Sülde (Sulda veya Zülde) - Moğol mitolojisinde savaş tanrısı. Moğol inancında tüm insanların Sülde (Sulda, Zulda, Zülde) adı verilen koruyucu ruhları vardır. Sülde Han bunların başında yer alır.
Özellikler
Zırhlı bir savaşçı olarak tasvir edilir. Sarı bir atı ve sürekli taşıdığı bir mızrağı bulunur. Cengiz Han’ın koruyucu tanrısı olduğuna inanılır. Savaşçılara ve ordulara yardım eder. Hizmetkarları beyaz giysiler giyerler. Bayraklarında alevleri sembolize eden figürler vardır. İnsanın, ailenin ve soyun koruyucu ruhudur (iyesidir). Onları başka düşman soyların zararlarına karşı korur. Onun tarafından korunan insanlar güçlü, düşünceli ve cesur olurlar. Çok kuvvetli, ürkütücü tanrıdır.
Tengricilik inancında insanın karakterini belirleyen, benliğini veren ve kendi boyuna (kabilesine) bağlılığını sağlayan ruh/tanrıdır. Türk ve Moğol halk inancında kendi soyuna bağlı olmayanın benliği olmaz, kişiliği gelişemez, bu nedenle Sülde insanı toplumsal ruha/benliğe bağlı kılan ruhtur. İçinde yaşadığı topluma bağlı olmayan; onun kurallarına göre yaşamayan insanlara Süldesi Kesik denilirdi. Boyuna (kabilesine), ulusuna ve toplumu oluşturan kurallara uymayanlar kişiliksiz, benliksiz ilan edilirdi.
Sulda
Sulda - Moğol halk inancında Hareketsiz Ruh. İnsan ruhunun sabit, hareketsiz kısmı. Türkler Sür adı verirler. Bedeni terk ettiğinde insan ölür. Sözcük; sürmek, devam etmek kökünden gelir. Aynı zamanda iz, işaret demektir. Zaman ve devamlılık anlamları bulunur. Moğol ve Tunguz dillerinde yakıcılık ifade eder. Eski Türkçede akıcılık manası vardır. Süld sözcüğü Moğolcada işaret ve bayrak/tuğ anlamları taşır. Sür ise yine bu dilde efendi manası taşır ve Sürdeh ise korku bildirir. Moğolca ve Tunguzcada Sür/Sir akmak, damlamak gibi manalar da ifade eder.
Kaynakça
- Birtalan, Ágnes (2011). "The representation of the Mongolian shaman deity Dayan Deerh in invocations and in a Buddhist scroll painting". Études Mongoles & Sibériennes, Centrasiatiques & Tibétaines 42. doi:10.4000/emscat.1800.
- Heissig, Walther (1980). The Religions of Mongolia. U of California P. pp. 84–90. . Retrieved 19 August 2012.
- Charleux, Isabelle (2009). "Chinggis Khan: Ancestor, Buddha or Shaman?". Mongolian Studies 31: 207–58.
- Charleux, Isabelle (2010). "From ongon to icon". In Roberte Hamayon. Representing Power in Ancient Inner Asia: Legitimacy, Transmission and the Sacred. Isabelle Charleux, Grégory Delaplace, and Scott Pearce. Bellingham: Western Washington University. pp. 209–61.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sulde Sulda veya Zulde Mogol mitolojisinde savas tanrisi Mogol inancinda tum insanlarin Sulde Sulda Zulda Zulde adi verilen koruyucu ruhlari vardir Sulde Han bunlarin basinda yer alir Uxin Ic Mogolistan Cin deki Cengiz Han in Beyaz Sulde Tapinagi na giden avlu OzelliklerZirhli bir savasci olarak tasvir edilir Sari bir ati ve surekli tasidigi bir mizragi bulunur Cengiz Han in koruyucu tanrisi olduguna inanilir Savascilara ve ordulara yardim eder Hizmetkarlari beyaz giysiler giyerler Bayraklarinda alevleri sembolize eden figurler vardir Insanin ailenin ve soyun koruyucu ruhudur iyesidir Onlari baska dusman soylarin zararlarina karsi korur Onun tarafindan korunan insanlar guclu dusunceli ve cesur olurlar Cok kuvvetli urkutucu tanridir Tengricilik inancinda insanin karakterini belirleyen benligini veren ve kendi boyuna kabilesine bagliligini saglayan ruh tanridir Turk ve Mogol halk inancinda kendi soyuna bagli olmayanin benligi olmaz kisiligi gelisemez bu nedenle Sulde insani toplumsal ruha benlige bagli kilan ruhtur Icinde yasadigi topluma bagli olmayan onun kurallarina gore yasamayan insanlara Suldesi Kesik denilirdi Boyuna kabilesine ulusuna ve toplumu olusturan kurallara uymayanlar kisiliksiz benliksiz ilan edilirdi Sulda Sulda Mogol halk inancinda Hareketsiz Ruh Insan ruhunun sabit hareketsiz kismi Turkler Sur adi verirler Bedeni terk ettiginde insan olur Sozcuk surmek devam etmek kokunden gelir Ayni zamanda iz isaret demektir Zaman ve devamlilik anlamlari bulunur Mogol ve Tunguz dillerinde yakicilik ifade eder Eski Turkcede akicilik manasi vardir Suld sozcugu Mogolcada isaret ve bayrak tug anlamlari tasir Sur ise yine bu dilde efendi manasi tasir ve Surdeh ise korku bildirir Mogolca ve Tunguzcada Sur Sir akmak damlamak gibi manalar da ifade eder KaynakcaBirtalan Agnes 2011 The representation of the Mongolian shaman deity Dayan Deerh in invocations and in a Buddhist scroll painting Etudes Mongoles amp Siberiennes Centrasiatiques amp Tibetaines 42 doi 10 4000 emscat 1800 Heissig Walther 1980 The Religions of Mongolia U of California P pp 84 90 ISBN 9780520038578 Retrieved 19 August 2012 Charleux Isabelle 2009 Chinggis Khan Ancestor Buddha or Shaman Mongolian Studies 31 207 58 Charleux Isabelle 2010 From ongon to icon In Roberte Hamayon Representing Power in Ancient Inner Asia Legitimacy Transmission and the Sacred Isabelle Charleux Gregory Delaplace and Scott Pearce Bellingham Western Washington University pp 209 61