Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sapropel (çörek ve çamur anlamındaki eski Yunanca sapros ve pelos sözcüklerinde türemiştir), deniz jeolojisinde organik madde açısından zengin koyu renkli tortuları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Sapropellerdeki organik karbon konsantrasyonları ağırlıkça %2'yi aşar.[]
Oluşum
Sapropeller, okyanusal anoksik bir olay (OAE) gibi alt sulardaki düşük oksijen kullanılabilirliği bölümleri sırasında geliştiği düşünülmektedir. Sapropel oluşum mekanizmalarının çoğunda yapılan çalışmalar, bir miktar azaltılmış derin su dolaşımını ortaya çıkarmaktadır. Oksijen, yeni derin su oluşumu ve bunun sonucunda derin havzaların "havalandırılması" ile derin denize ulaşabilir.
OAE'nin iki temel nedeni vardır: Derin su dolaşımında bir azalma ya da artmış üst düzey oksijen talebi. Derin su sirkülasyonundaki bir azalma sonunda organik maddenin çürümesine bağlı biyokimyasal oksijen talebine bağlı olarak derin su oksijen konsantrasyonlarında ciddi bir azalmaya neden olacaktır. Yüzey sularından yapılan ihracat sonucu derin denizin içine batar. Alçak sulardaki oksijen tükenmesi, çökeltilerdeki gömüldüğü sırada batan organik maddenin korunmuş olmasını destekler. Organik zengin çökeller, yüksek verimli yüzey sularına sahip, iyi havalandırılmış ortamlarda oluşabilir; Burada yüksek yüzey talebi oksijeni, derin sirkülasyon akımlarına girmeden önce çıkarır, böylece oksijenin alt sularından mahrum kalır.
Önemi
Küresel okyanus anoksik olaylarından kaynaklanan sapropelik çökeller, önemli petrol kaynağı kayalarından oluşur. Sapropel oluşumunun ayrıntılı proses çalışmaları oldukça yakın tarihli doğu Akdeniz'deki sapropeller üzerinde yoğunlaşmış olup, sonuncusu 9.5-5.5000 yıl önce bırakılmıştır.
Pleistosen'deki Akdeniz'deki sapropeller izole Akdeniz havzasındaki artan yoğunluk katmanlamasını yansıtır. Sapropel olmayan sürelere göre daha yüksek bir organik karbon konsantrasyonu kaydederler; Δ15N'deki bir artış ve δ13C'deki karşılık gelen düşüş azot fiksasyonunun bir sonucu olarak verimliliğin arttığını bildirmektedir.Bu etki daha doğuda havzada daha belirgindi ve artan yağışın denizin bu ucunda en belirgin olduğu düşünülüyordu.
Kullanım alanları
Rumen iş adamı Dinu Patriciu'ya göre sapropel, yeni bir alternatif enerji türü de dahil olmak üzere geniş bir ürün yelpazesine dönüşmesi açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Şu anda Dinu Patriciu, Karadeniz'de bu bölgedeki sapropel tortularını inceleyen ve dünyanın birçok üniversitesi ve araştırma enstitüsü tarafından toplanan ve araştırılan tortu çekirdekleri ile ilgili bir deniz araştırması projesine sahiptir.
Sapropel, doğal olarak elde edilebilen, bilinen en iyi gübrelerden birisidir. İçeriğinde bulunan çok sayıda mineral sayesinde toprağın kalitesini artırıp toprak dengesinin bozulmasını engelleyerek verimi artırmada, kaliteli ürünler yetiştirilmesini sağlamakta önemli bir yere sahiptir. Diğer bir kullanım alanı ise kozmetik sektöründedir. Kozmetik, kadınların ekonomik özgürlüklerini kazandıkları günümüz dünyasında hızla yükselen bir eğilim göstermektedir ve ekonomi üzerinde asla azalmayacak bir etkiye de sahiptir. Sapropel de, içerdiği mineraller ve değerli su ile cilde kattığı nem sayesinde, cilde daha genç bir görünüm sağlamaktadır. Bu kapsamda sapropel, son yıllarda çeşitli yararlı materyaller ile desteklenerek, pek çok değişik firmanın üretimleri içerisinde yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
- ^ Eelco J. Rohling, 2001, The Dark Secret of the Mediterranean, 2001, School of Ocean and Earth Science, Southampton Oceanography Centre
- ^ Philip A. Meyers and Michela Arnaboldia (2008). "Paleoceanographic implications of nitrogen and organic carbon isotopic excursions in mid-Pleistocene sapropels from the Tyrrhenian and Levantine Basins, Mediterranean Sea". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 266: 112. doi:10.1016/j.palaeo.2008.03.018.
- ^ Patriciu: Examination of sapropelic mud in Black Sea could last 2-3 years, 19 June 2009, wall-street.ro, retrieved at 30 July 2010
- ^ http://www.madencilik-turkiye.com/pdfler/mak-1379153525.pdf[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sapropel corek ve camur anlamindaki eski Yunanca saprosve pelos sozcuklerinde turemistir deniz jeolojisinde organik madde acisindan zengin koyu renkli tortulari tanimlamak icin kullanilan bir terimdir Sapropellerdeki organik karbon konsantrasyonlari agirlikca 2 yi asar kaynak belirtilmeli OlusumSapropeller okyanusal anoksik bir olay OAE gibi alt sulardaki dusuk oksijen kullanilabilirligi bolumleri sirasinda gelistigi dusunulmektedir Sapropel olusum mekanizmalarinin cogunda yapilan calismalar bir miktar azaltilmis derin su dolasimini ortaya cikarmaktadir Oksijen yeni derin su olusumu ve bunun sonucunda derin havzalarin havalandirilmasi ile derin denize ulasabilir OAE nin iki temel nedeni vardir Derin su dolasiminda bir azalma ya da artmis ust duzey oksijen talebi Derin su sirkulasyonundaki bir azalma sonunda organik maddenin curumesine bagli biyokimyasal oksijen talebine bagli olarak derin su oksijen konsantrasyonlarinda ciddi bir azalmaya neden olacaktir Yuzey sularindan yapilan ihracat sonucu derin denizin icine batar Alcak sulardaki oksijen tukenmesi cokeltilerdeki gomuldugu sirada batan organik maddenin korunmus olmasini destekler Organik zengin cokeller yuksek verimli yuzey sularina sahip iyi havalandirilmis ortamlarda olusabilir Burada yuksek yuzey talebi oksijeni derin sirkulasyon akimlarina girmeden once cikarir boylece oksijenin alt sularindan mahrum kalir OnemiKuresel okyanus anoksik olaylarindan kaynaklanan sapropelik cokeller onemli petrol kaynagi kayalarindan olusur Sapropel olusumunun ayrintili proses calismalari oldukca yakin tarihli dogu Akdeniz deki sapropeller uzerinde yogunlasmis olup sonuncusu 9 5 5 5000 yil once birakilmistir Pleistosen deki Akdeniz deki sapropeller izole Akdeniz havzasindaki artan yogunluk katmanlamasini yansitir Sapropel olmayan surelere gore daha yuksek bir organik karbon konsantrasyonu kaydederler D15N deki bir artis ve d13C deki karsilik gelen dusus azot fiksasyonunun bir sonucu olarak verimliligin arttigini bildirmektedir Bu etki daha doguda havzada daha belirgindi ve artan yagisin denizin bu ucunda en belirgin oldugu dusunuluyordu Kullanim alanlariRumen is adami Dinu Patriciu ya gore sapropel yeni bir alternatif enerji turu de dahil olmak uzere genis bir urun yelpazesine donusmesi acisindan buyuk bir potansiyele sahiptir Su anda Dinu Patriciu Karadeniz de bu bolgedeki sapropel tortularini inceleyen ve dunyanin bircok universitesi ve arastirma enstitusu tarafindan toplanan ve arastirilan tortu cekirdekleri ile ilgili bir deniz arastirmasi projesine sahiptir Sapropel dogal olarak elde edilebilen bilinen en iyi gubrelerden birisidir Iceriginde bulunan cok sayida mineral sayesinde topragin kalitesini artirip toprak dengesinin bozulmasini engelleyerek verimi artirmada kaliteli urunler yetistirilmesini saglamakta onemli bir yere sahiptir Diger bir kullanim alani ise kozmetik sektorundedir Kozmetik kadinlarin ekonomik ozgurluklerini kazandiklari gunumuz dunyasinda hizla yukselen bir egilim gostermektedir ve ekonomi uzerinde asla azalmayacak bir etkiye de sahiptir Sapropel de icerdigi mineraller ve degerli su ile cilde kattigi nem sayesinde cilde daha genc bir gorunum saglamaktadir Bu kapsamda sapropel son yillarda cesitli yararli materyaller ile desteklenerek pek cok degisik firmanin uretimleri icerisinde yer almaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2016 Eelco J Rohling 2001 The Dark Secret of the Mediterranean 2001 School of Ocean and Earth Science Southampton Oceanography Centre Philip A Meyers and Michela Arnaboldia 2008 Paleoceanographic implications of nitrogen and organic carbon isotopic excursions in mid Pleistocene sapropels from the Tyrrhenian and Levantine Basins Mediterranean Sea Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 266 112 doi 10 1016 j palaeo 2008 03 018 Patriciu Examination of sapropelic mud in Black Sea could last 2 3 years 19 June 2009 wall street ro retrieved at 30 July 2010 http www madencilik turkiye com pdfler mak 1379153525 pdf olu kirik baglanti