Sızır Sivas'ın Gemerek İlçesine bağlı, 1954 yılında mevcut statüsünü almış bir kasabadır.
Adres | Sivas Türkiye |
---|---|
Koordinatlar | 39°18′52″K 35°57′00″D / 39.31444°K 35.95000°D |
Resmî site | |
www.sizir.com |
Coğrafya
Sivas İline 130 km, Kayseri iline 100 km, Gemerek İlçesine 22 km. mesafededir. Eskiden Şarkışla İlçesine bağlı bir köy iken 1954 yılında Gemerek'e bağlı bir kasaba haline gelmiştir. Çevresinde Dendil, Eğerci, Gemerek, Eşikli, İnkışla ve Avşaralanı köyleri bulunmaktadır.
Kasaba tamamen karasal iklimin etkisi altındadır. Kışları soğuk ve karlı, yazları sıcak ve kuraktır. Azami sıcaklık 40 °C, asgari sıcaklık -34,4 °C olarak ölçüşmüştür. Yılın 125 ila 145 gününde don olayı görülür. Kasabanın kuzey batısı çam ormanlarıyla kaplı olup bu bölgede çokça yayla bulunur (13 tane). Bunlar ; Kaymaklık, Tağalti (Celalgilin oba/Pekerlerin obası), Kısıkyurt, Püsküllü Oluk obası, Hamdigilin oba, Satalan (Tosunun obası/ Aslantaş), Yusufalinin oba, Eyüpgilin oba, Gevreklerin oba, Arpa Tarlası, Üsünkalin oba (Söğülenöz), Oluk yaylası ve Karamıklı obalarıdır. Bu yaylalarda geçmişe nazaran yoğunluk yüksek oranda azalsa da yılın 6-7 ayı yaşam vardır. Ayrıca kimilerinde kanalizasyon ve şebeke suyu da bulunmaktadır. Yörede ki en yüksek dağ Çatalsay tepesi (1985m) dir.
Sızır Çağlayanı
Sızır beldesine yaklaşık 1 km mesafededir. Çat Ormanları içerisinde, Göksu Çayı üzerinde yer almaktadır. Yörede en sık ziyaret edilen gezi ve dinlenme alanlarından birisidir. Doğa yürüyüşü için uygun bir çevre alanı vardır. Çağlayanın yer aldığı alanın içerisinde çay bahçesi ve alabalık restoranı bulunmaktadır. 2022 yılında belediye tarafından Galip Ulutaş mesire alanı hizmete açılmıştır.
Tarihçe
Hititliler ve Medler döneminde Sizan ve Sizirnos gibi Sızır adını çağrıştıran ve bugün de henüz kesin yeri saptanamamakla beraber Kızılırmak civarında olduğu kaynaklarda belirtilen yerleşim yerleri mevcuttur.
Sızır, Romalılar zamanında Horzurum şehri kalıntıları üzerine kurulmuş, Sezar tarafından doğu seferleri sırasında stratejik açıdan güvenilir, dört tarafı suyla çevrili mekanlardan biri olması nedeniyle dinlenmek ve konaklamak için tercih edilmiştir. Merkezde bulunan kale, Sezar tarafından savunma ve barınma amacıyla kullanılmıştır. Bir görüşe göre yörenin ismi de "Sezar" sözcüğünden kaynaklanmaktadır.
1500'lü yıllarda Bozok Sancağının Emlak Nahiyesine bağlı olan Birhan (Burhan), Denden (Dendil) gibi yerlerin de adının geçtiği kaynakta Hızır Bey olarak geçtiği görülmektedir.
Tarihteki Şehitler
Türk Tarihinin önemli kesitlerinden olan I. Dünya ve Kurtuluş Savaşlarında şehit olan binlerce Türk insanından, kayıtlarda iki Sızırlı’nın adına rastlamaktadır
- “I.Dünya Savaşı’nda Şark (Kafkas) Cephesinde K.K.K.lığı bünyesinde 10. Kolordu 90.Alay, 2.Tb.1.Bl.de Kürtoğullarından Musa Oğlu Turan, Rütbesi Er, Doğum Yılı, 1311 (1895), Bucak Merkez, Sızır B.Ölüm Tarihi, 15-4-1915 Ölüm yeri, Karahisar-ı Şarki Kalesinde vaki olan baskın. Askerlik Şubesi, Şarkışla.”
- “Kurtuluş Savaşında Batı Cephesinde K.K.K.lığı 11. Fırka (Tugay) 71. Alay 3.Tb. 10.Bl.te görev yapmış olan Himmetoğullarından Halil İbrahim Oğlu Ali, Doğum Yılı, 1310 (1894) ilçesi Gemerek, Sızır B. Ölüm Tarihi 15-3-1921, Ölüm Yeri, II. İnönü Savaşı, Askerlik Şubesi, Şarkışla.”
Kalıntılar
Eskiköy Ören Yeri
Sızır kasabasının güneydoğu girişinde "Eskiköy" adıyla anılan mevkidedir. Elde edilen buluntular bu bölgenin çok eski bir yerleşim merkezi olduğunu göstermektedir. Kayalık ve yeşil bir alan içerisinde bulunan bu bölgede birçok mağara vardır. Bölgenin doğusunda bulunan çağarşak mevkiinde yüze yakın mağara bulunmaktadır. Bunlardan bazıları çeşitli nedenlerden dolayı tahrip olmuştur. Eskiköy'de Necip'in İni adıyla anılan mağara yeraltı şehrini andırmaktadır. 25–30 m'ye kadar içerisine girilebilmekte ve içeride odalara ayrılmaktadır. Yine bu bölgenin güneydoğusunda bulunan Köşkbaşı adıyla anılan yerde bir Köşk bulunduğu, burada bulunan arkeolojik kalıntılardan anlaşılmaktadır. Maalesef bu kalıntılar zaman içerisinde bilinçsizce halk tarafından çeşitli yerlerde kullanılarak tahrip edilmiştir. Sızırda bu ören yerlerinden başka; Karacaören ve Dendeliz ören yeri ile kasabanın kuzeybatısında ormanlık bir alan içerisinde bulunan Çatalsay mevkiinde de bir su sarnıcı kalıntısı bulunmaktadır. Bütün bu kalıntılardan Sızır'ın Roma ve Bizans döneminde yerleşim merkezi olduğu sanılmaktadır. Eskiköy mevkiinde halen Roma ve Etilere ait mezar ve lahitler bulunmaktadır.
Sızır Kalesi
Sızır kasabasının şu andaki yerleşim merkezi olup, görünen kalıntı yoktur. Kasabanın merkezinde bulunan Höyüğün çevresinin çok önceleri su ile çevrili olduğu, zamanla suların çeşitli tabii nedenlerden çekildiği ve Roma Kralı Sezar zamanında buraya bir kale yapıldığı tahmin edilmekte, bundan dolayı Sızır'ın adının Sezar'dan geldiği söylenmektedir. Kale üzerinde bulunan mahalle şimdi Kalebaşı mahallesi olarak anılmaktadır. Merkezde bulunan kale Sezar tarafından savunma ve barınma amacı ile kullanılmıştır.
Diğer bir rivayete göre de bu bölgede fazla suyun sızması sonucu önceleri Sızar diye anıldığı sonradan Sızır'a dönüştürüldüğü ifade edilmektedir.
Eğitim
Sızır bir ilkokula, bir ortaokula ve bir liseye ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar sırasıyla:
- Sızır Atatürk İlkokulu 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Sızır Mehmet Akif Ortaokulu 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Sızır Şehit Murat Şahin Çok Programlı Anadolu Lisesidir 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Nüfus
Köprübaşı Mahallesi, Subaşı Mahallesi, Kalebaşı Mahallesi, Yeni Mahalle, Arpaözü Köyü Muhtarlıkları olmak üzere kasaba belediyesine bağlı 5 muhtarlık bulunmaktadır. Yerleşkenin ilk nüfus sayımı 1935'te 2069 fert olarak ölçülmüş, bu sayı zamanla artarak 2000 yılında 9145 ile zirveyi görmüş ve ardından yapılan sayımlarla 2021 yılında 3091 ferde düşmüştür.
Belediye Başkanları
Belediye Başkanı | Görev yılları |
---|---|
Süleyman Göksu | 1954-1963 |
Osman Tamer | 1963-1973 |
Galip Kekeç | 1973-1983 |
Süleyman Macit | 1980-1989 |
Mehmet Kabasakal | 1989-1994 |
Galip Ulutaş | 1994-2004 |
Hayrettin Peker | 2004-2009 |
Zeki Kabasakal | 2009-2014 |
Nevzat Göksu | 2014-2019 |
Ali Tamer | 2019- |
Dipnotlar
- ^ "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". www.resmigazete.gov.tr. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
- ^ . Wikiloc | Dünyanın rotaları. 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
- ^ "Sızır Çağlayanı (Sivas Gemerek)". sivas.bel.tr. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ "Galip Ulutaş Mesire Alanı Açılıyor - Gemerek Haber Gemerek ve Sivas Gündemi Yeniçubuk Haber". www.gemerekhaber.com. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları; Yayın No:40, Defter-i Hakani Dizisi IV. 998 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Diyar-ı Bekr ve Arab ve Zü’l Kadiriyye Defteri (937/1530) II. Ankara.1999.s.87-96,144,174,148 vd.
- ^ M.S.B. Yayınları; Şehitlerimiz, Ankara, 1998. s. 430-457.
- ^ . www.sizir.com. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.
- ^ "Belediye Başkanları - Sizir.com". www.sizir.com. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
- Türkiye Kültür Portalı, Sızır Şelalesi - Sivas3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SİVAS TESCİLLİ TABİAT VARLIKLARI, Gemerek İlçesi Sızır Şelalesi17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sivas Valiliği, Sızır Şelalesi11 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sizir.com27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sızır Belediyesi2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Fotoğraflar
- Sızır bölgesindeki mağaralar
- Sızır bölgesindeki mağaralar
- Sızır Çağlayanı (tam görünüm)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sizir Sivas in Gemerek Ilcesine bagli 1954 yilinda mevcut statusunu almis bir kasabadir SizirAdresSivas TurkiyeKoordinatlar39 18 52 K 35 57 00 D 39 31444 K 35 95000 D 39 31444 35 95000Resmi sitewww sizir comSizir SelalesiCografyaSivas Iline 130 km Kayseri iline 100 km Gemerek Ilcesine 22 km mesafededir Eskiden Sarkisla Ilcesine bagli bir koy iken 1954 yilinda Gemerek e bagli bir kasaba haline gelmistir Cevresinde Dendil Egerci Gemerek Esikli Inkisla ve Avsaralani koyleri bulunmaktadir Kasaba tamamen karasal iklimin etkisi altindadir Kislari soguk ve karli yazlari sicak ve kuraktir Azami sicaklik 40 C asgari sicaklik 34 4 C olarak olcusmustur Yilin 125 ila 145 gununde don olayi gorulur Kasabanin kuzey batisi cam ormanlariyla kapli olup bu bolgede cokca yayla bulunur 13 tane Bunlar Kaymaklik Tagalti Celalgilin oba Pekerlerin obasi Kisikyurt Puskullu Oluk obasi Hamdigilin oba Satalan Tosunun obasi Aslantas Yusufalinin oba Eyupgilin oba Gevreklerin oba Arpa Tarlasi Usunkalin oba Sogulenoz Oluk yaylasi ve Karamikli obalaridir Bu yaylalarda gecmise nazaran yogunluk yuksek oranda azalsa da yilin 6 7 ayi yasam vardir Ayrica kimilerinde kanalizasyon ve sebeke suyu da bulunmaktadir Yorede ki en yuksek dag Catalsay tepesi 1985m dir Sizir Caglayani Sizir beldesine yaklasik 1 km mesafededir Cat Ormanlari icerisinde Goksu Cayi uzerinde yer almaktadir Yorede en sik ziyaret edilen gezi ve dinlenme alanlarindan birisidir Doga yuruyusu icin uygun bir cevre alani vardir Caglayanin yer aldigi alanin icerisinde cay bahcesi ve alabalik restorani bulunmaktadir 2022 yilinda belediye tarafindan Galip Ulutas mesire alani hizmete acilmistir TarihceHititliler ve Medler doneminde Sizan ve Sizirnos gibi Sizir adini cagristiran ve bugun de henuz kesin yeri saptanamamakla beraber Kizilirmak civarinda oldugu kaynaklarda belirtilen yerlesim yerleri mevcuttur Sizir Romalilar zamaninda Horzurum sehri kalintilari uzerine kurulmus Sezar tarafindan dogu seferleri sirasinda stratejik acidan guvenilir dort tarafi suyla cevrili mekanlardan biri olmasi nedeniyle dinlenmek ve konaklamak icin tercih edilmistir Merkezde bulunan kale Sezar tarafindan savunma ve barinma amaciyla kullanilmistir Bir goruse gore yorenin ismi de Sezar sozcugunden kaynaklanmaktadir 1500 lu yillarda Bozok Sancaginin Emlak Nahiyesine bagli olan Birhan Burhan Denden Dendil gibi yerlerin de adinin gectigi kaynakta Hizir Bey olarak gectigi gorulmektedir Tarihteki Sehitler Turk Tarihinin onemli kesitlerinden olan I Dunya ve Kurtulus Savaslarinda sehit olan binlerce Turk insanindan kayitlarda iki Sizirli nin adina rastlamaktadir I Dunya Savasi nda Sark Kafkas Cephesinde K K K ligi bunyesinde 10 Kolordu 90 Alay 2 Tb 1 Bl de Kurtogullarindan Musa Oglu Turan Rutbesi Er Dogum Yili 1311 1895 Bucak Merkez Sizir B Olum Tarihi 15 4 1915 Olum yeri Karahisar i Sarki Kalesinde vaki olan baskin Askerlik Subesi Sarkisla Kurtulus Savasinda Bati Cephesinde K K K ligi 11 Firka Tugay 71 Alay 3 Tb 10 Bl te gorev yapmis olan Himmetogullarindan Halil Ibrahim Oglu Ali Dogum Yili 1310 1894 ilcesi Gemerek Sizir B Olum Tarihi 15 3 1921 Olum Yeri II Inonu Savasi Askerlik Subesi Sarkisla KalintilarEskikoy Oren Yeri Sizir kasabasinin guneydogu girisinde Eskikoy adiyla anilan mevkidedir Elde edilen buluntular bu bolgenin cok eski bir yerlesim merkezi oldugunu gostermektedir Kayalik ve yesil bir alan icerisinde bulunan bu bolgede bircok magara vardir Bolgenin dogusunda bulunan cagarsak mevkiinde yuze yakin magara bulunmaktadir Bunlardan bazilari cesitli nedenlerden dolayi tahrip olmustur Eskikoy de Necip in Ini adiyla anilan magara yeralti sehrini andirmaktadir 25 30 m ye kadar icerisine girilebilmekte ve iceride odalara ayrilmaktadir Yine bu bolgenin guneydogusunda bulunan Koskbasi adiyla anilan yerde bir Kosk bulundugu burada bulunan arkeolojik kalintilardan anlasilmaktadir Maalesef bu kalintilar zaman icerisinde bilincsizce halk tarafindan cesitli yerlerde kullanilarak tahrip edilmistir Sizirda bu oren yerlerinden baska Karacaoren ve Dendeliz oren yeri ile kasabanin kuzeybatisinda ormanlik bir alan icerisinde bulunan Catalsay mevkiinde de bir su sarnici kalintisi bulunmaktadir Butun bu kalintilardan Sizir in Roma ve Bizans doneminde yerlesim merkezi oldugu sanilmaktadir Eskikoy mevkiinde halen Roma ve Etilere ait mezar ve lahitler bulunmaktadir Sizir Kalesi Sizir kasabasinin su andaki yerlesim merkezi olup gorunen kalinti yoktur Kasabanin merkezinde bulunan Hoyugun cevresinin cok onceleri su ile cevrili oldugu zamanla sularin cesitli tabii nedenlerden cekildigi ve Roma Krali Sezar zamaninda buraya bir kale yapildigi tahmin edilmekte bundan dolayi Sizir in adinin Sezar dan geldigi soylenmektedir Kale uzerinde bulunan mahalle simdi Kalebasi mahallesi olarak anilmaktadir Merkezde bulunan kale Sezar tarafindan savunma ve barinma amaci ile kullanilmistir Diger bir rivayete gore de bu bolgede fazla suyun sizmasi sonucu onceleri Sizar diye anildigi sonradan Sizir a donusturuldugu ifade edilmektedir EgitimSizir bir ilkokula bir ortaokula ve bir liseye ev sahipligi yapmaktadir Bunlar sirasiyla Sizir Ataturk Ilkokulu 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sizir Mehmet Akif Ortaokulu 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sizir Sehit Murat Sahin Cok Programli Anadolu Lisesidir 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde NufusKoprubasi Mahallesi Subasi Mahallesi Kalebasi Mahallesi Yeni Mahalle Arpaozu Koyu Muhtarliklari olmak uzere kasaba belediyesine bagli 5 muhtarlik bulunmaktadir Yerleskenin ilk nufus sayimi 1935 te 2069 fert olarak olculmus bu sayi zamanla artarak 2000 yilinda 9145 ile zirveyi gormus ve ardindan yapilan sayimlarla 2021 yilinda 3091 ferde dusmustur Belediye BaskanlariBelediye Baskani Gorev yillariSuleyman Goksu 1954 1963Osman Tamer 1963 1973Galip Kekec 1973 1983Suleyman Macit 1980 1989Mehmet Kabasakal 1989 1994Galip Ulutas 1994 2004Hayrettin Peker 2004 2009Zeki Kabasakal 2009 2014Nevzat Goksu 2014 2019Ali Tamer 2019 Dipnotlar Basbakanlik Mevzuati Gelistirme ve Yayin Genel Mudurlugu www resmigazete gov tr 20 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2022 Wikiloc Dunyanin rotalari 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2022 Sizir Caglayani Sivas Gemerek sivas bel tr 2 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Galip Ulutas Mesire Alani Aciliyor Gemerek Haber Gemerek ve Sivas Gundemi Yenicubuk Haber www gemerekhaber com Erisim tarihi 1 Agustos 2022 Basbakanlik Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu Osmanli Arsiv Daire Baskanligi Yayinlari Yayin No 40 Defter i Hakani Dizisi IV 998 Numarali Muhasebe i Vilayet i Diyar i Bekr ve Arab ve Zu l Kadiriyye Defteri 937 1530 II Ankara 1999 s 87 96 144 174 148 vd M S B Yayinlari Sehitlerimiz Ankara 1998 s 430 457 www sizir com 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2022 Belediye Baskanlari Sizir com www sizir com Erisim tarihi 6 Agustos 2022 Dis baglantilarTurkiye Kultur Portali Sizir Selalesi Sivas3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde SIVAS TESCILLI TABIAT VARLIKLARI Gemerek Ilcesi Sizir Selalesi17 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sivas Valiligi Sizir Selalesi11 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sizir com27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sizir Belediyesi2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde FotograflarSizir bolgesindeki magaralar Sizir bolgesindeki magaralar Sizir Caglayani tam gorunum