Celaleddin Sultan Şah (ö. 1193), 1172'den ölümüne kadar Harezmşahlar Devleti'ni ele geçirmek için uğraşan Harezm prensidir. İl Arslan'ın oğluydu.
1172'de İl Arslan öldü ve oğulları taht kavgasına başladı. Sultan Şah en küçük oğuldu ancak resmi varisti ve annesi Terken Hatun onu tahta oturttu. Büyük oğul Alaeddin Tekiş, Karahıtaylar'a kaçarak kardeşi yerine kendisinin tahta çıkması için yardım istedi. Bunun karşılığında her yıl haraç vermeyi vadetti. Kendisine büyük bir ordu verildi ve kısa süre sonra Harezm'e doğru yola çıktı.
Sultan Şah ve annesi, Tekiş'in yaklaştığını duyunca kaçmaya karar verdiler. Tekiş, Aralık 1172'de direnişle karşılaşmadan Harezm'e yerleşti. Sultan Şah ve Terken Hatun, Selçuklu'nun çöküşünün ardından Nişabur'a yerleşen eski Selçuklu emiri Müeyyed Ay-aba'nın desteğini aldılar. Müeyyed Ay-aba, 1174'te Harezm'e yürüdü ancak Tekiş tarafından yenildi, yakalandı ve idam edildi. Sultan Şah, Ay-aba'nın ölümünün ardından Gurlulara sığındı, ancak Terken Hatun, Tekiş'in güçleri tarafından yakalanıp öldürüldü.
1170'lerin sonlarında Karahıtaylar, halen Gurlu topraklarında sığınmacı olarak yaşayan Sultan Şah'ı çağırdı. Zira Tekiş baş kaldırmış, haraç ödemeyi reddetmiş ve Karahıtay görevlilerini öldürmüştü. Sultan Şah'a bir Karahıtay ordusu verildi. Ancak Tekiş, Amu Darya setlerini açtı ve düşmanın yolunu sular altında bırakarak bu saldırıyı durdurmayı başardı.
Karahıtay ordusunun büyük bir kısmı geri dönmeye karar verdi. Sultan Şah'ın yanında ise bir birlik kaldı. Bu kuvvetle Horasan'a doğru yola çıktı. Burada birkaç yerel hükümdarı devirmeyi başardı ve bunun sonucunda 1181'de Serahs, Tus ve Merv'i ele geçirdi. Ayrıca Badgis çevresindeki Gurlu bölgelerine de saldırdı.
Sonraki birkaç yıl boyunca Sultan Şah, Tekiş için bir tehdit olmaya devam etti ancak önemli bir kazanım elde edemedi. Ayrıca Gurlularla ara sıra sorunlar yaşadı. 1189/1190 yılında Gurlular topraklarını istila ettiler.
1192'de Sultan Şah, Tekiş'in Batı İran'da Hemedan Selçukluları ile girdiği mücadeleden yararlanarak Harezm'e sefer düzenlemeye karar verdi. Ancak sefer sırasında öldü (1193) ve Tekiş Harezm topraklarını yeniden birleştirdi.
Kaynakça
- Biran, Michael. Avrasya Tarihinde Kara Khitai İmparatorluğu: Çin ile İslam Dünyası Arasında. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press, 2005.
- Boyle, JA. Cambridge İran Tarihi Cilt 5: Selçuklu ve Moğol Dönemleri. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press, 1968.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celaleddin Sultan Sah o 1193 1172 den olumune kadar Harezmsahlar Devleti ni ele gecirmek icin ugrasan Harezm prensidir Il Arslan in ogluydu 1172 de Il Arslan oldu ve ogullari taht kavgasina basladi Sultan Sah en kucuk oguldu ancak resmi varisti ve annesi Terken Hatun onu tahta oturttu Buyuk ogul Alaeddin Tekis Karahitaylar a kacarak kardesi yerine kendisinin tahta cikmasi icin yardim istedi Bunun karsiliginda her yil harac vermeyi vadetti Kendisine buyuk bir ordu verildi ve kisa sure sonra Harezm e dogru yola cikti Sultan Sah ve annesi Tekis in yaklastigini duyunca kacmaya karar verdiler Tekis Aralik 1172 de direnisle karsilasmadan Harezm e yerlesti Sultan Sah ve Terken Hatun Selcuklu nun cokusunun ardindan Nisabur a yerlesen eski Selcuklu emiri Mueyyed Ay aba nin destegini aldilar Mueyyed Ay aba 1174 te Harezm e yurudu ancak Tekis tarafindan yenildi yakalandi ve idam edildi Sultan Sah Ay aba nin olumunun ardindan Gurlulara sigindi ancak Terken Hatun Tekis in gucleri tarafindan yakalanip olduruldu 1170 lerin sonlarinda Karahitaylar halen Gurlu topraklarinda siginmaci olarak yasayan Sultan Sah i cagirdi Zira Tekis bas kaldirmis harac odemeyi reddetmis ve Karahitay gorevlilerini oldurmustu Sultan Sah a bir Karahitay ordusu verildi Ancak Tekis Amu Darya setlerini acti ve dusmanin yolunu sular altinda birakarak bu saldiriyi durdurmayi basardi Karahitay ordusunun buyuk bir kismi geri donmeye karar verdi Sultan Sah in yaninda ise bir birlik kaldi Bu kuvvetle Horasan a dogru yola cikti Burada birkac yerel hukumdari devirmeyi basardi ve bunun sonucunda 1181 de Serahs Tus ve Merv i ele gecirdi Ayrica Badgis cevresindeki Gurlu bolgelerine de saldirdi Sonraki birkac yil boyunca Sultan Sah Tekis icin bir tehdit olmaya devam etti ancak onemli bir kazanim elde edemedi Ayrica Gurlularla ara sira sorunlar yasadi 1189 1190 yilinda Gurlular topraklarini istila ettiler 1192 de Sultan Sah Tekis in Bati Iran da Hemedan Selcuklulari ile girdigi mucadeleden yararlanarak Harezm e sefer duzenlemeye karar verdi Ancak sefer sirasinda oldu 1193 ve Tekis Harezm topraklarini yeniden birlestirdi KaynakcaBiran Michael Avrasya Tarihinde Kara Khitai Imparatorlugu Cin ile Islam Dunyasi Arasinda Cambridge Birlesik Krallik Cambridge University Press 2005 Boyle JA Cambridge Iran Tarihi Cilt 5 Selcuklu ve Mogol Donemleri Cambridge Birlesik Krallik Cambridge University Press 1968