Sözlü tarih, tarihi yazılı belgelere ek olarak yaşayan bireylerin belleğe dayalı anlatıları aracılığıyla yazma ve sıradan insanları, gündelik yaşamı ve öznelliği tarihin araştırma alanına dahil etme dürtüsüyle şekillenen ve ses kaydetme teknolojilerinin gelişmesiyle de desteklenen disiplinler arası bir çalışma alanı ve araştırma yöntemidir.
Sözlü tarih, ulusal ses/görüntü arşivi oluşturma ve kullanılabilirliğini artırmaya odaklı araştırma projeleri, eğitim atölyeleri, konferans, seminer, yayın ve bazıları faaliyetlere ağırlık verilerek yapılır.
Sözlü tarihin geleneksel biçimi kişisel yaşam öykülerinin saptanmasıdır. Böyle olduğu için kişisel arşivler önem kazanmaya başlamıştır. Ancak zamanla kurum tarihi, olay tarihi, sözlü tarih çalışma konuları arasına girmiştir.
Sözlü tarih: Yaşayan deyiş
Sözlü tarih yaşayan bellektir. Her insanın kendi yaşamına ilişkin var olan ve anlatabilecekleri yaşam öyküleri yüzyılımızın tarihi için değerli bilgiler içerir. Bunlar, değişiklik dönemlerinin, bu değişiklikleri yaşayanların aracılığıyla doğrudan anlatımıdır.
Sözlü tarih bir bilimsel disiplinden çok bir bilimsel yöntemidir. Ancak disiplin olarak tarihe, sosyolojiye yakındır ve antropoloji ile benzerlikler gösterir. Çünkü sözlü tarih çalışması salt bir kayıt faaliyeti değildir. Görüşme hazırlığı, görüşme süreci ve görüşme sonrası 'katılımcı gözlemcilik' tekniklerinin de kullanıldığı bir anlama faaliyetidir.
Sözlü tarih kaynakları
Sözlü tarih kaynakları tarihî şiirler, hikâyeler, efsaneler, mitoslar, destanlar, menkıbeler, fıkralar ve atasözleri olmak üzere çeşitlendirilebilir.
Fuat Köprülü; tarihi, sadece kronoloji ve biyografiye indirgeyen yaklaşımların tutarsız ve eski olduğunu belirtir. Edebiyat eserlerinin zaman zaman aslî kaynakları aşabileceği kanaatindedir. Fakat bu yararlanma esnasında sağlam bir filoloji kültürü, tenkit yeteneği gerektiğini vurgular.
Aile tarihi
Ailedeki yaşı ilerlemiş kişilerle nereden gelindiği, akrabalık ilişkileri, evlilikler, doğumlar ve ölümlerle ilgili görüşmeler tam olmasa bile tahmini tarihlerin elde edilmesi ve kronoloji bilgisinin daha sonradan olaylarla tutarlı bir biçimde oluşturularak sosyolojik bilgilerin öğrenilmesini amaçlamaktadır.
Toplumda çok az kişi kendi başına, toplumdan ayrı olarak yaşar. Çoğu zaman insanların hayatları ve davranışları bir arada yaşadıkları insanlarla bağlantılı olarak gelişir. Böylece yalnızca kişilerin bir anlamda kişiye özgü olabilecek hayat hikâyeleri değil aynı zamanda toplumdaki kadın-erkek ilişkileri ile çocuk dünyaya gelir.Dünyamızda örneğin:25 milyon erkek ve 25 milyon kadın vardır.Yarıları evli yarıları dul yarıları bekar yarıları sözlü yarıları nişanlı olabilirler.Örneğin:1999 yılında annem ile babam evlendi.Örneğin:2005 yılında ben doğmuşum.Atamız'ın yıllarından başlar.Bu yıla kadar dolu insan evlenmiştir.Dolu insan dul kalmıştır.Dolu insan boşanmıştır.Dolu insan nişanlanmıştır.Ve evlilerden çocuklar oluşur.
Kurum tarihi
Mustafa Kemal Atatürk'ün yıllarından başlar. 2009'a kadar biten tarihe Kurum Tarihi denir.[]
Olay tarihi
Kişinin anısı arasında bir yeniden üretim süreci vardır. Sözlü tarih çalışmaları, bireysel değerlerin ve eylemlerin geçmişi nasıl biçimlendirdiğini ve geçmişin bugünkü değerleri ve eylemleri nasıl biçimlendirdiğini de ortaya çıkartan bir araç olmaktadır.
Türkiye'de sözlü tarih
Türkiye'de bu alanda şimdiye değin yapılan en kapsamlı çalışmalardan biri, Tarih Vakfı’nın şimdiye kadar gerçekleştirdiği en büyük sözlü tarih projesi olan Tarihe Bin Canlı Tanık projesi kapsamında, 70 yaş üzeri 1000 kişi ile yapılan sözlü tarih çalışmasıdır. Bu proje ile, toplumun farklı kesimlerinden, kültürel gruplarından ve sektörlerinden belli sayıda kişinin anı ve tanıklıklarının yer alacağı ulusal bir sözlü tarih arşivinin oluşumu amaçlanmaktadır.
İstanbul merkezli Bilim ve Sanat Vakfı da kendi bünyesinde İstanbul Şehir Üniversitesi işbirliğiyle bir sözlü tarih veritabanı oluşturmuştur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sozlu tarih tarihi yazili belgelere ek olarak yasayan bireylerin bellege dayali anlatilari araciligiyla yazma ve siradan insanlari gundelik yasami ve oznelligi tarihin arastirma alanina dahil etme durtusuyle sekillenen ve ses kaydetme teknolojilerinin gelismesiyle de desteklenen disiplinler arasi bir calisma alani ve arastirma yontemidir Sozlu tarih ulusal ses goruntu arsivi olusturma ve kullanilabilirligini artirmaya odakli arastirma projeleri egitim atolyeleri konferans seminer yayin ve bazilari faaliyetlere agirlik verilerek yapilir Sozlu tarihin geleneksel bicimi kisisel yasam oykulerinin saptanmasidir Boyle oldugu icin kisisel arsivler onem kazanmaya baslamistir Ancak zamanla kurum tarihi olay tarihi sozlu tarih calisma konulari arasina girmistir Sozlu tarih Yasayan deyisSozlu tarih yasayan bellektir Her insanin kendi yasamina iliskin var olan ve anlatabilecekleri yasam oykuleri yuzyilimizin tarihi icin degerli bilgiler icerir Bunlar degisiklik donemlerinin bu degisiklikleri yasayanlarin araciligiyla dogrudan anlatimidir Sozlu tarih bir bilimsel disiplinden cok bir bilimsel yontemidir Ancak disiplin olarak tarihe sosyolojiye yakindir ve antropoloji ile benzerlikler gosterir Cunku sozlu tarih calismasi salt bir kayit faaliyeti degildir Gorusme hazirligi gorusme sureci ve gorusme sonrasi katilimci gozlemcilik tekniklerinin de kullanildigi bir anlama faaliyetidir Sozlu tarih kaynaklari Sozlu tarih kaynaklari tarihi siirler hikayeler efsaneler mitoslar destanlar menkibeler fikralar ve atasozleri olmak uzere cesitlendirilebilir Fuat Koprulu tarihi sadece kronoloji ve biyografiye indirgeyen yaklasimlarin tutarsiz ve eski oldugunu belirtir Edebiyat eserlerinin zaman zaman asli kaynaklari asabilecegi kanaatindedir Fakat bu yararlanma esnasinda saglam bir filoloji kulturu tenkit yetenegi gerektigini vurgular Aile tarihi Ailedeki yasi ilerlemis kisilerle nereden gelindigi akrabalik iliskileri evlilikler dogumlar ve olumlerle ilgili gorusmeler tam olmasa bile tahmini tarihlerin elde edilmesi ve kronoloji bilgisinin daha sonradan olaylarla tutarli bir bicimde olusturularak sosyolojik bilgilerin ogrenilmesini amaclamaktadir Toplumda cok az kisi kendi basina toplumdan ayri olarak yasar Cogu zaman insanlarin hayatlari ve davranislari bir arada yasadiklari insanlarla baglantili olarak gelisir Boylece yalnizca kisilerin bir anlamda kisiye ozgu olabilecek hayat hikayeleri degil ayni zamanda toplumdaki kadin erkek iliskileri ile cocuk dunyaya gelir Dunyamizda ornegin 25 milyon erkek ve 25 milyon kadin vardir Yarilari evli yarilari dul yarilari bekar yarilari sozlu yarilari nisanli olabilirler Ornegin 1999 yilinda annem ile babam evlendi Ornegin 2005 yilinda ben dogmusum Atamiz in yillarindan baslar Bu yila kadar dolu insan evlenmistir Dolu insan dul kalmistir Dolu insan bosanmistir Dolu insan nisanlanmistir Ve evlilerden cocuklar olusur Kurum tarihi Mustafa Kemal Ataturk un yillarindan baslar 2009 a kadar biten tarihe Kurum Tarihi denir kaynak belirtilmeli Olay tarihi Kisinin anisi arasinda bir yeniden uretim sureci vardir Sozlu tarih calismalari bireysel degerlerin ve eylemlerin gecmisi nasil bicimlendirdigini ve gecmisin bugunku degerleri ve eylemleri nasil bicimlendirdigini de ortaya cikartan bir arac olmaktadir Turkiye de sozlu tarihTurkiye de bu alanda simdiye degin yapilan en kapsamli calismalardan biri Tarih Vakfi nin simdiye kadar gerceklestirdigi en buyuk sozlu tarih projesi olan Tarihe Bin Canli Tanik projesi kapsaminda 70 yas uzeri 1000 kisi ile yapilan sozlu tarih calismasidir Bu proje ile toplumun farkli kesimlerinden kulturel gruplarindan ve sektorlerinden belli sayida kisinin ani ve tanikliklarinin yer alacagi ulusal bir sozlu tarih arsivinin olusumu amaclanmaktadir Istanbul merkezli Bilim ve Sanat Vakfi da kendi bunyesinde Istanbul Sehir Universitesi isbirligiyle bir sozlu tarih veritabani olusturmustur Kaynakca sozlutairh org 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2019 Soz Ucmadan Hafizalarimizi Kayit Altina Aliyoruz Sehir Universitesi 26 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2019