Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Robert Burke (d. 1820 - ö. 1861), İrlandalı polis, asker, kâşif ve bilim insanı. "Avustralya Kıtası"nın iç kesimlerini keşfetmiştir.
Robert O'Hara Burke | |
|---|---|
 Robert O'Hara Burke ( tarafından çizilmiştir) | |
| Doğum | 06 Mayıs 1821 St Clerens, County Galway, İrlanda |
| Ölüm | 28 Haziran 1861 (40 yaşında) , Güney Avustralya, Avustralya |
| Meslek | Asker, polis, kâşif |
| Etkin yıllar | 1841−1861 |
| Tanınma nedeni | sebebiyle ölmesi |
Avustralya Kıtasını Keşif
18. yüzyılın sonunda Avustralya'nın kıyı şeridi tamamıyla haritalanmıştı. Ancak, kıtanın iç kesimleri ise yerliler dışında kimse tarafından bilinmiyordu. Bu nedenle, büyük bir merak konusu olmuştu. Mavi Dağlar'ın öte yanında ne olduğuna ilişkin birçok anlatılan hikâyeler vardı. Kimlerine göre; bilinmeyen bölge zengin ve verimli veya kimilerine göre ise; bölge çöl ve verimsizdi. Bunu anlamak için, keşif seferi yapmak gerekiyordu.
Kıtayı ilk geçen kişi olmak büyük bir zafer kazandıracaktı. Ayrıca, Avustralya'yı diğer ülkelerle bağlayacak bir telgraf hattının da döşenmesi gerekiyordu. İç kesimlere doğru ilerlemeyi ilk kez göze alanlar korkunç güçlüklerle karşılaşmış, kimileri yaşamını yitirmişti. Bu kâşiflerin cesaretini, yaşadıkları sefilliği ve şansızlıklarını en iyi Robert Burke ve 'in yolculuğu anlatır. Serüvenlerle bu yolculuk, başarılı olacak ama sonu kötü bitecekti. Ekibin tamamı susuzluk, açlık ve yüksek sıcaklıkta ölecekti.
1859'da Güney Avustralya hükûmeti, kıtayı güneyden kuzeye ilk geçecek kişiye bir ödül vereceğini açıkladı. Burke ve Wills, Avustralya tarihindeki en pahalıya mâl olan donanıma sahip seferlerden birinin önderleri ve haritacıları olarak atandılar. Ancak, ikisi de önceden ne bir keşif hareketinde bulunmuş, ne de bir deneyimleri vardı. Ağustos 1860'ta, ekip Melbourne'dan heyecanlı bir kalabalık tarafından uğurlanarak yola çıktı. Başta Burke, ardında ekibin diğer 15 üyesi, 25 deve, 23 at ve yük arabalarından oluşan uzun bir konvoy vardı. Tehlikeli bir yolcuğa çıkacaklarını tahmin ediyorlardı. İki ay sonra Menindee'ye vardılar. Burada bir kamp kurdular. Ancak, ekibin üyeleri arasında kavga çıktı ve Burke birkaçını ekipten attı. Ekip iyice dağılmıştı. Çünkü, ekip farklı gruplar olarak bölünmüş ve farklı hızla yürüdüklerinden; gruplar arasında uzun bir mesafe açılmıştı. Her grubun kendine ait yiyecek, su ve araç-gereç yük arabası olmadığından daha yolculuğun başında susuzluk, açlık sorunları baş göstermeye başladı.
Rakip bir sefer olduğunu duyan Burke, ilerlemek için sabırsızlanmaya başladı. Kavurucu sıcakta o, Wills ve yedi kişi 645 km. kuzeybatıdaki Cooper Creek'e doğru yola koyuldular. Ekipteki gruplar arasında o kadar çok mesafe kaldı ki; Burke, William Brahe adlı bir kişiyi, kalan hayvan ve erzaktan sorumlu tutarak orada bıraktı. Burke'nin emrine göre Brahe, Burke ve diğerleri dönene kadar yiyecek ve erzakın başında kalacaktı. Bu arada Burke, Wills, Charles Gray ve John King luzeydeki Carpenteria Körfezi'ne gitmek üzere yola koyuldular. Ancak, yolda hava birdenbire değişti. Günler boyu durmaksızın yağmur yağdı. Yerler, develerin ilerleyemeyeceği kadar çok ıslandığından Burke ve Wills yollarına yürüyerek devam ettiler. 1861'in Şubat ortalarında körfezin sahili artık görünmüştü. O kadar ki, deniz kokusu burunlarına geliyordu. Ne var ki, yolları "Mangrov" adı verilen ağaç bataklıkları ile tıkandığından geri dönmeye karar verdiler.
Dönüş yolculuğu ve trajik son
Güneye yolculuk tam bir kabusa dönüştü. Gray'i ve King'i tekrar yanlarına aldıktan sonra Burke ve Wills bir kez daha Cooper Crek'e yöneldiler. Günler boyu süren yağmur sonucu hepsi hastalandı. Yerler artık bataklığa dönmüştü ve zor yürüyorlardı. Erzak artık bitmişti; atlarını, develerini birer birer vurup yediler. Yüklerin de bir kısmını bıraktılar, bir kısmını da taşıdılar. Sonunda, gruptaki en güçlü kişi gibi görünen Gray yere yığılıp öldü. Burke ve geriye kalanlar, Brahe'ye yetişmeye çalışmaktan vazgeçtiler. Oysaki, Brahe yalnızca 23 km. ötelerindeydi. Burke daha kısa bir yoldan, Adelaide üzerinden güneye gitmelerine karar verdi. Dev daireler çizerek haftalarca yakıcı çölde dolaştılar ve kalan son develeri de yediler. Kendilerini izlemekte olan "Avustralya Yerlileri" onlara yiyecek vermeseydi, öleceklerdi. Üç bitkin kişi sonunda Cooper Creek'e giden yolu bulup döndüler. Bu arada Brahe'yi bir kez daha kıl payı kaçırdılar. Brahe, beraberinde bir kurtarma ekibiyle onları aramak üzere Cooper Creek'e dönmüştü. Ancak, kampın yakınlarında olduklarına dair hiçbir belirti göremeyince tekrar yola çıkıp Melbourne'a yönelmişti.
Burke, Wills ve King, yalnızca birkaç kilometre ötede, neredeyse tükenmiş, aç kalmış, güçsüz düşmüşlerdi. Aralarında sağlıklı kalan tek kişi genç King idi. King, ikisine de yardımcı olmaya çalışıyordu. Önce Wills, sonra da Burke öldü. Geriye yalnızca King kalmıştı. Çok zayıf düşmüş olan King, çöle doğru yürüdü. Burada kendisini "Avustralya yerlileri" buldu. Bulduklarında ölmek üzereydi. Yerliler, ona baktı ve uzun süre sonra iyileşti. King, üç ay sonra Melbourne'den yola çıkan başka bir arama ekibi tarafından bulundu. Güneşten yanmış ve zayıflamıştı. Yerliler ona yardım etmeseydi, kesinlikle ölürdü. Burke ve Wills'in öldüğü yeri gösterdi. İki kâşifin cesetleri de, devlet töreniyle gömülmek üzere Melbourne'e götürüldü. Ödülü de, rakip kâşif kazandı.
Kaynakça
- TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplığı, Kaşifler, s.34-35
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Robert Burke d 1820 o 1861 Irlandali polis asker kasif ve bilim insani Avustralya Kitasi nin ic kesimlerini kesfetmistir Robert O Hara BurkeRobert O Hara Burke tarafindan cizilmistir Dogum06 Mayis 1821 1821 05 06 St Clerens County Galway IrlandaOlum28 Haziran 1861 40 yasinda Guney Avustralya AvustralyaMeslekAsker polis kasifEtkin yillar1841 1861Taninma nedenisebebiyle olmesiAvustralya Kitasini Kesif18 yuzyilin sonunda Avustralya nin kiyi seridi tamamiyla haritalanmisti Ancak kitanin ic kesimleri ise yerliler disinda kimse tarafindan bilinmiyordu Bu nedenle buyuk bir merak konusu olmustu Mavi Daglar in ote yaninda ne olduguna iliskin bircok anlatilan hikayeler vardi Kimlerine gore bilinmeyen bolge zengin ve verimli veya kimilerine gore ise bolge col ve verimsizdi Bunu anlamak icin kesif seferi yapmak gerekiyordu Kitayi ilk gecen kisi olmak buyuk bir zafer kazandiracakti Ayrica Avustralya yi diger ulkelerle baglayacak bir telgraf hattinin da dosenmesi gerekiyordu Ic kesimlere dogru ilerlemeyi ilk kez goze alanlar korkunc gucluklerle karsilasmis kimileri yasamini yitirmisti Bu kasiflerin cesaretini yasadiklari sefilligi ve sansizliklarini en iyi Robert Burke ve in yolculugu anlatir Seruvenlerle bu yolculuk basarili olacak ama sonu kotu bitecekti Ekibin tamami susuzluk aclik ve yuksek sicaklikta olecekti 1859 da Guney Avustralya hukumeti kitayi guneyden kuzeye ilk gececek kisiye bir odul verecegini acikladi Burke ve Wills Avustralya tarihindeki en pahaliya mal olan donanima sahip seferlerden birinin onderleri ve haritacilari olarak atandilar Ancak ikisi de onceden ne bir kesif hareketinde bulunmus ne de bir deneyimleri vardi Agustos 1860 ta ekip Melbourne dan heyecanli bir kalabalik tarafindan ugurlanarak yola cikti Basta Burke ardinda ekibin diger 15 uyesi 25 deve 23 at ve yuk arabalarindan olusan uzun bir konvoy vardi Tehlikeli bir yolcuga cikacaklarini tahmin ediyorlardi Iki ay sonra Menindee ye vardilar Burada bir kamp kurdular Ancak ekibin uyeleri arasinda kavga cikti ve Burke birkacini ekipten atti Ekip iyice dagilmisti Cunku ekip farkli gruplar olarak bolunmus ve farkli hizla yuruduklerinden gruplar arasinda uzun bir mesafe acilmisti Her grubun kendine ait yiyecek su ve arac gerec yuk arabasi olmadigindan daha yolculugun basinda susuzluk aclik sorunlari bas gostermeye basladi Rakip bir sefer oldugunu duyan Burke ilerlemek icin sabirsizlanmaya basladi Kavurucu sicakta o Wills ve yedi kisi 645 km kuzeybatidaki Cooper Creek e dogru yola koyuldular Ekipteki gruplar arasinda o kadar cok mesafe kaldi ki Burke William Brahe adli bir kisiyi kalan hayvan ve erzaktan sorumlu tutarak orada birakti Burke nin emrine gore Brahe Burke ve digerleri donene kadar yiyecek ve erzakin basinda kalacakti Bu arada Burke Wills Charles Gray ve John King luzeydeki Carpenteria Korfezi ne gitmek uzere yola koyuldular Ancak yolda hava birdenbire degisti Gunler boyu durmaksizin yagmur yagdi Yerler develerin ilerleyemeyecegi kadar cok islandigindan Burke ve Wills yollarina yuruyerek devam ettiler 1861 in Subat ortalarinda korfezin sahili artik gorunmustu O kadar ki deniz kokusu burunlarina geliyordu Ne var ki yollari Mangrov adi verilen agac batakliklari ile tikandigindan geri donmeye karar verdiler Donus yolculugu ve trajik son Burke e olmek uzereyken King baktiBurke nin oldugu yer olan Cooper Crek Guneye yolculuk tam bir kabusa donustu Gray i ve King i tekrar yanlarina aldiktan sonra Burke ve Wills bir kez daha Cooper Crek e yoneldiler Gunler boyu suren yagmur sonucu hepsi hastalandi Yerler artik batakliga donmustu ve zor yuruyorlardi Erzak artik bitmisti atlarini develerini birer birer vurup yediler Yuklerin de bir kismini biraktilar bir kismini da tasidilar Sonunda gruptaki en guclu kisi gibi gorunen Gray yere yigilip oldu Burke ve geriye kalanlar Brahe ye yetismeye calismaktan vazgectiler Oysaki Brahe yalnizca 23 km otelerindeydi Burke daha kisa bir yoldan Adelaide uzerinden guneye gitmelerine karar verdi Dev daireler cizerek haftalarca yakici colde dolastilar ve kalan son develeri de yediler Kendilerini izlemekte olan Avustralya Yerlileri onlara yiyecek vermeseydi oleceklerdi Uc bitkin kisi sonunda Cooper Creek e giden yolu bulup donduler Bu arada Brahe yi bir kez daha kil payi kacirdilar Brahe beraberinde bir kurtarma ekibiyle onlari aramak uzere Cooper Creek e donmustu Ancak kampin yakinlarinda olduklarina dair hicbir belirti goremeyince tekrar yola cikip Melbourne a yonelmisti Burke Wills ve King yalnizca birkac kilometre otede neredeyse tukenmis ac kalmis gucsuz dusmuslerdi Aralarinda saglikli kalan tek kisi genc King idi King ikisine de yardimci olmaya calisiyordu Once Wills sonra da Burke oldu Geriye yalnizca King kalmisti Cok zayif dusmus olan King cole dogru yurudu Burada kendisini Avustralya yerlileri buldu Bulduklarinda olmek uzereydi Yerliler ona bakti ve uzun sure sonra iyilesti King uc ay sonra Melbourne den yola cikan baska bir arama ekibi tarafindan bulundu Gunesten yanmis ve zayiflamisti Yerliler ona yardim etmeseydi kesinlikle olurdu Burke ve Wills in oldugu yeri gosterdi Iki kasifin cesetleri de devlet toreniyle gomulmek uzere Melbourne e goturuldu Odulu de rakip kasif kazandi KaynakcaTUBITAK Populer Bilim Kitapligi Kasifler s 34 35