Salavat Yulayev ya da Salavat Yulayoğlu (Başkurtça: Салауат Юлай улы, Salawat Yulay ulı) (d. 16 Haziran 1752, Tekey, Başkurtistan; ö. 8 Ekim 1800, Paldiski, Estonya), ünlü Başkurtistan istiklal savaşcısı ve şairidir. Başkurtistan'ın halk kahramanıdır.
Osman Yusuf Kenadid | |
---|---|
Doğum | 16 Haziran 1756 , Rusya İmparatorluğu |
Ölüm | 10 Ağustos 1800 (44 yaşında) Paldiski, Estonya |
Milliyet | Başkurtlar |
Meslek | Şair, yazar |
Aile | (babası) |
Biyografi
16 Haziran 1752 tarihinde Orenburg Guberniyası Tekey (Başkurtça: Тәкәй) Köyü'nde (şimdiki Başkurdistan'ın Salavat ilçesi) doğdu. Tekey Köyü 1775'te yakıldı ve şimdi yok.
1768'de Orenburg Guberniyası'nın valise A. A. Putyatin Salavat Yulayev babası Yulay Aznalin'i Şeytan-Kudey Belediyesi ustabaşı olarak atadı. O zengin, zeki ve etkili bir adam olan, Veraset zilyetlik sahibi idi. Yulay Aznalin Rus İmparatorluk Ordusunda görev yaptı. Düzenli olarak Kalmuklar yol soyguncuları ile çatışmalara katıldı. Aleksandr Suvorov komutasındaki Rus ordusunun kuvvetlerine yardım etmek için Polonya'ya gönderilen, üç bin askeriyle Başkurt süvarisinin müfrezesinin içinde 1772'de Polonya Konfederasyonlarına karşı düzenlenen bir kampanyaya katıldı. Polonya'ya karşı verilen savaşlarda Yulay Aznalin'in gösterdiği cesaret askeri ödüllerle belirlendi, ayrıca Orenburg Guberniyası'nda topraklar ve köyler verildi.
Orenburg Guberniyası'nın gelişimi sırasında, halihazırda yerleşik toprakları terk etmek istemeyen köylüler arasında hoşnutsuzluğa neden olan fabrika tesisleri ve fabrikalarının aktif inşaatı başladı. 1773 yılında Yulay, kolej değerlendiricileri alan tüccar Yakov Tverdyshev ile dava açtı. Yakov Tverdyshev, Esem Zavod il idaresinden ve bazıları daha önce ustabaşı Yulay Aznalin'e verilen köylerden arazi aldı. Yulay, Esem fabrikası altındaki Tverdyshev kardeşlere el konulan ve verilen toprakları yasal prosedürleri ihlal ederek adli olarak iade etmeyi başaramadı.
11 Kasım 1773'te, Sterlitamak düzensiz Başkurt Mishar birliklerinin bir parçası olarak Yulay Aznalin ve 19 yaşındaki oğlu Salavat, isyancılarla silahları geçti ve kendini İmparator Peter ilan eden isyancı Kazak Emelyan Pugachev'in afişleri altında durdu. Salavat Yulaev ve babası Berd kalesinde Pugachev önünde göründüğünde 19 yaşındaydı. O günden 25 Kasım 1774'te tutuklanana kadar (sadece 1 yıl 15 gün), Pugaçov İsyanı olaylarının merkezindeydi. Pugaçov İsyanının birçok önemli savaşında yer aldı.
Kazan'ın düşüşünden sonra Ufa bölgesindeki savaşçı Başkurtları yenmek için 3 yıl gerekti. Başkurtlar yenidi ama boyun eğmediler, çünkü asla vasal olmayı kabul etmeyen bir halktır. Başkurtlar çok az sayıda olmalarına karşın, bir süre sonra Büyük Rusya adını alacak hükümdarlığa karşı hiç durmadan en ufak bir kazanma umudu dahi olmadan başkaldırdılar (1678, 1708, 1776, 1735-1737, 1740 ve 1755). Yemelyan Pugaçov'a 1773 yılında en iyi subaylarından biri olan Salavat Yulayoğlu'nu de armağan etmişlerdir.
Edebiyat
- Лимонов Ю. А., Мавродин В. В., Панеях В. М. Пугачев и пугачевцы 19741 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- С.И. Хамидуллин. Лик Салавата1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Гвоздикова И. М. Салават Юлаев : Исслед. док. источников / Рос. акад. наук, Уфим. науч. центр, Ин-т истории, яз. и лит. - [3-е изд., перераб. и доп.]. - Уфа : Китап, 2004. - 230 с. -
- Галин Г. М. Последний путь Салавата : сподвижники Пугачева в Прибалтике. - Уфа : Китап, 1994. - 126 с. -
- Идея свободы в жизни и творчестве Салавата Юлаева : всерос. науч.-практ. конф., посвящ. 250-летию со дня рождения Салавата Юлаева (г. Уфа, 3 июня 2004 г.) / [редкол.: И. Г. Илишев (отв. ред.) и др.]. - Уфа : Гилем, 2004. - 460 с. -
- Салават-батыр навечно в памяти народной : сб. док. и материалов / Центр. гос. архив обществ. объед. Респ. Башкортостан ; [редкол.: И. М. Гвоздикова (отв. ред.) и др.]. - Уфа : Китап, 2004. - 407 с. -
- Салауат башҡорт фольклорында: 2 томда. = Салават в башкирском фольклоре : в 2 т.= Salawat in Bashkir Folklore: In 2 vol. / Проект, сост., научн. ред., вступит, ст. и коммент. Ф.А. Надршиной. — Уфа: Информреклама, 2008.
- Салават Юлаев-250 : [сборник / сост. С. С. Саитов]. - Уфа : Китап, 2004. - 237 с. -
- Сидоров В. В. Был героем Салават. - Уфа : Китап, 2003. - 290 с. -
- Вахитов Р. Ш. Шежере Салавата. - Уфа : Китап, 2008. - 247 с. -
- Кулбахтин Н. М. Избранные труды : в 5 кн. / Кн. 5 : "Юлай-атаман, сардар-Салават, Кинзя-абыз...". - Уфа : Башкирская энциклопедия - 2016. - 462 с. -
- С. А. Голубцов (1931). Предисловие // Пугачевщина. Сборник документов (М bas.). Гос. соц.-экон. изд-во. Г. Е. Мейерсон. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
Kaynakça
- ^ . 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2019.
Bir Rus'un biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Salavat Yulayev ya da Salavat Yulayoglu Baskurtca Salauat Yulaj uly Salawat Yulay uli d 16 Haziran 1752 Tekey Baskurtistan o 8 Ekim 1800 Paldiski Estonya unlu Baskurtistan istiklal savascisi ve sairidir Baskurtistan in halk kahramanidir Osman Yusuf KenadidSalavat Yulayoglu AnitiDogum16 Haziran 1756 Rusya ImparatorluguOlum10 Agustos 1800 44 yasinda Paldiski EstonyaMilliyetBaskurtlarMeslekSair yazarAile babasi Biyografi16 Haziran 1752 tarihinde Orenburg Guberniyasi Tekey Baskurtca Tәkәj Koyu nde simdiki Baskurdistan in Salavat ilcesi dogdu Tekey Koyu 1775 te yakildi ve simdi yok 1768 de Orenburg Guberniyasi nin valise A A Putyatin Salavat Yulayev babasi Yulay Aznalin i Seytan Kudey Belediyesi ustabasi olarak atadi O zengin zeki ve etkili bir adam olan Veraset zilyetlik sahibi idi Yulay Aznalin Rus Imparatorluk Ordusunda gorev yapti Duzenli olarak Kalmuklar yol soygunculari ile catismalara katildi Aleksandr Suvorov komutasindaki Rus ordusunun kuvvetlerine yardim etmek icin Polonya ya gonderilen uc bin askeriyle Baskurt suvarisinin mufrezesinin icinde 1772 de Polonya Konfederasyonlarina karsi duzenlenen bir kampanyaya katildi Polonya ya karsi verilen savaslarda Yulay Aznalin in gosterdigi cesaret askeri odullerle belirlendi ayrica Orenburg Guberniyasi nda topraklar ve koyler verildi Orenburg Guberniyasi nin gelisimi sirasinda halihazirda yerlesik topraklari terk etmek istemeyen koyluler arasinda hosnutsuzluga neden olan fabrika tesisleri ve fabrikalarinin aktif insaati basladi 1773 yilinda Yulay kolej degerlendiricileri alan tuccar Yakov Tverdyshev ile dava acti Yakov Tverdyshev Esem Zavod il idaresinden ve bazilari daha once ustabasi Yulay Aznalin e verilen koylerden arazi aldi Yulay Esem fabrikasi altindaki Tverdyshev kardeslere el konulan ve verilen topraklari yasal prosedurleri ihlal ederek adli olarak iade etmeyi basaramadi 11 Kasim 1773 te Sterlitamak duzensiz Baskurt Mishar birliklerinin bir parcasi olarak Yulay Aznalin ve 19 yasindaki oglu Salavat isyancilarla silahlari gecti ve kendini Imparator Peter ilan eden isyanci Kazak Emelyan Pugachev in afisleri altinda durdu Salavat Yulaev ve babasi Berd kalesinde Pugachev onunde gorundugunde 19 yasindaydi O gunden 25 Kasim 1774 te tutuklanana kadar sadece 1 yil 15 gun Pugacov Isyani olaylarinin merkezindeydi Pugacov Isyaninin bircok onemli savasinda yer aldi Kazan in dususunden sonra Ufa bolgesindeki savasci Baskurtlari yenmek icin 3 yil gerekti Baskurtlar yenidi ama boyun egmediler cunku asla vasal olmayi kabul etmeyen bir halktir Baskurtlar cok az sayida olmalarina karsin bir sure sonra Buyuk Rusya adini alacak hukumdarliga karsi hic durmadan en ufak bir kazanma umudu dahi olmadan baskaldirdilar 1678 1708 1776 1735 1737 1740 ve 1755 Yemelyan Pugacov a 1773 yilinda en iyi subaylarindan biri olan Salavat Yulayoglu nu de armagan etmislerdir EdebiyatLimonov Yu A Mavrodin V V Paneyah V M Pugachev i pugachevcy 19741 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde S I Hamidullin Lik Salavata1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gvozdikova I M Salavat Yulaev Issled dok istochnikov Ros akad nauk Ufim nauch centr In t istorii yaz i lit 3 e izd pererab i dop Ufa Kitap 2004 230 s ISBN 5 295 03358 9 Galin G M Poslednij put Salavata spodvizhniki Pugacheva v Pribaltike Ufa Kitap 1994 126 s ISBN 5 295 01488 6 Ideya svobody v zhizni i tvorchestve Salavata Yulaeva vseros nauch prakt konf posvyash 250 letiyu so dnya rozhdeniya Salavata Yulaeva g Ufa 3 iyunya 2004 g redkol I G Ilishev otv red i dr Ufa Gilem 2004 460 s ISBN 5 7501 0447 8 Salavat batyr navechno v pamyati narodnoj sb dok i materialov Centr gos arhiv obshestv obed Resp Bashkortostan redkol I M Gvozdikova otv red i dr Ufa Kitap 2004 407 s ISBN 5 295 03413 5 Salauat bashҡort folklorynda 2 tomda Salavat v bashkirskom folklore v 2 t Salawat in Bashkir Folklore In 2 vol Proekt sost nauchn red vstupit st i komment F A Nadrshinoj Ufa Informreklama 2008 Salavat Yulaev 250 sbornik sost S S Saitov Ufa Kitap 2004 237 s ISBN 5 295 03430 5 Sidorov V V Byl geroem Salavat Ufa Kitap 2003 290 s ISBN 5 295 03332 5 Vahitov R Sh Shezhere Salavata Ufa Kitap 2008 247 s ISBN 978 5 295 04504 2 Kulbahtin N M Izbrannye trudy v 5 kn Kn 5 Yulaj ataman sardar Salavat Kinzya abyz Ufa Bashkirskaya enciklopediya 2016 462 s ISBN 978 5 88185 315 0 S A Golubcov 1931 Predislovie Pugachevshina Sbornik dokumentov M bas Gos soc ekon izd vo G E Mejerson 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2020 Kaynakca 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2019 Bir Rus un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz