Türkistan İslam Konseyi, 1917 yılında Mustafa Çokay önderliğinde Taşkentte düzenlenmiş ve Türk-Müslüman halkların katıldığı konsey. 1-11 Mayıs 1917 tarihlerinde Moskova'da yapılan Rusya Müslümanları Genel Kurultayı'na hazırlık mahiyetindedir.
16-23 Nisan 1917 tarihleri arasında Mustafa Çokay adlı bir Kazak Türk'ü tarafından organize edilip Taşkent'de yapılan Türkistan müslümanları kongresinde, Türki bölgelerin soylu ailelerden gelen Özbek, Tatar, Kazak, Kırgız, Türkmen ve Başkurt önderler Türkistan Müslüman Konseyi altında birleşmiştir. Bu harekete, Türki entelektüeller de katılmıştır. Konseyde Türk halkları eski hanlıklara göre belirli bir sayıda temsil edilmişlerdir.
Bu toplantıda Türk halkları üç alt bölgede mücadele kararı almıştır:
- Kazak-Kırgızların Alaş Orda'sı.
- Tatar ve Başkırtların İdil Ural Devleti (Türk-Tatar Komitesi) veya (İtil-Kama hükûmeti).
- Özbek ve Türkmenlerin Türkistan Milli Özerk Hükümeti'ı. (Türkistan Müslümanları Komitesi).
Konsey, bu üç bölge bağımsız olduktan sonra daha ileride Birleşik Türkistan Milli Devleti adı altında birleşmeyi hedeflemiştir. Kökünde Cedidcilik olan bu hareketler, 1917 Rus devrimi sırasında özerkliklerini ilan etmişlerdir.
Türkistan Müslüman Konseyi'nde üç önemli karar alınmıştır:[]
- Orta Asya'da İslamı çağdaşlaştırmak.
- Göçebe halkın kültürünü korumak.
- Türkistan'dan Rusları uzaklaştırmak.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkistan Islam Konseyi 1917 yilinda Mustafa Cokay onderliginde Taskentte duzenlenmis ve Turk Musluman halklarin katildigi konsey 1 11 Mayis 1917 tarihlerinde Moskova da yapilan Rusya Muslumanlari Genel Kurultayi na hazirlik mahiyetindedir 16 23 Nisan 1917 tarihleri arasinda Mustafa Cokay adli bir Kazak Turk u tarafindan organize edilip Taskent de yapilan Turkistan muslumanlari kongresinde Turki bolgelerin soylu ailelerden gelen Ozbek Tatar Kazak Kirgiz Turkmen ve Baskurt onderler Turkistan Musluman Konseyi altinda birlesmistir Bu harekete Turki entelektueller de katilmistir Konseyde Turk halklari eski hanliklara gore belirli bir sayida temsil edilmislerdir Birlesik Turkistan Musluman Konseyi bayragi 1905 1918 Bu toplantida Turk halklari uc alt bolgede mucadele karari almistir Kazak Kirgizlarin Alas Orda si Tatar ve Baskirtlarin Idil Ural Devleti Turk Tatar Komitesi veya Itil Kama hukumeti Ozbek ve Turkmenlerin Turkistan Milli Ozerk Hukumeti i Turkistan Muslumanlari Komitesi Konsey bu uc bolge bagimsiz olduktan sonra daha ileride Birlesik Turkistan Milli Devleti adi altinda birlesmeyi hedeflemistir Kokunde Cedidcilik olan bu hareketler 1917 Rus devrimi sirasinda ozerkliklerini ilan etmislerdir Turkistan Musluman Konseyi nde uc onemli karar alinmistir kaynak belirtilmeli Orta Asya da Islami cagdaslastirmak Gocebe halkin kulturunu korumak Turkistan dan Ruslari uzaklastirmak Kaynakca Arsivlenmis kopya 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2022