Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Şubat 2020) () |
Resif, denizcilik terminolojisinde kaya, kum ve deniz canlıların birikimiyle birlikte suyun cezir halindeyken (gel-gitle oluşan en düşük su seviyesi) altı kulaç (yaklaşık 11 metre) veya daha az derinlikli sığ alanlarında oluşmuş su altı yüzey yapılarıdır. Pek çok resif kumun abiyotik-biriktirmeleri, dalgaların kayalar üzerindeki erozyonu ve diğer doğal süreçler sonucunda gelişirken en çok bilinenleri biyotik süreçlerin baskınlığında mercanların ve kalkerli alglerin etkisiyle tropik denizlerde oluşmuş mercan resifleridir.
Biyotik resif
Denizler yüzeyinin 8 milyon kilometre karelik bir kısmında polip adı verilen canlılar kıyıların şekillenmesinde faal bir rol oynamaktadır. Bu sahanın genişliği, değişen iklim şartlarına bağlı olarak uzak ve yakın jeolojik mazide değişime maruz kalmıştır. Bu küçük canlılar koloniler halinde yaşarlar ve mercan resifi adı verilen yapıları meydana getirirler. Bununla beraber bir resifin yalnız mercan kolonisinde ibaret olmadığı da malumdur. Hakikatte mercanlar resifin esasını veya iskeletini temsil ederler. Resiflerde genel itibarıyla kalker alglara, stromatoporoidlere, ekinodermlere, foraminiferlere ve bazı mollüsklere de rastlanır. Mercanlar tarafından meydana getirilmiş olan esas yapının boşlukları, bu sonunculara ait kırıntılarla, mercan parçalanmasından hasıl olmuş kumlarla ve diğer gayri organik maddelerle doldurulmuştur.
Mercan resifi tipleri
Mercan resifleri bulunmuş vaziyetleri bakımından üç büyük tipe ayrılır: Kıyı(veya saçak) resifleri, Set Resifleri ve Atoller.
Kıyı resifleri
Doğrudan doğruya kıyıyı teşkil ederler. Bununla beraber bazen kıyı çizgisiyle resif arasında dar bir lagün mevcut olabilir. Genişlikleri yer yer değişir. Deniz dibinden deniz seviyesine veya bu seviyenin biraz üstüne kadar yükselirler. Kıyı resiflerinin mühim bir özelliği de kara ve deniz tarafındaki yamaçları arasında eğim bakımından bariz bir asimetre mevcuttur. Doğrusu Resifin yüzeyi karaya doğru pek az bir eğim gösterdiği halde, açık denize doğru çok dik, hatta bazı hallerde asılı bir yamaç manzarasındadır.
Set resifleri
Deniz seviyesine veya onun pek az üstüne kadar yükselirler. Fakat bunlar kıyı resiflerinden farklı olarak, kıyı çizgisinin açığında uzanırlar ve kıyı ile aralarında buna rağmen, mercanların yaşayamayacağı kadar derin bir lagün bulunur. Bu lagünün genişliği değişkendir. Bazen dar bazen çok geniş olabilir. Örneğin Kuzeydoğu Avustralya kıyılar önündeki Büyük Set Resifi ile kara arasındaki yer alan lagünün genişliği 80-100 kilometreyi bulabilir. Set resifleri birçok adaları kuşatırlar. Bazı sahalarda bir set resifinin herhangi bir noktasından karaya bağlanmış olduğu da görülebilir. Bunların da karaya bakan yamaçları hafif bir eğim arz ettiği halde, dış yamaçları çok diktir.
Atoller
Daire veya elipse benzerler. Resiften oluşan halkanın genişliği nadiren bir kilometreyi geçer. Buna bağlı olarak halkanın çevre uzunluğu birkaç kilometreden, birkaç yüz kilometreye kadar değişir ve buna bağlı olarak atolün çapı da geniş ölçüde değişir. Resif şekillenmelerinin yüksekliği ancak birkaç metreden ibarettir. Deniz kabarık olduğu zamanlar halkanın mühim bir kısmı sular altında kalır. Bu sebepten dolayı atoller, şiddetli fırtınalar veya tsunamiler esnasında normalden fazla kabaran deniz sularının istilasına uğrarlar.
Kaynakça
- Kıyı Coğrafyası - S. Erinç
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Subat 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Resif denizcilik terminolojisinde kaya kum ve deniz canlilarin birikimiyle birlikte suyun cezir halindeyken gel gitle olusan en dusuk su seviyesi alti kulac yaklasik 11 metre veya daha az derinlikli sig alanlarinda olusmus su alti yuzey yapilaridir Pek cok resif kumun abiyotik biriktirmeleri dalgalarin kayalar uzerindeki erozyonu ve diger dogal surecler sonucunda gelisirken en cok bilinenleri biyotik sureclerin baskinliginda mercanlarin ve kalkerli alglerin etkisiyle tropik denizlerde olusmus mercan resifleridir Isla de Providencia Kolombiya da bulunan mercan resifi Buyuk set resifi Avustralya Biyotik resifDenizler yuzeyinin 8 milyon kilometre karelik bir kisminda polip adi verilen canlilar kiyilarin sekillenmesinde faal bir rol oynamaktadir Bu sahanin genisligi degisen iklim sartlarina bagli olarak uzak ve yakin jeolojik mazide degisime maruz kalmistir Bu kucuk canlilar koloniler halinde yasarlar ve mercan resifi adi verilen yapilari meydana getirirler Bununla beraber bir resifin yalniz mercan kolonisinde ibaret olmadigi da malumdur Hakikatte mercanlar resifin esasini veya iskeletini temsil ederler Resiflerde genel itibariyla kalker alglara stromatoporoidlere ekinodermlere foraminiferlere ve bazi mollusklere de rastlanir Mercanlar tarafindan meydana getirilmis olan esas yapinin bosluklari bu sonunculara ait kirintilarla mercan parcalanmasindan hasil olmus kumlarla ve diger gayri organik maddelerle doldurulmustur Mercan resifi tipleri Mercan resifleri bulunmus vaziyetleri bakimindan uc buyuk tipe ayrilir Kiyi veya sacak resifleri Set Resifleri ve Atoller Kiyi resifleri Dogrudan dogruya kiyiyi teskil ederler Bununla beraber bazen kiyi cizgisiyle resif arasinda dar bir lagun mevcut olabilir Genislikleri yer yer degisir Deniz dibinden deniz seviyesine veya bu seviyenin biraz ustune kadar yukselirler Kiyi resiflerinin muhim bir ozelligi de kara ve deniz tarafindaki yamaclari arasinda egim bakimindan bariz bir asimetre mevcuttur Dogrusu Resifin yuzeyi karaya dogru pek az bir egim gosterdigi halde acik denize dogru cok dik hatta bazi hallerde asili bir yamac manzarasindadir Set resifleri Set Resifi Deniz seviyesine veya onun pek az ustune kadar yukselirler Fakat bunlar kiyi resiflerinden farkli olarak kiyi cizgisinin aciginda uzanirlar ve kiyi ile aralarinda buna ragmen mercanlarin yasayamayacagi kadar derin bir lagun bulunur Bu lagunun genisligi degiskendir Bazen dar bazen cok genis olabilir Ornegin Kuzeydogu Avustralya kiyilar onundeki Buyuk Set Resifi ile kara arasindaki yer alan lagunun genisligi 80 100 kilometreyi bulabilir Set resifleri bircok adalari kusatirlar Bazi sahalarda bir set resifinin herhangi bir noktasindan karaya baglanmis oldugu da gorulebilir Bunlarin da karaya bakan yamaclari hafif bir egim arz ettigi halde dis yamaclari cok diktir Atoller Daire veya elipse benzerler Resiften olusan halkanin genisligi nadiren bir kilometreyi gecer Buna bagli olarak halkanin cevre uzunlugu birkac kilometreden birkac yuz kilometreye kadar degisir ve buna bagli olarak atolun capi da genis olcude degisir Resif sekillenmelerinin yuksekligi ancak birkac metreden ibarettir Deniz kabarik oldugu zamanlar halkanin muhim bir kismi sular altinda kalir Bu sebepten dolayi atoller siddetli firtinalar veya tsunamiler esnasinda normalden fazla kabaran deniz sularinin istilasina ugrarlar KaynakcaKiyi Cografyasi S Erinc