Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Ağustos 2022) () ( |
Sovyetler Birliği'nde 1991 Referandumu, 17 Mart 1991’de Sovyetler Birliği’nin korunması için yapılan referandum. Referandumda halka "eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz?" sorusu yöneltilmiştir.
1991 Sovyetler Birliği referandumu | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin, herhangi bir vatandaşın hak ve özgürlüklerinin tam olarak güvence altına alınacağı eşit egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş bir federasyonu olarak muhafaza edilmesini gerekli görüyor musunuz? | ||||||||||||||||||||||
Tarih | 17 Mart 1991 | |||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
|
Referanduma katılım SSCB genelinde % 80’di. 9 cumhuriyetten gelen % 77 orandaki evet oyu ile Sovyetler Birliği’nin korunması uygun görüldü.
Sovyetler Birliği Referandumu 1991 | ||
---|---|---|
Evet ya da hayır | Oylar | Yüzde |
Evet | 113.512.812 | %77.85 |
Hayır | 32.303.977 | %22.15 |
Geçerli oy | 145.816.789 | %98.14 |
Geçersiz veya boş oy | 2.757.817 | %1.86 |
Toplam oy | 148.574.606 | %100.00 |
Seçmen katılımı | %80.3 | |
Seçmen sayısı | 185.647.355 |
Referandum Kararı
Sovyetler Birliği'nde 1986 yılında uygulamaya konulan perestroyka ve glasnost ilkeleri 1990'lı yıllara gelindiğinde ülkede ciddi bir ekonomik ve sosyal buhrana yol açmış ve kısmen serbest bırakılan cumhuriyetlerin bazılarında batılı sivil toplum örgütlerinin de etkisinde kalan yöneticiler bağımsızlık girişiminde bulunmuştu. Bu nedenle 24 Aralık 1990’da SSCB Halk Temsilcileri Kongresi’nde birliğin geleceği konusunun referandum yapılarak çözülmesi kararlaştırıldı. Kongrede halka SSCB’nin korunmasını gerekli görüyor musunuz sorusunun yöneltilmesi kararlaştırıldı. Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov referandumda kolektif toprağın özel mülkiyete devrini kabul ediyor musunuz sorusunun da yer almasını önerdi. Ancak Yüksek Sovyet başkanı bu maddenin oylanmasını reddetti.
’un önerisiyle
- Yenilenmiş federasyon referandumunda her cumhuriyette ayrı ayrı oylama yapılacak.
- Referandum tarihi Yüksek Sovyet tarafından belirlenecek .
16 Ocak 1991’de SSCB IV. Halk Temsilcileri Kongresi’nde şu karar alındı:
- 17 Mart 1991 Pazar günü SSCB’nin eşit cumhuriyetlerin federasyonu olarak korunması üzerine referandum yapılacaktır.
- Referandumda gizli oylama yapılacak ve pusulada şu soru yer alacaktır:
“Tüm ulusların hak ve özgürlüklerinin tam olarak güvence altına alındığı, egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını kabul ediyor musunuz?
“Evet” veya “Hayır”
- Oylama her ülkede ayrı ayrı yapılacak, ancak sonuçlar bir bütün olarak değerlendirilecek.
Referandum
Referandum 9 birlik cumhuriyeti tarafından onaylandı. Rusya SFSC, Belarus SSC, Ukrayna SSC, Kazakistan SSC, Kırgızistan SSC, Tacikistan SSC, Türkmenistan SSC, Özbekistan SSC ve Azerbaycan SSC oylama yapmayı kabul ederek, ilçe ve bölge seçim komisyonları kurdu.
Bunların yanı sıra referanduma katılmayı reddeden bazı devletler içerisindeki özerk cumhuriyetler de oylama yapma kararı aldı. Gürcistan’a bağlı Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti de referanduma katıldı ve burada % 98,05 oy oranıyla Sovyetler Birliği’nde kalma yönünde oy kullanıldı. Moldova'da da merkezi hükûmet referandumu boykot çağrısı yapmasına rağmen cumhuriyete bağlı Transdinyester Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Türk kökenli Gagavuz Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti referanduma katılma kararı aldı. % 84 oranda katılımın olduğu Transdinyester'de ve % 97 oranda katılımın olduğu Gagavuz cumhuriyetinde % 98 oranında Sovyetler Birliği'nde kalma yönünde sonuçlar çıktı.
Cumhuriyetlere göre referandum sonuçları
Cumhuriyetler | Evet | Hayır | Geçersiz oy | Toplam oy | Kayıtlı seçmen | Katılım | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Oy | % | Oy | % | ||||||
Rusya FSSC | 56,860,783 | 73.00 | 21,030,753 | 27.00 | 1,809,633 | 79,701,169 | 105,643,364 | 75.44 | |
Başkurdistan ÖSSC | 1,908,875 | 85.9 | 269,007 | 12.1 | 43,276 | 2,221,158 | 2,719,637 | 81.7 | |
Buryat ÖSSC | 447,438 | 83.5 | 78,167 | 14.6 | 10,197 | 535,802 | 668,231 | 80.2 | |
Dağıstan ÖSSC | 670,488 | 82.6 | 131,522 | 16.2 | 9,999 | 812,009 | 1,008,626 | 80.5 | |
290,380 | 77.9 | 77,339 | 20.8 | 4,888 | 372,607 | 489,436 | 76.1 | ||
148,462 | 87.8 | 17,833 | 10.5 | 2,829 | 169,124 | 204,301 | 82.8 | ||
Karelya ÖSSC | 317,854 | 76.0 | 92,703 | 22.0 | 7,544 | 418,101 | 551,644 | 75.8 | |
Komi ÖSSC | 412,842 | 76.0 | 119,678 | 22.0 | 10,883 | 543,403 | 797,049 | 75.44 | |
Mari ÖSSC | 333,319 | 79.6 | 77,239 | 18.5 | 8,041 | 418,599 | 525,685 | 79.6 | |
Mordovya ÖSSC | 459,021 | 80.3 | 101,886 | 17.8 | 10,724 | 571,631 | 677,706 | 84.3 | |
Kuzey Osetya ÖSSC | 331,823 | 90.2 | 32,786 | 8.9 | 3,249 | 367,858 | 428,307 | 85.9 | |
Tataristan ÖSSC | 1,708,193 | 87.5 | 211,516 | 10.8 | 32,059 | 1,951,768 | 2,532,383 | 77.1 | |
Tuva ÖSSC | 126,598 | 91.4 | 9,404 | 6.8 | 2,494 | 138,496 | 171,731 | 80.6 | |
Udmurt ÖSSC | 622,714 | 76.0 | 180,289 | 22.0 | 16,137 | 819,140 | 1,103,083 | 74.3 | |
Çeçen-İnguş ÖSSC | 318,059 | 75.9 | 94,737 | 22.6 | 6,216 | 419,012 | 712,139 | 58.8 | |
616,387 | 82.4 | 113,249 | 15.1 | 18,784 | 748,420 | 900,913 | 81.3 | ||
Yakut ÖSSC | 415,712 | 76.7 | 116,798 | 21.6 | 9,483 | 541,993 | 688,679 | 78.7 | |
Azerbaycan SSC | 2,709,246 | 94.12 | 169,225 | 5.88 | 25,326 | 2,903,797 | 3,866,659 | 75.10 | |
31,328 | 87.3 | 3,620 | 10.1 | 918 | 35,866 | 174,364 | 20.6 | ||
Belarus SSC | 5,069,313 | 83.72 | 986,079 | 16.28 | 71,591 | 6,126,983 | 7,354,796 | 83.31 | |
Kazakistan SSC | 8,295,519 | 95.00 | 436,560 | 5.00 | 84,464 | 8,816,543 | 9,999,433 | 88.17 | |
Kırgızistan SSC | 2,057,971 | 95.98 | 86,246 | 4.02 | 30,377 | 2,174,593 | 2,341,646 | 92.87 | |
Tacikistan SSC | 2,315,755 | 96.85 | 75,300 | 3.15 | 16,497 | 2,407,552 | 2,549,096 | 94.45 | |
Türkmenistan SSC | 1,766,584 | 98.26 | 31,203 | 1.74 | 6,531 | 1,804,310 | 1,846,310 | 97.66 | |
Ukrayna SSC | 22,110,899 | 71.48 | 8,820,089 | 28.52 | 583,256 | 31,514,244 | 37,732,178 | 83.52 | |
Özbekistan SSC | 9,196,848 | 94.73 | 511,373 | 5.27 | 108,112 | 9,816,333 | 10,287,938 | 95.42 | |
563,916 | 97.6 | 10,133 | 1.8 | 3,668 | 577,717 | 584,208 | 98.9 | ||
Source: Direct Democracy 2 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Bağımsız referandum yapan cumhuriyetler
Sovyetler Birliği’nin diğer 6 cumhuriyetinde ise merkezi hükûmetler referanduma katılmayı reddetti. Ancak bu cumhuriyetlerin Sovyet meclisleri ayrı ayrı referandumlar düzenledi. Merkezi hükûmetler ise kendi ülkelerindeki halkları referandumu boykot etmeye çağırdı. Buna rağmen pek çok cumhuriyette önemli ölçüde katılım oldu. Fakat sonuçlar bağımsızlık yanlısı hükûmetler tarafından onaylanmadı.
Cumhuriyetler | Evet | Hayır | Geçersiz Oy | Toplam Oy | Kayıtlı seçmen (not equal to franchised voters) | Katılım (based on registered, not franchised voters) | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Oy | % | Oy | % | |||||
Moldova SSC | 688,905 | 98.72 | 8,916 | 1.28 | 3,072 | 700,893 | 841,507 | 83.29 |
Estonya SSC. | 211,090 | 95.46 | 10,040 | 4.54 | 1,110 | 222,240 | 299,681 | 74.16 |
Letonya SSC. | 415,147 | 95.84 | 18,015 | 4.16 | 3,621 | 436,783 | 670,828 | 65.11 |
Litvanya SSC. | 496,050 | 99.13 | 4,355 | 0.87 | 970 | 436,783 | 582,262 | 86.11 |
Ermenistan SSC. | 2,541 | 72.46 | 966 | 27.54 | 42 | 3,549 | 4,923 | 72.09 |
Gürcistan SSC. | 43,950 | 99.98 | 9 | 0.02 | 53 | 44,012 | 45,696 | 96.31 |
Abhazya ÖSSC | 164,231 | 98.5 | 1,566 | 0.9 | 747 | 166,544 | 318,317 | 52.3 |
Source: Direct Democracy 2 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Sonuç
Referandum sonuçlarına göre 20 Ağustos 1991'de yenilenmiş birlik anlaşmasının imzalanmasına karar verildi. Yüksek Sovyet referandum sonuçlarının bir bütün olarak değerlendirileceğini açıkladığı için hükûmetleri tarafından referandumun gayri-meşru ilan edildiği cumhuriyetler de anlaşmayı imzalamak zorundaydı.
Ancak 19 Ağustos 1991'de KGB Başkanı Vladimir Kryuçkov öncülüğünde ordunun askerî müdahale girişimi, gelişmeleri farklı bir noktaya getirdi. Ordu kısa sürede geri adım atmasına rağmen bu girişim başta Rusya olmak üzere tüm Sovyet Cumhuriyetlerinde tedirginlik yarattı ve ayrılığa yönelmelerine sebep oldu. Darbe girişimi Mart 1991'de yapılan referanduma göre 20 Ağustos 1991'de yapılması planlanan yenilenmiş birlik anlaşmasının da iptal edilmesine sebep oldu. Birliği dağıtmaya hazır olan Yeltsin, darbeden hemen sonra Rus milli bayrağının RFSSC'nin yeni bayrağı olduğunu ilan etti. Eylül 1991'den itibaren cumhuriyetler birer birer ayrılıklarını ilan ettiler.
8 Aralık 1991'de Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devlet başkanı Boris Yeltsin, Ukrayna ve Belarus liderleriyle birlikte Minsk'te Sovyetler Birliği'ni dağıtan anlaşmayı imzaladı. Yüksek Sovyet ise Mart 1991'de yapılan referandumu gerekçe göstererek 12 Aralık'ta bu anlaşmayı geçersiz kabul etti. Ancak 25 Aralık'ta Mihail Gorbaçov'un istifa etmesiyle tüm yetkiler Yeltsin'e geçti. Eylül 1992'de de eski Yüksek Sovyet üyesi ve Duma milletvekili Sergey Baburin önderliğindeki Ulusal Cephe üyeleri yine Mart 1991'deki bu referanduma dayanarak Anayasa Mahkemesi'ne Yeltsin'in imzaladığı anlaşmanın geçersiz olduğunu bildiren bir dilekçe gönderdiler. Fakat yargının da Yeltsin'in denetiminde olması dolayısıyla dilekçe dikkate alınmadı. 15 Mart 1996'da ise Rus meclisi Duma'da en fazla üyeye sahip Komünist Parti'nin çabalarıyla referandum sonucu ve Minsk anlaşmasının geçersizliği yeniden gündeme geldiyse de Yeltsin'in girişimiyle diğer partiler ittifak yaparak konunun kapanmasını sağladılar.
Kaynakça
- ^ Воля, которую мы потеряли… (Ровно 10 лет назад состоялся референдум, после которого история России стала историей заговора против России) 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Время. Еженедельное издание русских консерваторов. — 2005. — № 5. — а.
- ^ Referandum sadece Abhazya'da ve Güney Osetya'da yapıldı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara 1991 Sovyetler Birligi referandumu haber gazete kitap akademik JSTOR Agustos 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Sovyetler Birligi nde 1991 Referandumu 17 Mart 1991 de Sovyetler Birligi nin korunmasi icin yapilan referandum Referandumda halka esit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmis federasyonu olarak Sovyetler Birligi nin korunmasini uygun goruyor musunuz sorusu yoneltilmistir 1991 Sovyetler Birligi referandumuSovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin herhangi bir vatandasin hak ve ozgurluklerinin tam olarak guvence altina alinacagi esit egemen cumhuriyetlerin yenilenmis bir federasyonu olarak muhafaza edilmesini gerekli goruyor musunuz Tarih17 Mart 1991Sonuclar Oylar Evet 113 512 812 amp 0000000000000077 850000 77 85Hayir 32 303 977 amp 0000000000000022 150000 22 15Gecerli oylar 145 816 789 amp 0000000000000098 140000 98 14Gecersiz ve bos oylar 2 757 817 amp 0000000000000001 860000 1 86Toplam oy 148 574 606 100 00Kayitli secmen katilim 185 647 355 amp 0000000000000080 030000 80 03Cumhuriyet bazinda sonuclar Evet Hayir Referanduma katilim SSCB genelinde 80 di 9 cumhuriyetten gelen 77 orandaki evet oyu ile Sovyetler Birligi nin korunmasi uygun goruldu Sovyetler Birligi Referandumu 1991Evet ya da hayir Oylar YuzdeEvet 113 512 812 77 85Hayir 32 303 977 22 15Gecerli oy 145 816 789 98 14Gecersiz veya bos oy 2 757 817 1 86Toplam oy 148 574 606 100 00Secmen katilimi 80 3Secmen sayisi 185 647 355Referandum KarariSovyetler Birligi nde 1986 yilinda uygulamaya konulan perestroyka ve glasnost ilkeleri 1990 li yillara gelindiginde ulkede ciddi bir ekonomik ve sosyal buhrana yol acmis ve kismen serbest birakilan cumhuriyetlerin bazilarinda batili sivil toplum orgutlerinin de etkisinde kalan yoneticiler bagimsizlik girisiminde bulunmustu Bu nedenle 24 Aralik 1990 da SSCB Halk Temsilcileri Kongresi nde birligin gelecegi konusunun referandum yapilarak cozulmesi kararlastirildi Kongrede halka SSCB nin korunmasini gerekli goruyor musunuz sorusunun yoneltilmesi kararlastirildi Devlet Baskani Mihail Gorbacov referandumda kolektif topragin ozel mulkiyete devrini kabul ediyor musunuz sorusunun da yer almasini onerdi Ancak Yuksek Sovyet baskani bu maddenin oylanmasini reddetti un onerisiyle Yenilenmis federasyon referandumunda her cumhuriyette ayri ayri oylama yapilacak Referandum tarihi Yuksek Sovyet tarafindan belirlenecek 16 Ocak 1991 de SSCB IV Halk Temsilcileri Kongresi nde su karar alindi 17 Mart 1991 Pazar gunu SSCB nin esit cumhuriyetlerin federasyonu olarak korunmasi uzerine referandum yapilacaktir Referandumda gizli oylama yapilacak ve pusulada su soru yer alacaktir Tum uluslarin hak ve ozgurluklerinin tam olarak guvence altina alindigi egemen cumhuriyetlerin yenilenmis federasyonu olarak Sovyetler Birligi nin korunmasini kabul ediyor musunuz Evet veya Hayir Oylama her ulkede ayri ayri yapilacak ancak sonuclar bir butun olarak degerlendirilecek ReferandumReferandum 9 birlik cumhuriyeti tarafindan onaylandi Rusya SFSC Belarus SSC Ukrayna SSC Kazakistan SSC Kirgizistan SSC Tacikistan SSC Turkmenistan SSC Ozbekistan SSC ve Azerbaycan SSC oylama yapmayi kabul ederek ilce ve bolge secim komisyonlari kurdu Bunlarin yani sira referanduma katilmayi reddeden bazi devletler icerisindeki ozerk cumhuriyetler de oylama yapma karari aldi Gurcistan a bagli Abhazya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti de referanduma katildi ve burada 98 05 oy oraniyla Sovyetler Birligi nde kalma yonunde oy kullanildi Moldova da da merkezi hukumet referandumu boykot cagrisi yapmasina ragmen cumhuriyete bagli Transdinyester Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Turk kokenli Gagavuz Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti referanduma katilma karari aldi 84 oranda katilimin oldugu Transdinyester de ve 97 oranda katilimin oldugu Gagavuz cumhuriyetinde 98 oraninda Sovyetler Birligi nde kalma yonunde sonuclar cikti Cumhuriyetlere gore referandum sonuclari Cumhuriyetler Evet Hayir Gecersiz oy Toplam oy Kayitli secmen KatilimOy Oy Rusya FSSC 56 860 783 73 00 21 030 753 27 00 1 809 633 79 701 169 105 643 364 75 44Baskurdistan OSSC 1 908 875 85 9 269 007 12 1 43 276 2 221 158 2 719 637 81 7Buryat OSSC 447 438 83 5 78 167 14 6 10 197 535 802 668 231 80 2Dagistan OSSC 670 488 82 6 131 522 16 2 9 999 812 009 1 008 626 80 5290 380 77 9 77 339 20 8 4 888 372 607 489 436 76 1148 462 87 8 17 833 10 5 2 829 169 124 204 301 82 8Karelya OSSC 317 854 76 0 92 703 22 0 7 544 418 101 551 644 75 8Komi OSSC 412 842 76 0 119 678 22 0 10 883 543 403 797 049 75 44Mari OSSC 333 319 79 6 77 239 18 5 8 041 418 599 525 685 79 6Mordovya OSSC 459 021 80 3 101 886 17 8 10 724 571 631 677 706 84 3Kuzey Osetya OSSC 331 823 90 2 32 786 8 9 3 249 367 858 428 307 85 9Tataristan OSSC 1 708 193 87 5 211 516 10 8 32 059 1 951 768 2 532 383 77 1Tuva OSSC 126 598 91 4 9 404 6 8 2 494 138 496 171 731 80 6Udmurt OSSC 622 714 76 0 180 289 22 0 16 137 819 140 1 103 083 74 3Cecen Ingus OSSC 318 059 75 9 94 737 22 6 6 216 419 012 712 139 58 8616 387 82 4 113 249 15 1 18 784 748 420 900 913 81 3Yakut OSSC 415 712 76 7 116 798 21 6 9 483 541 993 688 679 78 7Azerbaycan SSC 2 709 246 94 12 169 225 5 88 25 326 2 903 797 3 866 659 75 1031 328 87 3 3 620 10 1 918 35 866 174 364 20 6Belarus SSC 5 069 313 83 72 986 079 16 28 71 591 6 126 983 7 354 796 83 31Kazakistan SSC 8 295 519 95 00 436 560 5 00 84 464 8 816 543 9 999 433 88 17Kirgizistan SSC 2 057 971 95 98 86 246 4 02 30 377 2 174 593 2 341 646 92 87Tacikistan SSC 2 315 755 96 85 75 300 3 15 16 497 2 407 552 2 549 096 94 45Turkmenistan SSC 1 766 584 98 26 31 203 1 74 6 531 1 804 310 1 846 310 97 66Ukrayna SSC 22 110 899 71 48 8 820 089 28 52 583 256 31 514 244 37 732 178 83 52Ozbekistan SSC 9 196 848 94 73 511 373 5 27 108 112 9 816 333 10 287 938 95 42563 916 97 6 10 133 1 8 3 668 577 717 584 208 98 9Source Direct Democracy 2 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bagimsiz referandum yapan cumhuriyetler Sovyetler Birligi nin diger 6 cumhuriyetinde ise merkezi hukumetler referanduma katilmayi reddetti Ancak bu cumhuriyetlerin Sovyet meclisleri ayri ayri referandumlar duzenledi Merkezi hukumetler ise kendi ulkelerindeki halklari referandumu boykot etmeye cagirdi Buna ragmen pek cok cumhuriyette onemli olcude katilim oldu Fakat sonuclar bagimsizlik yanlisi hukumetler tarafindan onaylanmadi Cumhuriyetler Evet Hayir Gecersiz Oy Toplam Oy Kayitli secmen not equal to franchised voters Katilim based on registered not franchised voters Oy Oy Moldova SSC 688 905 98 72 8 916 1 28 3 072 700 893 841 507 83 29Estonya SSC 211 090 95 46 10 040 4 54 1 110 222 240 299 681 74 16Letonya SSC 415 147 95 84 18 015 4 16 3 621 436 783 670 828 65 11Litvanya SSC 496 050 99 13 4 355 0 87 970 436 783 582 262 86 11Ermenistan SSC 2 541 72 46 966 27 54 42 3 549 4 923 72 09Gurcistan SSC 43 950 99 98 9 0 02 53 44 012 45 696 96 31Abhazya OSSC 164 231 98 5 1 566 0 9 747 166 544 318 317 52 3Source Direct Democracy 2 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde SonucReferandum sonuclarina gore 20 Agustos 1991 de yenilenmis birlik anlasmasinin imzalanmasina karar verildi Yuksek Sovyet referandum sonuclarinin bir butun olarak degerlendirilecegini acikladigi icin hukumetleri tarafindan referandumun gayri mesru ilan edildigi cumhuriyetler de anlasmayi imzalamak zorundaydi Ancak 19 Agustos 1991 de KGB Baskani Vladimir Kryuckov onculugunde ordunun askeri mudahale girisimi gelismeleri farkli bir noktaya getirdi Ordu kisa surede geri adim atmasina ragmen bu girisim basta Rusya olmak uzere tum Sovyet Cumhuriyetlerinde tedirginlik yaratti ve ayriliga yonelmelerine sebep oldu Darbe girisimi Mart 1991 de yapilan referanduma gore 20 Agustos 1991 de yapilmasi planlanan yenilenmis birlik anlasmasinin da iptal edilmesine sebep oldu Birligi dagitmaya hazir olan Yeltsin darbeden hemen sonra Rus milli bayraginin RFSSC nin yeni bayragi oldugunu ilan etti Eylul 1991 den itibaren cumhuriyetler birer birer ayriliklarini ilan ettiler 8 Aralik 1991 de Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devlet baskani Boris Yeltsin Ukrayna ve Belarus liderleriyle birlikte Minsk te Sovyetler Birligi ni dagitan anlasmayi imzaladi Yuksek Sovyet ise Mart 1991 de yapilan referandumu gerekce gostererek 12 Aralik ta bu anlasmayi gecersiz kabul etti Ancak 25 Aralik ta Mihail Gorbacov un istifa etmesiyle tum yetkiler Yeltsin e gecti Eylul 1992 de de eski Yuksek Sovyet uyesi ve Duma milletvekili Sergey Baburin onderligindeki Ulusal Cephe uyeleri yine Mart 1991 deki bu referanduma dayanarak Anayasa Mahkemesi ne Yeltsin in imzaladigi anlasmanin gecersiz oldugunu bildiren bir dilekce gonderdiler Fakat yarginin da Yeltsin in denetiminde olmasi dolayisiyla dilekce dikkate alinmadi 15 Mart 1996 da ise Rus meclisi Duma da en fazla uyeye sahip Komunist Parti nin cabalariyla referandum sonucu ve Minsk anlasmasinin gecersizligi yeniden gundeme geldiyse de Yeltsin in girisimiyle diger partiler ittifak yaparak konunun kapanmasini sagladilar Kaynakca Volya kotoruyu my poteryali Rovno 10 let nazad sostoyalsya referendum posle kotorogo istoriya Rossii stala istoriej zagovora protiv Rossii 19 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vremya Ezhenedelnoe izdanie russkih konservatorov 2005 5 a Referandum sadece Abhazya da ve Guney Osetya da yapildi