Matematikte sonlu basit grupların sınıflandırılması, her sonlu basit grubun ya döngüsel ya da değişken olduğunu veya Lie tipi gruplar olarak adlandırılan geniş bir sonsuz sınıfa ait olduğunu belirten grup teorisinin bir sonucudur. Sporadik olarak adlandırılan yirmi altı veya yirmi yedi istisna mevcuttur. Kanıtların çoğu 1955 ile 2004 yılları arasında yayınlanan yaklaşık 100 yazar tarafından kaleme alınan birkaç yüz dergi makalesindeki on binlerce sayfadan oluşur.
Basit gruplar; asal sayıların, doğal sayıların temel yapı taşları olduğu gibi tüm sonlu grupların temel yapı taşları olarak görülebilir. Jordan-Hölder teoremi, sonlu gruplar hakkında bu gerçeği ifade etmenin daha kesin bir yoludur. Bununla birlikte, tamsayı çarpanlara ayırmadan ayıran önemli bir fark, bu tür "yapı bloklarının" benzersiz bir grubu belirlemesi gerekmemektedir. Çünkü aynı bileşim serisine sahip izomorfik olmayan birçok grup olabilir veya başka bir deyişle genişleme sorununun benzersiz bir çözümü yoktur.
Gorenstein, Lyons ve Solomon ispatın basitleştirilmiş ve revize edilmiş bir versiyonunu yayınladılar.
Sınıflandırma teoreminin ifadesi
Teorem — Her sonlu aşağıdaki gruplardan birine izomorftur:
- Üç sonsuz sınıftan birinin üyesi, yani:
- Asal mertebeden döngüsel gruplar,
- Dönüşümlü derece grupları, en az 5,
- Lie tipi gruplar
- " " adı verilen 26 gruptan biri
- Tits grubu (bazen 27. düzensiz grup olarak da kabul edilir)
Kaynakça
Kaynakça
- "The Status of the Classification of the Finite Simple Groups" (PDF). . 51 (7). 2004. ss. 736-740. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - The Classification of Finite Simple Groups: Groups of Characteristic 2 Type, Mathematical Surveys and Monographs, 172, 2011, ISBN , 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- Atlas of Finite Groups: Maximal Subgroups and Ordinary Characters for Simple Groups, Oxford University Press, 1985, ISBN
- "The classification of finite simple groups. I. Simple groups and local analysis", Bulletin of the American Mathematical Society, New Series, 1 (1), 1979, ss. 43-199, doi:10.1090/S0273-0979-1979-14551-8, ISSN 0002-9904
- Finite simple groups, University Series in Mathematics, New York: Plenum Publishing Corp., 1982, ISBN
- The classification of finite simple groups. Vol. 1. Groups of noncharacteristic 2 type, The University Series in Mathematics, Plenum Press, 1983, ISBN
- Daniel Gorenstein (1985), "The Enormous Theorem", Scientific American, December 1, 1985, vol. 253, no. 6, pp. 104–115.
- "Classifying the finite simple groups", Bulletin of the American Mathematical Society, New Series, 14 (1), 1986, ss. 1-98, doi:10.1090/S0273-0979-1986-15392-9, ISSN 0002-9904
- The classification of the finite simple groups, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 1994, ISBN , 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 2, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 1996, ISBN , 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 3, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 1998, ISBN , 17 Ekim 2021 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 4. Part II, Chapters 1-4: Uniqueness Theorems, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 1999, ISBN , 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 5, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 2002, ISBN , 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 6: Part IV: The Special Odd Case, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 2005, ISBN , 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The classification of the finite simple groups, Number 7: Part III, Chapters 7–11: The Generic Case, Stages 3b and 4a, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 2018, ISBN , 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- The Classification of the Finite Simple Groups, Number 8: Part III, Chapters 12–17: The Generic Case, Completed, Mathematical Surveys and Monographs, 40, Providence, R.I.: American Mathematical Society, 2018, ISBN , 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Haziran 2023
- Mark Ronan, Symmetry and the Monster, , Oxford University Press, 2006. (Concise introduction for lay reader)
- Marcus du Sautoy, Finding Moonshine, Fourth Estate, 2008, (another introduction for the lay reader)
- Ron Solomon (1995) "On Finite Simple Groups and their Classification 2 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .," Notices of the American Mathematical Society. (Not too technical and good on history)
- (PDF), Bulletin of the American Mathematical Society, New Series, 38 (3), 2001, ss. 315-352, doi:10.1090/S0273-0979-01-00909-0, ISSN 0002-9904, 15 Haziran 2001 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi – article won Levi L. Conant prize 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . for exposition
- Roseblade, J. E., (Ed.) (1984), "Finite nonsolvable groups", Group theory. Essays for Philip Hall, Boston, MA: Academic Press, ss. 1-12, ISBN r eksik
|soyadı1=
() - The finite simple groups, 251, 251, Berlin, New York: Springer-Verlag, 2009, doi:10.1007/978-1-84800-988-2, ISBN
Dış bağlantılar
- Sonlu Grup Temsillerinin ATLAS'ı. 9 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Birçok sonlu basit grup için gösterimlerin ve diğer verilerin aranabilir veritabanı.
- Elwes, Richard, " Muazzam bir teorem: sonlu basit grupların sınıflandırılması 2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . " Plus Magazine, Sayı 41, Aralık 2006. Meslekten olmayanlar için.
- Madore, David (2003) Abelian olmayan basit grupların mertebeleri. 4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived 10 10 mertebesine kadar tüm abelian olmayan basit grupların bir listesini içerir.
- Tüm sonlu grupların sınıflandırılması hangi anlamda "imkansızdır"?
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matematikte sonlu basit gruplarin siniflandirilmasi her sonlu basit grubun ya dongusel ya da degisken oldugunu veya Lie tipi gruplar olarak adlandirilan genis bir sonsuz sinifa ait oldugunu belirten grup teorisinin bir sonucudur Sporadik olarak adlandirilan yirmi alti veya yirmi yedi istisna mevcuttur Kanitlarin cogu 1955 ile 2004 yillari arasinda yayinlanan yaklasik 100 yazar tarafindan kaleme alinan birkac yuz dergi makalesindeki on binlerce sayfadan olusur Basit gruplar asal sayilarin dogal sayilarin temel yapi taslari oldugu gibi tum sonlu gruplarin temel yapi taslari olarak gorulebilir Jordan Holder teoremi sonlu gruplar hakkinda bu gercegi ifade etmenin daha kesin bir yoludur Bununla birlikte tamsayi carpanlara ayirmadan ayiran onemli bir fark bu tur yapi bloklarinin benzersiz bir grubu belirlemesi gerekmemektedir Cunku ayni bilesim serisine sahip izomorfik olmayan bircok grup olabilir veya baska bir deyisle genisleme sorununun benzersiz bir cozumu yoktur Gorenstein Lyons ve Solomon ispatin basitlestirilmis ve revize edilmis bir versiyonunu yayinladilar Siniflandirma teoreminin ifadesi Teorem Her sonlu asagidaki gruplardan birine izomorftur Uc sonsuz siniftan birinin uyesi yani Asal mertebeden dongusel gruplar Donusumlu derece gruplari en az 5 Lie tipi gruplar adi verilen 26 gruptan biri Tits grubu bazen 27 duzensiz grup olarak da kabul edilir Sonlu basit gruplarin siniflandirilmasiKaynakca Kaynakca The Status of the Classification of the Finite Simple Groups PDF 51 7 2004 ss 736 740 4 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Haziran 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Classification of Finite Simple Groups Groups of Characteristic 2 Type Mathematical Surveys and Monographs 172 2011 ISBN 978 0 8218 5336 8 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 Atlas of Finite Groups Maximal Subgroups and Ordinary Characters for Simple Groups Oxford University Press 1985 ISBN 978 0 19 853199 9 The classification of finite simple groups I Simple groups and local analysis Bulletin of the American Mathematical Society New Series 1 1 1979 ss 43 199 doi 10 1090 S0273 0979 1979 14551 8 ISSN 0002 9904 Finite simple groups University Series in Mathematics New York Plenum Publishing Corp 1982 ISBN 978 0 306 40779 6 The classification of finite simple groups Vol 1 Groups of noncharacteristic 2 type The University Series in Mathematics Plenum Press 1983 ISBN 978 0 306 41305 6 Daniel Gorenstein 1985 The Enormous Theorem Scientific American December 1 1985 vol 253 no 6 pp 104 115 Classifying the finite simple groups Bulletin of the American Mathematical Society New Series 14 1 1986 ss 1 98 doi 10 1090 S0273 0979 1986 15392 9 ISSN 0002 9904 The classification of the finite simple groups Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 1994 ISBN 978 0 8218 0334 9 28 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 2 Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 1996 ISBN 978 0 8218 0390 5 25 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 3 Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 1998 ISBN 978 0 8218 0391 2 17 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 4 Part II Chapters 1 4 Uniqueness Theorems Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 1999 ISBN 978 0 8218 1379 9 3 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 5 Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 2002 ISBN 978 0 8218 2776 5 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 6 Part IV The Special Odd Case Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 2005 ISBN 978 0 8218 2777 2 7 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The classification of the finite simple groups Number 7 Part III Chapters 7 11 The Generic Case Stages 3b and 4a Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 2018 ISBN 978 0 8218 4069 6 5 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 The Classification of the Finite Simple Groups Number 8 Part III Chapters 12 17 The Generic Case Completed Mathematical Surveys and Monographs 40 Providence R I American Mathematical Society 2018 ISBN 978 1 4704 4189 0 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Haziran 2023 Mark Ronan Symmetry and the Monster 978 0 19 280723 6 Oxford University Press 2006 Concise introduction for lay reader Marcus du Sautoy Finding Moonshine Fourth Estate 2008 978 0 00 721461 7 another introduction for the lay reader Ron Solomon 1995 On Finite Simple Groups and their Classification 2 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Notices of the American Mathematical Society Not too technical and good on history PDF Bulletin of the American Mathematical Society New Series 38 3 2001 ss 315 352 doi 10 1090 S0273 0979 01 00909 0 ISSN 0002 9904 15 Haziran 2001 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi article won Levi L Conant prize 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde for exposition Roseblade J E Ed 1984 Finite nonsolvable groups Group theory Essays for Philip Hall Boston MA Academic Press ss 1 12 ISBN 978 0 12 304880 6 r eksik soyadi1 yardim The finite simple groups 251 251 Berlin New York Springer Verlag 2009 doi 10 1007 978 1 84800 988 2 ISBN 978 1 84800 987 5 Dis baglantilar Sonlu Grup Temsillerinin ATLAS i 9 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bircok sonlu basit grup icin gosterimlerin ve diger verilerin aranabilir veritabani Elwes Richard Muazzam bir teorem sonlu basit gruplarin siniflandirilmasi 2 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Plus Magazine Sayi 41 Aralik 2006 Meslekten olmayanlar icin Madore David 2003 Abelian olmayan basit gruplarin mertebeleri 4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived 10 10 mertebesine kadar tum abelian olmayan basit gruplarin bir listesini icerir Tum sonlu gruplarin siniflandirilmasi hangi anlamda imkansizdir