Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muhammed Sadık Givi Halhali (Farsça: صادق خلخالی, d. 27 Temmuz 1926, Givi – ö. 26 Kasım 2003, Tahran), İran İslamî Devrim Mahkemesi Başkanı.
| Sadık Halhali صادق خلخالی | |
|---|---|
 | |
| İslamî Devrim Mahkemesi Başkanı | |
| Görev süresi 24 Şubat 1979 - 1 Mart 1980 | |
| Yerine gelen | Hüseyin Musevi Tebrizi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Muhammed Sadık Givi Halhali 27 Temmuz 1926 Givi, Halhal, İran |
| Ölüm | 26 Kasım 2003 (77 yaşında) Tahran, İran |
| Mesleği | Hakim, Molla |
| Dini | Şii İslam |
Muhammed Sadık 1926 yılında bugün Azerbaycan topraklarında olan Halhal yakınlarındaki Givi köyünde Azeri bir çiftçinin oğlu olarak dünyaya geldi. Kutsal şehir Kum'da dini eğitim aldı. İsmine geldiği şehir olan Halhali'yi dâhil etmesi bir molla geleneğidir.
Halhali, Humeyni'nin 1950'li yıllardaki öğrencilerindendir. 1950'lerde terör örgütü Fedayeen İslam'a (İslam Fedaileri) katıldı. Örgüt 1960'lı ve 70'li yıllarda İran'da çok sayıda laik siyasetçiyi katletti. Halhali, 1978'e dek sürgün hayatı yaşayan köktendinci Ayetullah Humeyni'yi desteklemek suçundan Şah'ın gizli servisi SAVAK tarafından 1963 ile 1978 tarihleri arasında defalarca kez tutuklandı.
24 Şubat 1979'da, Halhali Humeyni tarafından Şeriat Uygulayıcısı (حاکم شرع) veya yeni kurulan İslami Devrim Mahkemesi Başkanı olarak seçildi. Devrimin ilk günlerinde yeryüzünde sapkınlığı yayma ve Allah'a karşı savaşma suçlamalarıyla "yüzlerce eski hükümet görevlisini" idama mahkûm etti. Sanıkların çoğu bir avukat veya jüri görememişti.
Halhali, aynı anda hem savcı hem hakim hem de jüri olarak görev aldığı Devrim Mahkemeleri'nde devrimden sonra 2 yıl içinde aralarında yüzlerce diplomat, akademisyen ve siyasetçinin de olduğu binlerce kişiyi (1999'da yazdığı anılarında da itiraf ettiği gibi, sadece 1979 yılında 2000 kişi) karşı devrimcilik suçlamasıyla idam etmiş, bu yüzden de ona Cellat Yargıç ve Devrimin Kasabı lakapları takılmıştır. Şah'ın uzun süreli başbakanlığını yapmış olan Emir Abbas Huveyda'nın ve eski SAVAK başkanı 'nin idam emirlerini veren kişi olarak da tanınmaktadır.
Bir röportajında, Halhali kişisel olarak 100'den fazla idam emrini verdiğini kabul etmektedir ancak birçok kaynağa göre bu rakam 8000 civarındadır. Bazı infazlara makineli tüfekle bizzat katıldığı söylenmektedir.
2000 yılında Fransız gazetesi Le Figaro'ya verdiği mülakatta, aradan 20 yıl geçmesine rağmen yaptıklarından en ufak bir pişmanlık duymadığını belirterek, "Bunlar dünyaya tekrar gelseler, tek bir istisnasız tümünü yeniden idam ederim" diyen Halhali hakkında İranlı aydınların yapmış oldukları "psikopat" tanımlamasının ne kadar doğru olduğu "sanıklarına konuşma hakkı, avukat ve ispat sunma hakları" vermediği hatırlatılması üzerine verdiği cevaptaki şu sözlerinden açıkça görülmektedir: "Eğer suçluysalar cehenneme gidecekler, yok eğer masum idiyseler cennete giderler."
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed Sadik Givi Halhali Farsca صادق خلخالی d 27 Temmuz 1926 Givi o 26 Kasim 2003 Tahran Iran Islami Devrim Mahkemesi Baskani Sadik Halhali صادق خلخالیIslami Devrim Mahkemesi BaskaniGorev suresi 24 Subat 1979 1 Mart 1980Yerine gelen Huseyin Musevi TebriziKisisel bilgilerDogum Muhammed Sadik Givi Halhali 27 Temmuz 1926 Givi Halhal IranOlum 26 Kasim 2003 77 yasinda Tahran IranMeslegi Hakim MollaDini Sii Islam Muhammed Sadik 1926 yilinda bugun Azerbaycan topraklarinda olan Halhal yakinlarindaki Givi koyunde Azeri bir ciftcinin oglu olarak dunyaya geldi Kutsal sehir Kum da dini egitim aldi Ismine geldigi sehir olan Halhali yi dahil etmesi bir molla gelenegidir Halhali Humeyni nin 1950 li yillardaki ogrencilerindendir 1950 lerde teror orgutu Fedayeen Islam a Islam Fedaileri katildi Orgut 1960 li ve 70 li yillarda Iran da cok sayida laik siyasetciyi katletti Halhali 1978 e dek surgun hayati yasayan koktendinci Ayetullah Humeyni yi desteklemek sucundan Sah in gizli servisi SAVAK tarafindan 1963 ile 1978 tarihleri arasinda defalarca kez tutuklandi 24 Subat 1979 da Halhali Humeyni tarafindan Seriat Uygulayicisi حاکم شرع veya yeni kurulan Islami Devrim Mahkemesi Baskani olarak secildi Devrimin ilk gunlerinde yeryuzunde sapkinligi yayma ve Allah a karsi savasma suclamalariyla yuzlerce eski hukumet gorevlisini idama mahkum etti Saniklarin cogu bir avukat veya juri gorememisti Halhali ayni anda hem savci hem hakim hem de juri olarak gorev aldigi Devrim Mahkemeleri nde devrimden sonra 2 yil icinde aralarinda yuzlerce diplomat akademisyen ve siyasetcinin de oldugu binlerce kisiyi 1999 da yazdigi anilarinda da itiraf ettigi gibi sadece 1979 yilinda 2000 kisi karsi devrimcilik suclamasiyla idam etmis bu yuzden de ona Cellat Yargic ve Devrimin Kasabi lakaplari takilmistir Sah in uzun sureli basbakanligini yapmis olan Emir Abbas Huveyda nin ve eski SAVAK baskani nin idam emirlerini veren kisi olarak da taninmaktadir Bir roportajinda Halhali kisisel olarak 100 den fazla idam emrini verdigini kabul etmektedir ancak bircok kaynaga gore bu rakam 8000 civarindadir Bazi infazlara makineli tufekle bizzat katildigi soylenmektedir 2000 yilinda Fransiz gazetesi Le Figaro ya verdigi mulakatta aradan 20 yil gecmesine ragmen yaptiklarindan en ufak bir pismanlik duymadigini belirterek Bunlar dunyaya tekrar gelseler tek bir istisnasiz tumunu yeniden idam ederim diyen Halhali hakkinda Iranli aydinlarin yapmis olduklari psikopat tanimlamasinin ne kadar dogru oldugu saniklarina konusma hakki avukat ve ispat sunma haklari vermedigi hatirlatilmasi uzerine verdigi cevaptaki su sozlerinden acikca gorulmektedir Eger sucluysalar cehenneme gidecekler yok eger masum idiyseler cennete giderler Kaynakca