Stepan Maynagaşev (Rusça: Майнагашев, Степан Дмитриевич / Stepan Dimitrioğlu Maynagaşev) (1886 — Nisan 1920), Hakas kökenli Türkologdur. Rus İmparatorluğunda etnograf, Hakasça'nın edebi dilinin oluşturucusu, Hakas alfabesinin kurucusu, toplumcu, halkçı siyasi aktivisttir.
Stepan Maynagaşev | |
---|---|
Doğum | (Rusça: Майнагашев, Степан Дмитриевич ) 1886 İresov , Ashıs Bozkır belediye meclisi Minusinsk okruğu, Yenisey Gubernası, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 1920 Minusinsk |
Milliyet | Hakas (Türk) |
Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu |
Meslek | Etnograf, Türkolog, Arkeolog |
Tanınma nedeni | Hakas siyasi lideri, Hakas alfabesinin oluşturucusu |
Resmî site | Magnagaşev |
Biyografi
1886 yılında Ashıs Bozkır Belediye Şurasına bağlı olan İresov köyünde (Hakasça: İres aal) doğmuştur. Maynagaşev'in silsilesi(Hakasça: сӧӧк / söök) — Hakas Türklerinin içinde Sagay(сағай) Türklerinin alt etnik topluluğu olan Tomlar (томнар) aşiretindendir .
1906—1907 yılları— Krasnoyarsk Ruhban Okulu çalışmalarında
1907—1910 — Ashıs azınlıktaki yerli uluslar meclisinde görevli
1910—1911 — öğrenci
Orta ve Doğu Asya'yı Araştırma Komitesi'nin talimatıyla 1913-1914 yıllarında Hakasya'ya araştırma seyahatlerinde bulundu. Ziyaretinin amacı ise Hakas diyalektlerini öğrenmekti. Seyahatinin sonuçları Orta ve Doğu Asya'yı Araştırma Komitesi tarafından yayımlandı.
Stepan Maynagaşev Hakas Türklerinin “şamanistik” uygulamalarını, geleneksel yaşam tarzlarını yazıya geçirip Hakas Türklerinin geleneklerinin yok olmasını engellemiş, ayrıca derlenen bu malzemeler sayesinde genel olarak Türk kültürüne hizmet etmişlerdir. Maynagaşev, 34 yaşında kurşuna dizilerek öldürülmüştür. Hakasça'nın ağzı çalışmalarında önemli kayıtlar almıştır.
Önemli eserleri
- İz materialov po şamanstvu u sagaytsev i sosednih plemyon. // Jivaya starina. — Vıpusk III—IV. — Petrograd, 1913.
- Borba s şamanstvom v Minusinskom kraye. // «Sibir», 20 dekabrya, 1913.
- Otçyot po poyezdke k turetskim plemenam dolinı reki Abakan letom 1913 goda // İzvestiya russkogo komiteta dlya izuçeniya Sredney i Vostoçnoy Azii v istoriçeskom, arheologiçeskom i etnografiçeskom otnoşeniyah. — Seriya II, № 3. — Petrograd, 1914.
- Otçyot po poyezdke k turetskim plemenam Minusinskogo i Açinskogo uyezdov Eniseyskoy gub. letom 1914 goda S. D. Maynagaşeva // Tam je. S. 117—128.
- Oçerednıe itogi pozemelnogo ustroystva inorodtsev Minusinskogo uyezda // «Minusinskiy listok», 24 maya, 1914.
- Skazka о kupeçeskom sıne i boyarskom sıne // Jivaya starina. Prilojenie № 3, Petrograd, 1915. S. 45—50.
- Pesnya duhu ognya // «Minusinskiy listok», 1 marta, 1915.
- Zagrobnaya jizn po predstavleniyu turetskih plemyon Minusinskogo kraya // İzvestiya Russkogo Geografiçeskogo obşçestva. / Jivaya starina. — Tom XXIV, Vıpusk 3. — Moskva, 1915. S. 275—292.
- K voprosu о sokraşçenii skotovodçeskogo hozyaystva Minusinskih inorodtsev // «Trud». — № 148, 1916.
- Jertvoprinoşenie Nebu u beltirov // Sbornik muzeya antropologii i etnografii. — Tom XIV, Vıpusk 3, Petrograd, 1916. S. 93—102.
- Melkiy kredit sredi inorodçeskogo naseleniya Minusinskogo kraya // «Trud», 14,16,19,21 iyunya, 1916.
Maynagaşev hakkında çalışmalar
- Gladışevskiy А. N. Stepan Dmitrieviç Maynagaşev. 1886—1920: Oçerk jizni i deyatelnosti. Abakan, 1999
- Gladışevskiy А. N. Uçenıy i obşçestvennıy deyatel S. D. Maynagaşev // Vest. HGU im. N. F. Katanova. Vıp. III. Ser.3. İstoriya. Pravo. — Abakan, 1997. — S. 27-31
- Maynagaşev Stepan Dmitrieviç 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Lyudi i sudbı. Biobibliografiçeskiy slovar vostokovedov — jertv politiçeskogo terrora v sovetskiy period (1917—1991). İzd. podgotovili Ya. V. Vasilkov, M. Yu. Sorokina. SPb.: Peterburgskoе Vostokovedenie, 2003. 496 s (Sotsialnaya istoriya oteçestvennoy nauki о Vostoke)
- Mamışeva Е. P. Obşçestvenno-politiçeskaya deyatelnost S. D. Maynagaşeva // Rossiya i Hakasiya: 290 let sovmestnogo razvitiya. — Abakan, 1998. — S. 126—131
- Kniga pamyati Respubliki Hakasiya. Abakan, 2000. S. 130.
- Şekşeev А. P. «Banditskoе dvijenie» i borba s nim na territorii Açinsko-Minusinskogo rayona // Ejegodnik İSAT HGU im. N. F. Katanova. Vıp. I. — Abakan, 1997.
Kaynakça
- ^ Biyobibliyografiçeskiy Slovary Oteçestvennıh Türkologov Dooktyabryskiy Periyod Pod Redaktsiyey i s Vvedeniyem A. N. Kononova. s. 208
- ^ Avrasya Türkologları / Rusya Türkologları (XX. Yüzyıl). Türksoy yayınları. Basım yılı 2011, sayfa. 108-209
- ^ dergipark.ulakbim.gov.tr/gaziturkiyat/article/viewFile/5000108939/5000101412
- ^ Stepan Dimitriyeviç Maynagaşev'in dil kayıt çalışmaları http://mtad.humanity.ankara.edu.tr/IV-3_Eylul2007/236_43_MTAD_4-3_GKilliYilmaz.pdf 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Biyografisi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stepan Maynagasev Rusca Majnagashev Stepan Dmitrievich Stepan Dimitrioglu Maynagasev 1886 Nisan 1920 Hakas kokenli Turkologdur Rus Imparatorlugunda etnograf Hakasca nin edebi dilinin olusturucusu Hakas alfabesinin kurucusu toplumcu halkci siyasi aktivisttir Stepan MaynagasevDogum Rusca Majnagashev Stepan Dmitrievich 1886 Iresov Ashis Bozkir belediye meclisi Minusinsk okrugu Yenisey Gubernasi Rus ImparatorluguOlum1920 MinusinskMilliyetHakas Turk VatandaslikRus ImparatorluguMeslekEtnograf Turkolog ArkeologTaninma nedeniHakas siyasi lideri Hakas alfabesinin olusturucusuResmi siteMagnagasevBiyografiHakas cocuklari S D Maynagasev tarafindan 1886 yilinda Ashis Bozkir Belediye Surasina bagli olan Iresov koyunde Hakasca Ires aal dogmustur Maynagasev in silsilesi Hakasca sӧӧk sook Hakas Turklerinin icinde Sagay sagaj Turklerinin alt etnik toplulugu olan Tomlar tomnar asiretindendir 1906 1907 yillari Krasnoyarsk Ruhban Okulu calismalarinda 1907 1910 Ashis azinliktaki yerli uluslar meclisinde gorevli 1910 1911 ogrenci Orta ve Dogu Asya yi Arastirma Komitesi nin talimatiyla 1913 1914 yillarinda Hakasya ya arastirma seyahatlerinde bulundu Ziyaretinin amaci ise Hakas diyalektlerini ogrenmekti Seyahatinin sonuclari Orta ve Dogu Asya yi Arastirma Komitesi tarafindan yayimlandi Stepan Maynagasev Hakas Turklerinin samanistik uygulamalarini geleneksel yasam tarzlarini yaziya gecirip Hakas Turklerinin geleneklerinin yok olmasini engellemis ayrica derlenen bu malzemeler sayesinde genel olarak Turk kulturune hizmet etmislerdir Maynagasev 34 yasinda kursuna dizilerek oldurulmustur Hakasca nin agzi calismalarinda onemli kayitlar almistir Onemli eserleriIz materialov po samanstvu u sagaytsev i sosednih plemyon Jivaya starina Vipusk III IV Petrograd 1913 Borba s samanstvom v Minusinskom kraye Sibir 20 dekabrya 1913 Otcyot po poyezdke k turetskim plemenam dolini reki Abakan letom 1913 goda Izvestiya russkogo komiteta dlya izuceniya Sredney i Vostocnoy Azii v istoriceskom arheologiceskom i etnograficeskom otnoseniyah Seriya II 3 Petrograd 1914 Otcyot po poyezdke k turetskim plemenam Minusinskogo i Acinskogo uyezdov Eniseyskoy gub letom 1914 goda S D Maynagaseva Tam je S 117 128 Ocerednie itogi pozemelnogo ustroystva inorodtsev Minusinskogo uyezda Minusinskiy listok 24 maya 1914 Skazka o kupeceskom sine i boyarskom sine Jivaya starina Prilojenie 3 Petrograd 1915 S 45 50 Pesnya duhu ognya Minusinskiy listok 1 marta 1915 Zagrobnaya jizn po predstavleniyu turetskih plemyon Minusinskogo kraya Izvestiya Russkogo Geograficeskogo obscestva Jivaya starina Tom XXIV Vipusk 3 Moskva 1915 S 275 292 K voprosu o sokrascenii skotovodceskogo hozyaystva Minusinskih inorodtsev Trud 148 1916 Jertvoprinosenie Nebu u beltirov Sbornik muzeya antropologii i etnografii Tom XIV Vipusk 3 Petrograd 1916 S 93 102 Melkiy kredit sredi inorodceskogo naseleniya Minusinskogo kraya Trud 14 16 19 21 iyunya 1916 Maynagasev hakkinda calismalarGladisevskiy A N Stepan Dmitrievic Maynagasev 1886 1920 Ocerk jizni i deyatelnosti Abakan 1999 Gladisevskiy A N Uceniy i obscestvenniy deyatel S D Maynagasev Vest HGU im N F Katanova Vip III Ser 3 Istoriya Pravo Abakan 1997 S 27 31 Maynagasev Stepan Dmitrievic 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lyudi i sudbi Biobibliograficeskiy slovar vostokovedov jertv politiceskogo terrora v sovetskiy period 1917 1991 Izd podgotovili Ya V Vasilkov M Yu Sorokina SPb Peterburgskoe Vostokovedenie 2003 496 s Sotsialnaya istoriya otecestvennoy nauki o Vostoke Mamiseva E P Obscestvenno politiceskaya deyatelnost S D Maynagaseva Rossiya i Hakasiya 290 let sovmestnogo razvitiya Abakan 1998 S 126 131 Kniga pamyati Respubliki Hakasiya Abakan 2000 S 130 Sekseev A P Banditskoe dvijenie i borba s nim na territorii Acinsko Minusinskogo rayona Ejegodnik ISAT HGU im N F Katanova Vip I Abakan 1997 Kaynakca Biyobibliyograficeskiy Slovary Otecestvennih Turkologov Dooktyabryskiy Periyod Pod Redaktsiyey i s Vvedeniyem A N Kononova s 208 Avrasya Turkologlari Rusya Turkologlari XX Yuzyil Turksoy yayinlari Basim yili 2011 sayfa 108 209 dergipark ulakbim gov tr gaziturkiyat article viewFile 5000108939 5000101412 Stepan Dimitriyevic Maynagasev in dil kayit calismalari http mtad humanity ankara edu tr IV 3 Eylul2007 236 43 MTAD 4 3 GKilliYilmaz pdf 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarBiyografisi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde