Tı veya Ta (ط), Arap alfabesinin on altıncı harfi. Ebced hesabındaki değeri 9'dur. Şemsî harflerdendir. İbrani alfabesinde muadili Tet harfidir.
Yazılış
Tı harfi sağdan ve soldan bitişebilen bir harftir.
Sonda | Ortada | Başta | Yalın | Transkript | Fonetik Karşılık |
---|---|---|---|---|---|
ـط | ـطـ | طـ | ط | ṭ | tˁ |
Mahreç - Fonetik
Tı sesi dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına bastırılıp kaldırılırsa bu ses çıkar. Kalın, dolgun bir "ta" sesi verir. (yankılı) harfler grubundandır. ت sesi ile karıştırılmamalıdır. Vurgulu bir T sesi olduğu için yaygın olarak Ṫ ile gösterilir.
Osmanlıca T/D Farkının Gösterilmesi
Dı/Tı (ط) harfi T ve D arası bir ses verir (Ṫ). Bazen Arapçada bu ses dilin üst dişlerin damakla birleştiği yere değdirilerek çıkarılır. Bu nedenle D sesine benzer. Osmanlı Türkçesinde ve Anadolu Türkçesinde bu harfle başlayan veya içerisinde kullanılan kelime yoktur. Ancak Anadolu Türkçesinde normal D harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır. Bu sesin Türkçede karşılığı yoktur. Bu harfi içeren kelimelerin büyük bir kısmı halk ağzında D ile de karşılanabilen T sesini ihtiva eder. Örneğin, Osmanlıcada طاش (Ṫaş: Taş/Daş), طوز (Ṫuz: Tuz/Duz)... Osmanlıca kaynakların latin harflerine çevrilmesinde Tı/Dı harfinin T olarak mı yoksa D olarak mı tercih edileceği bir problem olarak daima yer almıştır.
Aslında Tı/Dı Arapçaya özgü bir harf ve sestir. Sonraları Türkçe bazı kelimeler Tı ile yazılmaya başlanmış ve yerleşmiştir. Bunlar genellikle halk ağzında D ile telaffuz edilen sözcüklerdir. Örneğin: طاوشان (Ṫavşan), طاوان (Ṫavan)...
Ayrıca Osmanlıcada Tı/Dı harfinin D olarak telaffuz edildiği kelimeler vardır. Bunların çoğu daha sonraları Dal ile de yazılmıştır. Örneğin: طامار/دامار (Đamar), طاغ/داغ (Đağ)... Geçmişteki Ṫavar (Davar), Ṫamga (Damga) kelimelerinin bu harf ile yazılması halinde doğru ses değerlerine örnek teşkil eder.
Not: Benzer biçimde Ż harfi Arapçadaki Zı (ظ) sesini karşılar. Ancak Anadolu Türkçesinde normal Z harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır. Türkçede yalnızca el yazısında da kimi zaman bu kullanıma rastlanır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ti veya Ta ط Arap alfabesinin on altinci harfi Ebced hesabindaki degeri 9 dur Semsi harflerdendir Ibrani alfabesinde muadili Tet harfidir YazilisTi harfi sagdan ve soldan bitisebilen bir harftir Sonda Ortada Basta Yalin Transkript Fonetik Karsilikـط ـطـ طـ ط ṭ tˁMahrec FonetikTi sesi dilin ust yuzu damaga yapistirilir dilin ucu ust dislerin ic tarafina bastirilip kaldirilirsa bu ses cikar Kalin dolgun bir ta sesi verir yankili harfler grubundandir ت sesi ile karistirilmamalidir Vurgulu bir T sesi oldugu icin yaygin olarak Ṫ ile gosterilir Osmanlica T D Farkinin Gosterilmesi Di Ti ط harfi T ve D arasi bir ses verir Ṫ Bazen Arapcada bu ses dilin ust dislerin damakla birlestigi yere degdirilerek cikarilir Bu nedenle D sesine benzer Osmanli Turkcesinde ve Anadolu Turkcesinde bu harfle baslayan veya icerisinde kullanilan kelime yoktur Ancak Anadolu Turkcesinde normal D harfi ile bu fark ortadan kalkmistir Bu sesin Turkcede karsiligi yoktur Bu harfi iceren kelimelerin buyuk bir kismi halk agzinda D ile de karsilanabilen T sesini ihtiva eder Ornegin Osmanlicada طاش Ṫas Tas Das طوز Ṫuz Tuz Duz Osmanlica kaynaklarin latin harflerine cevrilmesinde Ti Di harfinin T olarak mi yoksa D olarak mi tercih edilecegi bir problem olarak daima yer almistir Aslinda Ti Di Arapcaya ozgu bir harf ve sestir Sonralari Turkce bazi kelimeler Ti ile yazilmaya baslanmis ve yerlesmistir Bunlar genellikle halk agzinda D ile telaffuz edilen sozcuklerdir Ornegin طاوشان Ṫavsan طاوان Ṫavan Ayrica Osmanlicada Ti Di harfinin D olarak telaffuz edildigi kelimeler vardir Bunlarin cogu daha sonralari Dal ile de yazilmistir Ornegin طامار دامار Đamar طاغ داغ Đag Gecmisteki Ṫavar Davar Ṫamga Damga kelimelerinin bu harf ile yazilmasi halinde dogru ses degerlerine ornek teskil eder Not Benzer bicimde Z harfi Arapcadaki Zi ظ sesini karsilar Ancak Anadolu Turkcesinde normal Z harfi ile bu fark ortadan kalkmistir Turkcede yalnizca el yazisinda da kimi zaman bu kullanima rastlanir