Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sibirya tatarca (Sibirya tatarca: татар тел / tatar tel, сыбыр тел, sıbır tel) ya da Sibir Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak Grubuna bağlı bir dil. Yaklaşık 100.000 kişi tarafından konuşulmakta olan dil, Sibirler'in millî dilini oluşturur. Sibirce, Tobol-İrtış, Baraba ve Tom olmak üzere üç lehçeye sahiptir. Dil, Rusya Federasyonu'nda Kurgan, Tümen, Omsk, Novosibirsk, Tomsk, Kemür, Svedlov bölgelerinde konuşulur. Ayrıca zamanında Sibirya'dan Türkiye'ye göç etmiş Böğrüdelik, Cihanbeyli köyü halkı da Sibirce konuşurlar.[]
| Sibir tatarca | |
|---|---|
| tatar tel | |
| Ana dili olanlar | Rusya Federasyonu, Kazakistan, Türkiye, diğer eski SSCB ülkelerinde ve Türk Cumhuriyetlerinde. |
| Bölge | Sibirya |
| Etnisite | Sibirler |
| Konuşan sayısı | 100.000 (2012) |
| Dil ailesi | Türk dilleri
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | - |
| ISO 639-2 | - |
| ISO 639-3 | sty |
| Glottolog | sibe1250 |
UNESCO'ya göre Rusya'da asimile olan ve tehlike altında bulunan bir dildir. 2012 yılında Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen 4. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk Toplulukları Son Sesler Duyulmadan, Sibir dili ve Sibirler toplumunu kritik tehlike altında kategorisinde değerlendirmiştir.
Lehçeler
- Tubıl-irtеş:
- Tömen söyleşimi — Tümen;
- Tubıl söyleşimi — , , rаyоnlаrı;
- Könçıgış tubıl аs söyleşimi (tugız-uvаt) — ;
- Sаz söyleşimi — , rаyоnlаrı ;
- Tevriz (kurdаk, kurtаk) söyleşimi — Оmsk Oblastından , , rаyоnlаrı;
- tаrа söyleşе — Omsk Oblastı'nın , , rаyоnlаrı.
- Bаrаbа — Novosibirsk Oblastının , , , , , rаyоnlаrı
- Tоmsk:
- eüştе-çаt söyleşе — 'nın ;
- kаlmаk söyleşе — 'nın;
- оr аssöyleşе — Novosibirsk Oblastı'nın .
Yazma
Şu anda Sibirya Tatar dilinin yazımını yasal olarak düzenleyen herhangi bir düzenleyici belge bulunmamaktadır. Bu durum, Sibirya Tatar dilinin Rusya'nın Batı Sibirya Tatarlarının edebi dili olarak kesin bir şekilde yorumlanmasını engellemektedir, bu nedenle yalnızca bağımsız bir dil belirtileri olan ayrı Batı Sibirya Tatar lehçelerinden bahsedebiliriz. İslam'ın Sibirya'ya girmesinden bu yana, Sibirya Tatarları Tatarca yazılarını kullandılar.
Kaynakça
- ^ Ethnologue'da Sibirce 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). 2023. Ethnologue: Languages of the World. Twenty-sixth edition. Dallas, Texas: SIL International. 9 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Siberian Tatar- UNESCO
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Kоrusеnkо S. N., Kulеşоvа N. V. Gеnеаlоgiya i еtniçеskаya istоriya bаrаbinskih i kurdаkskо-sаrgаtskih tаtаr. - Nоvоsibirsk, 1999. - S.6.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- ЮНЕСКО Интерактивный Атлас языков мира, находящихся под угрозой исчезновения. Электронная версия: Siberian Tatar.
- Cтефанова Р. Т., Тюменский юридический институтLanguage and Literature № 12 22 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Словарь диалектов сибирских татар 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Диалектная ономастическая и апеллятивная лексика в основах фамилий сибирских татар 22 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Научное наследие профессора Г. Х. Ахатова". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sibirya tatarca Sibirya tatarca tatar tel tatar tel sybyr tel sibir tel ya da Sibir Tatarcasi Turk dillerinin Kipcak Grubuna bagli bir dil Yaklasik 100 000 kisi tarafindan konusulmakta olan dil Sibirler in milli dilini olusturur Sibirce Tobol Irtis Baraba ve Tom olmak uzere uc lehceye sahiptir Dil Rusya Federasyonu nda Kurgan Tumen Omsk Novosibirsk Tomsk Kemur Svedlov bolgelerinde konusulur Ayrica zamaninda Sibirya dan Turkiye ye goc etmis Bogrudelik Cihanbeyli koyu halki da Sibirce konusurlar kaynak belirtilmeli Sibir tatarcatatar telAna dili olanlarRusya Federasyonu Kazakistan Turkiye diger eski SSCB ulkelerinde ve Turk Cumhuriyetlerinde BolgeSibiryaEtnisiteSibirlerKonusan sayisi100 000 2012 Dil ailesiTurk dilleri Kipcak GrubuSibir tatarcaDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3styGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id sibe1250 sibe1250 a UNESCO ya gore Rusya da asimile olan ve tehlike altinda bulunan bir dildir 2012 yilinda Hacettepe Universitesi Turkiyat Arastirmalari Enstitusu tarafindan duzenlenen 4 Uluslararasi Turkiyat Arastirmalari Sempozyumu Dilleri ve Kulturleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Turk Topluluklari Son Sesler Duyulmadan Sibir dili ve Sibirler toplumunu kritik tehlike altinda kategorisinde degerlendirmistir LehcelerTubil irtes Tomen soylesimi Tumen Tubil soylesimi rayonlari Koncigis tubil as soylesimi tugiz uvat Saz soylesimi rayonlari Tevriz kurdak kurtak soylesimi Omsk Oblastindan rayonlari tara soylese Omsk Oblasti nin rayonlari Baraba Novosibirsk Oblastinin rayonlari Tomsk euste cat soylese nin kalmak soylese nin or assoylese Novosibirsk Oblasti nin YazmaSu anda Sibirya Tatar dilinin yazimini yasal olarak duzenleyen herhangi bir duzenleyici belge bulunmamaktadir Bu durum Sibirya Tatar dilinin Rusya nin Bati Sibirya Tatarlarinin edebi dili olarak kesin bir sekilde yorumlanmasini engellemektedir bu nedenle yalnizca bagimsiz bir dil belirtileri olan ayri Bati Sibirya Tatar lehcelerinden bahsedebiliriz Islam in Sibirya ya girmesinden bu yana Sibirya Tatarlari Tatarca yazilarini kullandilar Kaynakca Ethnologue da Sibirce 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 name Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History Eberhard David M Gary F Simons and Charles D Fennig eds 2023 Ethnologue Languages of the World Twenty sixth edition Dallas Texas SIL International 9 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siberian Tatar UNESCO Arsivlenmis kopya 5 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Korusenko S N Kulesova N V Genealogiya i etniceskaya istoriya barabinskih i kurdaksko sargatskih tatar Novosibirsk 1999 S 6 Ayrica bakinizBogrudelik CihanbeyliDis baglantilarYuNESKO Interaktivnyj Atlas yazykov mira nahodyashihsya pod ugrozoj ischeznoveniya Elektronnaya versiya Siberian Tatar Ctefanova R T Tyumenskij yuridicheskij institutLanguage and Literature 12 22 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Slovar dialektov sibirskih tatar 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dialektnaya onomasticheskaya i apellyativnaya leksika v osnovah familij sibirskih tatar 22 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nauchnoe nasledie professora G H Ahatova 4 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019