Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Elektrik sigortası, alternatif ve doğru akım devrelerinde kullanılan cihazları ve bu cihazlara mahsus iletkenleri, aşırı akımlardan koruyarak devreleri ve cihazı hasardan kurtaran açma elemanlarına denir. Sigortalar evlerde, elektrik santrallerinde, endüstri tesislerinde, kumanda panolarında, elektrikle çalışan bütün aletlerde kullanılır.
Yapı
Sigorta, bir çift elektrik terminali arasına monte edilmiş ve (genellikle) yanıcı olmayan bir mahfaza ile çevrelenmiş, devre iletkenlerine kıyasla küçük bir kesite sahip metal bir şerit veya tel sigorta elemanından oluşur. Sigorta, korunan devreden geçen tüm akımı taşımak için seri şeklinde düzenlenmiştir. Elemanın direnci, akım geçişi nedeniyle elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşür. Elemanın boyutu ve yapısı (amper olarak) belirlenir, böylece normal bir akım için oluşan ısı, elemanın yüksek bir sıcaklığa ulaşmasına neden olmaz. Çok yüksek bir akım geçerse, eleman daha yüksek bir sıcaklığa çıkar ve ya doğrudan erir ya da sigorta içindeki lehim'li bir bağlantıyı eriterek devreyi açar.
Sigorta elemanı, kararlı ve öngörülebilir özellikler sağlamak için çinko, bakır, gümüş, alüminyum veya bunlar veya diğer çeşitli metaller arasındaki alaşımlardan yapılmıştır. Sigorta ideal olarak nominal akımını süresiz olarak taşır ve küçük bir fazlalıkta hızla erir. Eleman, küçük zararsız akım dalgalanmalarından zarar görmemeli ve muhtemelen yıllarca hizmet verdikten sonra oksitlenmemeli veya davranışını değiştirmemelidir.
Sigorta elemanları ısınma etkisini artıracak şekilde şekillendirilebilir. Büyük sigortalarda, akım birden fazla metal şerit arasında bölünebilir. Çift elemanlı bir sigorta, kısa devrede anında eriyen bir metal şerit içerebilir ve ayrıca kısa devreye kıyasla düşük değerlerin uzun süreli aşırı yüklenmesine yanıt veren düşük erime noktalı bir lehim bağlantısı içerebilir. Sigorta elemanları çelik veya krom nikel teller ile desteklenebilir, böylece eleman üzerinde herhangi bir gerilim oluşmaz ancak eleman parçalarının ayrılma hızını artırmak için bir yay eklenebilir.
Sigorta elemanı hava ile veya arkın söndürülmesini hızlandıran malzemelerle çevrelenebilir. Silis'li kum veya iletken olmayan sıvılar kullanılabilir.
Yapısına göre iki çeşit sigorta vardır:
Bıçaklı sigorta
Bu sigorta akım değeri yüksek ve daha fazla güç isteyerek çalışan devrelerde kullanılırlar. Bunlar NH tipi olup, tekrar sarılmazlar, yenisi ile değiştirilirler.
Otomatik sigorta
Bu sigorta umumiyetle hassas ve çok hassas devrelerde kullanılır. (Ölçüm ve araştırma laboratuvarlarında, kumanda panolarında). Kumanda devresini herhangi bir kısa devreye maruz bırakmamak gayesiyle kullanılır. Akım değeri düşük olan bu sigortalar attıklarında şalter iner. Şalter kaldırılınca devreden tekrar akım geçer. Günümüzde evlerde ve iş yerlerinde pratik olması sebebiyle yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bu tip sigortalarda, temel olarak iki şekilde devre kesilir.
Ani yüksek akımda, sigorta devreyi kesecek olan mekanizmayı bir elektromıknatıs vasıtası ile tetikler.
Uzun süreli limit akımda ise, sigorta, devreyi kesecek olan mekanizmayı bir bi-metalik şerit vasıtası ile tetikler.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Sigorta (elektrik) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- edn.com/archives/1996/092696 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Len Lundy, "The fuse-selection checklist: a quick update" EDN Magazine 26 Sept 1996 p121
- littelfuse.com/data/en/Product_Catalogs/11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Information on circuit protection, surface mount fuses, axial lead & cartridge fuses, blade terminal & special mount fuses, fuseholders, fuse blocks & clips and military fuses and fuseholders
- bussmann.com/2/ApplicationTools23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . for the Bussmann manual of fuse selection
- wiki.diyfaq.org.uk - Fuses vs MCBs 18 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elektrik sigortasi alternatif ve dogru akim devrelerinde kullanilan cihazlari ve bu cihazlara mahsus iletkenleri asiri akimlardan koruyarak devreleri ve cihazi hasardan kurtaran acma elemanlarina denir Sigortalar evlerde elektrik santrallerinde endustri tesislerinde kumanda panolarinda elektrikle calisan butun aletlerde kullanilir Elektronik devrelerde bulunan 250Volt 3 10 amperlik bir sigortaEndustriyel bir sigortaSigortanin sematik semboluOtomobillerde kullanilan sigortalarYapi15 amperlik yedek Ozel Sigorta Teli Israil 1950 ler Sigorta bir cift elektrik terminali arasina monte edilmis ve genellikle yanici olmayan bir mahfaza ile cevrelenmis devre iletkenlerine kiyasla kucuk bir kesite sahip metal bir serit veya tel sigorta elemanindan olusur Sigorta korunan devreden gecen tum akimi tasimak icin seri seklinde duzenlenmistir Elemanin direnci akim gecisi nedeniyle elektrik enerjisi isi enerjisine donusur Elemanin boyutu ve yapisi amper olarak belirlenir boylece normal bir akim icin olusan isi elemanin yuksek bir sicakliga ulasmasina neden olmaz Cok yuksek bir akim gecerse eleman daha yuksek bir sicakliga cikar ve ya dogrudan erir ya da sigorta icindeki lehim li bir baglantiyi eriterek devreyi acar Sigorta elemani kararli ve ongorulebilir ozellikler saglamak icin cinko bakir gumus aluminyum veya bunlar veya diger cesitli metaller arasindaki alasimlardan yapilmistir Sigorta ideal olarak nominal akimini suresiz olarak tasir ve kucuk bir fazlalikta hizla erir Eleman kucuk zararsiz akim dalgalanmalarindan zarar gormemeli ve muhtemelen yillarca hizmet verdikten sonra oksitlenmemeli veya davranisini degistirmemelidir Sigorta elemanlari isinma etkisini artiracak sekilde sekillendirilebilir Buyuk sigortalarda akim birden fazla metal serit arasinda bolunebilir Cift elemanli bir sigorta kisa devrede aninda eriyen bir metal serit icerebilir ve ayrica kisa devreye kiyasla dusuk degerlerin uzun sureli asiri yuklenmesine yanit veren dusuk erime noktali bir lehim baglantisi icerebilir Sigorta elemanlari celik veya krom nikel teller ile desteklenebilir boylece eleman uzerinde herhangi bir gerilim olusmaz ancak eleman parcalarinin ayrilma hizini artirmak icin bir yay eklenebilir Sigorta elemani hava ile veya arkin sondurulmesini hizlandiran malzemelerle cevrelenebilir Silis li kum veya iletken olmayan sivilar kullanilabilir Yapisina gore iki cesit sigorta vardir Bicakli sigortaBu sigorta akim degeri yuksek ve daha fazla guc isteyerek calisan devrelerde kullanilirlar Bunlar NH tipi olup tekrar sarilmazlar yenisi ile degistirilirler Otomatik sigortaBu sigorta umumiyetle hassas ve cok hassas devrelerde kullanilir Olcum ve arastirma laboratuvarlarinda kumanda panolarinda Kumanda devresini herhangi bir kisa devreye maruz birakmamak gayesiyle kullanilir Akim degeri dusuk olan bu sigortalar attiklarinda salter iner Salter kaldirilinca devreden tekrar akim gecer Gunumuzde evlerde ve is yerlerinde pratik olmasi sebebiyle yaygin olarak kullanilmaktadir Bu tip sigortalarda temel olarak iki sekilde devre kesilir Ani yuksek akimda sigorta devreyi kesecek olan mekanizmayi bir elektromiknatis vasitasi ile tetikler Uzun sureli limit akimda ise sigorta devreyi kesecek olan mekanizmayi bir bi metalik serit vasitasi ile tetikler Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sigorta elektrik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir edn com archives 1996 092696 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Len Lundy The fuse selection checklist a quick update EDN Magazine 26 Sept 1996 p121 littelfuse com data en Product Catalogs 11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Information on circuit protection surface mount fuses axial lead amp cartridge fuses blade terminal amp special mount fuses fuseholders fuse blocks amp clips and military fuses and fuseholders bussmann com 2 ApplicationTools23 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde for the Bussmann manual of fuse selection wiki diyfaq org uk Fuses vs MCBs 18 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca PDF Cooper Bussmann 27 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2015 A Wright P G Newber 1 Ocak 2004 Electric Fuses 3rd Edition IET ss 124 125 ISBN 9780863413995 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2021