransfield John Tesoro Florentino O Manokaran N Ed Rattan current research issues and prospects for conservation and sustainable development PDF Non Wood Forest Products 14 Food and Agriculture Organization of the United Nations FAO ss 23 34 ISBN 9251046913 20 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 14 Haziran 2024 Rattan A Report of a Workshop held in Singapore 4 6 June 1979 PDF Ottawa International Development Research Centre 1980 ISBN 0889362513 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 24 Haziran 2024 Stiegel Stephanie Kessler Michael Getto Daniela Thonhofer Joachim Siebert Stephen F August 2011 Elevational patterns of species richness and density of rattan palms Arecaceae Calamoideae in Central Sulawesi Indonesia Biodiversity and Conservation 20 9 1987 2005 Bibcode 2011BiCon 20 1987S doi 10 1007 s10531 011 0070 8 Rattan Ne Demek Guzel Bir Ev 14 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2024 Rattan Encyclopedia com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2024 Turning wood into bones BBC News 8 Ocak 2010 9 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2010 The Resource Its Uses and Present Action Programmes www fao org 26 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2020 Piper Jaqueline M 1995 Bamboo and rattan traditional uses and beliefs Oxford University Press ISBN 978 0195889987