Sulis Kelt halkı tarafından tapılan Bath bölgesiyle ilişkili tanrıdır. Sulis Minerva adını alıp, Minerva ile özdeşleştirilmiştir. Bu özdeşleşmiş forma Roma Britanyası'nda tapılır.
Etimoloji ve isim
Sulis isminin tam anlamı bir tartışma konusu olmuştur, ancak dilbilimciler arasında ortaya çıkan bir fikir birliği, ismin Eski İrlandalı súil ("göz, görme") ile aynı kökenli olduğunu kabul etmektedir.
"Güneş" için çeşitli Hint-Avrupa dillerinde kullanılan bir kelime olan sūli de düşünülmüştür.
Orta Çağ Galcesinde Sulgen (Sulien ; " Sulis'den doğmuş") ismi görünür.
Bath'da Kült
Sulis, Romalıların Aquae Sulis ("Sulis'in suları") dedikleri Bath'taki kaplıca banyolarını hala besleyen termal kaynakların yerel tanrıçasıydı. Adı ilk olarak Bath'taki geniş bir tapınak alanında keşfedilen yazıtlarda geçmektedir ve Almanya, Alzey'de İngiltere dışında yalnızca tek bir örnek bulunur. Bu şaşırtıcı değildir, çünkü genellikle belirli yerleşimlerini korurlar.
Sulis Minerva'nın yaldızlı bronz kült heykeli, belki de barbar akıncıları, Hristiyan fanatikleri veya diğer bazı güçler tarafından Antik Çağ'ın sonlarında "kasıtlı olarak hasar görmüş" gibi görünmekte.
Yazılı tabletler
Bath'taki Roma hamamlarında, çoğu Sulis'e yönelik yaklaşık 130 bulundu. Sulis'e sunulan tabletlerdeki metin tipik olarak hırsızlıkla ilgilidir; örneğin, hamamdan küçük miktarlarda para veya giysi hırsızlığı anlatılır. Kullanılan yerelleştirilmiş Latince ("İngiliz Latincesi") üslubundan, tabletlerin büyük bir kısmının yerli nüfustan geldiği açıktır. Formüle dayalı, genellikle hukuksal bir dille tabletler, suçun bilinen veya bilinmeyen faillerini tazminatlar yapılana kadar cezalandırmak için tanrıça Sulis'e başvurur. Sulis'in tipik olarak, uykuyu reddetmek, normal bedensel işlevlerin durmasına ve hatta ölüme yol açarak failin fiziksel ve zihinsel sağlığını bozması istenir. Bu sıkıntılar, yalnızca mülk sahibine iade edildiğinde veya mal sahibinin istediği gibi elden çıkarıldığında, genellikle tanrıçaya adak verilerek sona erecektir. Bath Tapınağı'ndaki bir tablette bulunan bir mesajda (kodu çözüldükten sonra) şöyle yazıyor: "Docimedis iki eldiveni kaybetti ve sorumlu hırsızın tanrıçanın tapınağında akıllarını [ sic ] ve gözlerini kaybetmesi gerektiğini soruyor."
Tabletler genellikle harflerin veya kelimelerin geriye doğru yazılması yoluyla kodla yazılmıştır; kelime sırası tersine çevrilebilir ve satırlar soldan sağa ve sonra sağdan sola (bustrofedon) değişen yönlerde yazılabilir. Roma Britanyası'ndan gelen metinlerin çoğu Latince olsa da, burada bulunan, kalaylı kağıtlara yazılmış iki yazı, Brython olabilecek bilinmeyen bir dildedir. Bu dilde şimdiye kadar bulunan tek yazı örnekleri bunlardır.
Minerva ile ilişki
Bath'taki Romalı tapınağı, tapınak kaplıcasının birincil tanrısı olarak Sulis Minerva'ya adanmıştır. Sulis'e bağlılığın, bölgedeki Roma varlığından önce Bath'ta var olması muhtemeldir, Sulis'in Sulis Minerva olarak adlandırılmasının nedenlerinden biri Roma egemenliğine uyum sağlamaktır. Ayrıca senkretizm ile Minerva'ya bağlanması dolayısıyla daha sonraki mitografcılar Sulis'in aynı zamanda bir bilgelik ve karar tanrıçası olduğu sonucuna varmışlardır .
Sulis, Minerva ile senkretizm sergileyen tek tanrıça değildi. adı, Minerva'nın imajını taşıyan adak plakalarında yer alırken, da Minerva ile ilişkili birçok özelliği paylaşıyor. Birden çok Kelt tanrısının aynı Roma tanrısı ile özdeşleştirilmesi alışılmadık bir durum değildir (hem Mars hem de Merkür, çok sayıda Kelt ismiyle eşleştirilmiştir). Öte yandan Kelt tanrıçaları senkretizme direnme eğilimindeydiler; Sulis Minerva, bir Kelt tanrıçasının Romalı mevkidaşı ile ilişkisi kanıtlanmış birkaç çiftinden biridir.
“ Minerva ” ya adanmışlıklar hem Büyük Britanya'da hem de Kıta Avrupası'nda yaygındır, genellikle herhangi bir Kelt lakabı veya yorumu yoktur.
Güneş tanrıçası
Sulis, isminin etimolojisinin yanı sıra görme, yurttaşlık hukuku ve ışıkla ilgili lakaplar gibi diğer bazı özelliklerinden yola çıkılarak, en azından Roma öncesi zamanlarda bir güneş tanrısı olarak yorumlandı.
Modern ibadet
Sulis, Wiccan ve pagan toplulukları arasında günümüze tapan birkaç kişiye sahiptir. 1998 itibarıyla, bazı insanlar hala Roma hamamlarının sularında sunular bıraktı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Joyce Reynolds and Terence Volk, "Review: Gifts, Curses, Cult and Society at Bath", reviewing The Temple of Sulis Minerva at Bath: vol. 2 The Finds from the Sacred Spring, in Britannia 21 (1990:379-391).
- ^ Delamarre 2003.
- ^ a b Lambert 2008.
- ^ Reflexes of the Proto-Indo-European Laryngeals in Celtic. Brill. 2012. s. 120.
- ^ The standard introduction to the archaeology and architectural reconstruction of the sanctuary, with its classic temple raised on a podium at the center, and the monumental baths, with the sacred spring between them, is , ed. Roman Bath (Oxford University Press) 1969.
- ^ XIII, 6266, Alzey (Altiaia, Roman Province of Germania Superior): Dea(e) Sul(i) / Attonius / Lucanu[s]
- ^ Dictionary of Celtic religion and culture. Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. 1997. ISBN . OCLC 36074567. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ "The Official Roman Baths Museum Web Site in the City of Bath". 15 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ A guide to the Roman remains in Britain. 1988. s. 109. ISBN .
- ^ Adams (1992). "British Latin: The Text, Interpretation and Language of the Bath Curse Tablets". Britannia. Cambridge University Press. 93: 1-26. doi:10.2307/526102.
- ^ Cf. Bathing in Public in the Roman World. 2002. s. 37. ISBN ., Curse tablets and binding spells from the ancient world. 1999. ss. 194-195. ISBN .
- ^ Tabellae Sulis: Roman inscribed tablets of tin and lead from the sacred spring at Bath. 1988. ss. 114-115. ISBN .
- ^ VII, 53 = RIB 155.
- ^ Tomlin (1987). "Was Ancient British Celtic Ever a Written Language?". Bulletin of the Board of Celtic Studies. University of Wales (34): 18-35. ISSN 0142-3363.
- ^ The gods of the Celts. New pbk. ed. Stroud: Sutton. 2004. ISBN . OCLC 56611355. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ , The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore, page 433.
- ^ Kotch, John T., Celtic Culture: Aberdeen breviary-celticism, page 1636.
- ^ Dexter, Miriam Robbins (Fall–Kış 1984). "Proto-Indo-European Sun Maidens and Gods of the Moon". Mankind Quarterly. 25 (1 & 2): 137-144.
- ^ Marion Bowman (1998). "Belief, Legend and Perceptions of the Sacred in Contemporary Bath". Folklore. 109: 28. doi:10.1080/0015587X.1998.9715958.
Kaynakça
- Dictionnaire de la langue gauloise: Une approche linguistique du vieux-celtique continental (Fransızca). Errance. 2003. ISBN . 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- Lambert (2008). "Gaulois Solitumaros". Études celtiques. 36 (1): 89-101. doi:10.3406/ecelt.2008.2303. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Sulis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sulis Kelt halki tarafindan tapilan Bath bolgesiyle iliskili tanridir Sulis Minerva adini alip Minerva ile ozdeslestirilmistir Bu ozdeslesmis forma Roma Britanyasi nda tapilir 1727 de Stall Caddesi nde bulunan Sulis Minerva kult heykelinden yaldizli bronz kafa Etimoloji ve isimSulis isminin tam anlami bir tartisma konusu olmustur ancak dilbilimciler arasinda ortaya cikan bir fikir birligi ismin Eski Irlandali suil goz gorme ile ayni kokenli oldugunu kabul etmektedir Gunes icin cesitli Hint Avrupa dillerinde kullanilan bir kelime olan suli de dusunulmustur Orta Cag Galcesinde Sulgen Sulien Sulis den dogmus ismi gorunur Bath da KultBath taki Roma hamamlari Sulis Romalilarin Aquae Sulis Sulis in sulari dedikleri Bath taki kaplica banyolarini hala besleyen termal kaynaklarin yerel tanricasiydi Adi ilk olarak Bath taki genis bir tapinak alaninda kesfedilen yazitlarda gecmektedir ve Almanya Alzey de Ingiltere disinda yalnizca tek bir ornek bulunur Bu sasirtici degildir cunku genellikle belirli yerlesimlerini korurlar Sulis Minerva nin yaldizli bronz kult heykeli belki de barbar akincilari Hristiyan fanatikleri veya diger bazi gucler tarafindan Antik Cag in sonlarinda kasitli olarak hasar gormus gibi gorunmekte Yazili tabletler Bath taki Roma hamamlarinda cogu Sulis e yonelik yaklasik 130 bulundu Sulis e sunulan tabletlerdeki metin tipik olarak hirsizlikla ilgilidir ornegin hamamdan kucuk miktarlarda para veya giysi hirsizligi anlatilir Kullanilan yerellestirilmis Latince Ingiliz Latincesi uslubundan tabletlerin buyuk bir kisminin yerli nufustan geldigi aciktir Formule dayali genellikle hukuksal bir dille tabletler sucun bilinen veya bilinmeyen faillerini tazminatlar yapilana kadar cezalandirmak icin tanrica Sulis e basvurur Sulis in tipik olarak uykuyu reddetmek normal bedensel islevlerin durmasina ve hatta olume yol acarak failin fiziksel ve zihinsel sagligini bozmasi istenir Bu sikintilar yalnizca mulk sahibine iade edildiginde veya mal sahibinin istedigi gibi elden cikarildiginda genellikle tanricaya adak verilerek sona erecektir Bath Tapinagi ndaki bir tablette bulunan bir mesajda kodu cozuldukten sonra soyle yaziyor Docimedis iki eldiveni kaybetti ve sorumlu hirsizin tanricanin tapinaginda akillarini sic ve gozlerini kaybetmesi gerektigini soruyor Bath taki Sulis in rahibi Gaius Calpurnius un 75 yasinda olen ve ozgur bir kadin olan karisi tarafindan anilan Latince kitabesi Tabletler genellikle harflerin veya kelimelerin geriye dogru yazilmasi yoluyla kodla yazilmistir kelime sirasi tersine cevrilebilir ve satirlar soldan saga ve sonra sagdan sola bustrofedon degisen yonlerde yazilabilir Roma Britanyasi ndan gelen metinlerin cogu Latince olsa da burada bulunan kalayli kagitlara yazilmis iki yazi Brython olabilecek bilinmeyen bir dildedir Bu dilde simdiye kadar bulunan tek yazi ornekleri bunlardir Minerva ile iliskiBath taki Romali tapinagi tapinak kaplicasinin birincil tanrisi olarak Sulis Minerva ya adanmistir Sulis e bagliligin bolgedeki Roma varligindan once Bath ta var olmasi muhtemeldir Sulis in Sulis Minerva olarak adlandirilmasinin nedenlerinden biri Roma egemenligine uyum saglamaktir Ayrica senkretizm ile Minerva ya baglanmasi dolayisiyla daha sonraki mitografcilar Sulis in ayni zamanda bir bilgelik ve karar tanricasi oldugu sonucuna varmislardir Sulis Minerva ile senkretizm sergileyen tek tanrica degildi adi Minerva nin imajini tasiyan adak plakalarinda yer alirken da Minerva ile iliskili bircok ozelligi paylasiyor Birden cok Kelt tanrisinin ayni Roma tanrisi ile ozdeslestirilmesi alisilmadik bir durum degildir hem Mars hem de Merkur cok sayida Kelt ismiyle eslestirilmistir Ote yandan Kelt tanricalari senkretizme direnme egilimindeydiler Sulis Minerva bir Kelt tanricasinin Romali mevkidasi ile iliskisi kanitlanmis birkac ciftinden biridir Minerva ya adanmisliklar hem Buyuk Britanya da hem de Kita Avrupasi nda yaygindir genellikle herhangi bir Kelt lakabi veya yorumu yoktur Gunes tanricasiSulis isminin etimolojisinin yani sira gorme yurttaslik hukuku ve isikla ilgili lakaplar gibi diger bazi ozelliklerinden yola cikilarak en azindan Roma oncesi zamanlarda bir gunes tanrisi olarak yorumlandi Modern ibadetSulis Wiccan ve pagan topluluklari arasinda gunumuze tapan birkac kisiye sahiptir 1998 itibariyla bazi insanlar hala Roma hamamlarinin sularinda sunular birakti Ayrica bakinizGunes tanrilarinin listesiKaynakca Joyce Reynolds and Terence Volk Review Gifts Curses Cult and Society at Bath reviewing The Temple of Sulis Minerva at Bath vol 2 The Finds from the Sacred Spring in Britannia 21 1990 379 391 Delamarre 2003 a b Lambert 2008 Reflexes of the Proto Indo European Laryngeals in Celtic Brill 2012 s 120 The standard introduction to the archaeology and architectural reconstruction of the sanctuary with its classic temple raised on a podium at the center and the monumental baths with the sacred spring between them is ed Roman Bath Oxford University Press 1969 XIII 6266 Alzey Altiaia Roman Province of Germania Superior Dea e Sul i Attonius Lucanu s Dictionary of Celtic religion and culture Woodbridge Suffolk Boydell Press 1997 ISBN 0 85115 698 3 OCLC 36074567 29 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 The Official Roman Baths Museum Web Site in the City of Bath 15 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 A guide to the Roman remains in Britain 1988 s 109 ISBN 0094686807 Adams 1992 British Latin The Text Interpretation and Language of the Bath Curse Tablets Britannia Cambridge University Press 93 1 26 doi 10 2307 526102 Cf Bathing in Public in the Roman World 2002 s 37 ISBN 0472088653 Curse tablets and binding spells from the ancient world 1999 ss 194 195 ISBN 0195134826 Tabellae Sulis Roman inscribed tablets of tin and lead from the sacred spring at Bath 1988 ss 114 115 ISBN 0947816003 VII 53 RIB 155 Tomlin 1987 Was Ancient British Celtic Ever a Written Language Bulletin of the Board of Celtic Studies University of Wales 34 18 35 ISSN 0142 3363 The gods of the Celts New pbk ed Stroud Sutton 2004 ISBN 0 7509 3479 4 OCLC 56611355 29 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore page 433 Kotch John T Celtic Culture Aberdeen breviary celticism page 1636 Dexter Miriam Robbins Fall Kis 1984 Proto Indo European Sun Maidens and Gods of the Moon Mankind Quarterly 25 1 amp 2 137 144 Marion Bowman 1998 Belief Legend and Perceptions of the Sacred in Contemporary Bath Folklore 109 28 doi 10 1080 0015587X 1998 9715958 Kaynakca Dictionnaire de la langue gauloise Une approche linguistique du vieux celtique continental Fransizca Errance 2003 ISBN 9782877723695 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Lambert 2008 Gaulois Solitumaros Etudes celtiques 36 1 89 101 doi 10 3406 ecelt 2008 2303 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sulis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur