Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi (d. 1727 İstanbul - ö. 1812 İstanbul) müderris, Osmanlı Devleti'nde kadılık, kazaskerlik ve (1800 - 1803; 1807 ve 1810 - 1812 donemlerinde) 3 kez şeyhülislamlık görevinde bulunmuş bir din adamıdır.
Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi | |
|---|---|
| Doğum | 1727 İstanbul |
| Ölüm | 12 Haziran 1812 İstanbul |
| Meslek | Müderris, kadı, kazasker, Şeyhülislam |
Hayatı
1727 yılında İstanbul’da doğdu. Ulemadan İstanbul kadılığı payesi sahibi Hüseyin Efendi’nin oğludur. Adı Ömer Hulusi olmakla beraber Sâmânizade olarak anılır.
İlk eğitimini babasından gördü. Sonra medrese eğitimine başlayıp 1748 yılında icazet alıp müderris oldu. Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı.
1777'de İzmir kadısı oldu ama aynı yıl görevden alındı. 1784'te Mısır kadısı görevi verildi. Eylül 1785'te Mekke kadılığına nakledildi ve böylece hacı da oldu. 1790'de İstanbul kadılığı payesi ve 1791/92'de Anadolu kazaskeri payesi de verildi. 1794'te Anadolu Kazaskeri ve 1797'de Rumeli Kazaskeri görevlerini yaptı..
11 Temmuz 1800'de ilk kez şeyhülislam olarak görev verildi. Yaklaşık üç yıl bu görevde kaldıktan sonra 26 Nisan 1803'te azledildi. Azil nedeni olarak memuriyet verilirken iltimas kabul etmemesi ve bu nedenle ilmiye sınıfının hoşnutsuz olduğu belirtilmektedir. <raf name="yasamyapit"/>
13 Temmuz 1807'de ortaya çıkan yeniçeri ve Kabakçı Mustafa İsyanı üzerine isyancı yeniçeriler tarafından istenmeyen kişi olan şeyhülislâm Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi yerine III. Selim tarafından ikinci kez şeyhülislam görevine getirildi. Fakat bir gün bu makamda kaldıktan sonra, ertesi gün Kabakçı Mustafa isyanı elebaşıları tarafından istenmeyen kişi olduğu belirtildiği için o da bu görevden ayrılmak zorunda kaldı.
Bu azilden sonra Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi inzivaya çekildi. II. Mahmut tahta geçtikten sonra 22 Eylül 1810'de ona tekrar şeyhülislâmlıık görevi verildi. Bu üçüncü kez şeyhülislâmlığı 1 yıl 8 ay 19 gün sürdü. Yaşının ilerlemiş olması nedeniyle, 1812 yılında bu görevden istifa etti ve emekli oldu.
Birkaç günlük hastalıktan sonra 12 Haziran 1812'da İstanbul’da öldü. Fatih Camii yakınlarında, Otlukçu yokuşundaki mezarlığa gömüldü.
Şeyhülislâmlik yaptığı üç dönem toplam 5 yıl 1 ay 23 gündür.
Değerlendirme
Sâmânizade Ömer Hulûsî Efendi, Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilmiştir:
Âlim, kamil, zengindi. ... Cimriliği hayır yapmasına engel olmadı. Mensipleri ehline vermek alışkanlığından dolayı meslek mensuplarını memnun edemezdi.
"Osmanlılar Ansiklopedisi"'ne göre
Olgun, faziletli ve iktisatlı bir kişi(dir).
Eserleri
Fatih Camii civarında bir mescit, hücreler ve fakirler için barınma yerleri inşa ettirmiştir. Bunlara gelir sağlamak için de akar ve nakit vakıfları tahsis etmişti. Özbekler Tekkesi de onun eseridir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.4, say.597/598 [2]
- Özcan, Tahsin (1999) "Ömer Hulusi Efendi (Samanîzade) ", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, C.2 s.424,
- Özcan, Tahsin (2007) "Ömer Hulûsi Efendi, Sâmânîzâde", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c.XXXIV, İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı s.72-73.
| Önce gelen: | Osmanlı Şeyhülislamı 1800 - 1803 | Sonra gelen: Salihzade Ahmed Esad Efendi |
| Önce gelen: Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 1807 | Sonra gelen: Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi |
| Önce gelen: Dürrizade Abdullah Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 1810 - 1812 | Sonra gelen: Dürrizade Abdullah Efendi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samanizade Omer Hulusi Efendi d 1727 Istanbul o 1812 Istanbul muderris Osmanli Devleti nde kadilik kazaskerlik ve 1800 1803 1807 ve 1810 1812 donemlerinde 3 kez seyhulislamlik gorevinde bulunmus bir din adamidir Samanizade Omer Hulusi EfendiDogum1727 IstanbulOlum12 Haziran 1812 IstanbulMeslekMuderris kadi kazasker SeyhulislamHayati1727 yilinda Istanbul da dogdu Ulemadan Istanbul kadiligi payesi sahibi Huseyin Efendi nin ogludur Adi Omer Hulusi olmakla beraber Samanizade olarak anilir Ilk egitimini babasindan gordu Sonra medrese egitimine baslayip 1748 yilinda icazet alip muderris oldu Cesitli medreselerde muderrislik yapti 1777 de Izmir kadisi oldu ama ayni yil gorevden alindi 1784 te Misir kadisi gorevi verildi Eylul 1785 te Mekke kadiligina nakledildi ve boylece haci da oldu 1790 de Istanbul kadiligi payesi ve 1791 92 de Anadolu kazaskeri payesi de verildi 1794 te Anadolu Kazaskeri ve 1797 de Rumeli Kazaskeri gorevlerini yapti 11 Temmuz 1800 de ilk kez seyhulislam olarak gorev verildi Yaklasik uc yil bu gorevde kaldiktan sonra 26 Nisan 1803 te azledildi Azil nedeni olarak memuriyet verilirken iltimas kabul etmemesi ve bu nedenle ilmiye sinifinin hosnutsuz oldugu belirtilmektedir lt raf name yasamyapit gt 13 Temmuz 1807 de ortaya cikan yeniceri ve Kabakci Mustafa Isyani uzerine isyanci yeniceriler tarafindan istenmeyen kisi olan seyhulislam Serifzade Ataullah Mehmed Efendi yerine III Selim tarafindan ikinci kez seyhulislam gorevine getirildi Fakat bir gun bu makamda kaldiktan sonra ertesi gun Kabakci Mustafa isyani elebasilari tarafindan istenmeyen kisi oldugu belirtildigi icin o da bu gorevden ayrilmak zorunda kaldi Bu azilden sonra Samanizade Omer Hulusi Efendi inzivaya cekildi II Mahmut tahta gectikten sonra 22 Eylul 1810 de ona tekrar seyhulislamliik gorevi verildi Bu ucuncu kez seyhulislamligi 1 yil 8 ay 19 gun surdu Yasinin ilerlemis olmasi nedeniyle 1812 yilinda bu gorevden istifa etti ve emekli oldu Birkac gunluk hastaliktan sonra 12 Haziran 1812 da Istanbul da oldu Fatih Camii yakinlarinda Otlukcu yokusundaki mezarliga gomuldu Seyhulislamlik yaptigi uc donem toplam 5 yil 1 ay 23 gundur DegerlendirmeSamanizade Omer Hulusi Efendi Sicill i Osmani de soyle degerlendirilmistir Alim kamil zengindi Cimriligi hayir yapmasina engel olmadi Mensipleri ehline vermek aliskanligindan dolayi meslek mensuplarini memnun edemezdi Osmanlilar Ansiklopedisi ne gore Olgun faziletli ve iktisatli bir kisi dir EserleriFatih Camii civarinda bir mescit hucreler ve fakirler icin barinma yerleri insa ettirmistir Bunlara gelir saglamak icin de akar ve nakit vakiflari tahsis etmisti Ozbekler Tekkesi de onun eseridir Kaynakca a b c Ozcan Tahsin 1999 Omer Hulusi Efendi Samanizade Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Yayinlari C 2 s 424 ISBN 975 08 0073 7 a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 4 say 597 598 1 Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 4 say 597 598 2 Ozcan Tahsin 1999 Omer Hulusi Efendi Samanizade Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Yayinlari C 2 s 424 ISBN 975 08 0073 7 Ozcan Tahsin 2007 Omer Hulusi Efendi Samanizade DIA Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi c XXXIV Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi s 72 73 Once gelen Osmanli Seyhulislami 1800 1803 Sonra gelen Salihzade Ahmed Esad EfendiOnce gelen Serifzade Ataullah Mehmed Efendi Osmanli Seyhulislami 1807 Sonra gelen Serifzade Ataullah Mehmed EfendiOnce gelen Durrizade Abdullah Efendi Osmanli Seyhulislami 1810 1812 Sonra gelen Durrizade Abdullah Efendi