Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ocak 2024) () |
Tüzel kişi, hukuk bakımından birçok kişinin veya malın topluluğundan doğan ve tek bir kişi sayılan oluşum. Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kişi veya emtia (mal) topluluğu şeklinde bağımsız olarak örgütlenmiş, haklara sahip olabilen, borç veya alacak edinebilen varlıklardır. Ör: Şirketler, vakıflar, dernekler, belediyeler, üniversiteler. Bir ülkedeki en büyük tüzel kişilik devlettir. Gerçek kişi olmadıkları hâlde gerçek kişi gibi işlem görürler. Kendilerini oluşturan ortaklardan, üyelerden veya temsilcilerden bağımsızdırlar. Örneğin üniversitenin mal varlığı rektöre değil, üniversite tüzel kişiliğine aittir.
- Vakıflar, mal topluluğu şeklindedir. Örneğin bir arazinin gelirinin kimsesiz çocuklar için kullanılması. Burada asıl unsur maddi varlıktır.
- Dernekler, kişi topluluğu şeklindedir. Örneğin kanserle mücadele derneği kazanç dışı bir amaçla çalışır. Para toplasa bile hayır için kullanır. Asıl unsur kişilerdir.
Gerçek ve Tüzel Kişilik Karşılaştırması
Hukuki düzenlemeler bakımından iki tür kişilik bulunmaktadır. "Gerçek kişi" ve "Tüzel kişi". Gerçek kişi, sağ ve tam doğmak şartı ile kişinin anne karnına düşmesinden ölümüne kadar geçen süreçte hukuken kişiler için kullanılan terimdir. Yani bu şahıslar alacak ve borç yaratabilme ehliyetine sahiptirler. Tüzel kişi ise gerçekte kişilik sahibi olmayan ancak kişilik sahibi olduğu varsayılan kişi veya mal topluluklarıdır. Tabi oldukları hukuk dalına göre ise "özel hukuk tüzel kişisi" ve "kamu hukuku tüzel kişisi" şeklinde ikili ayrıma tabi tutulabilir.
Dernek, vakıf, sendika, şirket, siyasi parti gibi oluşumlar hukuken varlık kazandıkları anda tüzel kişilik kazanırlar ve bu tip oluşumlara özel hukuk tüzel kişisi denilmektedir. Dernek kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmeye dönük olarak bir araya gelmesi nedeniyle kişi topluluğu iken, vakıf belirli miktarda malın önceden belirlenen bir amacı gerçekleştirmeye özgülenmesi nedeniyle mal topluluğudur.
Tüzel kişilikler, yasal organlarının oluşmasıyla tüzel kişilik kazanırlarken, dağılma (amacın gerçekleştirilmesi) ve dağıtma (yasal olmayan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sonucu fesih) nedenleriyle kişilikleri son bulur.
Tüzel kişilik taşıyan kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılar birer resmî mektuptur. Tüzel kişilikler bakanlıklara bağlı olabilir.
Kaynakça
- AKİPEK Jale G., AKINTÜRK Turgut, ATEŞ KARAMAN, Derya: Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Beta Yayınları, Cilt-I
- ÇAĞLAYAN, Ramazan: Hukukumuzda Kamu Tüzel Kişiliği Kavramı ve Kıstasları, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2016, Sayı 7
- DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan : Türk Özel Hukuku Kişiler Hukuku, C.II, 6. Bası, İstanbul 2002
- KÖPRÜLÜ, Bülent: Medeni Hukuk: Genel Prensipler - Kişinin Hukuku, İstanbul- 1984
- KÖPRÜLÜ, Bülent: Medeni Hukukta Tüzel Kişiler, Fakülteler Matbaası, İstanbul- 1967
- OĞUZMAN, M.Kemal, SELİÇİ Özer, OKTAY Saibe: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 7. Bası, İstanbul, 2002
- ÖZSUNAY Ergun: Medeni Hukukumuzda Tüzel Kişiler, Tüzel Kişilerin Genel Teorisi-Dernekler – Vakıflar, 4. Bası, İstanbul 1978
 | Hukuk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Ocak 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Tuzel kisi hukuk bakimindan bircok kisinin veya malin toplulugundan dogan ve tek bir kisi sayilan olusum Belli bir amaci gerceklestirmek uzere kisi veya emtia mal toplulugu seklinde bagimsiz olarak orgutlenmis haklara sahip olabilen borc veya alacak edinebilen varliklardir Or Sirketler vakiflar dernekler belediyeler universiteler Bir ulkedeki en buyuk tuzel kisilik devlettir Gercek kisi olmadiklari halde gercek kisi gibi islem gorurler Kendilerini olusturan ortaklardan uyelerden veya temsilcilerden bagimsizdirlar Ornegin universitenin mal varligi rektore degil universite tuzel kisiligine aittir Vakiflar mal toplulugu seklindedir Ornegin bir arazinin gelirinin kimsesiz cocuklar icin kullanilmasi Burada asil unsur maddi varliktir Dernekler kisi toplulugu seklindedir Ornegin kanserle mucadele dernegi kazanc disi bir amacla calisir Para toplasa bile hayir icin kullanir Asil unsur kisilerdir Gercek ve Tuzel Kisilik KarsilastirmasiHukuki duzenlemeler bakimindan iki tur kisilik bulunmaktadir Gercek kisi ve Tuzel kisi Gercek kisi sag ve tam dogmak sarti ile kisinin anne karnina dusmesinden olumune kadar gecen surecte hukuken kisiler icin kullanilan terimdir Yani bu sahislar alacak ve borc yaratabilme ehliyetine sahiptirler Tuzel kisi ise gercekte kisilik sahibi olmayan ancak kisilik sahibi oldugu varsayilan kisi veya mal topluluklaridir Tabi olduklari hukuk dalina gore ise ozel hukuk tuzel kisisi ve kamu hukuku tuzel kisisi seklinde ikili ayrima tabi tutulabilir Dernek vakif sendika sirket siyasi parti gibi olusumlar hukuken varlik kazandiklari anda tuzel kisilik kazanirlar ve bu tip olusumlara ozel hukuk tuzel kisisi denilmektedir Dernek kisilerin belirli bir amaci gerceklestirmeye donuk olarak bir araya gelmesi nedeniyle kisi toplulugu iken vakif belirli miktarda malin onceden belirlenen bir amaci gerceklestirmeye ozgulenmesi nedeniyle mal toplulugudur Tuzel kisilikler yasal organlarinin olusmasiyla tuzel kisilik kazanirlarken dagilma amacin gerceklestirilmesi ve dagitma yasal olmayan faaliyetlerin gerceklestirilmesi sonucu fesih nedenleriyle kisilikleri son bulur Tuzel kisilik tasiyan kuruluslarin birbirlerine yazdiklari resmi yazilar birer resmi mektuptur Tuzel kisilikler bakanliklara bagli olabilir KaynakcaAKIPEK Jale G AKINTURK Turgut ATES KARAMAN Derya Turk Medeni Hukuku Baslangic Hukumleri Kisiler Hukuku Beta Yayinlari Cilt I CAGLAYAN Ramazan Hukukumuzda Kamu Tuzel Kisiligi Kavrami ve Kistaslari Uyusmazlik Mahkemesi Dergisi 2016 Sayi 7 DURAL Mustafa OGUZ Tufan Turk Ozel Hukuku Kisiler Hukuku C II 6 Basi Istanbul 2002 KOPRULU Bulent Medeni Hukuk Genel Prensipler Kisinin Hukuku Istanbul 1984 KOPRULU Bulent Medeni Hukukta Tuzel Kisiler Fakulteler Matbaasi Istanbul 1967 OGUZMAN M Kemal SELICI Ozer OKTAY Saibe Kisiler Hukuku Gercek ve Tuzel Kisiler 7 Basi Istanbul 2002 OZSUNAY Ergun Medeni Hukukumuzda Tuzel Kisiler Tuzel Kisilerin Genel Teorisi Dernekler Vakiflar 4 Basi Istanbul 1978Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz