Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'de din dersleri, ilkokul 4'ten lise son sınıfa kadar her yıl okul müfredatında Anayasa'nın 24. maddesinin 4. fıkrası gereği olarak zorunlu olarak yer alan ve çoğunlukla İslam dininin Sünni mezhebi anlatılan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersini ve lise müfredatında yer alan çeşitli ilişkili seçmeli dersleri kapsar. Türkiye'de okullarda din dersi, 1928'den 1940'ların sonuna kadar müfredata dahil edilmemiş, sonrasında ise seçmeli bir ders olarak okullara konulmuştur. 12 Eylül Darbesi'nden sonra ise din dersleri Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi adıyla ilkokul 4'ten lise sona kadar yeni Anayasa'nın 24. maddesinin 4. fıkrası gereği zorunlu hale getirilmiştir. DKAB dersine ek olarak, 2012'den itibaren liselerde seçmeli olarak "Kur’an-ı Kerim", "Hz. Muhammed’in Hayatı" ve "Temel Dini Bilgiler” dersleri de ilave edilmiştir.
DKAB, içeriğinin çoğunluğunun İslam dininin Sünni mezhebi üzerine olması, bu dinin bakış açısından ifadeler içermesi ve Hristiyan ya da Musevi olduğunu belgelendirmeyen her öğrenciye zorunlu olarak öğretilmesi yönlerinden eleştirilmiş, yerel ve uluslararası mahkemelerce yasalara aykırı bulunmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı ise bu dersin tek bir dini vaaz eden bir ders olmadığını savunmaktadır.
Tarihçe
Türkiye Cumhuriyeti'nin tek partili döneminde, 1928'den 1948'e kadar din dersi müfredatta bulunmamıştır. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu çerçevesinde “Türkiye'de sadece Müslüman vatandaşların olmadığı, Müslüman olmayan Türk vatandaşlarının da dinsel gereksinmeleri ve vicdan özgürlüğü olduğu” neden gösterilerek ilkokul programından Kur’an dersleri, ortaokul ve lise programından da din, Arapça ve Farsça dersleri çıkarılmıştır.
1948'den sonra "Din Bilgisi" adı altında okullarda seçmeli din dersi dönemi başlamıştır. 1961 yılında yürürlüğe giren yeni TC Anayasası'nın 19. maddesi gereği Türkiye'de okullarda velilerin çocuklarına isteğe bağlı olarak din dersi aldırabileceği yer almış ve din eğitimi seçmeli olmuştur. 1970'li yıllarda MC hükûmetleri tarafından "Ahlak Bilgisi" dersi de müfredata konmuş, bu dönemde ilkokul, ortaokul ve lisede din dersi seçmeli, ahlak dersi ise zorunlu tutulmuştur.
12 Eylül döneminin ardından kabul edilen 1982 Anayasası kapsamında din dersi okullarda zorunlu hale getirilmiştir. Darbe sonrası getirilmiş Anayasa'nın 24. maddesi zorunlu din dersi konusunda şu hükmü vermiştir:
| “ | Din ve ahlak eğitim ve öğretimi Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. Bunun dışındaki din eğitim ve öğretimi ancak, kişilerin kendi isteğine, küçüklerin de kanuni temsilcisinin talebine bağlıdır. | ” |
| — Türkiye Anayasası 24. Maddesi | ||
1982'de getirilen Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri ilköğretim 4. sınıftan itibaren ortaöğretimin son sınıfına kadar her yıl okullarda zorunlu olarak okutulmuştur. 2012 yılında, ile birlikte, lise müfredatına ek seçmeli din dersleri eklenmiştir. Bu dersler, "Kur’an-ı Kerim", "Hz. Muhammed’in Hayatı" ve "Temel Dini Bilgiler”dir.
Eleştiriler ve tartışmalar
İçerik
Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, yapılan eleştirilere karşın, bu dersin tek bir dinin tek bir mezhebini vaaz eden bir ders olmadığını savunmaktadır, ancak ders büyük oranda Sünni İslam'a ve bu mezhebin bakış açısına yer vermektedir. Bazı kesimlere göre Türkiye'de yaşayan diğer din ve mezheplerden olan TC vatandaşlarına inanmadıkları bir dinin bir mezhebi üzerinden dayatma yapılmaktadır. Alevilik gibi diğer mezheplerin yanı sıra diğer dinlerden hemen hemen hiç bahsedilmemesi ve dinler konusunda evrensel ve dengeli bir bakış açısı yerine taraflı bir bakış açısı sunduğu için eleştirilmiştir.
Kitaplarda "İslamiyet’e, Kuran’a göre" ifadesi kullanılması yerine "Dinimize göre.., Peygamberimize göre..." diye kullanımların yer alması da eleştirilmiştir. Ayrıca Ateizm anlatılırken, "Sanki Tanrı yokmuş gibi davranırlar" gibi ifadelerin varlığı kitapların tarafsız olmadığı iddiasına destek olarak gösterilmiştir. Alevilik ve Bektaşîlik'ten 12. sınıfa kadar çok az bahsedilmesi de eleştiri konusudur. Ki bu mezhepler hakkında verilen bilgiler, Sünni İslam perspektifinden anlatılır ve taraflı olduğu iddia edilen ifadeler içermektedir. Müfredatın ahlak ile ilgili çeşitli kısımları "engellilere yönelik acıma" oluşturduğu gerekçesiyle eleştiriye tabi tutulmuştur. Kitaplardaki aile yapısı da "Adalet ve Kalkınma Partisi'nin istediği aile modeli" olarak tanımlanmıştır.
Zorunluluk
Bazı Türk ilahiyatçı akademisyenler, Sağ partiler, Muhafazakâr Sağ eğilimli STK'lar, din dersinin zorunlu olmasını desteklemiştir. Ayrıca, din eğitiminin toplumsal bir ihtiyaç olduğunu, dinler hakkında bilgi veren bir dersin devlet kontrolü altında ve laiklik ilkesine uygun bir şekilde zorunlu olarak verilmesinde bir sakıncası olmadığını destekleyen görüşler de mevcuttur.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2014 yılında Cem Vakfı, Mansur Yalçın, Diğerleri - Türkiye davasında aldığı kararda, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nden "zaman geçirmeden öğrencilerin zorunlu din ve ahlak kültürü derslerinden muaf tutulmalarını da sağlayacak yeni bir sisteme geçmesini" istemiştir. AİHM, din eğitimine karşı olmamakla birlikte, din dersinin zorunlu tutulmasını, seçmeli olmamasını, DKAB dersinin içeriğini göz önünde bulundurarak zorunlu bir biçimde verilemeyeceğine hükmetmiştir. Yerel mahkemelerce de pek çok kez DKAB dersi muafiyeti sağlanmıştır.
Kaynakça
- ^ . 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e (PDF). Derya Kap. İKV. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Çakmakçı, Nuran (23 Eylül 2014). "İçerik Sünni İslam ağırlıklı". Hürriyet. 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ . Diken (İngilizce). 16 Eylül 2014. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ ÇAKMAKÇI, Zorunlu Din Dersi Kitapları / Nuran. "İçerik Sünni İslam ağırlıklı". Hürriyet. 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ . soL Haber Portalı. 1 Şubat 2019. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ "'Zorunlu din dersi'nin yansımaları; İstanbul ve Antalya'da 'nesnel' değil, Erzurum'da 'çağdaş'..." T24. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
Dış bağlantılar
- Din Öğretimi Genel Müdürlüğü'ne ait ders kitapları 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - dogm.eba.gov.tr/
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de din dersleri ilkokul 4 ten lise son sinifa kadar her yil okul mufredatinda Anayasa nin 24 maddesinin 4 fikrasi geregi olarak zorunlu olarak yer alan ve cogunlukla Islam dininin Sunni mezhebi anlatilan Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi DKAB dersini ve lise mufredatinda yer alan cesitli iliskili secmeli dersleri kapsar Turkiye de okullarda din dersi 1928 den 1940 larin sonuna kadar mufredata dahil edilmemis sonrasinda ise secmeli bir ders olarak okullara konulmustur 12 Eylul Darbesi nden sonra ise din dersleri Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi adiyla ilkokul 4 ten lise sona kadar yeni Anayasa nin 24 maddesinin 4 fikrasi geregi zorunlu hale getirilmistir DKAB dersine ek olarak 2012 den itibaren liselerde secmeli olarak Kur an i Kerim Hz Muhammed in Hayati ve Temel Dini Bilgiler dersleri de ilave edilmistir DKAB iceriginin cogunlugunun Islam dininin Sunni mezhebi uzerine olmasi bu dinin bakis acisindan ifadeler icermesi ve Hristiyan ya da Musevi oldugunu belgelendirmeyen her ogrenciye zorunlu olarak ogretilmesi yonlerinden elestirilmis yerel ve uluslararasi mahkemelerce yasalara aykiri bulunmustur Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi ise bu dersin tek bir dini vaaz eden bir ders olmadigini savunmaktadir TarihceTurkiye Cumhuriyeti nin tek partili doneminde 1928 den 1948 e kadar din dersi mufredatta bulunmamistir Tevhid i Tedrisat Kanunu cercevesinde Turkiye de sadece Musluman vatandaslarin olmadigi Musluman olmayan Turk vatandaslarinin da dinsel gereksinmeleri ve vicdan ozgurlugu oldugu neden gosterilerek ilkokul programindan Kur an dersleri ortaokul ve lise programindan da din Arapca ve Farsca dersleri cikarilmistir 1948 den sonra Din Bilgisi adi altinda okullarda secmeli din dersi donemi baslamistir 1961 yilinda yururluge giren yeni TC Anayasasi nin 19 maddesi geregi Turkiye de okullarda velilerin cocuklarina istege bagli olarak din dersi aldirabilecegi yer almis ve din egitimi secmeli olmustur 1970 li yillarda MC hukumetleri tarafindan Ahlak Bilgisi dersi de mufredata konmus bu donemde ilkokul ortaokul ve lisede din dersi secmeli ahlak dersi ise zorunlu tutulmustur 12 Eylul doneminin ardindan kabul edilen 1982 Anayasasi kapsaminda din dersi okullarda zorunlu hale getirilmistir Darbe sonrasi getirilmis Anayasa nin 24 maddesi zorunlu din dersi konusunda su hukmu vermistir Din ve ahlak egitim ve ogretimi Devletin gozetim ve denetimi altinda yapilir Din kulturu ve ahlak ogretimi ilk ve ortaogretim kurumlarinda okutulan zorunlu dersler arasinda yer alir Bunun disindaki din egitim ve ogretimi ancak kisilerin kendi istegine kucuklerin de kanuni temsilcisinin talebine baglidir Turkiye Anayasasi 24 Maddesi 1982 de getirilen Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi dersleri ilkogretim 4 siniftan itibaren ortaogretimin son sinifina kadar her yil okullarda zorunlu olarak okutulmustur 2012 yilinda 12 yillik zorunlu egitim uygulamasina gecilmesi ile birlikte lise mufredatina ek secmeli din dersleri eklenmistir Bu dersler Kur an i Kerim Hz Muhammed in Hayati ve Temel Dini Bilgiler dir Elestiriler ve tartismalarIcerik Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi yapilan elestirilere karsin bu dersin tek bir dinin tek bir mezhebini vaaz eden bir ders olmadigini savunmaktadir ancak ders buyuk oranda Sunni Islam a ve bu mezhebin bakis acisina yer vermektedir Bazi kesimlere gore Turkiye de yasayan diger din ve mezheplerden olan TC vatandaslarina inanmadiklari bir dinin bir mezhebi uzerinden dayatma yapilmaktadir Alevilik gibi diger mezheplerin yani sira diger dinlerden hemen hemen hic bahsedilmemesi ve dinler konusunda evrensel ve dengeli bir bakis acisi yerine tarafli bir bakis acisi sundugu icin elestirilmistir Kitaplarda Islamiyet e Kuran a gore ifadesi kullanilmasi yerine Dinimize gore Peygamberimize gore diye kullanimlarin yer almasi da elestirilmistir Ayrica Ateizm anlatilirken Sanki Tanri yokmus gibi davranirlar gibi ifadelerin varligi kitaplarin tarafsiz olmadigi iddiasina destek olarak gosterilmistir Alevilik ve Bektasilik ten 12 sinifa kadar cok az bahsedilmesi de elestiri konusudur Ki bu mezhepler hakkinda verilen bilgiler Sunni Islam perspektifinden anlatilir ve tarafli oldugu iddia edilen ifadeler icermektedir Mufredatin ahlak ile ilgili cesitli kisimlari engellilere yonelik acima olusturdugu gerekcesiyle elestiriye tabi tutulmustur Kitaplardaki aile yapisi da Adalet ve Kalkinma Partisi nin istedigi aile modeli olarak tanimlanmistir Zorunluluk Bazi Turk ilahiyatci akademisyenler Sag partiler Muhafazakar Sag egilimli STK lar din dersinin zorunlu olmasini desteklemistir Ayrica din egitiminin toplumsal bir ihtiyac oldugunu dinler hakkinda bilgi veren bir dersin devlet kontrolu altinda ve laiklik ilkesine uygun bir sekilde zorunlu olarak verilmesinde bir sakincasi olmadigini destekleyen gorusler de mevcuttur Avrupa Insan Haklari Mahkemesi 2014 yilinda Cem Vakfi Mansur Yalcin Digerleri Turkiye davasinda aldigi kararda Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti nden zaman gecirmeden ogrencilerin zorunlu din ve ahlak kulturu derslerinden muaf tutulmalarini da saglayacak yeni bir sisteme gecmesini istemistir AIHM din egitimine karsi olmamakla birlikte din dersinin zorunlu tutulmasini secmeli olmamasini DKAB dersinin icerigini goz onunde bulundurarak zorunlu bir bicimde verilemeyecegine hukmetmistir Yerel mahkemelerce de pek cok kez DKAB dersi muafiyeti saglanmistir Kaynakca 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2020 a b c d e PDF Derya Kap IKV 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Cakmakci Nuran 23 Eylul 2014 Icerik Sunni Islam agirlikli Hurriyet 10 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Diken Ingilizce 16 Eylul 2014 17 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2020 CAKMAKCI Zorunlu Din Dersi Kitaplari Nuran Icerik Sunni Islam agirlikli Hurriyet 10 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2020 soL Haber Portali 1 Subat 2019 1 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2020 Zorunlu din dersi nin yansimalari Istanbul ve Antalya da nesnel degil Erzurum da cagdas T24 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2020 Dis baglantilarDin Ogretimi Genel Mudurlugu ne ait ders kitaplari 1 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde dogm eba gov tr