Samşvilde Sioni Kilisesi, (Gürcüce: სამშვილდის სიონი), Gürcistan'ın güneyinde Kvemo Kartli bölgesindeki Samşvilde tarihî koruma alanında bulunan bir harabe, Orta Çağ Ortodoks katedrali kalıntılarıdır. Apsisli sığınağı ve pastoforiumlu merkezi kubbesi olan kilise, 759 ve 777 yılları arasında inşa edilmiştir. Günümüzde harabe durumunda olan kiliseden geriye sadece doğu duvarının parçaları kalmıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Samşvilde Sioni Kilisesinin kalıntıları | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Samşvilde, Ağbulak Belediyesi, Kvemo Kartli, Gürcistan |
Koordinatlar | 41°30′25″K 44°30′13″D / 41.50694°K 44.50361°D |
Mimari | |
Mimari tür | Harabe kilise |
Tarihi
Sioni kilisesi, doğal olarak müstahkem bir konumda bulunan Samşvilde tarihi bölgesinin bir parçasıdır. Kilise, Hrami ve Çivçavi nehirlerinin birleştiği yerde, Ağbulak kentinin 4 km güneyinde konumlanmıştır. Orta Çağ Gürcü kiliseleri adlandırılırken Kutsal Topraklar'daki belirli yerlerin adı kullanılır. Bu gelenekle beraber kilise, Kudüs'teki Sion Dağının adını almıştır. Erken Orta Çağ'da yazılmış Kartlis Tshovreba, Samşvilde'deki Sioni kilisesinin, Kartli'nin (Klasik kaynaklarda İberya) 5. yüzyıl Kraliçesi Sagduht tarafından kurulduğunu yazmaktadır; arkeologlar bu kilisenin yerini tespit edememiştir.
Sioni kilisesinin mevcut parçaları, daha iyi korunmuş doğu cephesinde bulunan, Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış bir yazıtta yazdığı gibi 759-777 dönemine aittir. Yazıtta, çağdaş Bizans imparatorları V. Konstantinos ve IV. Leon'a atıfta bulunulmaktadır.
Planı
Sioni kilisesi özenle yontulmuş sarı kumtaşı bloklardan inşa edilmiştir ve 24 × 24 metre ölçülerindedir. Kilise, boyu eninden uzun olan bir dikdörtgen zemin planına sahip, merkezi kubbeli ve üç nefli bir yapıdır. Samşvilde kilisesi, plan ve konsept olarak Şida Kartli'deki Tsromi Kilisesi ile benzerlikler taşımaktadır, fakat Tsromi'den farklı olarak, doğudaki ayrı şapellerde (eukterion) sona eren, kuzey ve güneye doğu uzayan iki uzun çevredalız galerisine sahiptir.
Dikine ve yatay eksenlerin kesişim noktasında konumlanmış olan kubbe, dört bağımsız sütun tarafından desteklenmektedir. Kare bölmeden kubbe dairesine geçiş, tonoz bingi aracılığıyla gerçekleşmektedir. Yan apsisler, ayrı odalar oluşturmak yerine, sığınak ve merkez dikme ile açık bir şekilde bağlantılıdır. 8. yüzyıldan kalma Gürcüce yazıt dışında, güney cephesinde ağır hasar görmüş, neredeyse okunaksız başka bir Gürcüce yazıt ve yazıtın yanında Ermeni Katolikosu Loretsili III. Gevorg'u (r. 1069-1072) tanımlayan bir parça bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Berikashvili, David (2018). "Samshvilde: Multidisciplinary Approaches to a Historical City of Central Transcaucasia". Anderson, William; Hopper, Kristen; Robinson, Abby (Ed.). Landscape Archaeology in Southern Caucasia. Finding Common Ground in Diverse Environment: Proceedings of the workshop held at 10th ICAANE in Vienna, April 2016. VÖAW. s. 106. ISBN .
- ^ a b c Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "სამშვილდე [Samshvilde]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (Gürcüce) (1.1url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/41521/1/KartlisCxovrebisTopoarqeologiuriLeksikoni.pdf bas.). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 440-446. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde
|arşiv-url=
kullanmak için|url=
gerekiyor () arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samsvilde Sioni Kilisesi Gurcuce სამშვილდის სიონი Gurcistan in guneyinde Kvemo Kartli bolgesindeki Samsvilde tarihi koruma alaninda bulunan bir harabe Orta Cag Ortodoks katedrali kalintilaridir Apsisli siginagi ve pastoforiumlu merkezi kubbesi olan kilise 759 ve 777 yillari arasinda insa edilmistir Gunumuzde harabe durumunda olan kiliseden geriye sadece dogu duvarinin parcalari kalmistir Kilise Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Samsvilde Sioni Kilisesi სამშვილდის სიონიSamsvilde Sioni Kilisesinin kalintilariTemel bilgilerKonumSamsvilde Agbulak Belediyesi Kvemo Kartli GurcistanKoordinatlar41 30 25 K 44 30 13 D 41 50694 K 44 50361 D 41 50694 44 50361MimariMimari turHarabe kiliseTarihiSamsvilde Sioni Kilisesi 8 yuzyildan kalma Gurcuce bir yazit Sioni kilisesi dogal olarak mustahkem bir konumda bulunan Samsvilde tarihi bolgesinin bir parcasidir Kilise Hrami ve Civcavi nehirlerinin birlestigi yerde Agbulak kentinin 4 km guneyinde konumlanmistir Orta Cag Gurcu kiliseleri adlandirilirken Kutsal Topraklar daki belirli yerlerin adi kullanilir Bu gelenekle beraber kilise Kudus teki Sion Daginin adini almistir Erken Orta Cag da yazilmis Kartlis Tshovreba Samsvilde deki Sioni kilisesinin Kartli nin Klasik kaynaklarda Iberya 5 yuzyil Kralicesi Sagduht tarafindan kuruldugunu yazmaktadir arkeologlar bu kilisenin yerini tespit edememistir Sioni kilisesinin mevcut parcalari daha iyi korunmus dogu cephesinde bulunan Orta Cag Gurcu alfabesi asomtavruli ile yazilmis bir yazitta yazdigi gibi 759 777 donemine aittir Yazitta cagdas Bizans imparatorlari V Konstantinos ve IV Leon a atifta bulunulmaktadir PlaniSamsvilde Sioni Kilisesinin kalintilari Sioni kilisesi ozenle yontulmus sari kumtasi bloklardan insa edilmistir ve 24 24 metre olculerindedir Kilise boyu eninden uzun olan bir dikdortgen zemin planina sahip merkezi kubbeli ve uc nefli bir yapidir Samsvilde kilisesi plan ve konsept olarak Sida Kartli deki Tsromi Kilisesi ile benzerlikler tasimaktadir fakat Tsromi den farkli olarak dogudaki ayri sapellerde eukterion sona eren kuzey ve guneye dogu uzayan iki uzun cevredaliz galerisine sahiptir Dikine ve yatay eksenlerin kesisim noktasinda konumlanmis olan kubbe dort bagimsiz sutun tarafindan desteklenmektedir Kare bolmeden kubbe dairesine gecis tonoz bingi araciligiyla gerceklesmektedir Yan apsisler ayri odalar olusturmak yerine siginak ve merkez dikme ile acik bir sekilde baglantilidir 8 yuzyildan kalma Gurcuce yazit disinda guney cephesinde agir hasar gormus neredeyse okunaksiz baska bir Gurcuce yazit ve yazitin yaninda Ermeni Katolikosu Loretsili III Gevorg u r 1069 1072 tanimlayan bir parca bulunmaktadir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 Berikashvili David 2018 Samshvilde Multidisciplinary Approaches to a Historical City of Central Transcaucasia Anderson William Hopper Kristen Robinson Abby Ed Landscape Archaeology in Southern Caucasia Finding Common Ground in Diverse Environment Proceedings of the workshop held at 10th ICAANE in Vienna April 2016 VOAW s 106 ISBN 978 3 7001 8204 7 a b c Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 სამშვილდე Samshvilde ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia Gurcuce 1 1url http dspace nplg gov ge bitstream 1234 41521 1 KartlisCxovrebisTopoarqeologiuriLeksikoni pdf bas Tiflis Georgian National Museum ss 440 446 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim