Lua hatası 321 satırında Modül:Ototaksonkutu/şablon_arayüzü: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
Scabiosa, Caprifoliaceae familyasına mensup çiçekli bitkilerden bir cinstir. Bu cinsteki birçok türün isminde "scabiosa" kelimesi geçer ancak bazı "scabiosa" olarak bilinen bitkiler, aslında ve gibi yakın akraba cinslere dahildir. Bu bitkilerin bir kısmı geçmişte Scabiosa cinsinde sınıflandırılmıştı.
Etimoloji
"Scabiosa" ismi Latince kökenli "scabiosus" kelimesinden türemiştir. Bu kelime "uyuzlu, pütürlü veya kaşıntılı" anlamına gelir ve bitkinin geleneksel tıpta uyuz hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir geleneksel ilaç olarak geçmişteki kullanımına referans verir.
Tanım
Scabiosa cinsinde bazı türler , diğerleri ise çok yıllık bitkilerdir. Bazıları otsu bitkilerdir, diğerlerinin ise odunsu anaçları vardır. Çoğu türün yaprakları kısmen tüylü ve loblara ayrılmıştır, ancak bazıları düzgün ve bazı türlerin de basit yaprakları vardır.
Çiçekler, kepçe şeklinde düzenlenmiş salkımlarda açar. Her bir salkım, her biri zar benzeri, tabak şeklinde bir brakte ile kaplı birçok küçük çiçekçik içerir. Kaliks (çanak yapraklar) neredeyse taç yaprağı uzunluğunda olan beş dikensi sepaldan oluşur. Çiçekler solduktan sonra, kaliksler ve brakteler birleşerek "yıldızçiçeği" isminin kaynağı olabilecek dikenli bir top haline gelir. Kaliks yapısı kalıcıdır ve meyve döküldükten sonra bile bir taç gibi üzerinde kalır. Korolla (taç yapraklar) ise, tüylü bir boğazı olan dar bir huniyi çevreleyen dört ila beş loba sahiptir. Huni, loblardan biraz daha uzundur. Her çiçek dört adet, tüpün üst kısmına yerleşmiş ve dışarıya doğru çıkan erkek organa (stamen) sahiptir. Her meyvenin sadece tek bir tohumu bulunur.
Birkaç Scabiosa türünde çiçek başakları (direkt olarak gövde üzerinde) konumlanırken, çoğu türde ise tek başına uzun bir üzerinde taşınır.
Scabiosa türleri ve çeşitleri çiçek renkleri bakımından farklılık gösterse de, çoğu tür açık lavanda mavisi, leylak rengi veya krem beyazı tonlarında çiçek açar.
Taksonomi
Scabiosa cinsi ilk olarak 1753 yılında Species Plantarum adlı eserin 98. sayfasında yayımlanmıştır.
Türler
Plants of the World Online tarafından kabul edildiği üzere;
- Schchian
- L.
- R.A.Dyer
- J.Jacq.
- (Pau) Devesa
- (Sond.) B.L.Burtt ex Hutch.
- Forssk.
- Scabiosa atropurpurea L.
- Heine
- (Velen.) Velen.
- Palez.
- K.Koch
- Eckl. & Zeyh.
- Waldst. & Kit.
- A.Pons & Quézel
- Lojac.
- Lapeyr. ex Lam.
- Steven
- L.
- Fisch. ex Roem. & Schult.
- Sommier & Levier
- (Litard.) Gamisans
- Kotschy & Boiss.
- Desf.
- B.L.Burtt
- Boiss.
- Coss.
- Vis. & Pančić
- Devesa, Ortega Oliv. & J.López
- Bertol.
- (Sommier & Levier) Sulak.
- Mill.
- Yıld.
- Miq.
- Nakai
- Hayata
- Kitag.
- Alavi
- Vill.
- Beck
- Viv.
- Roem. & Schult.
- L.
- Boiss.
- Bornm.
- Maire
- Desf.
- Privalova
- All.
- Salzm. ex DC.
- Waldst. & Kit.
- Yıld.
- Yıld.
- (Parolly, Eren & Nordt) Göktürk
- Sulak.
- Boiss. & Heldr.
- Spruner ex Boiss.
- Le Houér.
- S.Moore
- L.
- Friv.
- Pau
- Yıld.
- L.Bolus
- Bobrov
- Facchini ex W.D.J.Koch
- D.Don
Yayılım
Bu cinsin üyeleri Afrika, Avrupa ve Asya'ya özgüdür. Bazı Scabiosa türleri, özellikle (S. columbaria) ve Akdeniz tatlı kadife çiçeği (S. atropurpurea), bahçıvanlar için kültür çeşitleri haline getirilmiştir.
1782 yılında Avusturyalı bir hekim, botanikçi ve dağcı olan , "" adlı eserinde isminde, gizemli, soluk sarı bir kadife çiçeği tanımladı. Bu keşif, daha sonra Jülyen Alpleri'ni keşfeden botanikçiler ve dağcılar, özellikle için büyük bir ilham kaynağı oldu. Ancak Avusturyalı botanikçi daha sonra Belsazar Hacquet'in yeni bir tür keşfetmediğini, zaten bilinen Akdeniz alt türü bir örneğini tanımladığını kanıtladı.
Scabiosa cinsine ait örneklerde çeşitli habitatlara uyum sağlama söz konusudur. Örneğin, (daha önce Lomelosia solymica olarak adlandırılıyordu) chasmophyte olarak tanımlanır. Bu bitki, Türkiye'nin güneyinde, Antalya'nın batısındaki Toros Dağları'nın batı kesiminde yer alan Tahtalı Dağı'nın denize bakan dik yamaçlarında yarık ve oyuklarda yaşamaya adapte olmuştur.
Ekoloji
Scabiosa çiçekleri, nektar açısından zengindir ve birçok böceği kendine çeker. Bunlara kelebekler ve güveler, özellikle de güvesi dahildir. Bazı kadife çiçeği türleri, Lepidoptera (kelebek ve güveler) familyasının bazı türlerinin tırtılları için besin kaynağıdır. Örneğin, bu bitki ile beslenir.
Kaynakça
- ^ "Scabiosa adzharica: Gagnidze, R., Shetekauri, S. & Batsatsashvili, K". IUCN Red List of Threatened Species. 14 Şubat 2007. Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ Quattrocchi, Umberto (1 Şubat 2023). CRC World Dictionary of Plant Names. Boca Raton: CRC Press. ISBN .
- ^ a b "Scabiosa L". powo.science.kew.org. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ Marilaun, A. Kerner (Nisan 1893). "Scabiosa Trenta Hacquet". Österreichische Botanische Zeitschrift. 43 (4): 113-117. doi:10.1007/bf01793304. ISSN 0378-2697.
- ^ Parolly, Gerald; Eren, Özkan; Nordt, Birgit (1 Ağustos 2005). "Lomelosia solymica (Dipsacaceae), a new chasmophyte from the Western Taurus Mts, Turkey". Willdenowia. 35 (1): 107. doi:10.3372/wi.35.35108. ISSN 0511-9618. 14 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lua hatasi 321 satirinda Modul Ototaksonkutu sablon arayuzu bad argument 1 to ipairs table expected got nil Scabiosa Caprifoliaceae familyasina mensup cicekli bitkilerden bir cinstir Bu cinsteki bircok turun isminde scabiosa kelimesi gecer ancak bazi scabiosa olarak bilinen bitkiler aslinda ve gibi yakin akraba cinslere dahildir Bu bitkilerin bir kismi gecmiste Scabiosa cinsinde siniflandirilmisti Etimoloji Scabiosa ismi Latince kokenli scabiosus kelimesinden turemistir Bu kelime uyuzlu puturlu veya kasintili anlamina gelir ve bitkinin geleneksel tipta uyuz hastaligini tedavi etmek icin kullanilan bir geleneksel ilac olarak gecmisteki kullanimina referans verir TanimScabiosa cinsinde bazi turler digerleri ise cok yillik bitkilerdir Bazilari otsu bitkilerdir digerlerinin ise odunsu anaclari vardir Cogu turun yapraklari kismen tuylu ve loblara ayrilmistir ancak bazilari duzgun ve bazi turlerin de basit yapraklari vardir Cicekler kepce seklinde duzenlenmis salkimlarda acar Her bir salkim her biri zar benzeri tabak seklinde bir brakte ile kapli bircok kucuk cicekcik icerir Kaliks canak yapraklar neredeyse tac yapragi uzunlugunda olan bes dikensi sepaldan olusur Cicekler solduktan sonra kaliksler ve brakteler birleserek yildizcicegi isminin kaynagi olabilecek dikenli bir top haline gelir Kaliks yapisi kalicidir ve meyve dokuldukten sonra bile bir tac gibi uzerinde kalir Korolla tac yapraklar ise tuylu bir bogazi olan dar bir huniyi cevreleyen dort ila bes loba sahiptir Huni loblardan biraz daha uzundur Her cicek dort adet tupun ust kismina yerlesmis ve disariya dogru cikan erkek organa stamen sahiptir Her meyvenin sadece tek bir tohumu bulunur Birkac Scabiosa turunde cicek basaklari direkt olarak govde uzerinde konumlanirken cogu turde ise tek basina uzun bir uzerinde tasinir Scabiosa turleri ve cesitleri cicek renkleri bakimindan farklilik gosterse de cogu tur acik lavanda mavisi leylak rengi veya krem beyazi tonlarinda cicek acar TaksonomiScabiosa cinsi ilk olarak 1753 yilinda Species Plantarum adli eserin 98 sayfasinda yayimlanmistir TurlerPlants of the World Online tarafindan kabul edildigi uzere Schchian L R A Dyer J Jacq Pau Devesa Sond B L Burtt ex Hutch Forssk Scabiosa atropurpurea L Heine Velen Velen Palez K Koch Eckl amp Zeyh Waldst amp Kit A Pons amp Quezel Lojac Lapeyr ex Lam Steven L Fisch ex Roem amp Schult Sommier amp Levier Litard Gamisans Kotschy amp Boiss Desf B L Burtt Boiss Coss Vis amp Pancic Devesa Ortega Oliv amp J Lopez Bertol Sommier amp Levier Sulak Mill Yild Miq Nakai Hayata Kitag Alavi Vill Beck Viv Roem amp Schult L Boiss Bornm Maire Desf Privalova All Salzm ex DC Waldst amp Kit Yild Yild Parolly Eren amp Nordt Gokturk Sulak Boiss amp Heldr Spruner ex Boiss Le Houer S Moore L Friv Pau Yild L Bolus Bobrov Facchini ex W D J Koch D DonYayilimScabiosa atropurpurea Bu cinsin uyeleri Afrika Avrupa ve Asya ya ozgudur Bazi Scabiosa turleri ozellikle S columbaria ve Akdeniz tatli kadife cicegi S atropurpurea bahcivanlar icin kultur cesitleri haline getirilmistir 1782 yilinda Avusturyali bir hekim botanikci ve dagci olan adli eserinde isminde gizemli soluk sari bir kadife cicegi tanimladi Bu kesif daha sonra Julyen Alpleri ni kesfeden botanikciler ve dagcilar ozellikle icin buyuk bir ilham kaynagi oldu Ancak Avusturyali botanikci daha sonra Belsazar Hacquet in yeni bir tur kesfetmedigini zaten bilinen Akdeniz alt turu bir ornegini tanimladigini kanitladi Scabiosa cinsine ait orneklerde cesitli habitatlara uyum saglama soz konusudur Ornegin daha once Lomelosia solymica olarak adlandiriliyordu chasmophyte olarak tanimlanir Bu bitki Turkiye nin guneyinde Antalya nin batisindaki Toros Daglari nin bati kesiminde yer alan Tahtali Dagi nin denize bakan dik yamaclarinda yarik ve oyuklarda yasamaya adapte olmustur EkolojiScabiosa cicekleri nektar acisindan zengindir ve bircok bocegi kendine ceker Bunlara kelebekler ve guveler ozellikle de guvesi dahildir Bazi kadife cicegi turleri Lepidoptera kelebek ve guveler familyasinin bazi turlerinin tirtillari icin besin kaynagidir Ornegin bu bitki ile beslenir Kaynakca Scabiosa adzharica Gagnidze R Shetekauri S amp Batsatsashvili K IUCN Red List of Threatened Species 14 Subat 2007 Erisim tarihi 14 Mart 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Quattrocchi Umberto 1 Subat 2023 CRC World Dictionary of Plant Names Boca Raton CRC Press ISBN 978 1 003 27332 5 a b Scabiosa L powo science kew org 29 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2024 Marilaun A Kerner Nisan 1893 Scabiosa Trenta Hacquet Osterreichische Botanische Zeitschrift 43 4 113 117 doi 10 1007 bf01793304 ISSN 0378 2697 Parolly Gerald Eren Ozkan Nordt Birgit 1 Agustos 2005 Lomelosia solymica Dipsacaceae a new chasmophyte from the Western Taurus Mts Turkey Willdenowia 35 1 107 doi 10 3372 wi 35 35108 ISSN 0511 9618 14 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2024