Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da gruba yapılan teknik ya da ilişkisel tarzda zarar verme davranışlarıdır. Bir bireyin bir başkasını kasıtlı olarak rahatsız etmesi, kötü davranmak ya da dalga geçmek için dijital iletişim araçlarını, akıllı telefonları ya da diğer elektronik aygıtları kullanması ve bunu tekrar etmesidir.
İki çeşit siber zorbalık bulunmaktadır: Birincisi daha çok teknik yönünü içeren elektronik zorbalık (electronic bullying), diğeri ise psikolojik yönünü içeren elektronik iletişim (e-iletişim) zorbalığıdır (e-communication bullying).
Elektronik zorbalık kişilerin şifrelerini ele geçirmek, web sitelerini hacklemek, spam içeren mailler göndermek ya da bulaşıcı e-postalar göndermek gibi teknik olayları içerir. Elektronik zorbalık, bireysel yapılabileceği gibi birçok kişi tarafından organize bir şekilde aynı anda da yapılabilir. DDoS denilen bu tür saldırıların hedefi sistemi kullanılamaz hale getirmektir. Bu tür saldırılar kişilerin sahip olduğu web sitelerine yapılabildiği gibi büyük kurum ya da devletlere ait yazılım ya da sitelere de yapılmaktadır. Bu saldırılar donanım ve yazılımlara direkt olarak etkide bulunurken, dolaylı olarak kişilerin duygularına da etki etmektedir.
Türkiye'de siber zorbalık
Prof. Dr. Emel Baştürk’ün yürütücülüğünde TÜBİTAK desteğiyle gerçekleştirilen Türkiye çapında siber zorbalığın yaygınlığı ve farkındalığa ilişkin araştırmada, Türkiye genelinde ortaokul öğrencilerinin yaklaşık %12’sinin sözlü siber zorbalığa, %10,5’inin ise sözlü olarak siber zorbalık yaptıkları görülmektedir. Siber zorba ve kurban olma oranlarının en yüksek olduğu il İstanbul. İstanbul’da siber mağdur/kurban olma oranı %20’ye yaklaşırken, siber zorba olma oranı ise %15’in üzerine çıkmaktadır.
Aynı araştırma farklı illere göre siber zorba ve kurban olma durumlarını da ortaya koymaktadır. Buna göre örneğin Ankara ilindeki ortaokul öğrencilerinin %17’si siber mağdur/kurban, %14,5’i ise siber zorba grubunda yer almaktadır. Öğrencilerin %7,5’inin ise hem siber zorba hem de kurban oldukları görülmektedir.
Okul ortamında siber zorbalıkla mücadele edecek adımların atılması günümüzde temel bir ihtiyaç haline gelmiştir. Okullarda zorbalıkla mücadele programlarının geliştirilmesi, bu programın sınıflarda ders şeklinde uygulanmasının yararlı olacağı belirtilmektedir. Bu derslerde öğrencilere siber zorbalığın hedefi olan ve olumsuz mesajlar alan sınıf arkadaşlarını nasıl fark edebilecekleri öğretilmelidir. Bununla birlikte öğrencilere siber zorbalığa seyirci olmamaları, gözledikleri zorbalığı yetişkinlere bildirmeleri ve zorbalara karşı tepki göstermeleri öğretilmelidir. Bu yapılmadığı takdirde siber zorbalığın önce okulda daha sonra da toplumda yaygınlaşmasının kaçınılmaz olduğu belirtilmektedir.
- ^ Siber Zorbalıkla Mücadelede 10 Kritik Adım!
- ^ Emel Baştürk (2020). Çevrimiçi Riskler ve Siber Zorbalık; Siber Zorbalıkla Mücadele. Ankara: Elma Yayınevi. s. 41.
- ^ Arıcak, Osman Tolga (Haziran 2012). "Siber Zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike". Kariyer Penceresi. Cilt 2. ss. 10-12.
- ^ Emel Baştürk (2020). Çevrimiçi Riskler ve Siber Zorbalık; Siber Zorbalıkla Mücadele. Ankara: Elma Yayınevi. s. 69.
- ^ Baştürk Akca, Emel; Sayimer, İdil; Ergül, Seda (Bahar 2015). "Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanimlari Ve Siber Zorbalik Deneyimleri: Ankara Örneği: Middle School Students' Social Media Use and Their Cyberbullying Experience: A Case Study From Ankara". Global Media Journal: Turkish Edition. 5 (10): 71-86.
- ^ Akca, Emel Baştürk; Sayimer, İdil; Sali, Jale Balaban; Başak, Bircan Ergün (1 Ekim 2014). "Okulda Siber Zorbalığın Nedenleri, Türleri Ve Medya Okuryazarlığı Eğitiminin Önleyici Çalışmalardaki Yeri". Elektronik Mesleki Gelişim Ve Araştırmalar Dergisi. 2 (2): 17-30. ISSN 2147-8503. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siber zorbalik bilgi ve iletisim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da gruba yapilan teknik ya da iliskisel tarzda zarar verme davranislaridir Bir bireyin bir baskasini kasitli olarak rahatsiz etmesi kotu davranmak ya da dalga gecmek icin dijital iletisim araclarini akilli telefonlari ya da diger elektronik aygitlari kullanmasi ve bunu tekrar etmesidir Siber zorbalik olarak tanimlanan terimler Iki cesit siber zorbalik bulunmaktadir Birincisi daha cok teknik yonunu iceren elektronik zorbalik electronic bullying digeri ise psikolojik yonunu iceren elektronik iletisim e iletisim zorbaligidir e communication bullying Elektronik zorbalik kisilerin sifrelerini ele gecirmek web sitelerini hacklemek spam iceren mailler gondermek ya da bulasici e postalar gondermek gibi teknik olaylari icerir Elektronik zorbalik bireysel yapilabilecegi gibi bircok kisi tarafindan organize bir sekilde ayni anda da yapilabilir DDoS denilen bu tur saldirilarin hedefi sistemi kullanilamaz hale getirmektir Bu tur saldirilar kisilerin sahip oldugu web sitelerine yapilabildigi gibi buyuk kurum ya da devletlere ait yazilim ya da sitelere de yapilmaktadir Bu saldirilar donanim ve yazilimlara direkt olarak etkide bulunurken dolayli olarak kisilerin duygularina da etki etmektedir Turkiye de siber zorbalik Prof Dr Emel Basturk un yurutuculugunde TUBITAK destegiyle gerceklestirilen Turkiye capinda siber zorbaligin yayginligi ve farkindaliga iliskin arastirmada Turkiye genelinde ortaokul ogrencilerinin yaklasik 12 sinin sozlu siber zorbaliga 10 5 inin ise sozlu olarak siber zorbalik yaptiklari gorulmektedir Siber zorba ve kurban olma oranlarinin en yuksek oldugu il Istanbul Istanbul da siber magdur kurban olma orani 20 ye yaklasirken siber zorba olma orani ise 15 in uzerine cikmaktadir Ayni arastirma farkli illere gore siber zorba ve kurban olma durumlarini da ortaya koymaktadir Buna gore ornegin Ankara ilindeki ortaokul ogrencilerinin 17 si siber magdur kurban 14 5 i ise siber zorba grubunda yer almaktadir Ogrencilerin 7 5 inin ise hem siber zorba hem de kurban olduklari gorulmektedir Okul ortaminda siber zorbalikla mucadele edecek adimlarin atilmasi gunumuzde temel bir ihtiyac haline gelmistir Okullarda zorbalikla mucadele programlarinin gelistirilmesi bu programin siniflarda ders seklinde uygulanmasinin yararli olacagi belirtilmektedir Bu derslerde ogrencilere siber zorbaligin hedefi olan ve olumsuz mesajlar alan sinif arkadaslarini nasil fark edebilecekleri ogretilmelidir Bununla birlikte ogrencilere siber zorbaliga seyirci olmamalari gozledikleri zorbaligi yetiskinlere bildirmeleri ve zorbalara karsi tepki gostermeleri ogretilmelidir Bu yapilmadigi takdirde siber zorbaligin once okulda daha sonra da toplumda yayginlasmasinin kacinilmaz oldugu belirtilmektedir Kaynakca Siber Zorbalikla Mucadelede 10 Kritik Adim Emel Basturk 2020 Cevrimici Riskler ve Siber Zorbalik Siber Zorbalikla Mucadele Ankara Elma Yayinevi s 41 Aricak Osman Tolga Haziran 2012 Siber Zorbalik Genclerimizi Bekleyen Yeni Tehlike Kariyer Penceresi Cilt 2 ss 10 12 Emel Basturk 2020 Cevrimici Riskler ve Siber Zorbalik Siber Zorbalikla Mucadele Ankara Elma Yayinevi s 69 Basturk Akca Emel Sayimer Idil Ergul Seda Bahar 2015 Ortaokul Ogrencilerinin Sosyal Medya Kullanimlari Ve Siber Zorbalik Deneyimleri Ankara Ornegi Middle School Students Social Media Use and Their Cyberbullying Experience A Case Study From Ankara Global Media Journal Turkish Edition 5 10 71 86 Akca Emel Basturk Sayimer Idil Sali Jale Balaban Basak Bircan Ergun 1 Ekim 2014 Okulda Siber Zorbaligin Nedenleri Turleri Ve Medya Okuryazarligi Egitiminin Onleyici Calismalardaki Yeri Elektronik Mesleki Gelisim Ve Arastirmalar Dergisi 2 2 17 30 ISSN 2147 8503 19 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2023