Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tülintepe Höyüğü, Keban Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Elazığ il merkezinin 21 km. doğusunda yer almış olan bir höyüktür. Höyük 250 x 200 metre boyutlarında ve 20 metre yüksekliğindeydi.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Tülintepe Höyüğü |
| il: | Elazığ |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Kazılar
Höyüğün her iki yanından hem demiryolu, hem de karayolu geçtiğinden eskiden beri biline gelmektedir. Dolayısıyla 1945 yılından itibaren tepede yüzey araştırmaları yapılmış ve buluntular yayımlanmıştır. Keban Barajı su toplama sahasında kalacağı için höyükte 1971 yılında kurtarma kazıları başlatılmıştır. Bu kazılar İstanbul Üniversitesi Prehistorya Kürsüsü'nden Ufuk Esin ve Güven Arsebük başkanlığında 1974 yılına değin sürdürülmüştür.
Tabakalanma
Keban Baraj Gölü altında kalacağı için yeni hatta alınması gereken karayolu ve demiryolu inşaatı için höyüğün üstünden iş makineleriyle toprak alındığından bu tabakalar yok edilmiştir. Bununla birlikte en yeni yerleşmenin Osmanlı İmparatorluğu Dönemi'ne yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu tabakanın altında ise sırayla MS 1. binyıl, MÖ 1. binyıl, Geç Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı, Erken Tunç Çağı ve Kalkolitik Çağ yerleşme katları yer almaktadır. Kalkolitik tabakanın altına ise, ovanın taban suyu dolayısıyla inilememiş olup ana toprağa ulaşılamamıştır.
Buluntular
En eski yerleşmeye ait mimari kalıntılar yerleşmesi olup bir Halaf yerleşmesidir. Ancak bu tabaka taban suyu içinde kaldığı için yeterince incelenememiştir. Bu tabakanın üzerinde Erken Kalkolitik'in ana yerleşmesi görülmektedir. Açık alanlar ve geçitler çevresine yerleşen çok odalı yapılar şeklinde bir mimari yapı vardır. Bu mimarinin doğu tarafı, ocak, fırın, kerpiç platform, saz ve kamış döşeli bir taban ve bunu çevreleyen taş dizisi şeklinde bir açık alandır. Diğer yanda dörtgen planlı dört eve ait olmak üzere duvarlar ortaya çıkarılmıştır. Duvarlar kerpiç olup taş temel bulunmamaktadır. Duvarlar sıvalı tabanlar ise sıkıştırılmış topraktır. Ayrıca çok çeşitli biçimlerde ve oldukça fazla sayıda ocak bulunmuştur. Yapıların tahrip olmasından ya da yıkılmasından sonra, benzer yerleşme düzeni ve aynı yapısal özelliklerde, aynı planda yenilendikleri anlaşılmaktadır. Yerleşme planı oldukça ilginçtir. Yerleşmenin doğu ve batısında, çukur, fırın, kerpiç taban gibi unsurların yer aldığı açık alanlar (ya da avlu) vardır. Bu iki alanı birleştiren bir sokak, bu sokağı dik kesen bir başka sokak ve sokaklar arasındaki dört alana yerleşim planı ortaya çıkarılmıştır. Yapıların içlerinde ele geçen buluntulara göre ev, işlik ve mutfak olarak kullanıldığı anlaşılabilmektedir. Erken Kalkolitik Çağ tabakasının mimari buluntuları bir bütün olarak göz önüne alındığında tek bir kültüre ait olduğu sonucuna varılmaktadır.
Çeşitli tahribatlar nedeniyle Erken Kalkolitik – Geç Kalkolitik geçişi net olarak incelenememektedir.
Erken Kalkolitik Çağ yontma taş endüstrisinde esas hammadde obsidiyendir, çakmak taşı daha sınırlı kullanılmıştır. Sürtme taş buluntuları ise ezgi ve öğütme taşları, yüzeyleri perdahlamak için kullanılan açkı taşları, bileği taşları, dokuma tezgâhlarında kullanılan ağırşaklar, havanelleri, taş gülleler, baltalar gibi oldukça zengin bir buluntu olarak karşımıza çıkmaktadır. Geç Kalkolitik Çağ'ın sürtme taş buluntuları ise boncuk ve topuzlar görülür.
Geç Kalkolitik Çağ tabakalarında bulunan 1,5 metre çapında yuvarlak bir maden ergitme fırını, bunun yakın çevresinde ele geçen maden filizleri, taş bir pota ve cüruf parçaları, maden işlemeyle ilgili buluntulardır.
Erken Kalkolitik tabakalarda sadece çocuk mezarları bulunmuştur. Bunlardan biri 3-4 aylık bir bebeğe ait taban gömütüdür.
Höyükte ele geçen hayvan kalıntılarının % 95'i evcil hayvanlara aittir. Bunlar sığır, koyun, keçi, domuz ve köpektir. Maral en yaygın av hayvanı olarak buluntu vermektedir. Diğer av hayvanları yabanıl koyun (argali), yaban keçisi (bezoar keçisi - Capra aegagrus), yaban domuzu (Sus scrofa), karaca (Capreolus capreolus) türleridir.
Kazılarda ele geçen bitki kalıntıları ise yerleşmede buğday, karabuğday, arpa ve mercimek yetiştirildiğini göstermektedir.
Değerlendirme
Tülintepe Höyük'teki ilk yerleşmenin Halaf yerleşmesi olduğu ve MÖ 5.000 yıllarına dayandığı anlaşılmaktadır. Ancak bu tabakada taban suyu içinde kalması nedeniyle geniş çaplı kazı yapılamamıştır ve çanak çömlek buluntularıyla temsil edilmektedir. Bu dönemin ardından gelen yerleşim ise Halaf - Obeyd Geçiş Evresi olarak tanımlanan dönemdir. İzleyen kültür evreleri Obeyd, Obeyd Sonrası ve Erken Tunç Çağı'dır.
Dış bağlantılar
- Harita 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b "Anadolu Uygarlıkları". 5 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
- ^ a b c d e f g h i j "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
- ^ "Fırat Üniversitesi". 19 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tulintepe Hoyugu Keban Baraj Golu sulari altinda kalmadan once Elazig il merkezinin 21 km dogusunda yer almis olan bir hoyuktur Hoyuk 250 x 200 metre boyutlarinda ve 20 metre yuksekligindeydi Arkeolojik HoyukAdi Tulintepe Hoyuguil ElazigIlce MerkezKoy Turu HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyugun her iki yanindan hem demiryolu hem de karayolu gectiginden eskiden beri biline gelmektedir Dolayisiyla 1945 yilindan itibaren tepede yuzey arastirmalari yapilmis ve buluntular yayimlanmistir Keban Baraji su toplama sahasinda kalacagi icin hoyukte 1971 yilinda kurtarma kazilari baslatilmistir Bu kazilar Istanbul Universitesi Prehistorya Kursusu nden Ufuk Esin ve Guven Arsebuk baskanliginda 1974 yilina degin surdurulmustur TabakalanmaKeban Baraj Golu altinda kalacagi icin yeni hatta alinmasi gereken karayolu ve demiryolu insaati icin hoyugun ustunden is makineleriyle toprak alindigindan bu tabakalar yok edilmistir Bununla birlikte en yeni yerlesmenin Osmanli Imparatorlugu Donemi ne yapildigi anlasilmaktadir Bu tabakanin altinda ise sirayla MS 1 binyil MO 1 binyil Gec Tunc Cagi Orta Tunc Cagi Erken Tunc Cagi ve Kalkolitik Cag yerlesme katlari yer almaktadir Kalkolitik tabakanin altina ise ovanin taban suyu dolayisiyla inilememis olup ana topraga ulasilamamistir BuluntularEn eski yerlesmeye ait mimari kalintilar yerlesmesi olup bir Halaf yerlesmesidir Ancak bu tabaka taban suyu icinde kaldigi icin yeterince incelenememistir Bu tabakanin uzerinde Erken Kalkolitik in ana yerlesmesi gorulmektedir Acik alanlar ve gecitler cevresine yerlesen cok odali yapilar seklinde bir mimari yapi vardir Bu mimarinin dogu tarafi ocak firin kerpic platform saz ve kamis doseli bir taban ve bunu cevreleyen tas dizisi seklinde bir acik alandir Diger yanda dortgen planli dort eve ait olmak uzere duvarlar ortaya cikarilmistir Duvarlar kerpic olup tas temel bulunmamaktadir Duvarlar sivali tabanlar ise sikistirilmis topraktir Ayrica cok cesitli bicimlerde ve oldukca fazla sayida ocak bulunmustur Yapilarin tahrip olmasindan ya da yikilmasindan sonra benzer yerlesme duzeni ve ayni yapisal ozelliklerde ayni planda yenilendikleri anlasilmaktadir Yerlesme plani oldukca ilginctir Yerlesmenin dogu ve batisinda cukur firin kerpic taban gibi unsurlarin yer aldigi acik alanlar ya da avlu vardir Bu iki alani birlestiren bir sokak bu sokagi dik kesen bir baska sokak ve sokaklar arasindaki dort alana yerlesim plani ortaya cikarilmistir Yapilarin iclerinde ele gecen buluntulara gore ev islik ve mutfak olarak kullanildigi anlasilabilmektedir Erken Kalkolitik Cag tabakasinin mimari buluntulari bir butun olarak goz onune alindiginda tek bir kulture ait oldugu sonucuna varilmaktadir Cesitli tahribatlar nedeniyle Erken Kalkolitik Gec Kalkolitik gecisi net olarak incelenememektedir Erken Kalkolitik Cag yontma tas endustrisinde esas hammadde obsidiyendir cakmak tasi daha sinirli kullanilmistir Surtme tas buluntulari ise ezgi ve ogutme taslari yuzeyleri perdahlamak icin kullanilan acki taslari bilegi taslari dokuma tezgahlarinda kullanilan agirsaklar havanelleri tas gulleler baltalar gibi oldukca zengin bir buluntu olarak karsimiza cikmaktadir Gec Kalkolitik Cag in surtme tas buluntulari ise boncuk ve topuzlar gorulur Gec Kalkolitik Cag tabakalarinda bulunan 1 5 metre capinda yuvarlak bir maden ergitme firini bunun yakin cevresinde ele gecen maden filizleri tas bir pota ve curuf parcalari maden islemeyle ilgili buluntulardir Erken Kalkolitik tabakalarda sadece cocuk mezarlari bulunmustur Bunlardan biri 3 4 aylik bir bebege ait taban gomutudur Hoyukte ele gecen hayvan kalintilarinin 95 i evcil hayvanlara aittir Bunlar sigir koyun keci domuz ve kopektir Maral en yaygin av hayvani olarak buluntu vermektedir Diger av hayvanlari yabanil koyun argali yaban kecisi bezoar kecisi Capra aegagrus yaban domuzu Sus scrofa karaca Capreolus capreolus turleridir Kazilarda ele gecen bitki kalintilari ise yerlesmede bugday karabugday arpa ve mercimek yetistirildigini gostermektedir DegerlendirmeTulintepe Hoyuk teki ilk yerlesmenin Halaf yerlesmesi oldugu ve MO 5 000 yillarina dayandigi anlasilmaktadir Ancak bu tabakada taban suyu icinde kalmasi nedeniyle genis capli kazi yapilamamistir ve canak comlek buluntulariyla temsil edilmektedir Bu donemin ardindan gelen yerlesim ise Halaf Obeyd Gecis Evresi olarak tanimlanan donemdir Izleyen kultur evreleri Obeyd Obeyd Sonrasi ve Erken Tunc Cagi dir Dis baglantilarHarita 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b Anadolu Uygarliklari 5 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2012 a b c d e f g h i j TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2012 Firat Universitesi 19 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2012