Şibam (Arapça: شبام, çoğu zaman Şibam Hadramut olarak da anılır) Yemen'de bulunan 7 bin nüfuslu bir kasabadır. Şehrin adına ilk kez MS 3. yüzyıla tarihlenen belgelerde rastlanmıştır. Kasaba, geçmişte Hadramut Krallığı'nın başkentiydi.
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Konum | Yemen |
(Kriter) | Kültürel: iii, iv, vi |
Referans | 192 |
Tescil | 1982 (6. oturum) |
Bölge | Arap ülkeleri |
UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan kasaba, ününü kendine özgü mimari dokusuna borçludur. Şibam'da bulunan tüm yapılar kerpiçten yapılmıştır ve bunlardan 500 kadarı yüksekliği 5 ilâ 11 kat arasında değişen çok katlı evlerdir. Çok katlı yapıların pek çoğunda, her katta bir ya da iki daire yer alır. Çoğu bitişik nizamda inşa edilen ve evler arasında sokak olarak 1-2 metrelik geçitlerin bırakıldığı şehrin mimari yapısı, bedevi saldırılarından korunmak için bu şekilde geliştirilmiştir. Şibam'ın yaklaşık olarak 1700 yıllık bir şehir olduğu sanılmakla birlikte, şehirde bulunan yapıların çoğu 16. yüzyıldan kalmadır. Kerpicin dayanıksızlığı nedeniyle çabuk yıpranan evler yüzyıllar boyunca pek çok onarım ve yıkım da görmüştür.
Şibam batılı kaynaklarda çoğu zaman "en eski gökdelenler şehri" ya da "çölün Manhattan'ı" olarak anılır. Şehir, kent planlamacılığının en eski ve en iyi uygulandığı yerlerden biridir. Dünyadaki en yüksek kerpiç binalar, 30 metreyi aşan yükseklikleriyle Şibam'da bulunmaktadırlar. Bu yapılar dünyada apartman tarzı yapıların ilk örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Kerpiç yapıların dış cephelerine yağmur ve rüzgârlardan zarar görmemesi için kalın bir mantolama işlemi uygulanır ve cephelerin belirli aralıklarla elden geçirilmesi gerekir.
Şehrin yakınlarında bulunan Tarim kasabası da Hadramut Vadisi'ndeki en uzun yapıya ev sahipliği yapar. El-Minder Camii'nin yaklaşık 53 metre uzunluğundaki kerpiç minaresi bölgenin ve Güney Arap Yarımadası'nın en yüksek minaresidir.
Şibam'da tehlikeler
Şehir 2008 yılındaki yoğun yağışlar nedeniyle bir sel felaketi geçirdi. Şehirde bulunan çoğu binanın temeli sel suları nedeniyle hasar gördü ve bu yüzden pek çok bina çöktü. 2009 yılında El Kaide'nin şehri ziyaret eden turistlere yönelik gerçekleştirdiği bombalı saldırı 6 kişinin ölümü, 4 kişinin yaralanması ile sonuçlandı.
Kaynakça
- ^ . 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2010.
- ^ Helfritz, Hans (Nisan 1937), "Land without shade", Journal of the Royal Central Asian Society, 24 (2), ss. 201-16
- ^ a b Pamela Jerome, Giacomo Chiari, Caterina Borelli (1999), "The Architecture of Mud: Construction and Repair Technology in the Hadhramaut Region of", APT Bulletin, 30 (2-3), ss. 39-48 [44], doi:10.2307/1504639
- ^ Old Walled City of Shibam 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., UNESCO World Heritage Centre
- ^ Shipman, J. G. T. (Haziran 1984), "The Hadhramaut", , 15 (2), ss. 154-62, doi:10.1080/03068378408730145
- ^ p. 9, The Shadow Factory: The Ultra-Secret NSA from 9/11 to the Eavesdropping on America, James Bamford, Random House, Inc., 2009, .
- ^ . CBS 13. 26 Ekim 2008. 22 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2008.
- ^ "Historic Town of Shibam Hadramout Escapes Flooding Largely Unscathed". ITN Source. 3 Kasım 2008. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2010.
- ^ "Al Qaeda blamed for Yemen attack". CNN. 16 Mart 2009. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
- ^ . Yemen Post. 12 Nisan 2009. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce) World Heritage Site 3 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İngilizce) Travel Adventures 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sibam Arapca شبام cogu zaman Sibam Hadramut olarak da anilir Yemen de bulunan 7 bin nufuslu bir kasabadir Sehrin adina ilk kez MS 3 yuzyila tarihlenen belgelerde rastlanmistir Kasaba gecmiste Hadramut Kralligi nin baskentiydi SibamUNESCO Dunya MirasiKonum YemenKriterKulturel iii iv viReferans192Tescil1982 6 oturum BolgeArap ulkeleri UNESCO nun Dunya Kultur Mirasi listesinde yer alan kasaba ununu kendine ozgu mimari dokusuna borcludur Sibam da bulunan tum yapilar kerpicten yapilmistir ve bunlardan 500 kadari yuksekligi 5 ila 11 kat arasinda degisen cok katli evlerdir Cok katli yapilarin pek cogunda her katta bir ya da iki daire yer alir Cogu bitisik nizamda insa edilen ve evler arasinda sokak olarak 1 2 metrelik gecitlerin birakildigi sehrin mimari yapisi bedevi saldirilarindan korunmak icin bu sekilde gelistirilmistir Sibam in yaklasik olarak 1700 yillik bir sehir oldugu sanilmakla birlikte sehirde bulunan yapilarin cogu 16 yuzyildan kalmadir Kerpicin dayaniksizligi nedeniyle cabuk yipranan evler yuzyillar boyunca pek cok onarim ve yikim da gormustur Sibam batili kaynaklarda cogu zaman en eski gokdelenler sehri ya da colun Manhattan i olarak anilir Sehir kent planlamaciliginin en eski ve en iyi uygulandigi yerlerden biridir Dunyadaki en yuksek kerpic binalar 30 metreyi asan yukseklikleriyle Sibam da bulunmaktadirlar Bu yapilar dunyada apartman tarzi yapilarin ilk orneklerinden biri olarak kabul edilmektedir Kerpic yapilarin dis cephelerine yagmur ve ruzgarlardan zarar gormemesi icin kalin bir mantolama islemi uygulanir ve cephelerin belirli araliklarla elden gecirilmesi gerekir Sehrin yakinlarinda bulunan Tarim kasabasi da Hadramut Vadisi ndeki en uzun yapiya ev sahipligi yapar El Minder Camii nin yaklasik 53 metre uzunlugundaki kerpic minaresi bolgenin ve Guney Arap Yarimadasi nin en yuksek minaresidir Sibam da tehlikelerSehrin bir baska acidan gorunumu Sehir 2008 yilindaki yogun yagislar nedeniyle bir sel felaketi gecirdi Sehirde bulunan cogu binanin temeli sel sulari nedeniyle hasar gordu ve bu yuzden pek cok bina coktu 2009 yilinda El Kaide nin sehri ziyaret eden turistlere yonelik gerceklestirdigi bombali saldiri 6 kisinin olumu 4 kisinin yaralanmasi ile sonuclandi Kaynakca 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2010 Helfritz Hans Nisan 1937 Land without shade Journal of the Royal Central Asian Society 24 2 ss 201 16 a b Pamela Jerome Giacomo Chiari Caterina Borelli 1999 The Architecture of Mud Construction and Repair Technology in the Hadhramaut Region of APT Bulletin 30 2 3 ss 39 48 44 doi 10 2307 1504639 Old Walled City of Shibam 26 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNESCO World Heritage Centre Shipman J G T Haziran 1984 The Hadhramaut 15 2 ss 154 62 doi 10 1080 03068378408730145 p 9 The Shadow Factory The Ultra Secret NSA from 9 11 to the Eavesdropping on America James Bamford Random House Inc 2009 ISBN 0 307 27939 1 CBS 13 26 Ekim 2008 22 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2008 Historic Town of Shibam Hadramout Escapes Flooding Largely Unscathed ITN Source 3 Kasim 2008 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2010 Al Qaeda blamed for Yemen attack CNN 16 Mart 2009 23 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2009 Yemen Post 12 Nisan 2009 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2009 Dis baglantilarBu maddeyi dinle bilgi source source noicon Konusan Vikipedi Bu ses dosyasi 03 07 2010 tarihli surumunden uretilmistir ve bu tarihten sonra madde yapilmis olan eklemeleri kapsamamaktadir Medya yardim Diger konusan maddeler Ingilizce Ingilizce Ingilizce World Heritage Site 3 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Travel Adventures 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce