Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kangal, Türkiye kökenli bir çoban ve bekçi köpeği ırkı. Adını Sivas'ın Kangal ilçesinden alır.
| Kangal | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Türkiye'de bir kangal, 2005 | |||||||||||||||||||||||
| Diğer adlar | Sivas Kangal köpeği, Karabaş[] | ||||||||||||||||||||||
| Ülke | Türkiye | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Köpek (Canis lupus familiaris) | |||||||||||||||||||||||
Dünyadaki bazı büyük köpek kulüpleri ve federasyonları tarafından tanınmadığı için Türkiye'deki otoritelerce dünyada safkan bir köpek ırkı olarak tanınması için çalışmalar yapılmıştır.FCI, 25 Haziran 2018 tarihinde bu köpek ırkını özel olarak tanımlamıştır.
Kökeni
Kangal ilçesine de adını verdiği düşünülen, Orta Asya'dan göç eden (Kangar) Türk boyunun, göç ederken bu köpek ırkını da getirdiği düşünülür.Orhan Yılmaz, "Kangal Köpeği / Tarihi-Tanıtımı-Yetiştirilmesi-Islahı" adlı kitabında “Kanglı” Türk boyunun Orta Asya'dan göç ederken yanlarında üç şeyi getirdikleri; bunların at, it ve koyun olduğunu söyler. 11 Temmuz 2003'te düzenlenen I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu'nun sonuç bildirisinde, “büyük Türk göçleri sırasında Türkistan'dan Anadolu'ya getirilen bir köpek ırkı olduğu” kabul edilmiştir.
Kangallar en geç 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı sultanları tarafından üretilmiş ve samson olarak adlandırılmıştır., hem "Türk Çoban Köpeği Kangal" kitabında hem de sunduğu bildiride, Kangalların, Osmanlı döneminde Yeniçeriler tarafından hem askerî işlerde hem de savaşlarda kullanıldığından bahsetmektedir. Kartay, bildirisindeRomalılarda “aslan” sözcüğünün karşılığı olan “samson” kelimesine atfen kangalları kullanan birliğe “” denildiğini belirtmektedir.[]
Özellikleri
Kangal köpekleri genellikle çoban köpeği olarak nitelendirilirler ancak bekçi köpeği tanımına daha çok uyarlar. Zira diğer çoban köpeği türleri sürüyü korumaktan ziyade yönlendirme ve yönetmekte ustadırlar. Kangal köpeğinin en belirgin özelliği ise sahibine duyduğu aşırı sadakat ve buna bağlı olarak sahibine ait olduğunu düşündüğü şeyleri korumaya yönelik kuvvetli içgüdüsüdür. Kurt, çakal gibi yabani hayvanlara karşı çok etkin bir muhafız olmakla beraber aile fertlerine ve özellikle de çocuklara karşı hiçbir tehdit oluşturmazlar.
Kangal köpekleri, üstün koruyucu yeteneklere sahip oldukları için Namibya'da yaygın bir şekilde yerli çiftçiler tarafından kulanılırlar. Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki çiftçiler hayvanlarını ve ekinlerini başta çitalar olmak üzere yırtıcı hayvanlardan korumak için bu köpeklerden yararlanmaktadır.
Evliya Çelebi, Seyahatnâme'sinde kangaldan bahseder. Bu köpeklerin “aslan kadar güçlü” ve cüsseli olduğunu yazar.
Bakım
Kangalın, uzun bir yürüyüş veya kısa bir koşu şeklinde, her gün egzersiz yapmaya gereksinimi vardır. Ilık ila serin hava şartlarında dışarıda barınabilir. Kürk bakımı ihtiyacı azdır. Haftada bir ölü tüyleri temizlemek için tımarlanması gerekir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e Kangal dog 20 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . New Zealand Kennel Club. Erişim:20 Şubat 2012.
- ^ Floyd, Jennifer. "A Viewpoint on the Anatolian Shepherd/ Kangal/ Akbash Debate." 3 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Anatolianworld.com. Shahbazin Anatolians, Erişim: 19 Eylül 2011
- ^ A Letter to FCI by the President of the Turkish Kennel Club 31 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kangal.ca. Erişim: 2 Eylül 2011
- ^ Koban, Evren; Gökçek Saraç, Çiğdem; Açan, Sinan Can; Savolainen, Peter; Togan, İnci (28 Mayıs 2009). "Genetic relationship between Kangal, Akbash and other dog populations". Discrete Applied Mathematics. Networks in Computational Biology (İngilizce). 157 (10): 2335-2340. doi:10.1016/j.dam.2008.06.040. ISSN 0166-218X. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
Dış bağlantılar
- Kangal Köpeği 28 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kangal Turkiye kokenli bir coban ve bekci kopegi irki Adini Sivas in Kangal ilcesinden alir KangalTurkiye de bir kangal 2005Diger adlarSivas Kangal kopegi Karabas kaynak belirtilmeli UlkeTurkiyeSiniflandirma ve standartlarFCIMolas Grup Dag Bolum 331standardiAKCTaninmiyorstandardiANKCGrup 6 Faydali kopekler standardiKC UK TaninmiyorstandardiNZKCFaydali kopeklerstandardiUKCBekci kopekleristandardiKopek Canis lupus familiaris Dunyadaki bazi buyuk kopek kulupleri ve federasyonlari tarafindan taninmadigi icin Turkiye deki otoritelerce dunyada safkan bir kopek irki olarak taninmasi icin calismalar yapilmistir FCI 25 Haziran 2018 tarihinde bu kopek irkini ozel olarak tanimlamistir KokeniKangal ilcesine de adini verdigi dusunulen Orta Asya dan goc eden Kangar Turk boyunun goc ederken bu kopek irkini da getirdigi dusunulur Orhan Yilmaz Kangal Kopegi Tarihi Tanitimi Yetistirilmesi Islahi adli kitabinda Kangli Turk boyunun Orta Asya dan goc ederken yanlarinda uc seyi getirdikleri bunlarin at it ve koyun oldugunu soyler 11 Temmuz 2003 te duzenlenen I Uluslararasi Kangal Kopegi Sempozyumu nun sonuc bildirisinde buyuk Turk gocleri sirasinda Turkistan dan Anadolu ya getirilen bir kopek irki oldugu kabul edilmistir Kangallar en gec 17 yuzyildan itibaren Osmanli sultanlari tarafindan uretilmis ve samson olarak adlandirilmistir hem Turk Coban Kopegi Kangal kitabinda hem de sundugu bildiride Kangallarin Osmanli doneminde Yeniceriler tarafindan hem askeri islerde hem de savaslarda kullanildigindan bahsetmektedir Kartay bildirisindeRomalilarda aslan sozcugunun karsiligi olan samson kelimesine atfen kangallari kullanan birlige denildigini belirtmektedir kaynak belirtilmeli OzellikleriYavru Kangal kopekleri Kangal kopekleri genellikle coban kopegi olarak nitelendirilirler ancak bekci kopegi tanimina daha cok uyarlar Zira diger coban kopegi turleri suruyu korumaktan ziyade yonlendirme ve yonetmekte ustadirlar Kangal kopeginin en belirgin ozelligi ise sahibine duydugu asiri sadakat ve buna bagli olarak sahibine ait oldugunu dusundugu seyleri korumaya yonelik kuvvetli icgudusudur Kurt cakal gibi yabani hayvanlara karsi cok etkin bir muhafiz olmakla beraber aile fertlerine ve ozellikle de cocuklara karsi hicbir tehdit olusturmazlar Kangal kopekleri ustun koruyucu yeteneklere sahip olduklari icin Namibya da yaygin bir sekilde yerli ciftciler tarafindan kulanilirlar Guney Afrika Cumhuriyeti ndeki ciftciler hayvanlarini ve ekinlerini basta citalar olmak uzere yirtici hayvanlardan korumak icin bu kopeklerden yararlanmaktadir Evliya Celebi Seyahatname sinde kangaldan bahseder Bu kopeklerin aslan kadar guclu ve cusseli oldugunu yazar BakimKangalin uzun bir yuruyus veya kisa bir kosu seklinde her gun egzersiz yapmaya gereksinimi vardir Ilik ila serin hava sartlarinda disarida barinabilir Kurk bakimi ihtiyaci azdir Haftada bir olu tuyleri temizlemek icin timarlanmasi gerekir Kaynakca Arsivlenmis kopya 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2020 a b c d e Kangal dog 20 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde New Zealand Kennel Club Erisim 20 Subat 2012 Floyd Jennifer A Viewpoint on the Anatolian Shepherd Kangal Akbash Debate 3 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anatolianworld com Shahbazin Anatolians Erisim 19 Eylul 2011 A Letter to FCI by the President of the Turkish Kennel Club 31 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kangal ca Erisim 2 Eylul 2011 Koban Evren Gokcek Sarac Cigdem Acan Sinan Can Savolainen Peter Togan Inci 28 Mayis 2009 Genetic relationship between Kangal Akbash and other dog populations Discrete Applied Mathematics Networks in Computational Biology Ingilizce 157 10 2335 2340 doi 10 1016 j dam 2008 06 040 ISSN 0166 218X 24 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Dis baglantilarKangal Kopegi 28 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizAnadolu coban kopegi Akbas kopek Zagar