Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Retrograd amnezi (RA), bir hastalık ya da yaralanma öncesi yaşanan olayların ve öğrenilen bilgilerin hafızadan silinmesidir. Retrograd amnezi ile bağlantılı görülmektedir. Buna göre hastaların travmaya yakın olayları hafızadan silmeleri eski anılara oranla daha muhtemeldir.
Beyin yapısı
En yaygın görülen bölgeler hipokampus, ara beyin ve temporal lob gibi ve bölgeleridir.
- Hipokampus anısal hafızanın sağlamlaştırılmasında görev alır. Asıl görevi kısa süreli bellekteki kayıtları, uzun süreliye dönüştürmektir. Hipokampusta hasar bulunduran amnezi hastaları, anısal hafıza kaybına sahip olmalarına rağmen anlamsal hafızada bozulma göstermeyebilirler.
- Ara beyin ve onu çevreleyen alanların hafıza kaydındaki yeri tam olarak anlaşılamamıştır .Ancak bu yapının anısal belleğin hatırlanmasında rol aldığı bilinmektedir.
- Temporal lob anlamsal ve gerçek hafızanın kaydedilmesinde mecburidir. Hafızanın pekiştirilmesinde hipokampusa yardımcı olmasının yanı sıra, temporal lob anlamsal hafıza için de son derece önemlidir. Bu bölgeye alınan bir hasar sözel materyalin yanlış sınıflandırmasına, konuşulan dili anlama bozukluğuna ve uzun süreli hafızada bozulmalara sebep olabilir. Özellikle beynin sağ tarafındaki lezyonlar, müzik ve resim gibi sözel olmayan materyallerin hatırlanmasını güç kılar. Bu bölgede yaşanan güçlükler anlama, cisimleri isimlendirme, sözel hafıza ve diğer dil işlevleri gibi görevlere de yayılır.
hasardan dolayı beynin zarar görmüş yapıyı tercih etmeyip yeni nöral bağlantılar kurmasıdır. Böylece beyin belirli ölçüde zarar görmüş hipokampustan bağımsız çalışmayı öğrenir. Örneğin eski anılar zamanla sağlamlaştırılır ve gibi özel beyin bölgeleri çalışmak için yeni nöral yollar üretir.
Türleri
RA, beynin otobiyografik bilgi içeren özellikle anısal ve bildirimsel bellek ile alakalı bölgelerindeki etkilerden doğar. Çok uç vakalarda hastalar kim olduklarını dahi unutabilirler. Bu genel amnezinin çok daha şiddetli bir hâlidir. Ancak hafıza kaybı kişinin anıları hatırlama yetisine göre belirli bir alanda veya özel bir konuda tezahür edebilir.
Geçici RA
Standart modellerde görüldüğü üzere iyileşme genelde RA'nın ilk aşamalarından sonra gerçekleşir. Bulgulara göre; hipokampus, yalnızca diğer beyin bölgeleri uzun süreli konsolidasyonu üstleninceye dek geçici ve kısa süreli konsolidasyonda yer alır. herhangi bir hasarın RA'ya sebep olmadığı gerçeği, diğer beyin yapılarının daha bağımsız çalışabildiğinin göstergesidir. RA hasarın ölçüsüne göre Korsakoff Sendromu ya da Alzheimer Hastalığı gibi ilerleyebilir.
Merkezi ve izole olmuş RA
Sebepler
Retrograd amnezinin sebepleri hâlâ inceleniyor olsa da, genellikle kafa yaralanmalarına, travmalara, Korsakov sendromuna bağlı olarak oluştuğu düşünülmektedir. Aynı zamanda anterograd amnezisi olanlarda da görülebilmektedir.
Retrograd amnezinin sebebini açıklamak için kullanılan üç modele göre, hipokampusun beyinde hafızanın sağlamlaştırılması için kullanılan üç temel birimden biri olduğu kabul edilir. Bu işlem sırasında, Hipokampus bilgiyi uzun süreli olarak saklanması için neokortekse gönderilmeden önce hızlıca depolayan bir aracı işi görür. Yeni bir bilgi işlenirken, temporal loba geçici olarak ihtiyaç duyulur; öğrenme güçlendikçe neokorteks, temporal lobdan daha bağımsız bir hale gelir.
Spesifik vakalar üzerinde yapılan araştırmalar, retrograd amnezinin şiddetinin hipokampus üzerinde bulunan bozulmuş bölgelerle ilgili olduğunu göstermektedir. Hipokampusun CA1 bölgesi ile sınırlı bir alanın hasar görmesi, sadece kısa süreli (1 ila 2 sene arası) bir retrograd amneziyi tetikleyebilir. Hipokampusun tamamını etkileyen daha geniş kapsamlı bir hasar ise kademeli olarak 15 ila 25 yıl arası sürecek bir durum ortaya çıkarabilir. Temporal lob üzerinde bulunan geniş çaplı ve diğer bölgeleri de etkileyen lezyonlarla ilgili yapılan bir başka çalışma ise, bu lezyonların daha kapsamlı, 40-50 yıllık bir retrograd amneziye sebep olabildiğini gösterdi. Bu bulgulara göre, retrograd amnezinin şiddetinin ve süresinin hipokampustaki ve çevresindeki yapılardaki hasara bağlı olduğu söylenebilir.
Ortak olarak üzerinde durulan retrograd amnezi sebepleri, her zaman bir retrograd amneziyi tetiklemeyebilir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Retrograd amnezi RA bir hastalik ya da yaralanma oncesi yasanan olaylarin ve ogrenilen bilgilerin hafizadan silinmesidir Retrograd amnezi ile baglantili gorulmektedir Buna gore hastalarin travmaya yakin olaylari hafizadan silmeleri eski anilara oranla daha muhtemeldir Beyin yapisiEn yaygin gorulen bolgeler hipokampus ara beyin ve temporal lob gibi ve bolgeleridir Hipokampus anisal hafizanin saglamlastirilmasinda gorev alir Asil gorevi kisa sureli bellekteki kayitlari uzun sureliye donusturmektir Hipokampusta hasar bulunduran amnezi hastalari anisal hafiza kaybina sahip olmalarina ragmen anlamsal hafizada bozulma gostermeyebilirler Ara beyin ve onu cevreleyen alanlarin hafiza kaydindaki yeri tam olarak anlasilamamistir Ancak bu yapinin anisal bellegin hatirlanmasinda rol aldigi bilinmektedir Temporal lob anlamsal ve gercek hafizanin kaydedilmesinde mecburidir Hafizanin pekistirilmesinde hipokampusa yardimci olmasinin yani sira temporal lob anlamsal hafiza icin de son derece onemlidir Bu bolgeye alinan bir hasar sozel materyalin yanlis siniflandirmasina konusulan dili anlama bozukluguna ve uzun sureli hafizada bozulmalara sebep olabilir Ozellikle beynin sag tarafindaki lezyonlar muzik ve resim gibi sozel olmayan materyallerin hatirlanmasini guc kilar Bu bolgede yasanan guclukler anlama cisimleri isimlendirme sozel hafiza ve diger dil islevleri gibi gorevlere de yayilir hasardan dolayi beynin zarar gormus yapiyi tercih etmeyip yeni noral baglantilar kurmasidir Boylece beyin belirli olcude zarar gormus hipokampustan bagimsiz calismayi ogrenir Ornegin eski anilar zamanla saglamlastirilir ve gibi ozel beyin bolgeleri calismak icin yeni noral yollar uretir TurleriRA beynin otobiyografik bilgi iceren ozellikle anisal ve bildirimsel bellek ile alakali bolgelerindeki etkilerden dogar Cok uc vakalarda hastalar kim olduklarini dahi unutabilirler Bu genel amnezinin cok daha siddetli bir halidir Ancak hafiza kaybi kisinin anilari hatirlama yetisine gore belirli bir alanda veya ozel bir konuda tezahur edebilir Gecici RA Standart modellerde goruldugu uzere iyilesme genelde RA nin ilk asamalarindan sonra gerceklesir Bulgulara gore hipokampus yalnizca diger beyin bolgeleri uzun sureli konsolidasyonu ustleninceye dek gecici ve kisa sureli konsolidasyonda yer alir herhangi bir hasarin RA ya sebep olmadigi gercegi diger beyin yapilarinin daha bagimsiz calisabildiginin gostergesidir RA hasarin olcusune gore Korsakoff Sendromu ya da Alzheimer Hastaligi gibi ilerleyebilir Merkezi ve izole olmus RASebeplerRetrograd amnezinin sebepleri hala inceleniyor olsa da genellikle kafa yaralanmalarina travmalara Korsakov sendromuna bagli olarak olustugu dusunulmektedir Ayni zamanda anterograd amnezisi olanlarda da gorulebilmektedir Retrograd amnezinin sebebini aciklamak icin kullanilan uc modele gore hipokampusun beyinde hafizanin saglamlastirilmasi icin kullanilan uc temel birimden biri oldugu kabul edilir Bu islem sirasinda Hipokampus bilgiyi uzun sureli olarak saklanmasi icin neokortekse gonderilmeden once hizlica depolayan bir araci isi gorur Yeni bir bilgi islenirken temporal loba gecici olarak ihtiyac duyulur ogrenme guclendikce neokorteks temporal lobdan daha bagimsiz bir hale gelir Spesifik vakalar uzerinde yapilan arastirmalar retrograd amnezinin siddetinin hipokampus uzerinde bulunan bozulmus bolgelerle ilgili oldugunu gostermektedir Hipokampusun CA1 bolgesi ile sinirli bir alanin hasar gormesi sadece kisa sureli 1 ila 2 sene arasi bir retrograd amneziyi tetikleyebilir Hipokampusun tamamini etkileyen daha genis kapsamli bir hasar ise kademeli olarak 15 ila 25 yil arasi surecek bir durum ortaya cikarabilir Temporal lob uzerinde bulunan genis capli ve diger bolgeleri de etkileyen lezyonlarla ilgili yapilan bir baska calisma ise bu lezyonlarin daha kapsamli 40 50 yillik bir retrograd amneziye sebep olabildigini gosterdi Bu bulgulara gore retrograd amnezinin siddetinin ve suresinin hipokampustaki ve cevresindeki yapilardaki hasara bagli oldugu soylenebilir Ortak olarak uzerinde durulan retrograd amnezi sebepleri her zaman bir retrograd amneziyi tetiklemeyebilir Kaynakca Hunkin N Parkin A Bradley V Burrows E Aldrich F Jansari A amp Burdon Cooper C 1995 Focal retro grade amnesia following closed head injury A case study and theoretical account Neuropsychologia 33 4 509 523 doi 10 1016 0028 3932 94 00136 D Wixted J T 2004