Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Redif ya da yedek, şiirlerde mısra sonlarında, görevleri aynı olan eklerin ya da anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarlanmasına denir. Redifler daima mısranın en sonunda bulunur, yani kafiyeden sonra gelir.
Ek halindeki redifler
Eş görevli eklerin tekrarlanmasıyla oluşan rediflerdir. Türkçedeki yapım ve çekim eklerini kavramadan, ek halindeki redifleri kavramak mümkün olamayacaktır. Ek halindeki rediflerin çoğu, sözcüğe bağlanan ekler olduğundan bu konudaki genel kaide: "sözcüğün köklerinde kafiye, eklerinde ise redif vardır." şeklindedir. Bu kural bilinerek mısraya bakılırsa ek halindeki rediflerin yüzde doksanı mısrada tahmin edilebilir. Ancak bu kaide her zaman geçerli olmadığından yine de "ekler"konusunda bilgi sahibi olunması konunun kavranması açısından gereklidir.Redifler gibi cümleye anlam katan birçok kelime vardır.
- Susuz değirmenlerin ne ile döner çarkı
- Kerem etmeyen beyin fakirden nedir farkı
Yukarıdaki beyitte, "ı" sesleri, ismin -i hali olduğundan yani, her ikisinin de görevi aynı olduğundan rediftir. Sözcüğün köklerinde ise "ark" sesleri benzeştiğinden bunlar da zengin kafiyeyi oluşturur. Bu beyite pratik yoldan yaklaşırsak: Beyitin birinci mısrasında, kafiyeye söz konusu olan sözcüğün kökü "çark", ikinci mısrada ise sözcüğün kökü "fark"tır. Dolayısıyla, "ı" seslerinin ek olduğu için redif olduğunu pratik yönden söylenebilmektedir. Sözcüğün köklerinde kafiye bulunduğundan "ark" seslerinde de zengin kafiye vardır.
Fakat, bu pratik yol her zaman işlemeyebilir:
- Kokuyor burnuma Sivr'alan köyü
- Serindir dağları soğuktur suyu
- Yâr mektup göndermiş yadigâr deyi
- Gözünün yaşını sil deyi yazmış
Yukarıdaki dörtlükte, sözcüklerin kökleri:
"köy", "su", "de"dir. Görüldüğü gibi sözcüklerin köklerindeki sesler aynı değildir. "y" sesi birinci mısrada sözcüğün köküne dahil olurken, ikinci ve üçüncü mısralarda yardımcı ses (kaynaştırma ünsüzü)'tir. Yani "y" seslerinin görevi farklıdır. Bu durum da kafiye tanımına uygun olduğundan kafiye olarak kabul edilecektir. Aynı durum İstiklâl Marşı'nın üçüncü kıtasında da görülmektedir:
- Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,
- Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
- Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner aşarım.
- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Yukarıdaki dörtlükte ise, sözcüklerin kökleri:
"yaş", "şaş", "aş" ve "taş" sözcükleridir. O halde, bu köklere eklenen "a" sesinin görevinin ne olduğunu incelemek gerekir:
| Dize | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | yaş | a | r | ı | m |
| 2 | şaş | a | r | ı | m |
| 3 | aş | a | r | ı | m |
| 4 | taş | a | r | ı | m |
Yukarıda da görüldüğü gibi ilk mısradaki "a" sesi ile diğer "a" seslerinin görevleri farklıdır. Bu özellik sebebiyle, "a" seslerinin kafiye olarak alınması gerekir.
Sözcük halindeki redifler
Aynı anlamdaki sözcüklerin tekrarlanmasıyla meydana gelen rediflerdir. Bu tür redifleri mısralarda görebilmek oldukça kolaydır:
- Örnek:
- Doğru söylerim halk razı değil
- Eğri söylerim Hak razı değil.
Yukarıdaki beyitte "razı değil" sözcükleri redif, ondan önceki "k" sesleri ise yarım kafiyedir.
Bir başka örnek:
- Zannetme ki şöyle böyle bir söz
- Gel sen dahi söyle böyle bir söz
Yukarıdaki beyitte "böyle bir söz" sözcükleri redif, ondan önceki "öyle" sesleri ise zengin kafiyedir. Bir başka örnek:
- Kimsesiz hiç kimse yok, var herkesin bir kimsesi
- Kimsesiz kaldım meded, ey kimsesizler kimsesi
Yukarıdaki beyitte "kimsesi" sözcükleri redif, ondan önceki "r" sesleri ise yarım kafiyedir. Son olarak şuna da dikkati çekmek gerekiyor:
- Sözcük halinde bulunan rediflerden hemen önce, ek halinde redif de bulunabilir. Böylece, ek halindeki redifle sözcük halindeki redif arka arkaya gelebilir:
- Elimi beş yerinden, dağladı beş parmağın,
- Bağrımda yanmadık bir yer bırakmadan git,
- Bir yarın göçtüğünü, çöktüğünü bir dağın,
- Görmemek istiyorsan, ardına bakmadan git!
İkinci ve dördüncü mısralarda hem ek halinde redif, hem de sözcük halinde redif bulunmaktadır. Yukarıdaki mısralarda "madan" ekleri "zarf-fiildir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.
- ^ Redif 10 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 5 Haziran 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Redif ya da yedek siirlerde misra sonlarinda gorevleri ayni olan eklerin ya da anlamlari ayni olan sozcuklerin tekrarlanmasina denir Redifler daima misranin en sonunda bulunur yani kafiyeden sonra gelir Ek halindeki rediflerEs gorevli eklerin tekrarlanmasiyla olusan rediflerdir Turkcedeki yapim ve cekim eklerini kavramadan ek halindeki redifleri kavramak mumkun olamayacaktir Ek halindeki rediflerin cogu sozcuge baglanan ekler oldugundan bu konudaki genel kaide sozcugun koklerinde kafiye eklerinde ise redif vardir seklindedir Bu kural bilinerek misraya bakilirsa ek halindeki rediflerin yuzde doksani misrada tahmin edilebilir Ancak bu kaide her zaman gecerli olmadigindan yine de ekler konusunda bilgi sahibi olunmasi konunun kavranmasi acisindan gereklidir Redifler gibi cumleye anlam katan bircok kelime vardir Susuz degirmenlerin ne ile doner carki Kerem etmeyen beyin fakirden nedir farki dd Yukaridaki beyitte i sesleri ismin i hali oldugundan yani her ikisinin de gorevi ayni oldugundan rediftir Sozcugun koklerinde ise ark sesleri benzestiginden bunlar da zengin kafiyeyi olusturur Bu beyite pratik yoldan yaklasirsak Beyitin birinci misrasinda kafiyeye soz konusu olan sozcugun koku cark ikinci misrada ise sozcugun koku fark tir Dolayisiyla i seslerinin ek oldugu icin redif oldugunu pratik yonden soylenebilmektedir Sozcugun koklerinde kafiye bulundugundan ark seslerinde de zengin kafiye vardir Fakat bu pratik yol her zaman islemeyebilir Kokuyor burnuma Sivr alan koyu Serindir daglari soguktur suyu Yar mektup gondermis yadigar deyi Gozunun yasini sil deyi yazmis dd Yukaridaki dortlukte sozcuklerin kokleri koy su de dir Goruldugu gibi sozcuklerin koklerindeki sesler ayni degildir y sesi birinci misrada sozcugun kokune dahil olurken ikinci ve ucuncu misralarda yardimci ses kaynastirma unsuzu tir Yani y seslerinin gorevi farklidir Bu durum da kafiye tanimina uygun oldugundan kafiye olarak kabul edilecektir Ayni durum Istiklal Marsi nin ucuncu kitasinda da gorulmektedir Ben ezelden beridir hur yasadim hur yasarim Hangi cilgin bana zincir vuracakmis Sasarim Kukremis sel gibiyim bendimi cigner asarim Yirtarim daglari enginlere sigmam tasarim dd Yukaridaki dortlukte ise sozcuklerin kokleri yas sas as ve tas sozcukleridir O halde bu koklere eklenen a sesinin gorevinin ne oldugunu incelemek gerekir Dize 1 2 3 4 51 yas a r i m2 sas a r i m3 as a r i m4 tas a r i m Yukarida da goruldugu gibi ilk misradaki a sesi ile diger a seslerinin gorevleri farklidir Bu ozellik sebebiyle a seslerinin kafiye olarak alinmasi gerekir Sozcuk halindeki rediflerAyni anlamdaki sozcuklerin tekrarlanmasiyla meydana gelen rediflerdir Bu tur redifleri misralarda gorebilmek oldukca kolaydir Ornek Dogru soylerim halk razi degil Egri soylerim Hak razi degil dd Yukaridaki beyitte razi degil sozcukleri redif ondan onceki k sesleri ise yarim kafiyedir Bir baska ornek Zannetme ki soyle boyle bir soz Gel sen dahi soyle boyle bir soz dd Yukaridaki beyitte boyle bir soz sozcukleri redif ondan onceki oyle sesleri ise zengin kafiyedir Bir baska ornek Kimsesiz hic kimse yok var herkesin bir kimsesi Kimsesiz kaldim meded ey kimsesizler kimsesi dd Yukaridaki beyitte kimsesi sozcukleri redif ondan onceki r sesleri ise yarim kafiyedir Son olarak suna da dikkati cekmek gerekiyor Sozcuk halinde bulunan rediflerden hemen once ek halinde redif de bulunabilir Boylece ek halindeki redifle sozcuk halindeki redif arka arkaya gelebilir Elimi bes yerinden dagladi bes parmagin Bagrimda yanmadik bir yer birakmadan git Bir yarin goctugunu coktugunu bir dagin Gormemek istiyorsan ardina bakmadan git dd Ikinci ve dorduncu misralarda hem ek halinde redif hem de sozcuk halinde redif bulunmaktadir Yukaridaki misralarda madan ekleri zarf fiildir Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2023 Redif 10 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 5 Haziran 2016