Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stephan Beşlisi, Kanatlıat takımyıldızı yönünde beş gökadadan oluşan görsel bir gökada grubudur. Keşfedilen ilk gökada grubuydu. Fransız gök bilimci Édouard Stephan tarafından 1877'de Marsilya Gözlemevi'nde keşfedildi. Karmaşık bir etkileşim süreci içinde olan diğer dört gökada bir süre sonra birbirleriyle birleşecekler. Bu grup, üzerinde en çok çalışılan yoğun gökada grubudur. Görsel grubun en parlak üyesi (aslında grubun tek üyesi olmayan), aktif yıldız oluşumunun meydana geldiği kırmızı lekeler olarak tanımlanan geniş H II bölgelerine sahip olan NGC 7320'dir. Yaklaşık olarak 44,68 MIy (13,7 Mpc)uzaklığıyla NGC 7320'nin bize diğerlerinden sekiz kat daha yakın olduğu 1961 yılına kadar keşfedilememişti. HCG 92 olarak tanımlanan ve etkileşim halinde gerçek bir grup oluşturan diğer dört gökada, muhtemelen birleşeceklerdir.
| Stephan Beşlisi | |
|---|---|
 HUT tarafından elde edilen Stephan Beşlisi fotoğrafı. | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Kanatlıat |
| Sağ açıklık (α) | 22sa 35d 59.1s |
| Dik açıklık (δ) | +33° 57′ 31″ |
| En parlak üye | NGC 7318B |
| Galaksi sayısı | 5 (HCG 92) |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 0,020411 |
| Dikey hız () | 6119 km/s |
| Uzaklık | 257,66 MIy (79 Mpc) |
| Katalog belirtmeleri | |
| Stephan's Quintet • HGC 92 • Arp 319 • VV 288 • RSCG 82 • WBL 683 • HOLM 792 • SQ | |
Stephan Beşlisi, ilk resmi bilim görüntülerinin yayınlanmasının bir parçası olarak James Webb Uzay Teleskobu tarafından gözlemlenen beş kozmik cisimden biri olarak seçildi.
Gözlem bilgisi
Stephan Beşlisi, bir dürbün veya küçük bir teleskopun gücünün ötesinde 12,6 ila 13,9 görünür büyüklükteki gökadalardan oluşur. Karanlık bir gökyüzünün altında en az 300 mm'lik bir mercek gereklidir. Doğrudan tespit edilmeleri zordur, fakat küçük bir teleskopla bile daha parlak görünecek olan grup dışındaki gökada NGC 7331 ile gözleme başlamak uygun olacaktır. Matar olarak da bilinen parlak yıldız 'nin yaklaşık 4,5° NNW'sinde (KKB) bu gökadayı tanımladıktan sonra, güneybatı yönünde bir dereceden daha az hareket etmek yeterlidir. 200 mm diyafram açıklığına ve iyi bir büyütme oranına sahip bir teleskop, beşlinin bileşenlerini tanımlamanıza izin verebilir fakat bunlar önlenmiş görme tekniğiyle daha iyi görülebilen cisimler olduğundan, astrofotoğrafçılık ile daha belirgin hale getirmek mümkündür.
Grubun dik açıklığı kuzeydedir ve yaklaşık 34° N'de (Kuzey) bulunur, böylece ideal koşullarda kuzey yarımküreden kolayca gözlemlenebilir. Akşam gökyüzünde gözlem için en ideal dönem Temmuz ve Ocak ayları arasındadır. Güney yarımküreden gözlemi biraz daha zordur.
Özellikler
Doksanlı yılların sonlarına doğru grubun tarihsel evrimini yeniden inşa etmek için bir teşebbüste bulunuldu. Kuzeydoğu köşesinde yer alan soluk gökada NGC 7320C'nin birkaç yüz milyon yıl önce grubun içinden geçtiği keşfedildi. Bu etkileşim sonucu NGC 7319 gökadasındaki gazın bir kısmı parçalandı ve bir kısmı da gökadanın kuzeydoğu bölgesinde kutuplaşmış olarak kaldı. Bu geçiş sadece 10-20 milyon yıl önce başlayan şiddetli bir yıldız oluşumu (starburst) dönemine yol açtı.
X ışınları
NGC 7318B gruptaki gazla çarpıştığında Samanyolu'ndan daha büyük bir şok dalgası gökadalar arasındaki ortama yayılır, gazın bir kısmını milyonlarca dereceye varan sıcaklıklarda ısıtır ve NASA Chandra X ışını Gözlemevi ile tespit edilebilen X ışınları yayar.
Moleküler hidrojen emisyonu
Kızılötesi radyasyonu tespit eden NASA Spitzer Uzay Teleskobu, gökadalar arasındaki şok dalgası boyunca yönlendirilmiş devasa bir moleküler hidrojen bulutunun varlığına dair bir iz tespit etti. Bu oldukça rahatsız edici gaz, şimdiye kadar görülen en çalkantılı moleküler hidrojendir. Yalnızca gazın şiddeti değil, aynı zamanda emisyonun inanılmaz gücü de şaşırtıcıdır. Bu olağanüstü şey, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'ndeki bilim adamları tarafından yönetilen ve Avustralya, Almanya ve Çin'den bilim adamlarının da dahil olduğu uluslararası bir ekip tarafından keşfedildi. Moleküler hidrojen emisyonunun bu kadar güçlü olmasının nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır.
Kızılötesi
James Webb Uzay Teleskobu'nun Orta Kızılötesi Aygıtı (MIRI) kullanılarak, beş gökadadan dördünde büyük şok dalgaları, gelgit kuyrukları ve önceden gizli kalmış yıldız oluşum alanları dahil olmak üzere, tozdan dolayı görünür ışıkta gözlenemeyen ayrıntılar ortaya çıkarıldı. Bu yeni ayrıntılar, gökada evrimi hakkındaki anlayışa katkıda bulunacaktır.
Üyeler
Görsel olarak gruba dahilmiş gibi görünen NGC 7320 çok küçük bir kırmızıya kayma değerine (760 km/s) sahipken diğer dört gökada çok daha hızlı hareket ediyor (yaklaşık 6600 km/s). Kırmızıya kayma değerine göre NGC 7320 bizden sadece 32 milyon ışık yılı mesafede olabilir, diğer dört gökada ise 280 ila 340 milyon ışık yılı arasındaki mesafelerdedir. Gökadalardan üçü, NGC 7317, NGC 7318A ve NGC 7319, 6600 km/s'den 50 km/s sapma içerisinde ortak bir kırmızıya kayma değeri gösterirler. NGC 7320C, 5985 km/s'lik bir kırmızıya kayma değerine dayanarak yaklaşık olarak 280 milyon ışık yılı uzaklıkta olup, bu da Stephan Beşlisi'nin ortalama mesafesine yakındır. Yani ön plandaki bir gökada olan NGC 7320'nin aksine, NGC 7320C (PGC 69279) grubun bir üyesi olabilir. NGC 7319, tip 2 Seyfert çekirdeğine sahiptir.
| Adı | Tipi | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Kırmızıya kayma (km/sn) | Görünen parlaklık |
|---|---|---|---|---|---|
| NGC 7317 | E4 | 22sa 35d 51.9s | +33° 56′ 42″ | 6599 ± 26 | +14.6 |
| NGC 7318A (UGC 12099) | E2 pec | 22sa 35d 56.7s | +33° 57′ 56″ | 6630 ± 23 | +14.3 |
| NGC 7318B (UGC 12100) | SB(s)bc pec | 22sa 35d 58.4s | +33° 57′ 57″ | 5774 ± 24 | +13.9 |
| NGC 7319 | SB(s)bc pec | 22sa 36d 03.5s | +33° 58′ 33″ | 6747 ± 7 | +14.1 |
| NGC 7320C | (R)SAB(s)0/a | 22sa 36d 20.4s | +33° 59′ 06″ | 5985 ± 9 | +16.7 |
Diğer görüntüler
-
![image]()
Hubble Uzay Teleskobu. Temmuz 2009 -
![image]()
-
![image]()
Kızılötesi dalgaboyunda SST -
![image]()
Aradaki mesafe
Ayrıca bakınız
- Wild Üçlüsü
- Zwicky Üçlüsü
- NGC 7331 Grubu (Deer Lick Grubu)
- Robert Dörtlüsü
- Seyfert Altılısı
- Copeland Yedilisi
Kaynakça
- ^ a b c d e f g "NED results for object Stephan's Quintet". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ a b c d Moles, M.; Marquez, I.; Sulentic, J. W. (1998). "The observational status of Stephan's Quintet". Astronomy and Astrophysics,. Cilt 334. ss. 473-481.
- ^ Stephan, M. E. (1877). "Nebulæ (new) discovered and observed at the observatory of Marseille, 1876 and 1877, M. Stephan". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 37. ss. 334-339.
- ^ Garner, Rob (8 Temmuz 2022). . NASA. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ Xu, Cong; Sulentic, Jack W.; Tuffs, Richard (1999). "Starburst in the Intragroup Medium of Stephan's Quintet". The Astrophysical Journal. 512 (1). ss. 178-183. doi:10.1086/306771.
- ^ Gallagher, Sarah C.; Charlton, Jane C.; Hunsberger, Sally D.; Zaritsky, Dennis; Whitmore, Bradley C. (2001). "Hubble Space Telescope Images of Stephan's Quintet: Star Cluster Formation in a Compact Group Environment". The Astronomical Journal. 122 (1). ss. 163-181. doi:10.1086/321111. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022.
- ^ . chandra.harvard.edu. 25 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
- ^ Than, Ker. . Space.com. 14 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
- ^ . phys.org. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
- ^ . spitzer.caltech.edu. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022.
- ^ . James Webb Space Telescope. 12 Temmuz 2022. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ . UA Astronomy. 15 Temmuz 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Seligman, Courtney. . 28 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2006.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Stephan Beşlisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- A Shocking Surprise in Stephan's Quintet8 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- GALEX: Stephan's Quintet and NGC 733116 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Star Clusters Born in the Wreckage of Cosmic Collisions22 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- News Release at ESA/Hubble15 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Astronomy Picture of the Day on Stephan's Quintet10 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- WikiSky'da Stephan Beşlisi: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stephan Beslisi Kanatliat takimyildizi yonunde bes gokadadan olusan gorsel bir gokada grubudur Kesfedilen ilk gokada grubuydu Fransiz gok bilimci Edouard Stephan tarafindan 1877 de Marsilya Gozlemevi nde kesfedildi Karmasik bir etkilesim sureci icinde olan diger dort gokada bir sure sonra birbirleriyle birlesecekler Bu grup uzerinde en cok calisilan yogun gokada grubudur Gorsel grubun en parlak uyesi aslinda grubun tek uyesi olmayan aktif yildiz olusumunun meydana geldigi kirmizi lekeler olarak tanimlanan genis H II bolgelerine sahip olan NGC 7320 dir Yaklasik olarak 44 68 MIy 13 7 Mpc uzakligiyla NGC 7320 nin bize digerlerinden sekiz kat daha yakin oldugu 1961 yilina kadar kesfedilememisti HCG 92 olarak tanimlanan ve etkilesim halinde gercek bir grup olusturan diger dort gokada muhtemelen birleseceklerdir Stephan BeslisiHUT tarafindan elde edilen Stephan Beslisi fotografi Gozlem verisi Donem J2000 TakimyildizKanatliatSag aciklik a 22sa 35d 59 1sDik aciklik d 33 57 31 En parlak uyeNGC 7318BGalaksi sayisi5 HCG 92 OzelliklerKirmiziya kayma z 0 020411Dikey hiz vr displaystyle v r 6119 km sUzaklik257 66 MIy 79 Mpc Katalog belirtmeleriStephan s Quintet HGC 92 Arp 319 VV 288 RSCG 82 WBL 683 HOLM 792 SQ Stephan Beslisi ilk resmi bilim goruntulerinin yayinlanmasinin bir parcasi olarak James Webb Uzay Teleskobu tarafindan gozlemlenen bes kozmik cisimden biri olarak secildi Gozlem bilgisiStephan Beslisi icin gokyuzu haritasi Stephan Beslisi bir durbun veya kucuk bir teleskopun gucunun otesinde 12 6 ila 13 9 gorunur buyuklukteki gokadalardan olusur Karanlik bir gokyuzunun altinda en az 300 mm lik bir mercek gereklidir Dogrudan tespit edilmeleri zordur fakat kucuk bir teleskopla bile daha parlak gorunecek olan grup disindaki gokada NGC 7331 ile gozleme baslamak uygun olacaktir Matar olarak da bilinen parlak yildiz nin yaklasik 4 5 NNW sinde KKB bu gokadayi tanimladiktan sonra guneybati yonunde bir dereceden daha az hareket etmek yeterlidir 200 mm diyafram acikligina ve iyi bir buyutme oranina sahip bir teleskop beslinin bilesenlerini tanimlamaniza izin verebilir fakat bunlar onlenmis gorme teknigiyle daha iyi gorulebilen cisimler oldugundan astrofotografcilik ile daha belirgin hale getirmek mumkundur Grubun dik acikligi kuzeydedir ve yaklasik 34 N de Kuzey bulunur boylece ideal kosullarda kuzey yarimkureden kolayca gozlemlenebilir Aksam gokyuzunde gozlem icin en ideal donem Temmuz ve Ocak aylari arasindadir Guney yarimkureden gozlemi biraz daha zordur OzelliklerStephan Beslisi James Webb Uzay Teleskobu tarafindan goruntulendi Spitzer Uzay Teleskobu tarafindan kizilotesi olarak goruntulenen bes gokada Sok dalgasi yesil yay seklinde bir yapi olarak belirgindir Doksanli yillarin sonlarina dogru grubun tarihsel evrimini yeniden insa etmek icin bir tesebbuste bulunuldu Kuzeydogu kosesinde yer alan soluk gokada NGC 7320C nin birkac yuz milyon yil once grubun icinden gectigi kesfedildi Bu etkilesim sonucu NGC 7319 gokadasindaki gazin bir kismi parcalandi ve bir kismi da gokadanin kuzeydogu bolgesinde kutuplasmis olarak kaldi Bu gecis sadece 10 20 milyon yil once baslayan siddetli bir yildiz olusumu starburst donemine yol acti X isinlari NGC 7318B gruptaki gazla carpistiginda Samanyolu ndan daha buyuk bir sok dalgasi gokadalar arasindaki ortama yayilir gazin bir kismini milyonlarca dereceye varan sicakliklarda isitir ve NASA Chandra X isini Gozlemevi ile tespit edilebilen X isinlari yayar Molekuler hidrojen emisyonu Kizilotesi radyasyonu tespit eden NASA Spitzer Uzay Teleskobu gokadalar arasindaki sok dalgasi boyunca yonlendirilmis devasa bir molekuler hidrojen bulutunun varligina dair bir iz tespit etti Bu oldukca rahatsiz edici gaz simdiye kadar gorulen en calkantili molekuler hidrojendir Yalnizca gazin siddeti degil ayni zamanda emisyonun inanilmaz gucu de sasirticidir Bu olaganustu sey Kaliforniya Teknoloji Enstitusu ndeki bilim adamlari tarafindan yonetilen ve Avustralya Almanya ve Cin den bilim adamlarinin da dahil oldugu uluslararasi bir ekip tarafindan kesfedildi Molekuler hidrojen emisyonunun bu kadar guclu olmasinin nedeni henuz tam olarak anlasilamamistir Kizilotesi James Webb Uzay Teleskobu nun Orta Kizilotesi Aygiti MIRI kullanilarak bes gokadadan dordunde buyuk sok dalgalari gelgit kuyruklari ve onceden gizli kalmis yildiz olusum alanlari dahil olmak uzere tozdan dolayi gorunur isikta gozlenemeyen ayrintilar ortaya cikarildi Bu yeni ayrintilar gokada evrimi hakkindaki anlayisa katkida bulunacaktir James Webb Uzay Teleskobu ile MIRI kullanilarak goruntulenen Stephan Beslisi nin dort gokadasi NGC 7317 eksik UyelerGorsel olarak gruba dahilmis gibi gorunen NGC 7320 cok kucuk bir kirmiziya kayma degerine 760 km s sahipken diger dort gokada cok daha hizli hareket ediyor yaklasik 6600 km s Kirmiziya kayma degerine gore NGC 7320 bizden sadece 32 milyon isik yili mesafede olabilir diger dort gokada ise 280 ila 340 milyon isik yili arasindaki mesafelerdedir Gokadalardan ucu NGC 7317 NGC 7318A ve NGC 7319 6600 km s den 50 km s sapma icerisinde ortak bir kirmiziya kayma degeri gosterirler NGC 7320C 5985 km s lik bir kirmiziya kayma degerine dayanarak yaklasik olarak 280 milyon isik yili uzaklikta olup bu da Stephan Beslisi nin ortalama mesafesine yakindir Yani on plandaki bir gokada olan NGC 7320 nin aksine NGC 7320C PGC 69279 grubun bir uyesi olabilir NGC 7319 tip 2 Seyfert cekirdegine sahiptir Stephan Beslisi ndeki gokadalar Dikdortgenle gosterilen bolum 1998 99 yillari arasinda Hubble Uzay Teleskobu fotografinin kapsadigi alani gostermektedir HCG 92 uyeleri Adi Tipi S A J2000 D A J2000 Kirmiziya kayma km sn Gorunen parlaklikNGC 7317 E4 22sa 35d 51 9s 33 56 42 6599 26 14 6NGC 7318A UGC 12099 E2 pec 22sa 35d 56 7s 33 57 56 6630 23 14 3NGC 7318B UGC 12100 SB s bc pec 22sa 35d 58 4s 33 57 57 5774 24 13 9NGC 7319 SB s bc pec 22sa 36d 03 5s 33 58 33 6747 7 14 1NGC 7320C R SAB s 0 a 22sa 36d 20 4s 33 59 06 5985 9 16 7Diger goruntulerHubble Uzay Teleskobu Temmuz 2009 Hubble Uzay Teleskobu Telif NASA ESA Kizilotesi dalgaboyunda SST Aradaki mesafeAyrica bakinizWild Uclusu Zwicky Uclusu NGC 7331 Grubu Deer Lick Grubu Robert Dortlusu Seyfert Altilisi Copeland YedilisiKaynakca a b c d e f g NED results for object Stephan s Quintet NASA IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 a b c d Moles M Marquez I Sulentic J W 1998 The observational status of Stephan s Quintet Astronomy and Astrophysics Cilt 334 ss 473 481 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Stephan M E 1877 Nebulae new discovered and observed at the observatory of Marseille 1876 and 1877 M Stephan Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Cilt 37 ss 334 339 Garner Rob 8 Temmuz 2022 NASA 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2022 Xu Cong Sulentic Jack W Tuffs Richard 1999 Starburst in the Intragroup Medium of Stephan s Quintet The Astrophysical Journal 512 1 ss 178 183 doi 10 1086 306771 Gallagher Sarah C Charlton Jane C Hunsberger Sally D Zaritsky Dennis Whitmore Bradley C 2001 Hubble Space Telescope Images of Stephan s Quintet Star Cluster Formation in a Compact Group Environment The Astronomical Journal 122 1 ss 163 181 doi 10 1086 321111 Erisim tarihi 15 Temmuz 2022 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link chandra harvard edu 25 Mayis 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2019 Than Ker Space com 14 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2019 phys org 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2019 spitzer caltech edu 1 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2022 James Webb Space Telescope 12 Temmuz 2022 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 UA Astronomy 15 Temmuz 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Seligman Courtney 28 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 a b c d e NASA IPAC Extragalactic Database Cesitli gokadalar icin sonuclar 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2006 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Stephan Beslisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir A Shocking Surprise in Stephan s Quintet8 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde GALEX Stephan s Quintet and NGC 733116 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Star Clusters Born in the Wreckage of Cosmic Collisions22 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde News Release at ESA Hubble15 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Astronomy Picture of the Day on Stephan s Quintet10 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde WikiSky da Stephan Beslisi DSS2 SDSS GALEX IRAS Hidrojen a X Ray Astrofoto Gok Haritasi