Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1556 Şensi depremi veya Hua ilçesi depremi yaklaşık 830.000 kişinin ölümüne sebep olarak en çok kişinin ölümüne sebep olmuş deprem olarak kaydedilmiş depremdir. 23 Ocak 1556 sabahında Şensi, Çin'de meydana gelmiştir. Şensi, Şansi, Henan, Gansu, Hebei, Shandong, Hubei, Hunan, Jiangsu ve Anhui illerinin 97'den fazla ilçesi etkilenmiştir. 835 kilometre (520 mil) genişliğinde bir alan harap olmuştur ve bazı ilçelerde nüfusun %60'ı ölmüştür. O zamanlarda nüfusun büyük çoğunluğu yapay lös (kül rengi toprak) toprağından uçurumlardaki yapay mağaralarında yaşamaktaydılar, felaket sırasında bu mağaraların birçoğu göçmüştür.
Deprem
Deprem Ming hanedanından 'in saltanatı zamanında olmuştur.
Jeolojik verilere dayanarak yapılan modern tahminlere göre, depremin Mw (moment magnitude scale) ölçüsüne göre yaklaşık 11 şiddetinde olduğunu tahmin edilmektedir. Tarihte en ölümcül deprem ve en ölümcül beşinci doğal felaket olmasına rağmen, daha büyük şiddette depremler de olmuştur. Artçıl şoklar ayda birkaç kere olmak üzere yarım yıl kadar sürmüştür. Depremin merkezi Şensi'de bulunan Hua Dağı yakınındaki (enlem 34.5, boylam 109.7).
Çin vakayinamelerinde şu şekilde anlatılır:
- 1556 kışında, bir deprem felaketi Şensi ilçesi ve Şensi ilinde gerçekleşti. Hua ilçemizde çeşitli talihsizlikler meydana geldi. Dağlar ve nehirler yer değiştirdi ve yollar harap oldu. Bazı yerlerde zemin birden yükseldi ve yeni tepeler meydana geldi, bazı yerlerde ise birdenbire çöktü ve yeni vadiler oluştu. Diğer yerlerde, aniden bir dere ortaya çıktı veya yer yarıldı ve su yolları açıldı. Birden tüm kulübeler, resmi daireler, tapınaklar ve şehir duvarları yıkıldı.
Deprem Stel Ormanı'ndaki stellerin birçoğuna hasar vermiştir. 114 'nden 40 tanesi depremde kırılmıştır.
Bilgin Qin Keda deprem sonucunda sağ kalmıştır ve ayrıntılarını kaydetmiştir. Deprem sonucunda şunu yazmıştır "Depremin ilk başında, içerideki insanlar hemen dışarı çıkmamalıdırlar. Çömelmeli ve şanslarını beklemelidirler. Yuva çökse bile, içinde bulunan bazı yumurtalar sağlam kalabilirler." Bunun gösterdiği, içeride kalanların bazılarının sağ kalırken, birçok insanın kaçmaya çalışırken öldüğüdür.
Deprem Xi'an'da bulunan Küçük Vahşi Kaz Pagodası'nın yüksekliğinin 45 metreden 43.4 metreye düşmesine sebep olmuştur.
Lös mağaralar
O zamanlarda milyonlarca insan 'nin olduğu bölgede yüksek tepelerde yapay lös mağaralarda yaşamaktaydılar. Lös rüzgarın uzun yıllar boyunca getirdiği ve yaylada biriktirdiği alüvyonlu toprağın ismidir. Milyonlarca yıl boyunca rüzgarın Gobi Çölü'nden getirmiş olduğu alüvyonlar yumuşak lös balçıklar oluşturmuştu. Lös erozyona yüksek derecede eğilimli bir topraktır, sudan ve rüzgardan kolayca etkilenebilmektedir. Lös Vadisi ve tozlu toprağı tüm Şansi, Şensi ve Gansu illerinin ve diğerlerinin bazı bölümlerini kaplamaktadır. Birçok insan, tepelerdeki ismi verilen evlerde yaşamaktaydı. Bu, büyük ölüm sayısına sebep olan başlıca etmendi. Deprem toprak kaymaları nedeni ile mağaraların yıkılmasına sebep olmuştur.
Maliyeti
Depremin sebep olduğu maddi zararın şu anki terimlerle ölçülmesi imkânsızdır. Ancak ölü sayısı, geleneksel olarak 830.000 olarak belirtilmektedir. Mülk zararı ise hesaplanamayacak kadar büyüktür, iç Çin'in tüm bir bölgesi yok olmuştur ve bölgenin nüfusunun yaklaşık %60'ı ölmüştür. Zararın maliyeti, eksiksiz bir nükleer silahın patlamasının açacağı yıkıma eşit olurdu (yan etkileri hariç).
Karşılaştırma
Ancak 1556 Şensi Depremi, Çin tarihinin en kötü felaketi değildir. Örneğin, 1959 ile 1961 yılları arasında Doğal Felaketlerin Üç Yılı'nda on milyonlarca Çinli ölmüştür.
Notlar
- ^ a b "china virtual museums_quake". 14 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2006.
- ^ . 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2006.
- ^ . 22 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2006.
- ^ "china virtual museums_quake". 14 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2006.
Kaynakça
- Annals of China quoted from p. 100 of 30 Years' Review of China's Science and Technology, 1949-79 as seen on Google Print[]
Dış bağlantılar
- Hua ilçesi Depremi'nin harabeleri 14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1556 Sensi depremi veya Hua ilcesi depremi yaklasik 830 000 kisinin olumune sebep olarak en cok kisinin olumune sebep olmus deprem olarak kaydedilmis depremdir 23 Ocak 1556 sabahinda Sensi Cin de meydana gelmistir Sensi Sansi Henan Gansu Hebei Shandong Hubei Hunan Jiangsu ve Anhui illerinin 97 den fazla ilcesi etkilenmistir 835 kilometre 520 mil genisliginde bir alan harap olmustur ve bazi ilcelerde nufusun 60 i olmustur O zamanlarda nufusun buyuk cogunlugu yapay los kul rengi toprak topragindan ucurumlardaki yapay magaralarinda yasamaktaydilar felaket sirasinda bu magaralarin bircogu gocmustur Depremden etkilenen Sensi ilini kirmizi ve diger illeri turuncu olarak gosteren Cin haritasi DepremDeprem Ming hanedanindan in saltanati zamaninda olmustur Jeolojik verilere dayanarak yapilan modern tahminlere gore depremin Mw moment magnitude scale olcusune gore yaklasik 11 siddetinde oldugunu tahmin edilmektedir Tarihte en olumcul deprem ve en olumcul besinci dogal felaket olmasina ragmen daha buyuk siddette depremler de olmustur Artcil soklar ayda birkac kere olmak uzere yarim yil kadar surmustur Depremin merkezi Sensi de bulunan Hua Dagi yakinindaki enlem 34 5 boylam 109 7 Cin vakayinamelerinde su sekilde anlatilir 1556 kisinda bir deprem felaketi Sensi ilcesi ve Sensi ilinde gerceklesti Hua ilcemizde cesitli talihsizlikler meydana geldi Daglar ve nehirler yer degistirdi ve yollar harap oldu Bazi yerlerde zemin birden yukseldi ve yeni tepeler meydana geldi bazi yerlerde ise birdenbire coktu ve yeni vadiler olustu Diger yerlerde aniden bir dere ortaya cikti veya yer yarildi ve su yollari acildi Birden tum kulubeler resmi daireler tapinaklar ve sehir duvarlari yikildi Deprem Stel Ormani ndaki stellerin bircoguna hasar vermistir 114 nden 40 tanesi depremde kirilmistir Bilgin Qin Keda deprem sonucunda sag kalmistir ve ayrintilarini kaydetmistir Deprem sonucunda sunu yazmistir Depremin ilk basinda icerideki insanlar hemen disari cikmamalidirlar Comelmeli ve sanslarini beklemelidirler Yuva cokse bile icinde bulunan bazi yumurtalar saglam kalabilirler Bunun gosterdigi iceride kalanlarin bazilarinin sag kalirken bircok insanin kacmaya calisirken oldugudur Deprem Xi an da bulunan Kucuk Vahsi Kaz Pagodasi nin yuksekliginin 45 metreden 43 4 metreye dusmesine sebep olmustur Los magaralarO zamanlarda milyonlarca insan nin oldugu bolgede yuksek tepelerde yapay los magaralarda yasamaktaydilar Los ruzgarin uzun yillar boyunca getirdigi ve yaylada biriktirdigi aluvyonlu topragin ismidir Milyonlarca yil boyunca ruzgarin Gobi Colu nden getirmis oldugu aluvyonlar yumusak los balciklar olusturmustu Los erozyona yuksek derecede egilimli bir topraktir sudan ve ruzgardan kolayca etkilenebilmektedir Los Vadisi ve tozlu topragi tum Sansi Sensi ve Gansu illerinin ve digerlerinin bazi bolumlerini kaplamaktadir Bircok insan tepelerdeki ismi verilen evlerde yasamaktaydi Bu buyuk olum sayisina sebep olan baslica etmendi Deprem toprak kaymalari nedeni ile magaralarin yikilmasina sebep olmustur MaliyetiDepremin sebep oldugu maddi zararin su anki terimlerle olculmesi imkansizdir Ancak olu sayisi geleneksel olarak 830 000 olarak belirtilmektedir Mulk zarari ise hesaplanamayacak kadar buyuktur ic Cin in tum bir bolgesi yok olmustur ve bolgenin nufusunun yaklasik 60 i olmustur Zararin maliyeti eksiksiz bir nukleer silahin patlamasinin acacagi yikima esit olurdu yan etkileri haric KarsilastirmaAncak 1556 Sensi Depremi Cin tarihinin en kotu felaketi degildir Ornegin 1959 ile 1961 yillari arasinda Dogal Felaketlerin Uc Yili nda on milyonlarca Cinli olmustur Notlar a b china virtual museums quake 14 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2006 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2006 22 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2006 china virtual museums quake 14 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2006 KaynakcaAnnals of China quoted from p 100 of 30 Years Review of China s Science and Technology 1949 79 as seen on Google Print olu kirik baglanti Dis baglantilarHua ilcesi Depremi nin harabeleri 14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde