Ekstraksiyon, bir çözelti ya da süspansiyon içindeki inorganik veya organik bir maddeyi bir başka çözücü yardımıyla ayırma işlemidir. Kimyada bilinenin aksine bir değil ayırma yöntemi olarak kullanılır.
Asidik, bazik ve nötral organik bileşiklerin ayrılmasında ya da saflaştırılmasında kimyasal aktif ekstraksiyon yöntemi kullanılır. Buna göre asidik bir madde uygun bir baz ile, bazik maddede uygun bir asit ile tepkimeye sokularak tuz oluşturulur ve su fazına çekilmesi sağlanır. Her ekstraksiyondan sonra nötral yapıdaki bileşik organik fazda kalacak ve sulu faz ayırma hunisinin alt kısmında ayrı bir faz olarak yer alacaktır. Sulu faza geçen organik bileşiğin iyonu, sulu faz ayrıldıktan sonra tekrar asit veya baz ile tepkimeye sokulup organik bileşik ekstrakte edilir.
Sıvı-sıvı ekstraksiyon
Sıvı-sıvı ekstraksiyon'da kullanılır. Bu yöntem iki sıvının yoğunluk farkından yararlanılarak uygulanır. Karışım ayırma hunisine konulduğunda yoğunluğu küçük olan sıvı üstte, büyük olan ise altta toplanır. Yoğunlukları birbirine yakın olan maddeler kolay ayrılmaz. Bu durumda su fazını, NaCl gibi bir tuzla doyurup yoğunluğunu arttırmak gerekir ya da ayırma hunisini çalkalayarak ayrılma sağlanır. Su içindeki organik maddeyi, fazına alabilmek için ayırma hunisi çalkalanırken çalkaladıkça oluşan gazın çıkması için musluk hafifçe açılır. Gaz çıkışı bitene kadar bu işlem devam ettirilir. Daha sonra üstteki faz musluğun hizasına gelinceye kadar alt faz huniden boşaltılır. Sonra üst faz üst kapaktan alınır. Çünkü bu faz da musluktan akıtılırsa altta az da olsa kalmış olan diğer madde üst faza karışıp safsızlık oluşturabilir...
Katı-sıvı ekstraksiyon
Katı-sıvı ekstraksiyon başlıca doğal ve biyolojik örneklerle ilgili uygulamalarda kullanılır.
Katı-sıvı ekstraksiyonunda katının içerdiği maddelerden biri veya bir bölümü uygun bir çözgen ile ekstrakte edilir. Katıların ekstraksiyonu genellikle uzun zaman aldığı için sürekli ekstraksiyon yöntemleri tercih edilir. Maddenin katı içinden diffüzlenmesi yavaş bir işlem olduğu için katı örnek ince toz haline dönüştürüldükten sonra ekstrakte edilmelidir. Böylece maddenin çözgenle daha fazla teması sağlanır.
Katı-sıvı ekstraksiyonda ise Soxhlet Ekstraktörü denen bir cihaz kullanılır.
Soxhlet ekstraksiyon cihazı
Soxhlet ekstraksiyon yöntemi narin bitkilerden yüksek miktarda fakat en basit ve en ucuz yolla essansiyal yağ elde etmek için kullanılır.
Soxhlet ekstraksiyon yöntemini uygulayabilmek için katı materyal kurutulur, küçük parçalara ayrılır ve bu katı parçacıklar selülozdan yapılmış olan ekstraksiyon kartuşuna doldurulur. Bu kartuş da ekstraksiyon kolunun içine yerleştirilir. Cam balona solvent olarak kullanılacak kimyasal madde konulur ve ısıtıcı yardımıyla bu maddenin buharlaşması sağlanır. Buharlaşan çözgen ekstraksiyon kolundan geçerek geri soğutucuya ulaşır. Geri soğutucuda yoğunlaşan çözgen tekrar ekstraksiyon koluna gelerek kartuş içerisinde bulunan maddeyi çözer ve cam balona geri döner. İşte bu işlem sürekli tekrarlanarak ekstraksiyon tamamlanmış olur.
Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekstraksiyon bir cozelti ya da suspansiyon icindeki inorganik veya organik bir maddeyi bir baska cozucu yardimiyla ayirma islemidir Kimyada bilinenin aksine bir degil ayirma yontemi olarak kullanilir Ekstraksiyon Asidik bazik ve notral organik bilesiklerin ayrilmasinda ya da saflastirilmasinda kimyasal aktif ekstraksiyon yontemi kullanilir Buna gore asidik bir madde uygun bir baz ile bazik maddede uygun bir asit ile tepkimeye sokularak tuz olusturulur ve su fazina cekilmesi saglanir Her ekstraksiyondan sonra notral yapidaki bilesik organik fazda kalacak ve sulu faz ayirma hunisinin alt kisminda ayri bir faz olarak yer alacaktir Sulu faza gecen organik bilesigin iyonu sulu faz ayrildiktan sonra tekrar asit veya baz ile tepkimeye sokulup organik bilesik ekstrakte edilir Sivi sivi ekstraksiyonSivi sivi ekstraksiyon da kullanilir Bu yontem iki sivinin yogunluk farkindan yararlanilarak uygulanir Karisim ayirma hunisine konuldugunda yogunlugu kucuk olan sivi ustte buyuk olan ise altta toplanir Yogunluklari birbirine yakin olan maddeler kolay ayrilmaz Bu durumda su fazini NaCl gibi bir tuzla doyurup yogunlugunu arttirmak gerekir ya da ayirma hunisini calkalayarak ayrilma saglanir Su icindeki organik maddeyi fazina alabilmek icin ayirma hunisi calkalanirken calkaladikca olusan gazin cikmasi icin musluk hafifce acilir Gaz cikisi bitene kadar bu islem devam ettirilir Daha sonra ustteki faz muslugun hizasina gelinceye kadar alt faz huniden bosaltilir Sonra ust faz ust kapaktan alinir Cunku bu faz da musluktan akitilirsa altta az da olsa kalmis olan diger madde ust faza karisip safsizlik olusturabilir Kati sivi ekstraksiyonKati sivi ekstraksiyon baslica dogal ve biyolojik orneklerle ilgili uygulamalarda kullanilir Kati sivi ekstraksiyonunda katinin icerdigi maddelerden biri veya bir bolumu uygun bir cozgen ile ekstrakte edilir Katilarin ekstraksiyonu genellikle uzun zaman aldigi icin surekli ekstraksiyon yontemleri tercih edilir Maddenin kati icinden diffuzlenmesi yavas bir islem oldugu icin kati ornek ince toz haline donusturuldukten sonra ekstrakte edilmelidir Boylece maddenin cozgenle daha fazla temasi saglanir Kati sivi ekstraksiyonda ise Soxhlet Ekstraktoru denen bir cihaz kullanilir Soxhlet ekstraksiyon cihaziSoxhlet ekstraksiyon yontemi narin bitkilerden yuksek miktarda fakat en basit ve en ucuz yolla essansiyal yag elde etmek icin kullanilir Soxhlet ekstraksiyon yontemini uygulayabilmek icin kati materyal kurutulur kucuk parcalara ayrilir ve bu kati parcaciklar selulozdan yapilmis olan ekstraksiyon kartusuna doldurulur Bu kartus da ekstraksiyon kolunun icine yerlestirilir Cam balona solvent olarak kullanilacak kimyasal madde konulur ve isitici yardimiyla bu maddenin buharlasmasi saglanir Buharlasan cozgen ekstraksiyon kolundan gecerek geri sogutucuya ulasir Geri sogutucuda yogunlasan cozgen tekrar ekstraksiyon koluna gelerek kartus icerisinde bulunan maddeyi cozer ve cam balona geri doner Iste bu islem surekli tekrarlanarak ekstraksiyon tamamlanmis olur Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz