Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2021) () |
Savunma mekanizmaları, Freudyan psikanaliz teorisinde bireyin gerçekleri maniple, yadsıma ya da çarpıtmak ve böylece sosyal olarak kabul edilebilir bir korumak ve sürdürmek için bilinçsizce geliştirdiği psikolojik stratejilerdir. Genel olarak sağlıklı bireyler hayatları boyunca farklı türde savunmalar kullanır. Ego savunma mekanizmasının sürekli kullanımı bireyin fiziksel ve/veya ruh sağlığını olumsuz etkileyerek patolojik hale gelir. Ego savunma mekanizmalarının amacı zihni/benliği/egoyu endişe ve/veya sosyal müeyyidelerden korumak ve/veya zihne/benliğe/egoya baş edemeyeceği bir durum için sığınma sağlamaktır. Savunma mekanizmaları kabul edilemez dürtüler tarafından oluşturulan tehditleri azaltan bilinçsiz başa çıkma mekanizmalarıdır. Savunma mekanizmaları bazen başa çıkma stratejileri ile karıştırılır. Bu mekanizmaları değerlendirmek için kullanılan bir kaynak da Savunma Biçimleri Testi'dir (DSQ-40).
Özellikleri
- Bireyler savunma mekanizmalarını bilinçsiz olarak kullanır.
- Savunma mekanizmaları sık kullanıldığında anormal bir nitelik kazanır.
- Birey savunma mekanizmaları ile tehdit altındaki benliğini korumaya çalışır.
- Savunma mekanizmaları hem olumlu hem de olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilir.
- Savunma mekanizmalarının sağladığı fayda geçicidir.
- Savunma mekanizmaları kesin çözüm üretmezler.
Savunma mekanizmalarının türleri
Bastırma
Bilinçaltına itme, unutma, zihinden uzaklaştırma gibi ifadeler için kullanılır. Bireyler kaygı ve acı veren şeylerden uzak durmaya çalıştığında bastırma yöntemini sıklıkla kullanır. Avusturyalı psikolog Freud'a göre bireylerde çocukluktan beri bilinçaltına itilmiş birçok şey vardır. Freud bireylerin davranışlarında bastırılmış duygular ve istekler olduğunu da belirtmektedir. Savunma mekanizmalarından bilinçaltına itmeye örnek olarak: "Bireyin uzun bir süredir birilerine karşı cinsel arzu duyması ve bundan çekinmesi." verilebilir.
Mantığa bürüme
Diğer bir tanımla bahane bulma veya nedenselleştirmedir. Bireyin karşılaştığı olaylarda gerçeklerden kaçarak, olayın aslından uzaklaşarak mantıklı nedenler uydurmasıdır. Örnek olarak "kedinin uzanamadığı ciğere pis demesi" atasözü verilebilir.
Yansıtma
Başkalarını suçlama ya da kendi suçunu başkalarına atma olarak tanımlanabilir. Örnek olarak düşük alınan bir sınav sonrası hocayı suçlamak.
Ödünleme
Bireyin bir alandaki başarısızlığını başka bir alanla telafi etmesi. Ödünlemeye neden olan temel etken bireyde olan eksiklik ve yetersizliklerdir. Ödünlemeye örnek olarak: derslerinde başarısız olan birinin ticaret ile uğraşarak iyi bir yerlere gelmesi örneği verilebilir.
Ters tepki oluşturma
Güdüleri ve duyguları çarpıtma denebilir. İkiyüzlü davranma şeklinde olan tanımları da vardır. Ters tepki savunmasında birey asıl tepkisini, duygusunu, düşüncesini göstermez.
Özdeşim kurma
Özdeşleşme, başkasına benzeme, özenme şeklinde tanımları mevcuttur. Özdeşim kurmaya şu örnekler verilebilir: Bireylerin başkalarının çeşitli özelliklerini özenerek onlar gibi olmaya çalışması, bireylerin başkalarının başarısıyla sanki kendi başarısıymış gibi övünmesi.
Hayal kurma
Bireyin kendisini olduğu gibi değil de başka biriymiş gibi düşlemesi. Bu yöntemle birey gerçeklerden ve acılardan kaçmayı hedefler.
Kaçma
Duyarsızlaşmak, problemi yok sayma, önemsememe gibi tanımalar kaçma savunması için kullanılır.
Yön değiştirme
Tepkiyi asıl hedefe ya da asıl kişiye değil de başka bir hedefe ya da başka bir kişiye yöneltmek tanımı yön değiştirme tanımı için kullanılabilir. Örnek olarak: Babasına kızan bir gencin, tepkisini babasına değil de kardeşine göstermesi.
Yadsıma
Benlik için tehlikeli olarak algılanan ve bunaltı doğurabilecek bir gerçeği yok saymak, görmemek, değişik derecelerde oldukça yaygın olarak kullanılan ilkel bir savunma biçimidir. Örnek: Sınavdan düşük alan bir öğrencinin çalışmadığını kabul etmemesi inkâr mekanizmasının devreye girdiğini gösterir.
Vaillant'ın savunma mekanizmaları kategorizasyonu
George Vaillant'ın sınıflandırmasında (1977) savunmalar psikoanalitik gelişme kademeleriyle ilişkili sürekli bir dizi oluşturur. Buna göre Vaillant'ın kademeleri:
- I. Kademe - patolojik savunmalar (mesela psikotik inkâr, hayali yansıtma)
- II. Kademe - olgunlaşmamış savunmalar (mesela fantezi, yansıtma, pasif agresyon (edilgen-saldırgan davranış), dışa vurma/eyleme dökme)
- III. Kademe - nörotik savunmalar (mesela düşünselleştirme, karşı-tepki geliştirme, ayrıştırma, yer değiştirme, bastırma)
- IV. Kademe - olgun savunmalar (mesela mizah, yüceltme, fedakarlık, öngörü)
Kaynakça
- Özel
- ^ . 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
- Genel
- Kolektif (2006). "Bölüm 7: Savunma Mekanizmaları". Psikanalitik Kurama Giriş (3. bas.). Bağlam Yayınları. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Savunma mekanizmalari haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Savunma mekanizmalari Freudyan psikanaliz teorisinde bireyin gercekleri maniple yadsima ya da carpitmak ve boylece sosyal olarak kabul edilebilir bir korumak ve surdurmek icin bilincsizce gelistirdigi psikolojik stratejilerdir Genel olarak saglikli bireyler hayatlari boyunca farkli turde savunmalar kullanir Ego savunma mekanizmasinin surekli kullanimi bireyin fiziksel ve veya ruh sagligini olumsuz etkileyerek patolojik hale gelir Ego savunma mekanizmalarinin amaci zihni benligi egoyu endise ve veya sosyal mueyyidelerden korumak ve veya zihne benlige egoya bas edemeyecegi bir durum icin siginma saglamaktir Savunma mekanizmalari kabul edilemez durtuler tarafindan olusturulan tehditleri azaltan bilincsiz basa cikma mekanizmalaridir Savunma mekanizmalari bazen basa cikma stratejileri ile karistirilir Bu mekanizmalari degerlendirmek icin kullanilan bir kaynak da Savunma Bicimleri Testi dir DSQ 40 OzellikleriBireyler savunma mekanizmalarini bilincsiz olarak kullanir Savunma mekanizmalari sik kullanildiginda anormal bir nitelik kazanir Birey savunma mekanizmalari ile tehdit altindaki benligini korumaya calisir Savunma mekanizmalari hem olumlu hem de olumsuz sonuclara sebebiyet verebilir Savunma mekanizmalarinin sagladigi fayda gecicidir Savunma mekanizmalari kesin cozum uretmezler Savunma mekanizmalarinin turleriBastirma Bilincaltina itme unutma zihinden uzaklastirma gibi ifadeler icin kullanilir Bireyler kaygi ve aci veren seylerden uzak durmaya calistiginda bastirma yontemini siklikla kullanir Avusturyali psikolog Freud a gore bireylerde cocukluktan beri bilincaltina itilmis bircok sey vardir Freud bireylerin davranislarinda bastirilmis duygular ve istekler oldugunu da belirtmektedir Savunma mekanizmalarindan bilincaltina itmeye ornek olarak Bireyin uzun bir suredir birilerine karsi cinsel arzu duymasi ve bundan cekinmesi verilebilir Mantiga burume Diger bir tanimla bahane bulma veya nedensellestirmedir Bireyin karsilastigi olaylarda gerceklerden kacarak olayin aslindan uzaklasarak mantikli nedenler uydurmasidir Ornek olarak kedinin uzanamadigi cigere pis demesi atasozu verilebilir Yansitma Baskalarini suclama ya da kendi sucunu baskalarina atma olarak tanimlanabilir Ornek olarak dusuk alinan bir sinav sonrasi hocayi suclamak Odunleme Bireyin bir alandaki basarisizligini baska bir alanla telafi etmesi Odunlemeye neden olan temel etken bireyde olan eksiklik ve yetersizliklerdir Odunlemeye ornek olarak derslerinde basarisiz olan birinin ticaret ile ugrasarak iyi bir yerlere gelmesi ornegi verilebilir Ters tepki olusturma Guduleri ve duygulari carpitma denebilir Ikiyuzlu davranma seklinde olan tanimlari da vardir Ters tepki savunmasinda birey asil tepkisini duygusunu dusuncesini gostermez Ozdesim kurma Ozdeslesme baskasina benzeme ozenme seklinde tanimlari mevcuttur Ozdesim kurmaya su ornekler verilebilir Bireylerin baskalarinin cesitli ozelliklerini ozenerek onlar gibi olmaya calismasi bireylerin baskalarinin basarisiyla sanki kendi basarisiymis gibi ovunmesi Hayal kurma Bireyin kendisini oldugu gibi degil de baska biriymis gibi duslemesi Bu yontemle birey gerceklerden ve acilardan kacmayi hedefler Kacma Duyarsizlasmak problemi yok sayma onemsememe gibi tanimalar kacma savunmasi icin kullanilir Yon degistirme Tepkiyi asil hedefe ya da asil kisiye degil de baska bir hedefe ya da baska bir kisiye yoneltmek tanimi yon degistirme tanimi icin kullanilabilir Ornek olarak Babasina kizan bir gencin tepkisini babasina degil de kardesine gostermesi Yadsima Benlik icin tehlikeli olarak algilanan ve bunalti dogurabilecek bir gercegi yok saymak gormemek degisik derecelerde oldukca yaygin olarak kullanilan ilkel bir savunma bicimidir Ornek Sinavdan dusuk alan bir ogrencinin calismadigini kabul etmemesi inkar mekanizmasinin devreye girdigini gosterir Vaillant in savunma mekanizmalari kategorizasyonuGeorge Vaillant in siniflandirmasinda 1977 savunmalar psikoanalitik gelisme kademeleriyle iliskili surekli bir dizi olusturur Buna gore Vaillant in kademeleri I Kademe patolojik savunmalar mesela psikotik inkar hayali yansitma II Kademe olgunlasmamis savunmalar mesela fantezi yansitma pasif agresyon edilgen saldirgan davranis disa vurma eyleme dokme III Kademe norotik savunmalar mesela dusunsellestirme karsi tepki gelistirme ayristirma yer degistirme bastirma IV Kademe olgun savunmalar mesela mizah yuceltme fedakarlik ongoru KaynakcaOzel 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2021 GenelKolektif 2006 Bolum 7 Savunma Mekanizmalari Psikanalitik Kurama Giris 3 bas Baglam Yayinlari ISBN 975 6947 40 3