Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'de vicdani ret, kanunlarda hak olarak tanınmadığı ve vicdani retçilerle ilgili özel bir düzenleme yapılmadığı için vicdani retçiler, diğer tüm askerlik çağına gelmiş erkek Türk vatandaşları ile aynı şekilde muamele görürler. Türkiye'de vicdani ret kararından sonra alınan cezaya rağmen askerlik görevi için çağrının ve silah altına alınma emrinin devam etmesi sebebiyle retçiler ya retlerinden vazgeçip askerlik görevini yerine getirmekteler ya da sivil itaatsizliğe devam etmekteler. Reddinde ısrar edenler ya firari olarak yaşamakta ya da silah altına alınmalarına rağmen verilen görevleri reddettikleri için askeri cezaevlerine atılmaktadırlar.
Türkiye'de ilk vicdanî ret, 1989 yılında Tayfun Gönül tarafından gerçekleştirildi. Gönül, Eski Türk Ceza Kanunu 155. maddeden yargılandı ve üç ay ceza aldı ancak bu ceza, para cezasına çevrildi. 2013 yılında 15 Mayıs Vicdani Ret Günü'nde 90 kurucu üye ile resmi olarak kuruldu. Türkiye'de vicdani reddin ortaya çıkışı ve gelişimi Yunanistan ile benzerlik gösterir. Yeşil Barış ve Sokak Dergisi'nin meselenin kamusal alana taşınması açısından öncülüğünü ettiği vicdani ret hareketi, Yunanistan'da oluşan vicdani ret hareketiyle dayanışma halinde gelişti. Günümüzde Yunanistan vicdani reddi insan hakları çerçevesinde tanırken, Türkiye'de bu yönde pek fazla ilerleme kaydedilmemiştir.
Vicdani retçilere göre kendilerinin tavrı, yaşamını düşündüğü gibi sürdürmek istemenin, bütün insanlar gibi kendilerinin de en doğal hakkı olduğunu, bu meşruiyete dayalı olarak ve gizlenme gereği duymadan yaşama isteğini duyurup, bütün sonuçlarına katlanılacağı bir eylem biçimidir.
AİHM'in Türkiye Hakkındaki Vicdani Ret Kararı
AİHM kararları göz önüne alındığında Türkiye’nin vicdani ret hakkını tanımakla yükümlüdür. AİHM’in vicdani ret hakkını tanıması yönünde Türkiye’ye ışık tutan Bayatyan / Ermenistan kararının etkisi, doğrudan Türkiye için verilen Erçep / Türkiye kararı ile pekişmiştir. Bu kararla Türkiye, AİHS m. 46/1 uyarınca inanç özgürlüğü kapsamında vicdani ret hakkını tanımakla yükümlü hale gelmiştir. AİHS m. 46/1’e göre sözleşmeci devletler, taraf oldukları davalarda Mahkeme’nin vermiş olduğu karara uymayı taahhüt ederler.
Hukukî durumu
Türkiye, Avrupa Konseyi'ne üye olmasına rağmen vicdani reddi hak olarak tanımayı reddeden tek ülkedir. Vicdani ret aleyhine olan veya yorumlanan normlardan biri olan 21 Haziran 1927 günlü 1111 sayılı Askerlik Kanunu'nda "Askerlik hizmeti Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı her erkek için zorunludur." ifadesi vardır. Diğer bir norma ise Türk Ceza Kanunu'nun 318. maddesidir: "halkı askerlikten soğutma".
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, vicdani ret hakkını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 9. maddesinde güvence altına alınan din ve vicdan özgürlüğünün zorunlu bir gereği olarak kabul etmiştir. Her ne kadar Parlamenterler Meclisi ve Bakanlar Komitesi'nin verdiği karar ve tavsiyeler hukuken bağlayıcı değilse de, taraf devletlerin AİHS maddelerini yorumlarken bunları dikkate almaları gerekir. Avrupa Parlamentosu da üye devletleri vicdani ret hakkını bir temel hak olarak hukuk sistemlerine dahil etmeye çağırmıştır. Nitekim günümüzde Avrupa Parlamentosu üyelerinin tamamı değilse de, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamı vicdani ret hakkını tanımaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihatlarına göre vicdani ret hakkı, askerlik hizmeti ile bağdaşmayan savaş karşıtı bir inanca mensup olanların inanç özgürlüğünü korumak amacıyla, askeri hizmet yükümlülüğüne getirilen bir muafiyettir.
Türk hukukunda askerlik hizmetinin, Anayasa’nın “Vatan Hizmeti” başlıklı 72. maddesinde düzenlendiği görülür. Anayasa, vatan hizmetinin yerine getirilme biçimine ilişkin üç seçenek sıralamıştır; buna göre vatan hizmeti Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde yerine getirilebilir veya yerine getirilmiş sayılabilir. Maddenin lafzından Anayasa m. 72’nin askerlik hizmetini zorunlu kılmadığını söylenebilir. Maddede zorunlu kılınan vatan hizmetidir ve bu hizmetin nasıl ifa edileceği üç alternatif gösterilerek sıralanmıştır. Dolayısıyla vatan hizmetinin kamu kesiminde de yerine getirilebileceğini düzenleyen Anayasa maddesi dikkate alındığında; vicdani ret hakkının tanınması ve vicdani retçilerin alternatif bir sivil hizmeti yerine getirmekle yükümlü tutulması için Anayasal bir değişikliğe gidilmesi gerekmemektedir. Yapılacak kanun değişiklikleriyle vicdani ret uygulamasının düzenlenmesi mümkündür.
AİHM Kararlarına Göre Türkiye'de Vicdani Ret Hakkının Kapsamı
Bazı görüşlere göre Türklük ve askerlik kavramlarını birbirinden ayrılabilmesi mümkün değildir; bu nedenle vicdani ret, Türklük ve ulus devlet ilkelerini zedelemekte hatta ortadan kaldırmaktadır. Ancak Anayasa m. 10’a göre hangi inanca mensup olursa olsun herkesin eşit olduğu ve m. 24’e göre inanç özgürlüğünün sağladığı korumadan yararlanmaya hakkı vardır. AİHM, orduda hizmet etme zorunluluğu ile kişinin vicdanı veya derinden ve gönülden inandığı dini veya diğer inançları arasındaki ciddi ve dayanılmaz çelişkiden kaynaklanan askerlik görevine itirazın, yeterli düzeyde inandırıcılık, ciddiyet, tutarlılık ve 9. maddenin sağladığı teminatlardan yararlanmanın önemine ilişkin bir inanç veya hüküm oluşturduğuna karar vermiştir. Bu içtihat kapsamında vicdani ret hakkı sadece "dini inanç" temelli olmak zorunda değildir. Belirli bir ciddiyet ve tutarlılık taşıması kaydıyla politik, ahlaki ve benzeri inançlar da vicdani ret hakkına kaynaklık edebilir. Nitekim AİHM savaş karşıtı, antimilitarist oldukları için askerlik yapmayı reddeden Halil Savda ve Mehmet Tarhan'ın başvurularında başvurucuların reddetme sebeplerini irdelemeye gerek duymaksızın vicdan özgürlüğünün ihlal edildiğini karara bağlamıştır.
Mahkeme, şu ana kadar kararlarında dini inançtan kaynaklanan davalarda objektif olarak dinin emirlerine bakmamakta, kişinin subjektif inancına göre değerlendirme yapmaktadır. Burada dini inancın kişisel olduğu gerçeği etkilidir. Bu nedenle örneğin İslam dinine mensup birinin, dini yorumlarken savaş veya askerlik karşıtı bir yorum yaparak askerliği reddetmesi durumunda mahkemenin burada bir din sorgulamasına gitmeyeceği düşünülmektedir.
14 Kasım 2011 tarihinde Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Türkiye'de vicdani ret hakkını yasal hale getirmek için bir taslak teklif üzerinde çalışıldığı açıklandı ve Cumhurbaşkanı tarafından değişikliğin onaylanmasından iki hafta sonra yürürlüğe gireceğini söyledi. Türk hükûmeti tarafından yasallaştırılma kararı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin baskısı sonucunda tetiklenmişti. AİHM, Türk hükûmetine 2011 yılı sonuna kadar vicdani reddi yasal hale getirmek için son tarih vermişti. Fakat daha sonra taslak geri çekildi.
İstatistikler
Türkiye'nin ilk liberteryen vicdani retçisi Tarık Beyhan'ın vicdani ret açıklaması
1990 yılının vicdanî retçisi Vedat Zencir'in konu hakkındaki görüşleri.
| Yıl | Vicdanî retçi sayısı | Cinsiyete göre | |
|---|---|---|---|
| Erkek | Kadın | ||
| 1989 | 1 | 1 | — |
| 1990 | 1 | 1 | — |
| 1993 | 4 | 4 | — |
| 1994 | 3 | 3 | — |
| 1995 | 1 | 1 | — |
| 2000 | 3 | 3 | — |
| 2001 | 2 | 2 | — |
| 2003 | 8 | 8 | — |
| 2004 | 21 | 16 | 5 |
| 2005 | 13 | 6 | 7 |
| 2006 | 3 | 3 | — |
| 2007 | 6 | 5 | 1 |
| 2008 | 8 | 7 | 1 |
| 2009 | 13 | 10 | 3 |
| 2010 | 35 | 28 | 7 |
| 2011 | 27 | 11 | 16 |
| 2012 | 25 | 16 | 9 |
| 2013 | 137 | 87 | 50 |
| 2014 | 56 | 43 | 13 |
| 2015 | 97 | ? | ? |
| 2016 | 35 | 25 | 10 |
| 2017 (Mayıs itibarıyla) | 11 | 15 | 2 |
| Toplam | 550 | 295+? | 124+? |
| Kaynak 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | |||
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Esmer, Barış (Ocak 2012). Türkiye'de ve Dünyada Vicdani Ret. Propaganda Yayınları. ISBN . 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- Işıklar, Celal (Haziran 2011). Dünyada Ve Türk Hukukunda Zorunlu Askerlik ve Vicdani Ret (1 bas.). Ankara: Adalet Yayınevi. ISBN . 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- Dönmez, Gökhan; Dönmez, Volkan (Şubat 2018). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Açısından Türkiye'nin Vicdani Ret Pratiği. Ankara: Adalet Yayınevi. ISBN . 9 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- Semiz, Yasemin (Mayıs 2010). Türk Hukuku'nda ve Karşılaştırmalı Hukukta Vicdani Ret. Ankara: Seçkin Yayınevi. ISBN .
- Başkent, Can (2 Ekim 2015). Vicdani Ret Yazıları. Propaganda Yayınları. ISBN .
- Vicdani Ret Açıklamaları Almanağı (1989 - 2010) 10 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (pdf, ePub, mobi formatlarında)
Kaynakça
- ^ . savaskarsitlari.org. 16 Aralık 2010. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
- ^ a b Aydın, Muhammed Ali (2011). . İstisna. 4 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
- ^ . BİA Haber Merkezi. 15 Mayıs 2009. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
- ^ . savaskarsitlari.org. 18 Şubat 1998. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
- ^ Başkır, Ünsal Doğan; Erdem, Erdinç (2012). "Sivil İtaatsizlik Eylemi olarak Türkiye'de Vicdani Ret: Bir Yurttaşlık Talebi". Toplum ve Bilim, 124. Birikim Yayınları. ss. 61-84. ISSN 1300-9354. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . İstisna Dergisi. Vicdani Ret Derneği. 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ a b c d Demir, Hande Seher (2011). . Ankara Barosu Dergisi. 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2012.
- ^ . 2 Ekim 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
- ^ Halil Savda Kararı: http://www.davuterkan.av.tr/halil-savda-v-turkiye-karari-aihm/ 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Mehmet Tarhan Kararı: http://www.reddet.org/blog/2012/07/17/aihm-mehmet-tarhan-v-turkiye-kabul-edilebilirlik-karari/ 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Vicdani retçilere 2 yıl kamu hizmeti". Akşam Gazetesi. 14 Kasım 2011. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2018.
- ^ "İnsan hakkı olarak "vicdani ret"". Milli Gazete. 16 Kasım 2011. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2018.
- ^ . ntvmsnbc.com. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2017.
- ^ Beyhan, Tarık (2014). . 3H Hareketi. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2014.
- ^ (PDF). 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de vicdani ret kanunlarda hak olarak taninmadigi ve vicdani retcilerle ilgili ozel bir duzenleme yapilmadigi icin vicdani retciler diger tum askerlik cagina gelmis erkek Turk vatandaslari ile ayni sekilde muamele gorurler Turkiye de vicdani ret kararindan sonra alinan cezaya ragmen askerlik gorevi icin cagrinin ve silah altina alinma emrinin devam etmesi sebebiyle retciler ya retlerinden vazgecip askerlik gorevini yerine getirmekteler ya da sivil itaatsizlige devam etmekteler Reddinde israr edenler ya firari olarak yasamakta ya da silah altina alinmalarina ragmen verilen gorevleri reddettikleri icin askeri cezaevlerine atilmaktadirlar Turkiye de ilk vicdani ret 1989 yilinda Tayfun Gonul tarafindan gerceklestirildi Gonul Eski Turk Ceza Kanunu 155 maddeden yargilandi ve uc ay ceza aldi ancak bu ceza para cezasina cevrildi 2013 yilinda 15 Mayis Vicdani Ret Gunu nde 90 kurucu uye ile resmi olarak kuruldu Turkiye de vicdani reddin ortaya cikisi ve gelisimi Yunanistan ile benzerlik gosterir Yesil Baris ve Sokak Dergisi nin meselenin kamusal alana tasinmasi acisindan onculugunu ettigi vicdani ret hareketi Yunanistan da olusan vicdani ret hareketiyle dayanisma halinde gelisti Gunumuzde Yunanistan vicdani reddi insan haklari cercevesinde tanirken Turkiye de bu yonde pek fazla ilerleme kaydedilmemistir Vicdani retcilere gore kendilerinin tavri yasamini dusundugu gibi surdurmek istemenin butun insanlar gibi kendilerinin de en dogal hakki oldugunu bu mesruiyete dayali olarak ve gizlenme geregi duymadan yasama istegini duyurup butun sonuclarina katlanilacagi bir eylem bicimidir AIHM in Turkiye Hakkindaki Vicdani Ret KarariAIHM kararlari goz onune alindiginda Turkiye nin vicdani ret hakkini tanimakla yukumludur AIHM in vicdani ret hakkini tanimasi yonunde Turkiye ye isik tutan Bayatyan Ermenistan kararinin etkisi dogrudan Turkiye icin verilen Ercep Turkiye karari ile pekismistir Bu kararla Turkiye AIHS m 46 1 uyarinca inanc ozgurlugu kapsaminda vicdani ret hakkini tanimakla yukumlu hale gelmistir AIHS m 46 1 e gore sozlesmeci devletler taraf olduklari davalarda Mahkeme nin vermis oldugu karara uymayi taahhut ederler Hukuki durumuTurkiye Avrupa Konseyi ne uye olmasina ragmen vicdani reddi hak olarak tanimayi reddeden tek ulkedir Vicdani ret aleyhine olan veya yorumlanan normlardan biri olan 21 Haziran 1927 gunlu 1111 sayili Askerlik Kanunu nda Askerlik hizmeti Turkiye Cumhuriyeti vatandasi her erkek icin zorunludur ifadesi vardir Diger bir norma ise Turk Ceza Kanunu nun 318 maddesidir halki askerlikten sogutma Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi AKPM ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi vicdani ret hakkini Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi nin 9 maddesinde guvence altina alinan din ve vicdan ozgurlugunun zorunlu bir geregi olarak kabul etmistir Her ne kadar Parlamenterler Meclisi ve Bakanlar Komitesi nin verdigi karar ve tavsiyeler hukuken baglayici degilse de taraf devletlerin AIHS maddelerini yorumlarken bunlari dikkate almalari gerekir Avrupa Parlamentosu da uye devletleri vicdani ret hakkini bir temel hak olarak hukuk sistemlerine dahil etmeye cagirmistir Nitekim gunumuzde Avrupa Parlamentosu uyelerinin tamami degilse de Avrupa Birligi uyesi ulkelerin tamami vicdani ret hakkini tanimaktadir Avrupa Insan Haklari Mahkemesi nin ictihatlarina gore vicdani ret hakki askerlik hizmeti ile bagdasmayan savas karsiti bir inanca mensup olanlarin inanc ozgurlugunu korumak amaciyla askeri hizmet yukumlulugune getirilen bir muafiyettir Turk hukukunda askerlik hizmetinin Anayasa nin Vatan Hizmeti baslikli 72 maddesinde duzenlendigi gorulur Anayasa vatan hizmetinin yerine getirilme bicimine iliskin uc secenek siralamistir buna gore vatan hizmeti Silahli Kuvvetlerde veya kamu kesiminde yerine getirilebilir veya yerine getirilmis sayilabilir Maddenin lafzindan Anayasa m 72 nin askerlik hizmetini zorunlu kilmadigini soylenebilir Maddede zorunlu kilinan vatan hizmetidir ve bu hizmetin nasil ifa edilecegi uc alternatif gosterilerek siralanmistir Dolayisiyla vatan hizmetinin kamu kesiminde de yerine getirilebilecegini duzenleyen Anayasa maddesi dikkate alindiginda vicdani ret hakkinin taninmasi ve vicdani retcilerin alternatif bir sivil hizmeti yerine getirmekle yukumlu tutulmasi icin Anayasal bir degisiklige gidilmesi gerekmemektedir Yapilacak kanun degisiklikleriyle vicdani ret uygulamasinin duzenlenmesi mumkundur AIHM Kararlarina Gore Turkiye de Vicdani Ret Hakkinin KapsamiBazi goruslere gore Turkluk ve askerlik kavramlarini birbirinden ayrilabilmesi mumkun degildir bu nedenle vicdani ret Turkluk ve ulus devlet ilkelerini zedelemekte hatta ortadan kaldirmaktadir Ancak Anayasa m 10 a gore hangi inanca mensup olursa olsun herkesin esit oldugu ve m 24 e gore inanc ozgurlugunun sagladigi korumadan yararlanmaya hakki vardir AIHM orduda hizmet etme zorunlulugu ile kisinin vicdani veya derinden ve gonulden inandigi dini veya diger inanclari arasindaki ciddi ve dayanilmaz celiskiden kaynaklanan askerlik gorevine itirazin yeterli duzeyde inandiricilik ciddiyet tutarlilik ve 9 maddenin sagladigi teminatlardan yararlanmanin onemine iliskin bir inanc veya hukum olusturduguna karar vermistir Bu ictihat kapsaminda vicdani ret hakki sadece dini inanc temelli olmak zorunda degildir Belirli bir ciddiyet ve tutarlilik tasimasi kaydiyla politik ahlaki ve benzeri inanclar da vicdani ret hakkina kaynaklik edebilir Nitekim AIHM savas karsiti antimilitarist olduklari icin askerlik yapmayi reddeden Halil Savda ve Mehmet Tarhan in basvurularinda basvurucularin reddetme sebeplerini irdelemeye gerek duymaksizin vicdan ozgurlugunun ihlal edildigini karara baglamistir Mahkeme su ana kadar kararlarinda dini inanctan kaynaklanan davalarda objektif olarak dinin emirlerine bakmamakta kisinin subjektif inancina gore degerlendirme yapmaktadir Burada dini inancin kisisel oldugu gercegi etkilidir Bu nedenle ornegin Islam dinine mensup birinin dini yorumlarken savas veya askerlik karsiti bir yorum yaparak askerligi reddetmesi durumunda mahkemenin burada bir din sorgulamasina gitmeyecegi dusunulmektedir 14 Kasim 2011 tarihinde Adalet Bakani Sadullah Ergin Turkiye de vicdani ret hakkini yasal hale getirmek icin bir taslak teklif uzerinde calisildigi aciklandi ve Cumhurbaskani tarafindan degisikligin onaylanmasindan iki hafta sonra yururluge girecegini soyledi Turk hukumeti tarafindan yasallastirilma karari Avrupa Insan Haklari Mahkemesi nin baskisi sonucunda tetiklenmisti AIHM Turk hukumetine 2011 yili sonuna kadar vicdani reddi yasal hale getirmek icin son tarih vermisti Fakat daha sonra taslak geri cekildi Istatistikler Hayatimi hurriyetimi ve mulkiyetimi korumakla mukellef devletin tum bu haklarimi ihlal edecek sekilde rizam disinda tarafi olmadigim savaslara sokmaya gonullu sozlesmem olmayan birine silah zoruyla hizmet ettirmeye devletci ve planlamaci politikalarla ve yuksek vergilerle igfal ettigi piyasa nedeniyle zor gelistirdigim isimi riske atmaya hakki olmadigini beyan ederim Rizam disinda silahaltina almak istediklerinde mesru direnme hakkina sahip oldugumu belirtir Turkiye nin ilk kapitalist liberteryen temelli vicdani reddini ilan ederim Turkiye nin ilk liberteryen vicdani retcisi Tarik Beyhan in vicdani ret aciklamasi Ben Vedat Zencir Siddeti emir alip vermeyi yasantima almamaya niyetli ve kararli olan bir insanim Yasantimi bir takim ahlaki ilkeler dogrultusunda gostermeye ozen gosteriyorum Bunun icin yasam anlayisimla celisecek kurum kurulus ve islerde bulunmuyorum 20 yasindan beri kendimi ne zaman askere alinmis dusunsem veya bunun ruyasini gorsem mide kramplari geciriyorum Emir alip vermek benim kisiligimle duygularimla hic bagdasmayan bir sey Hele kendimi tanimadigim insanlari oldurmeye hazir dusunmek bu hicbir sekilde kabul edemeyecegim bir durum Insan benim icin dinsel boyutta kutsal bir yaratik degil fakat ben insana tanrisal bir yukleme yapmadan her insanin yasamini en az kendiminki kadar kutsal buluyorum Bu yuzden de gerekcesi ne olursa olsun oldurmeye yonelik herhangi bir yapi icinde bulunamam Kendi degerlerim dogrultusunda yasamak benim en dogal hakkim Ustelik benim degerlerim gayet safiyane seyler Siddet istemiyorum Emir almak vermek istemiyorum Simdi bunun disinda bir davranisa zorlanmami da dogrusu hic aklim almiyor 1990 yilinin vicdani retcisi Vedat Zencir in konu hakkindaki gorusleri Yil Vicdani retci sayisi Cinsiyete goreErkek Kadin1989 1 1 1990 1 1 1993 4 4 1994 3 3 1995 1 1 2000 3 3 2001 2 2 2003 8 8 2004 21 16 52005 13 6 72006 3 3 2007 6 5 12008 8 7 12009 13 10 32010 35 28 72011 27 11 162012 25 16 92013 137 87 502014 56 43 132015 97 2016 35 25 102017 Mayis itibariyla 11 15 2Toplam 550 295 124 Kaynak 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizBedelli askerlik Turkiye de zorunlu askerlikKonuyla ilgili yayinlarEsmer Baris Ocak 2012 Turkiye de ve Dunyada Vicdani Ret Propaganda Yayinlari ISBN 978 0 9877973 3 9 7 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2018 Isiklar Celal Haziran 2011 Dunyada Ve Turk Hukukunda Zorunlu Askerlik ve Vicdani Ret 1 bas Ankara Adalet Yayinevi ISBN 9786055412340 11 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2018 Donmez Gokhan Donmez Volkan Subat 2018 Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi Acisindan Turkiye nin Vicdani Ret Pratigi Ankara Adalet Yayinevi ISBN 9786053004097 9 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2018 Semiz Yasemin Mayis 2010 Turk Hukuku nda ve Karsilastirmali Hukukta Vicdani Ret Ankara Seckin Yayinevi ISBN 9789750212376 Baskent Can 2 Ekim 2015 Vicdani Ret Yazilari Propaganda Yayinlari ISBN 978 1 9278934 7 0 Vicdani Ret Aciklamalari Almanagi 1989 2010 10 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde pdf ePub mobi formatlarinda Kaynakca savaskarsitlari org 16 Aralik 2010 21 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011 a b Aydin Muhammed Ali 2011 Istisna 4 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011 BIA Haber Merkezi 15 Mayis 2009 10 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011 savaskarsitlari org 18 Subat 1998 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011 Baskir Unsal Dogan Erdem Erdinc 2012 Sivil Itaatsizlik Eylemi olarak Turkiye de Vicdani Ret Bir Yurttaslik Talebi Toplum ve Bilim 124 Birikim Yayinlari ss 61 84 ISSN 1300 9354 Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Istisna Dergisi Vicdani Ret Dernegi 30 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2018 a b c d Demir Hande Seher 2011 Ankara Barosu Dergisi 3 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2012 2 Ekim 2007 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011 Halil Savda Karari http www davuterkan av tr halil savda v turkiye karari aihm 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Mehmet Tarhan Karari http www reddet org blog 2012 07 17 aihm mehmet tarhan v turkiye kabul edilebilirlik karari 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vicdani retcilere 2 yil kamu hizmeti Aksam Gazetesi 14 Kasim 2011 7 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2018 Insan hakki olarak vicdani ret Milli Gazete 16 Kasim 2011 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2018 ntvmsnbc com 5 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2017 Beyhan Tarik 2014 3H Hareketi 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2014 PDF 11 Subat 2013 tarihinde kaynagindan pdf arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2011