Taha Hüseyin (Arapça: طه حسين; d. 1889, Maghagha - 1973, Kahire), Mısırlı yazardır. Üç yaşından itibaren görme engelli olarak yaşadı.
Taha Hüseyin طه حسين | |
---|---|
![]() Taha Hüseyin | |
Doğum | 1889 Maghagha, Minye |
Ölüm | 1973 Kahire |
Meslek | Yazar |
Milliyet | |
Tür | Hikâye Roman |
Edebî akım | Modernist |
Etkiledikleri
| |
Etkilendikleri
| |
Hayatı
Kör olmasına rağmen Kahire'de ve ardından da Paris'te eğitim gördü. Collège de Sorbonne'de eğitimini tamamladı. Kahire'de Edebiyat Fakültesi'nde profesörlük yaptı (1919). 1950 yılında Eğitim Bakanı oldu ve 1952'de bu görevden ayrıldı. 1955 yılında Arap Birliği Kültür Dairesi başkanlığı yaptı. 1963'te Mısır ensitütüsü ve aynı yıl Kahire Akademisi başkanlıkları yaptı. Eleştiriler, romanlar ve denemeler yazdı. Birçok Fransızca yapıtın çevirisini yaptı. Eserlerinin birçoğu Fransızca yazılmıştı. Bazı düşüncelere karşı çıkması, çok eleştirilmesine neden oldu.
Geçmişi
Taha Hüseyin, Yukarı Mısır'ın merkezindeki Minye'de doğdu. İlk okul eğitimini tamamladıktan sonra Arapça ve dini ilimler fakültesini okuduğu El-Ezher Üniversitesi'ne kabul edildi. İlk yıllarında, klasik eğitime kalbi pek ısınamamıştı. Taha Hüseyin 13 çocuklu orta sınıf bir ailenin 7. çocuğu idi. Üç yaşında yanlış bir tedavi uygulayan ruhsatsız doktor yüzünden görme yetisini çok erken yaşta kaybetti. Bu da ona bütün hayatı boyunca içinde bir acı olarak kaldı. Taha Hüseyin Fransa'da Montpellier Üniversitesi'nde okuduğu dönemde Suzanne Bresseau ile tanıştı ve onunla evlendi. Suzanne Bresseau "sweet voice" (hoş ses) olarak tanınırdı. Bu isim ona, Taha Hüseyin Fransızcasını geliştirmeye çalışırken ona yardımcı olmak için kitap okuması sebebi ile verilmişti. Suzanne onun eşi, en iyi arkadaşı, iki çocuğunun annesi ve Taha Hüseyin'in hayatı boyunca akıl hocası olmuştur. Taha Hüseyin'in çocukları, Amine ve Moenis, Mısır'da önemli rol oynayan iki şahsiyet olmuştur. 70 yaşında vefat eden Amine Kahire Üniversitesi'nden mezun olan ilk bayan öğrencidir. O ve erkek kardeşi "Edip" adlı kitabı Fransızcaya çevirmiştir. Bu da bir Mısır asıllı olup Fransa'ya taşındıktan sonra Fransızcayı öğrenen babası Taha Hüseyin için çok önemli idi.
Akademik kariyeri
Laik Kahire Üniversitesi 1908 yılında kurulduğunda, Taha Hüseyin orada okumayı çok istemiş ve görme engelli olmasına rağmen orada okuyabilmişti. 1914 senesinde üniversitenin ilk doktorasını kuşkucu ve filozof yazar Ebu'l-Alâ el-Maarrî üzerine yaptığı çalışma ile alan öğrencisi o olmuştur. Sonra orada Arap dilinde profesörlüğe kadar devam etmiştir. 1919 senesinde Kahire Üniversitesi'ne tarih profesörü olarak atanmıştır. Bir yandan da Alexandria Üniversitesinin rektörlüğünü kuruyordu. Batıda birçok makale ve roman yazmasına rağmen, Bir Mısırlının çocukluğu olarak İngilizce yayınlanan kendi öz geçmişi onun en çok tanınan eseri olmuştur (1932). Ancak İslamiyet öncesi Cahiliye Dönemi üslubunu eleştirel bir dille yazdığı için Arap Dünyasında kötü şöhret kazandı. Bu kitapta, eski dönem Arap kabileleri arasındaki gurur ve rekabeti dolayısı ile Arap şiirinin geri kaldığını göstermek istemiştir. Böylece direkt olmasa da ima yolu ile Kur'an'ın tarihi araştırmalarda objektif bir kaynak olamayacağını savunmuştur. Sonuç olarak, bu kitap El-Ezher Üniversitesi alimleri ve birçok dindar kişi tarafından büyük öfke ve düşmanlığa maruz kalmıştır. Onun İslam'a hakaret ettiklerini savunmuşlardır. Bunun akabinde Kahire Üniversitesindeki görevinden olmuştur. Görevinden men edilmesine rağmen Cumhuriyet Savcısı, onun akademik araştırmalarını yayınladığı ve İslam'a karşı herhangi bir saldırıda bulunmadığına karar vermiştir. Kitabı yasaklanmasına rağmen ertesi sene Taha Hüseyin küçük değişiklikler yaparak kitabı tekrar yayınlamıştır (1927).
Taha Hüseyin Mısırlı bir milliyetçi entelektüeldi ve Mısır Milliyetçiliğinin Arap Milliyetçiliğine tabana taban zıt olduğuna ve Mısır'ın İslam öncesi değerlerine geri dönmesi sayesinde ilerleyeceğine inanıyordu.
Montpellier Üniversitesi'nde mastırını yaptıktan sonra, Doktora eğitimine Sorbonne'de devam etti. Başarıları ile birlikte, Taha Hüseyin, Fransa'dan mastır ve doktorasını alan ilk Mısırlı olmuştu. Doktora tezini, birçokları tarafından Sosyoloji'nin kurucusu sayılan Tunuslu tarihçi İbn-i Haldun üzerine yapmıştır. İki yıl sonra, 1919 yılında Kahire Üniversitesi'ne profesör olarak tayin edildikten sonra eşi Suzanne ile beraber Fransa'dan Mısır'a geri dönmüştür.
1950 yılında Taha Hüseyin Mısır'da eğitim bakanı olmuş ve onun şu sloganı hayata girmiştir " Eğitim nefes aldığımız hava ve içtiğimiz su gibidir. Birçok Mısırlı, Taha Hüseyin ve onun eğitime olan bu tutkusu olmaksızın Mısır edebiyatının oluşamayacağını düşünmektedir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2008.
- ^ Egypt State Information Service - Prominent Novelists
- ^ Gershoni, I., J. Jankowski. (1987). Egypt, Islam, and the Arabs. Oxford: Oxford University Press.
- ^ Egypt: The Ramatan, Taha Hussein Museum, Cairo, Egypt
- Büyük Larousse, Milliyet yayınları (1986), cilt XI, s. 5449
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taha Huseyin Arapca طه حسين d 1889 Maghagha 1973 Kahire Misirli yazardir Uc yasindan itibaren gorme engelli olarak yasadi Taha Huseyin طه حسينTaha HuseyinDogum1889 Maghagha MinyeOlum1973 KahireMeslekYazarMilliyetMisirTurHikaye RomanEdebi akimModernistEtkiledikleri Necip Mahfuz Tahar Ben JellounEtkilendikleri Al Ma arri Ibni Haldun Rene DescartesHayatiKor olmasina ragmen Kahire de ve ardindan da Paris te egitim gordu College de Sorbonne de egitimini tamamladi Kahire de Edebiyat Fakultesi nde profesorluk yapti 1919 1950 yilinda Egitim Bakani oldu ve 1952 de bu gorevden ayrildi 1955 yilinda Arap Birligi Kultur Dairesi baskanligi yapti 1963 te Misir ensitutusu ve ayni yil Kahire Akademisi baskanliklari yapti Elestiriler romanlar ve denemeler yazdi Bircok Fransizca yapitin cevirisini yapti Eserlerinin bircogu Fransizca yazilmisti Bazi dusuncelere karsi cikmasi cok elestirilmesine neden oldu Gecmisi Taha Huseyin Yukari Misir in merkezindeki Minye de dogdu Ilk okul egitimini tamamladiktan sonra Arapca ve dini ilimler fakultesini okudugu El Ezher Universitesi ne kabul edildi Ilk yillarinda klasik egitime kalbi pek isinamamisti Taha Huseyin 13 cocuklu orta sinif bir ailenin 7 cocugu idi Uc yasinda yanlis bir tedavi uygulayan ruhsatsiz doktor yuzunden gorme yetisini cok erken yasta kaybetti Bu da ona butun hayati boyunca icinde bir aci olarak kaldi Taha Huseyin Fransa da Montpellier Universitesi nde okudugu donemde Suzanne Bresseau ile tanisti ve onunla evlendi Suzanne Bresseau sweet voice hos ses olarak taninirdi Bu isim ona Taha Huseyin Fransizcasini gelistirmeye calisirken ona yardimci olmak icin kitap okumasi sebebi ile verilmisti Suzanne onun esi en iyi arkadasi iki cocugunun annesi ve Taha Huseyin in hayati boyunca akil hocasi olmustur Taha Huseyin in cocuklari Amine ve Moenis Misir da onemli rol oynayan iki sahsiyet olmustur 70 yasinda vefat eden Amine Kahire Universitesi nden mezun olan ilk bayan ogrencidir O ve erkek kardesi Edip adli kitabi Fransizcaya cevirmistir Bu da bir Misir asilli olup Fransa ya tasindiktan sonra Fransizcayi ogrenen babasi Taha Huseyin icin cok onemli idi Akademik kariyeri Laik Kahire Universitesi 1908 yilinda kuruldugunda Taha Huseyin orada okumayi cok istemis ve gorme engelli olmasina ragmen orada okuyabilmisti 1914 senesinde universitenin ilk doktorasini kuskucu ve filozof yazar Ebu l Ala el Maarri uzerine yaptigi calisma ile alan ogrencisi o olmustur Sonra orada Arap dilinde profesorluge kadar devam etmistir 1919 senesinde Kahire Universitesi ne tarih profesoru olarak atanmistir Bir yandan da Alexandria Universitesinin rektorlugunu kuruyordu Batida bircok makale ve roman yazmasina ragmen Bir Misirlinin cocuklugu olarak Ingilizce yayinlanan kendi oz gecmisi onun en cok taninan eseri olmustur 1932 Ancak Islamiyet oncesi Cahiliye Donemi uslubunu elestirel bir dille yazdigi icin Arap Dunyasinda kotu sohret kazandi Bu kitapta eski donem Arap kabileleri arasindaki gurur ve rekabeti dolayisi ile Arap siirinin geri kaldigini gostermek istemistir Boylece direkt olmasa da ima yolu ile Kur an in tarihi arastirmalarda objektif bir kaynak olamayacagini savunmustur Sonuc olarak bu kitap El Ezher Universitesi alimleri ve bircok dindar kisi tarafindan buyuk ofke ve dusmanliga maruz kalmistir Onun Islam a hakaret ettiklerini savunmuslardir Bunun akabinde Kahire Universitesindeki gorevinden olmustur Gorevinden men edilmesine ragmen Cumhuriyet Savcisi onun akademik arastirmalarini yayinladigi ve Islam a karsi herhangi bir saldirida bulunmadigina karar vermistir Kitabi yasaklanmasina ragmen ertesi sene Taha Huseyin kucuk degisiklikler yaparak kitabi tekrar yayinlamistir 1927 Taha Huseyin Misirli bir milliyetci entelektueldi ve Misir Milliyetciliginin Arap Milliyetciligine tabana taban zit olduguna ve Misir in Islam oncesi degerlerine geri donmesi sayesinde ilerleyecegine inaniyordu Montpellier Universitesi nde mastirini yaptiktan sonra Doktora egitimine Sorbonne de devam etti Basarilari ile birlikte Taha Huseyin Fransa dan mastir ve doktorasini alan ilk Misirli olmustu Doktora tezini bircoklari tarafindan Sosyoloji nin kurucusu sayilan Tunuslu tarihci Ibn i Haldun uzerine yapmistir Iki yil sonra 1919 yilinda Kahire Universitesi ne profesor olarak tayin edildikten sonra esi Suzanne ile beraber Fransa dan Misir a geri donmustur 1950 yilinda Taha Huseyin Misir da egitim bakani olmus ve onun su slogani hayata girmistir Egitim nefes aldigimiz hava ve ictigimiz su gibidir Bircok Misirli Taha Huseyin ve onun egitime olan bu tutkusu olmaksizin Misir edebiyatinin olusamayacagini dusunmektedir Kaynakca Arsivlenmis kopya 19 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2008 Egypt State Information Service Prominent Novelists Gershoni I J Jankowski 1987 Egypt Islam and the Arabs Oxford Oxford University Press Egypt The Ramatan Taha Hussein Museum Cairo Egypt Buyuk Larousse Milliyet yayinlari 1986 cilt XI s 5449