Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sema veya Sama, (Arapça: سماع), sufinin musiki nağmelerini dinlerken sesi ve anlamı işitmesi, vecde gelip hareket etmesi ve kendinden geçip dönmesi anlamında bir tasavvuf terimidir.
| Sema | |
|---|---|
 Semazenler | |
| Ülke | Türkiye |
| Kaynak | 00100 |
| Bölge | Avrupa ve Asya |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2008 (3 oturum) |
Arapçada "işitmek" anlamındaki semi kelimesinden gelir ve mecazi olarak "şarkı, nağme, musiki, raks" anlamlarındadır. Zamanla sufilerin cezbe halinde şiir ve ilahi dinlemeleri ve bu dinleme sırasında vecde gelip ayakta zikir yapmalarına isim olmuştur. Sema sırasında genellikle dervişler döne döne raks ettikleri için semaya "devir ve deveran" (dönmek) da denilmiştir. Tasavvuf anlayışına göre sema sırasında evrenin tüm gerçekleri işitilir ve sema edenler daha sonra bu gerçeklerin gerektirdiği şekilde davranıp yaşamaya çalışır.
13. yüzyıl mutasavvıflarından Mevlânâ tarafından da dinî ve tasavvufi bir coşkunlukla icra edilen sema, bilhassa Mevlânâ'dan sonra gittikçe gelişmiş ve başlı başına bir ayin halini almıştır. Günümüzde mevlevi ayini kısaca "sema" olarak adlandırılır. Mevlevi sema törenleri Türkiye'nin UNESCO tarafından belirlenmiş İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine kayıtlı miraslarından birisidir.
Geçmişi
Sufiler, İslam'ın ilk devirlerinden itibaren semayı, vecdi, musiki ve şiir dinlerken kalkıp hareket etmeyi, dönmeyi kabul etmişlerdi. Ortaya çıkışından itibaren semanın İslam dini ile bağdaşıp-bağdaşmayacağı çok tartışılmış; sufilere göre helal; tarikatla ilgisi olmayan din bilginlerine göre ise haram kabul edilmiştir.
Mevlana çağından az önce yaşayan ve onunla çağdaş bulunan sufiler semayı ehline helal görmekte ve sema etmekteydiler. Sufiler sohbet ve zikir için bir araya geldiklerinde sohbet edilir, yapılan nasihatler dinlenir, bu arada konusu Allah sevgisi ve aşkı olan şiirler ve ilahiler okunurdu. Kavval ve goyende denilen güzel sesli kişiler tarafından söylenen şiirleri ve ilahileri dinleyen dervişler duygulanır, heyecanlanır, coşarak yerlerinden fırlar dönmeye başlarlardı. Dönme, derviş sakinleşinceye kadar sürerdi. Dervişlerin ferdî olarak da toplu olarak da döndükleri olurdu. Mevlâna'nın yaptığı sema, bu geleneğin devamı idi.
Daha önce sema ile ilgilenmeyen Mevlana, Şems-i Tebrîzî ile tanışıp onun etkisine girdikten sonra çeşitli vesilelerle coşmaya ve bazen vecde gelerek döne döne semaya başlamıştı. Mevlana'nın "doyumsuz bir aşk şarabına" benzettiği sema, zamanla Mevlevîliğin ayin yöntemlerinden biri olarak kabul edilmiş; asırlar geçtikçe büsbütün sanatsal bir hal almıştır.
Mevlânâ'nın düşüncelerinin bir tarikat kimliğine bürünmesi oğlu Sultan Veled'in zamanında başlamışsa da semanın belli usul ve kurallara göre yapılması 15. yüzyılda Sultan Veled'in torunu Emîr Âlim Çelebi'nin oğlu Pîr Âdil Çelebi dönemine rastlar. Bu konudaki son düzenlemeler ise Konya'daki âsitânenin şeyhlerinden Pîr Hüseyin Çelebi tarafından 17. yüzyılda gerçekleştirilmiştir. Günümüzde mevlevi ayini kısaca "sema" olarak adlandırılır. Mevlevîlikteki semanın benzerlerine Halvetilik, Kadirilik, Rufailik, Sühreverdilik, Celvetilik gibi tarikatlarda daha çok "devr" veya "deverân" denir.
Mevlevi tarikatı Türkiye'de Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması kanunu'nun çıkması üzerine diğer tarikatlarla birlikte 1925 yılında sona ermiş; yirmi yıl kadar Mevlana'nın hatırasını ve manevî kişiliğini veya eserini yansıtacak önemli bir tören tertiplenmemiştir. Bu dönemde sema bir dinî ibadet olarak değil bir turistik gösteri olarak icra edilmeye devam etti. 1940'lı yıllarda Konya'da ölüm yıldönümü olan 17 Aralık günü Mevlana'yı anma toplantıları düzenlenmeye başladı. "Mevlânâ İhtifali" şeklinde adlandırılan bu toplantılara davet edilen müzisyenler çağlar içinde çeşitli Mevlevî bestekârları tarafından meydana getirilmiş âyinlerden parçalar çalıp söylemekteydi.
1950'lerde Konya'daki Şeb-i Arûs törenlerinde sema ayinleri tam teşekküllü olarak yapılmaya başladı. Zamanla sema törenler bir kültürel miras olarak sahiplenildi. Sema ayinleri başlangıçta, henüz hayatta olan yaşlı Mevlevîler tarafından tertiplendi; 1963 yılından sonra ise Konya Turizm Derneği'nin açtığı kurslarda yetişen semazenler görev aldı.
Türkiye'nin başvurusu sonucu Mevlevi Sema Törenleri, 2005 yılında UNESCO tarafından başyapıt olarak ilan edilmiş, 2008 yılında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine kaydedildi. Mevlevilik ve sema törenlerinin "teknik ve içsel mükemmelliğini ve orijinalliğini bozmadan gelecek nesillere aktarılması ve tanıtılması" için 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bir genelge yayımladı. 2010 yılında İstanbul Avrupa Kültür Başkenti programları kapsamında Galata ve Yenikapı Mevlevîhaneleri restore edildi.
Mevlevi sema töreni
- Semahane
Semahane, Mevlevihanelerin içinde sema ayinin yapıldığı yerin adıdır. Semahanenin içinde sadece semazenlerin girdikleri (döndükleri) alana "meydan" denir. Semahaneye "cümle kapısı" denilen bir kapıdan girilir. Cümle kapısının tam karşısında mihrap bulunur. Mihrap, kıble yönündedir. Meydana girildiğinde semazenler sağ tarafta, ayini yönetecek Mevlevi şeyhi ise mihrap tarafında durur.
Meydanın çevresine izleyicilerin oturabilmesi için sandalyeler yerleştirilmiştir. Meydan ile izleyiciler arasında alçak bir ahşap çit bulunur. Cümle kapısı yakında çitin giriş kapısı bulunur. Semazenler ve şeyhler "meydan kapısı" denen bu kapıdan meydana girerler.
Meydanda şeyhin oturduğu kırmızı post Mevlana'nın n makamı sayılır ve şeyh efendi vekaleten bu makama oturur. Şeyh postunun kırmızı rengi maddi dünyadan batışı, manevi dünyaya doğuşu temsil eder. Mevleviliğe yeni girenler siyah renkli postta oturur. Derviş bilgilenip yol alınca beyaz renkli posta oturmaya hak kazanır.
- Semazen kıyafetleri
Semazenin sikkesi insanın kötü huylarını, yani "nefsinin mezar taşı"nı temsil eder, tennuresi "nefsinin kefeni"ni, hırkası ise nefsini temsil eder. Semazenin semaya başlarken hırkasını çıkarması mânevi bir temizliğe başlamasını ifade eder.
- Mutrib heyeti
Sema ayini sırasında müzik yapan topluluk, mutrib heyetidir. Neyzenler, kudümzenler, halîezenler, rebabzenler, naathan ve ayin okuyanlardan oluşur. Keman ve kemençeler de bulunabilir. Mutribin şefi kuddümzenbaşıdır.
- Semazenbaşı
Semazenlerin en kıdemlisi, semazenbaşıdır. Sema töreni sırasında semazenlerin arasında dolaşarak onların rahat sema yapmalarını sağlar. Yorulan veya rahatsızlanan semazeni meydandan çeker. Bütün bunları baş,göz, kaş ve ayak hareketleri ile yapar.
- Törenin bölümleri
Tören, yedi bölümden oluşur:
- Sırayla mutrip, semazenler ve şeyh posttaki yerlerini alır, naat Itri'nin bestesi Naat-ı şerif'i seslendirir.
- "Kün" ("Ol") emrini temsil eden kudüm sesi duyulur.
- Ney taksimi yapılır. Ney, kainata ruh verilmesini temsil eder.
- Şeyh ve semazenler semahanedeki halka içinde üç defa dolaşır. Buna "Devr-i Veled' denir. Birincisi güneş, ay, yıldızlar ve bütün cansız varlıkların yaratılışını, ikincisi bitkilerin; üçüncüsü ise hayvanların yaratılışını anlatır.
- Devir tamamlanıp şeyh posttaki yerini alınca; kudümzenbaşının birkaç darbıyla peşrev kesilir. Neyzenbaşının kısa bir taksiminin ardından ayin başlar. Semazenler omuzlarındaki hırkalarını çıkarır. Semazenbaşının şeyhin elini, şeyhin de onun sikkesini öpmesi ile semaya izin verilmiş olur. Semazenbaşı iki adım geriye çekilip tekrar şeyhi selamlarken, diğer semazenler aynı şekilde sırayla şeyhin elini, şeyh de onların sikkesini öper. Semazenbaşının işaretine göre semazen ortaya veya kenara doğru yürüyüp semaya başlar. Elleri omuzlarında çapraz olarak bağlı durumda meydana giren semazen, semaya başlayınca sağ el yukarı, sol el aşağı dönük olacak şekilde kollarını açar; hem kendi çevresinde hem semahanenin çevresinde döner. Tüm semazenler semaya girdikten sonra semazenbaşı aralarında dolaşarak düzeni sağlar. Usulün değişmesi ile birinci selam sona ermiş olur; semazenler yüzleri semahanenin merkezine dönük şekilde ikili üçlü gruplar halinde yaslanır. Şeyh selam duası yapar, başıyla izin verdiğinde birinci semaya girişteki hareketler tekrarlanır, el ve sikke öpülmez. Üçüncü ve dördüncü selam aynı şekilde tekrarlanır. Son semazenin dördüncü selama girmesinden sonra şeyh de semaya girer; şeyhin semaya girmesinden sonra artık semazenbaşı meydanda dolaşmaz.
- Yürük semai veya niyaz ilahinin ardından son taksim şeyh postun önüne geldiğinde sonlanır. Kur'anı-ı Kerim'den bölümler okunur, Bakara sûresinin 115. ayeti ile başlamak adettendir. Semazenler sırtlarına hırkalarını alıp yere oturur.
- Son olarak Fatiha Suresi okunur. Şeyh ile birlikte yer öpülüp ayağa kalkılır; posttan ayrılan şeyhin yüksek sesle mutribe verdiği selam, neyzenbaşı tarafından alındıktan sonra semazenler ve mutriptekiler doğrulur; şeyhin semahaneden ayrılması üzerine herkes posta selâm vererek semahaneden ayrılır ve ayin sonlanır.
Kaynakça
- ^ Ceyhan, Semih. "Semâ" (PDF). Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2009, cilt: 36. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ a b c Kara, Kerim. "Tasavvufta Sema". Kerimkara.com sitesi, 25 Aralık 2008. 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ a b c Uludağ, Süleyman. . Zuhur Dergisi, 11 Ağustos 2012. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ Menteş, Melih Ümt. "Sema Ayini: Semboller ve Anlamlar". Cinius Yayınları, Şubat 2011. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ a b c Özcan, Nuri. "Mevlevi Ayini" (PDF). Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 29, Yıl: 2004. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ (PDF). UNESCO Türkiye Milli Komisyon web sitesi. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ a b Turan, Namık Sinan. "17. Yüzyılda Osmanlı Tasavvuf Ritüelinde Semâ, Deveran ve Müziğin Püritanizmle İmtihan". Akademik Porte, Tarih: Bahar 2016, Sayı:13. 1 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ Dalp, İslam. . gzt.com sitesi, 31 Temmuz 2020. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
- ^ a b Uzel, Nezih. "Mevlevi Ayinleri" (PDF). Taha Toros Arşivi'nden gazete kupürü. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
- ^ "22/10/2008 tarih, 8 no'lu GENELGE". Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu web sitsi. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
- ^ . Hürriyet. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ A.A. "Galata Mevlevihanesi kapılarını açıyor". Hürriyet. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ a b Erbaş, Fatih. "Sema ve Semazen". Kubbealtı Akademi Mecmuası sayı 175, Temmuz 2015. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- ^ "SEMA TÖRENİ – Evrensel Mevlana Aşıkları Vakfı (EMAV)". 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ a b Özcan, Nuri. "Mevlevi Âyini". TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
Galeri
-
![image]()
Konya'da semazenler -
![image]()
Semazenler, 1887 -
![image]()
1893 yılında Chicago'da düzenlenen Dünya Dinleri Parlamentosu'nda semazenler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sema veya Sama Arapca سماع sufinin musiki nagmelerini dinlerken sesi ve anlami isitmesi vecde gelip hareket etmesi ve kendinden gecip donmesi anlaminda bir tasavvuf terimidir SemaUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiSemazenlerUlkeTurkiyeKaynak00100BolgeAvrupa ve AsyaTescil gecmisiTescil2008 3 oturum Arapcada isitmek anlamindaki semi kelimesinden gelir ve mecazi olarak sarki nagme musiki raks anlamlarindadir Zamanla sufilerin cezbe halinde siir ve ilahi dinlemeleri ve bu dinleme sirasinda vecde gelip ayakta zikir yapmalarina isim olmustur Sema sirasinda genellikle dervisler done done raks ettikleri icin semaya devir ve deveran donmek da denilmistir Tasavvuf anlayisina gore sema sirasinda evrenin tum gercekleri isitilir ve sema edenler daha sonra bu gerceklerin gerektirdigi sekilde davranip yasamaya calisir 13 yuzyil mutasavviflarindan Mevlana tarafindan da dini ve tasavvufi bir coskunlukla icra edilen sema bilhassa Mevlana dan sonra gittikce gelismis ve basli basina bir ayin halini almistir Gunumuzde mevlevi ayini kisaca sema olarak adlandirilir Mevlevi sema torenleri Turkiye nin UNESCO tarafindan belirlenmis Insanligin Somut Olmayan Kulturel Mirasi Temsili Listesine kayitli miraslarindan birisidir source source source source source Istanbul Semazenleri videosuGecmisiSufiler Islam in ilk devirlerinden itibaren semayi vecdi musiki ve siir dinlerken kalkip hareket etmeyi donmeyi kabul etmislerdi Ortaya cikisindan itibaren semanin Islam dini ile bagdasip bagdasmayacagi cok tartisilmis sufilere gore helal tarikatla ilgisi olmayan din bilginlerine gore ise haram kabul edilmistir Mevlana cagindan az once yasayan ve onunla cagdas bulunan sufiler semayi ehline helal gormekte ve sema etmekteydiler Sufiler sohbet ve zikir icin bir araya geldiklerinde sohbet edilir yapilan nasihatler dinlenir bu arada konusu Allah sevgisi ve aski olan siirler ve ilahiler okunurdu Kavval ve goyende denilen guzel sesli kisiler tarafindan soylenen siirleri ve ilahileri dinleyen dervisler duygulanir heyecanlanir cosarak yerlerinden firlar donmeye baslarlardi Donme dervis sakinlesinceye kadar surerdi Dervislerin ferdi olarak da toplu olarak da dondukleri olurdu Mevlana nin yaptigi sema bu gelenegin devami idi Daha once sema ile ilgilenmeyen Mevlana Sems i Tebrizi ile tanisip onun etkisine girdikten sonra cesitli vesilelerle cosmaya ve bazen vecde gelerek done done semaya baslamisti Mevlana nin doyumsuz bir ask sarabina benzettigi sema zamanla Mevleviligin ayin yontemlerinden biri olarak kabul edilmis asirlar gectikce busbutun sanatsal bir hal almistir Mevlana nin dusuncelerinin bir tarikat kimligine burunmesi oglu Sultan Veled in zamaninda baslamissa da semanin belli usul ve kurallara gore yapilmasi 15 yuzyilda Sultan Veled in torunu Emir Alim Celebi nin oglu Pir Adil Celebi donemine rastlar Bu konudaki son duzenlemeler ise Konya daki asitanenin seyhlerinden Pir Huseyin Celebi tarafindan 17 yuzyilda gerceklestirilmistir Gunumuzde mevlevi ayini kisaca sema olarak adlandirilir Mevlevilikteki semanin benzerlerine Halvetilik Kadirilik Rufailik Suhreverdilik Celvetilik gibi tarikatlarda daha cok devr veya deveran denir Mevlevi tarikati Turkiye de Tekke zaviye ve turbelerin kapatilmasi kanunu nun cikmasi uzerine diger tarikatlarla birlikte 1925 yilinda sona ermis yirmi yil kadar Mevlana nin hatirasini ve manevi kisiligini veya eserini yansitacak onemli bir toren tertiplenmemistir Bu donemde sema bir dini ibadet olarak degil bir turistik gosteri olarak icra edilmeye devam etti 1940 li yillarda Konya da olum yildonumu olan 17 Aralik gunu Mevlana yi anma toplantilari duzenlenmeye basladi Mevlana Ihtifali seklinde adlandirilan bu toplantilara davet edilen muzisyenler caglar icinde cesitli Mevlevi bestekarlari tarafindan meydana getirilmis ayinlerden parcalar calip soylemekteydi 1950 lerde Konya daki Seb i Arus torenlerinde sema ayinleri tam tesekkullu olarak yapilmaya basladi Zamanla sema torenler bir kulturel miras olarak sahiplenildi Sema ayinleri baslangicta henuz hayatta olan yasli Mevleviler tarafindan tertiplendi 1963 yilindan sonra ise Konya Turizm Dernegi nin actigi kurslarda yetisen semazenler gorev aldi Turkiye nin basvurusu sonucu Mevlevi Sema Torenleri 2005 yilinda UNESCO tarafindan basyapit olarak ilan edilmis 2008 yilinda Insanligin Somut Olmayan Kulturel Mirasi Temsili Listesine kaydedildi Mevlevilik ve sema torenlerinin teknik ve icsel mukemmelligini ve orijinalligini bozmadan gelecek nesillere aktarilmasi ve tanitilmasi icin 2009 yilinda Kultur ve Turizm Bakanligi bir genelge yayimladi 2010 yilinda Istanbul Avrupa Kultur Baskenti programlari kapsaminda Galata ve Yenikapi Mevlevihaneleri restore edildi Mevlevi sema toreniSemahaneGalata Mevlevihanesi nin semahanesi Semahane Mevlevihanelerin icinde sema ayinin yapildigi yerin adidir Semahanenin icinde sadece semazenlerin girdikleri dondukleri alana meydan denir Semahaneye cumle kapisi denilen bir kapidan girilir Cumle kapisinin tam karsisinda mihrap bulunur Mihrap kible yonundedir Meydana girildiginde semazenler sag tarafta ayini yonetecek Mevlevi seyhi ise mihrap tarafinda durur Meydanin cevresine izleyicilerin oturabilmesi icin sandalyeler yerlestirilmistir Meydan ile izleyiciler arasinda alcak bir ahsap cit bulunur Cumle kapisi yakinda citin giris kapisi bulunur Semazenler ve seyhler meydan kapisi denen bu kapidan meydana girerler Meydanda seyhin oturdugu kirmizi post Mevlana nin n makami sayilir ve seyh efendi vekaleten bu makama oturur Seyh postunun kirmizi rengi maddi dunyadan batisi manevi dunyaya dogusu temsil eder Mevlevilige yeni girenler siyah renkli postta oturur Dervis bilgilenip yol alinca beyaz renkli posta oturmaya hak kazanir Semazen kiyafetleriSemazen Semazenin sikkesi insanin kotu huylarini yani nefsinin mezar tasi ni temsil eder tennuresi nefsinin kefeni ni hirkasi ise nefsini temsil eder Semazenin semaya baslarken hirkasini cikarmasi manevi bir temizlige baslamasini ifade eder Mutrib heyeti Sema ayini sirasinda muzik yapan topluluk mutrib heyetidir Neyzenler kudumzenler haliezenler rebabzenler naathan ve ayin okuyanlardan olusur Keman ve kemenceler de bulunabilir Mutribin sefi kuddumzenbasidir Semazenbasi Semazenlerin en kidemlisi semazenbasidir Sema toreni sirasinda semazenlerin arasinda dolasarak onlarin rahat sema yapmalarini saglar Yorulan veya rahatsizlanan semazeni meydandan ceker Butun bunlari bas goz kas ve ayak hareketleri ile yapar Torenin bolumleri Toren yedi bolumden olusur Sirayla mutrip semazenler ve seyh posttaki yerlerini alir naat Itri nin bestesi Naat i serif i seslendirir Kun Ol emrini temsil eden kudum sesi duyulur Ney taksimi yapilir Ney kainata ruh verilmesini temsil eder Seyh ve semazenler semahanedeki halka icinde uc defa dolasir Buna Devr i Veled denir Birincisi gunes ay yildizlar ve butun cansiz varliklarin yaratilisini ikincisi bitkilerin ucuncusu ise hayvanlarin yaratilisini anlatir Devir tamamlanip seyh posttaki yerini alinca kudumzenbasinin birkac darbiyla pesrev kesilir Neyzenbasinin kisa bir taksiminin ardindan ayin baslar Semazenler omuzlarindaki hirkalarini cikarir Semazenbasinin seyhin elini seyhin de onun sikkesini opmesi ile semaya izin verilmis olur Semazenbasi iki adim geriye cekilip tekrar seyhi selamlarken diger semazenler ayni sekilde sirayla seyhin elini seyh de onlarin sikkesini oper Semazenbasinin isaretine gore semazen ortaya veya kenara dogru yuruyup semaya baslar Elleri omuzlarinda capraz olarak bagli durumda meydana giren semazen semaya baslayinca sag el yukari sol el asagi donuk olacak sekilde kollarini acar hem kendi cevresinde hem semahanenin cevresinde doner Tum semazenler semaya girdikten sonra semazenbasi aralarinda dolasarak duzeni saglar Usulun degismesi ile birinci selam sona ermis olur semazenler yuzleri semahanenin merkezine donuk sekilde ikili uclu gruplar halinde yaslanir Seyh selam duasi yapar basiyla izin verdiginde birinci semaya giristeki hareketler tekrarlanir el ve sikke opulmez Ucuncu ve dorduncu selam ayni sekilde tekrarlanir Son semazenin dorduncu selama girmesinden sonra seyh de semaya girer seyhin semaya girmesinden sonra artik semazenbasi meydanda dolasmaz Yuruk semai veya niyaz ilahinin ardindan son taksim seyh postun onune geldiginde sonlanir Kur ani i Kerim den bolumler okunur Bakara suresinin 115 ayeti ile baslamak adettendir Semazenler sirtlarina hirkalarini alip yere oturur Son olarak Fatiha Suresi okunur Seyh ile birlikte yer opulup ayaga kalkilir posttan ayrilan seyhin yuksek sesle mutribe verdigi selam neyzenbasi tarafindan alindiktan sonra semazenler ve mutriptekiler dogrulur seyhin semahaneden ayrilmasi uzerine herkes posta selam vererek semahaneden ayrilir ve ayin sonlanir Kaynakca Ceyhan Semih Sema PDF Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi yil 2009 cilt 36 25 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Subat 2018 a b c Kara Kerim Tasavvufta Sema Kerimkara com sitesi 25 Aralik 2008 3 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2018 a b c Uludag Suleyman Zuhur Dergisi 11 Agustos 2012 28 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2018 Mentes Melih Umt Sema Ayini Semboller ve Anlamlar Cinius Yayinlari Subat 2011 24 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2018 a b c Ozcan Nuri Mevlevi Ayini PDF Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 29 Yil 2004 25 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Subat 2018 PDF UNESCO Turkiye Milli Komisyon web sitesi 24 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2018 a b Turan Namik Sinan 17 Yuzyilda Osmanli Tasavvuf Rituelinde Sema Deveran ve Muzigin Puritanizmle Imtihan Akademik Porte Tarih Bahar 2016 Sayi 13 1 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2018 Dalp Islam gzt com sitesi 31 Temmuz 2020 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2021 a b Uzel Nezih Mevlevi Ayinleri PDF Taha Toros Arsivi nden gazete kupuru 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Mart 2021 22 10 2008 tarih 8 no lu GENELGE Kultur ve Turizm Bakanligi Teftis Kurulu web sitsi 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2021 Hurriyet 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2022 A A Galata Mevlevihanesi kapilarini aciyor Hurriyet 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 a b Erbas Fatih Sema ve Semazen Kubbealti Akademi Mecmuasi sayi 175 Temmuz 2015 15 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2018 SEMA TORENI Evrensel Mevlana Asiklari Vakfi EMAV 9 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2022 a b Ozcan Nuri Mevlevi Ayini TDV Islam Ansiklopedisi 13 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2022 GaleriKonya da semazenler Semazenler 1887 1893 yilinda Chicago da duzenlenen Dunya Dinleri Parlamentosu nda semazenler