Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Serhafiye Fehim Paşa II. Abdülhamid Dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev alan Umur-u Hafiye yöneticisidir.1907'de sultanın gözünden düşerek sürgüne gönderilmiş,1908'de Bursa-Yenişehir'de linç edilerek öldürülmüştür. Umur-u Hafiye olarak ve Padişahın hizmetinde olduğu müddette yaptığı kabadayılık, haraç faaliyetleri, ahlak dışı yaşantısı büyük eleştiri konusu olmuştur.
Serhafiye Fehim Paşa | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1873 İstanbul |
| Ölüm | 3 Ağustos 1908 (35 yaşında) Yenişehir, Bursa |
| Meslek | Umur-u Hafiye teşkilatı yöneticilerinden |
| Etkin yıllar | 1894-1907 (Padişah yaverliği) ...-1902 (istihbarat ajanı) 1902-1907 (Umur-u Hafiye şefi (serhafiye)) |
| Tanınma nedeni | Mafya faaliyetleri, Kabadayılık ve II. Abdülhamid zamanı istihbarat şefi |
| Evlilik | 3 eşlidir. |
| Çocuk(lar) | Eşref Üren ve 3 çocuk |
Gençliği ve Yükselişi
1873 yılında doğdu. II.Abdülhamid'in süt kardeşi olan ve aynı zamanda tahta geçtiğinde esvapçıbaşısı olan İsmet bey'in en büyük oğludur. II. Abdülhamid tarafından babası İsmet bey'in yanında oğulları olan Fehim Paşa ve Tarık bey'de himaye altına alınmıştır. İki kardeşte Osmanlı şehzadelerinin arasında büyütülmüş ve aristokrat kesim içinde (Zadegan) sınıfı içinde değerlendirilerek 2 kardeş Harbiye'de okutuldu. Fehim Paşa kötü bir öğrenci olmasına karşın, 1894'te Harbiye'den mezun olmuştur. Ardından II.Abdülhamid'in yaverlerinden biri olmuştur. 1898'de ise paşalığa yükseltilmiştir. Bu arada kendisi Umuru Hafiye teşkilatı içinde II.Abdülhamid'in istihbaratçısı olmuştur. Öğrenciliğinde ve sonrasında çevresine adam toplayarak İstanbul'da kabadayılık, haraç toplama, tehdit ve üç tane eşi olmasına rağmen kız kaçırma olayları, kadın düşkünlüğü,metresleri, Concordia adlı sirkte çalışan ile ilişkisi tüm İstanbul'un hatta yabancı basının diline düşmesine hatta karşın bu hareketleri sürekli örtbas edilmekteydi. Fehim Paşa hakkında II. Abdülhamid ile ilgili olumlu düşünen saray erkanının bile, olumsuz pek çok görüşü vardır. Mesela II. Abdülhamid'in oğlu Mehmed Abdülkadir Efendi'nin eşlerinden 'ın anılarından:
"...Fehim paşa zevkü sefa alemlerinde sabahlara kadar hususi getirttiği kızların raks etmelerini seyreder ve içki içerdi. adamları da yanında oturur, efendileriyle beraber eğlenirdi. Maalesef böyle rezil bir adamın saray tarafından desteklenmesi yüzünden ben çok utanıyorum, zira o sarayın bir mensubu olarak böyle çirkef bir kişinin tasvip görmesi nefsime pek ağır geliyordu. Şehirden kızları kaçırılan veyahut evleri yağma edilenlerin haberi işittikçe müteessir halde ağlardım. Halkımızın bu derece ızdırap çekmesine tahammül edemiyordum. onca masum kıza çok yazıktı, zavallılar bu adamların oyuncaklarıydı, bıktıklarında da bir kenara atılıyor ve hayatları bu suretle ebediyyen kararıyordu..."
Diğer bir meselede Fehim Paşa'nın kendisi ve adamlarının Deli Fuad Paşa ve çerkes korumalarıyla olan rekabetidir. Abdülhamid'e muhalif Deli Fuat Paşa ve adamlı ile Fehim Paşa ve adamları arasında sürekli bir rekabet bulunmaktadır. Kendisine muhalif olmasına karşı II. Abdülhamid paşanın ünü ve başarıları sebebiyle ona dokunmamakta protokolde de tutmaktadır. Buna karşın kendi korumaları ile Fehim Paşa ve adamları arasında sürekli kavga vardır. 1902 yılında bu rekabet silahlı çatışmaya dönüşmüştür. Deli Fuat Paşa'nın kiraladığı Şehzadebaşı’ndaki konağında çıkan çatışmada yaralananlar ve ölenler oldu. Fehim Paşa onun sultanı devirme yolunda tertip içinde bulunduğunu iddia etti. Buna inanan 2.Abdülhamid Deli Fuat Paşa'yı idamla yargılatırdı verilen ceza Şam'a sürgün olarak değiştirilip rütbeleri söküldü. Fehim Paşa bu şekilde rakiplerinden birinden daha kurtulmuş oldu. Aynı yıl Fehim Paşa 15 Aralık 1902 tarihinde çıkarılan bir irade-i seniyye ile Mirlivalıktan Ferikliğe terfi etmiş ve Sultanın gizli teşkilatının yöneticisi Serhafiye olmuştur.
Düşüşü ve Görevden Alınması
Fehim Paşa'nın şansı 1905 yılından sonra yavaş yavaş değişmeye başlamıştır. Özellikle 1905 yılında Beyoğlu bölgesinden gelen şikayetler neticesinde bölgedeki zabıta faaliyetlerine müdahale edilmemesi kendisinden Babıali ve sarayca istenir. 1905 yılında Avusturya ve İtalya Sefirleri kendisini tüccarlarının yasal silah ticaretini engellediğinden bahisle saraya şikayet eder ve tazminat talep edeceklerini bildirir. Ocak 1907'de Bir Ventura adlı bir Yahudi tarafından şiddet gördüğü ve darp edildiğinden bahisle Fehim Paşa önce İngiliz Sefaretine onun tarafından da saraya şikayet edilir. Fehim Paşa buna rağmen saray tarafından önemli istihbarat faaliyetlerinde bulunduğundan bahisle korunmaktadır. Ancak bir Alman bandralı gemiye müdahalesi, mal taşıttıran kişiyi darp ettirmesi ile Alman Büyükelçiliği'de işe dahil olur, Alman Büyükelçisi sert bir yazı ile Fehim Paşa'yı II. Abdülhamid'e şikayet edip cezalandırılmasını talep eder. Alman elçisi sakinleştirilemez ve bu işin peşini bırakmaz netice olarak Almanya ile ilişkilerinde tehlikeye girebileceğini gören II. Abdülhamid durumu bir "Gençlik hatası"na indirgese de Fehim Paşa'yı 15 Şubat 1907'de ailesi ile birlikte Bursa'ya sürgüne gönderir. Fehim Paşa'nın o sırada üç hanımı ve dört çocuğu vardır.
Sürgün Yılları ve Ölümü
15 Şubat 1907'de sürgüne giden Fehim Paşa, burada gözetim altında yaşasa da, ahaliyi tedirgin ederek sindirerek çevreden aldığı araziler; topladığı sokak köpeklerini kendi besili köpekleri ile dövüştürüp öldürülmelerini seyrettiği yolunda bilgilerle bilinmektedir. 24 Temmuz 1908'de 2.Meşrutiyet ilan edildiğinde coşkulu halk kalabalığının kendisini öldüreceğinden bahisle ailesi ile önce Mudanya sonra Trilye'ye kaçtı ardından Eskişehir'e kaçmak üzereyken Bursa- Yenişehir'de 3 Ağustos 1908'de ahalice tanınıp linç edilerek öldürülmüştür. Bir iddiaya göre o zaman 10 yaşında olan Eşref Üren ile diğer 3 çocuğu ve hanımları da gözleri önünde linç edilerek öldürülmesine şahit olmuşlardır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Gör, Emre (2019), "II. Abdülhamit Dönemi’nden Bir İstihbaratçı Profili: Serhafiye Fehim Paşa (1873-1908)", Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt:3 Sayı:1, ss. 71-84, 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 12 Kasım 2022
- ^ a b c d e Çuluk, Sinan (Mayıs 2019), Fehim Paşa: Ailesinin Gözü Önünde Katledildi, #Tarih Dergisi, 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 9 Aralık 2023
- ^ Osmanlı padişahlarının cumalık elbiselerini, büyük üniformalarını, takacağı nişanları ve kılıcı saklayan, padişahın bu tür esvabı giyeceği zaman padişaha yardım eden saray vazifelisine verilen addır.
- ^ Topallı, Elvan (2022), Fausto Zonaro’nun tablolarında Margarethe Fehim tasvirleri, 23 (43), Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, ss. 851-904, 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 9 Aralık 2023
- ^ Nemika Derya Marşanoğlu, (Ed.) (2011), "Haremden Sürgüne Bir Osmanlı Prensesi (Pakize Mislimelek Hanım'ın Anıları), İnkılap Kitabevi, ISBN
 | Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serhafiye Fehim Pasa II Abdulhamid Donemi Osmanli Imparatorlugu nda gorev alan Umur u Hafiye yoneticisidir 1907 de sultanin gozunden duserek surgune gonderilmis 1908 de Bursa Yenisehir de linc edilerek oldurulmustur Umur u Hafiye olarak ve Padisahin hizmetinde oldugu muddette yaptigi kabadayilik harac faaliyetleri ahlak disi yasantisi buyuk elestiri konusu olmustur Serhafiye Fehim PasaDogum1873 IstanbulOlum3 Agustos 1908 35 yasinda Yenisehir BursaMeslekUmur u Hafiye teskilati yoneticilerindenEtkin yillar1894 1907 Padisah yaverligi 1902 istihbarat ajani 1902 1907 Umur u Hafiye sefi serhafiye Taninma nedeniMafya faaliyetleri Kabadayilik ve II Abdulhamid zamani istihbarat sefiEvlilik3 eslidir Cocuk lar Esref Uren ve 3 cocukGencligi ve Yukselisi1873 yilinda dogdu II Abdulhamid in sut kardesi olan ve ayni zamanda tahta gectiginde esvapcibasisi olan Ismet bey in en buyuk ogludur II Abdulhamid tarafindan babasi Ismet bey in yaninda ogullari olan Fehim Pasa ve Tarik bey de himaye altina alinmistir Iki kardeste Osmanli sehzadelerinin arasinda buyutulmus ve aristokrat kesim icinde Zadegan sinifi icinde degerlendirilerek 2 kardes Harbiye de okutuldu Fehim Pasa kotu bir ogrenci olmasina karsin 1894 te Harbiye den mezun olmustur Ardindan II Abdulhamid in yaverlerinden biri olmustur 1898 de ise pasaliga yukseltilmistir Bu arada kendisi Umuru Hafiye teskilati icinde II Abdulhamid in istihbaratcisi olmustur Ogrenciliginde ve sonrasinda cevresine adam toplayarak Istanbul da kabadayilik harac toplama tehdit ve uc tane esi olmasina ragmen kiz kacirma olaylari kadin duskunlugu metresleri Concordia adli sirkte calisan ile iliskisi tum Istanbul un hatta yabanci basinin diline dusmesine hatta karsin bu hareketleri surekli ortbas edilmekteydi Fehim Pasa hakkinda II Abdulhamid ile ilgili olumlu dusunen saray erkaninin bile olumsuz pek cok gorusu vardir Mesela II Abdulhamid in oglu Mehmed Abdulkadir Efendi nin eslerinden in anilarindan Fehim pasa zevku sefa alemlerinde sabahlara kadar hususi getirttigi kizlarin raks etmelerini seyreder ve icki icerdi adamlari da yaninda oturur efendileriyle beraber eglenirdi Maalesef boyle rezil bir adamin saray tarafindan desteklenmesi yuzunden ben cok utaniyorum zira o sarayin bir mensubu olarak boyle cirkef bir kisinin tasvip gormesi nefsime pek agir geliyordu Sehirden kizlari kacirilan veyahut evleri yagma edilenlerin haberi isittikce muteessir halde aglardim Halkimizin bu derece izdirap cekmesine tahammul edemiyordum onca masum kiza cok yazikti zavallilar bu adamlarin oyuncaklariydi biktiklarinda da bir kenara atiliyor ve hayatlari bu suretle ebediyyen karariyordu Diger bir meselede Fehim Pasa nin kendisi ve adamlarinin Deli Fuad Pasa ve cerkes korumalariyla olan rekabetidir Abdulhamid e muhalif Deli Fuat Pasa ve adamli ile Fehim Pasa ve adamlari arasinda surekli bir rekabet bulunmaktadir Kendisine muhalif olmasina karsi II Abdulhamid pasanin unu ve basarilari sebebiyle ona dokunmamakta protokolde de tutmaktadir Buna karsin kendi korumalari ile Fehim Pasa ve adamlari arasinda surekli kavga vardir 1902 yilinda bu rekabet silahli catismaya donusmustur Deli Fuat Pasa nin kiraladigi Sehzadebasi ndaki konaginda cikan catismada yaralananlar ve olenler oldu Fehim Pasa onun sultani devirme yolunda tertip icinde bulundugunu iddia etti Buna inanan 2 Abdulhamid Deli Fuat Pasa yi idamla yargilatirdi verilen ceza Sam a surgun olarak degistirilip rutbeleri sokuldu Fehim Pasa bu sekilde rakiplerinden birinden daha kurtulmus oldu Ayni yil Fehim Pasa 15 Aralik 1902 tarihinde cikarilan bir irade i seniyye ile Mirlivaliktan Feriklige terfi etmis ve Sultanin gizli teskilatinin yoneticisi Serhafiye olmustur Dususu ve Gorevden AlinmasiFehim Pasa nin sansi 1905 yilindan sonra yavas yavas degismeye baslamistir Ozellikle 1905 yilinda Beyoglu bolgesinden gelen sikayetler neticesinde bolgedeki zabita faaliyetlerine mudahale edilmemesi kendisinden Babiali ve sarayca istenir 1905 yilinda Avusturya ve Italya Sefirleri kendisini tuccarlarinin yasal silah ticaretini engellediginden bahisle saraya sikayet eder ve tazminat talep edeceklerini bildirir Ocak 1907 de Bir Ventura adli bir Yahudi tarafindan siddet gordugu ve darp edildiginden bahisle Fehim Pasa once Ingiliz Sefaretine onun tarafindan da saraya sikayet edilir Fehim Pasa buna ragmen saray tarafindan onemli istihbarat faaliyetlerinde bulundugundan bahisle korunmaktadir Ancak bir Alman bandrali gemiye mudahalesi mal tasittiran kisiyi darp ettirmesi ile Alman Buyukelciligi de ise dahil olur Alman Buyukelcisi sert bir yazi ile Fehim Pasa yi II Abdulhamid e sikayet edip cezalandirilmasini talep eder Alman elcisi sakinlestirilemez ve bu isin pesini birakmaz netice olarak Almanya ile iliskilerinde tehlikeye girebilecegini goren II Abdulhamid durumu bir Genclik hatasi na indirgese de Fehim Pasa yi 15 Subat 1907 de ailesi ile birlikte Bursa ya surgune gonderir Fehim Pasa nin o sirada uc hanimi ve dort cocugu vardir Surgun Yillari ve Olumu15 Subat 1907 de surgune giden Fehim Pasa burada gozetim altinda yasasa da ahaliyi tedirgin ederek sindirerek cevreden aldigi araziler topladigi sokak kopeklerini kendi besili kopekleri ile dovusturup oldurulmelerini seyrettigi yolunda bilgilerle bilinmektedir 24 Temmuz 1908 de 2 Mesrutiyet ilan edildiginde coskulu halk kalabaliginin kendisini oldureceginden bahisle ailesi ile once Mudanya sonra Trilye ye kacti ardindan Eskisehir e kacmak uzereyken Bursa Yenisehir de 3 Agustos 1908 de ahalice taninip linc edilerek oldurulmustur Bir iddiaya gore o zaman 10 yasinda olan Esref Uren ile diger 3 cocugu ve hanimlari da gozleri onunde linc edilerek oldurulmesine sahit olmuslardir Kaynakca a b c d e f g h Gor Emre 2019 II Abdulhamit Donemi nden Bir Istihbaratci Profili Serhafiye Fehim Pasa 1873 1908 Stratejik ve Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 3 Sayi 1 ss 71 84 12 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 12 Kasim 2022 a b c d e Culuk Sinan Mayis 2019 Fehim Pasa Ailesinin Gozu Onunde Katledildi Tarih Dergisi 29 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 9 Aralik 2023 Osmanli padisahlarinin cumalik elbiselerini buyuk uniformalarini takacagi nisanlari ve kilici saklayan padisahin bu tur esvabi giyecegi zaman padisaha yardim eden saray vazifelisine verilen addir Topalli Elvan 2022 Fausto Zonaro nun tablolarinda Margarethe Fehim tasvirleri 23 43 Uludag Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Sosyal Bilimler Dergisi ss 851 904 23 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 9 Aralik 2023 Nemika Derya Marsanoglu Ed 2011 Haremden Surgune Bir Osmanli Prensesi Pakize Mislimelek Hanim in Anilari Inkilap Kitabevi ISBN 9789751031891 Bir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz