Vikisözlük'te tanzim ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Tanzim satış, Türkiye'de temel tüketim ürünlerinin piyasadaki fiyatının yükselmesini önlemek ve tüketicinin daha uygun fiyat ile alışveriş yapabilmesini sağlamak amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan ürün tedarik yöntemi. Yakın dönem Türkiye tarihinde 2018-22 Türkiye döviz ve borç krizi ile birlikte artan döviz kuru ve Türk lirası'nın değer kaybetmesiyle yeniden gündeme geldi.
Tarihçe
1950'li yıllarda İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay'ın girişimiyle İsviçreli bir şirket olan Migros işbirliğiyle gezici tanzim araçları ve şehrin muhtelif yerlerinde belirli ürünleri satıldığı (örn. yağ tanzim satış yeri) tanzim satış yerleri açıldı.
1956 yılında tamamı devlet sermeyeli, iktisadi devlet teşekkülü olarak Gima (Gıda ve İhtiyaç Marketleri) kuruldu. 1970'li yıllarda İzmir'de belediye bünyesinde TANSA (Tanzim Satış) kuruldu ve Konak ilçesinde ilk şube açıldı.
2019'da yeniden açılması
2018-2019 yıllarında Türkiye'de gıda fiyatlarında yüksek artış yaşandı. (bkz. 2018-21 Türkiye döviz ve borç krizi) Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2019 Ocak ayında yıllık enflasyon yüzde 20,35 oldu. Fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında yüzde 87,87 fiyat artışı ile çarliston biber ilk sıradaydı. Yüzde 80,94 ile patlıcan, yüzde 67,63 ile Ispanak, yüzde 63,84 ile sivri biber gibi temel gıda ürünlerinin fiyatı aylık bazda en çok yükselenler arasındaydı.
Gıda fiyatlarındaki yüksek artış nedeniyle 2019 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tanzim satışlar yeniden gündeme getirildi. Erdoğan, partisinin 5 Şubat 2019 tarihli TBMM grup toplantısında gıda fiyat enflasyonu ile mücadele kapsamında belediyeler aracılığıyla tanzim satış yerleri açılacağını ifade etti.
"...aynı şey biberiydi, çarlistonuydu, patlıcanıydı, domatesiydi; her şeyde biz bu fiyatlara gerekirse ayar çekme kararını aldık, adımlarımızı atacağız. Belediyelerimiz vasıtasıyla biz bu adımları atacağız. Bir zamanlar biliyorsunuz tanzim satışlar kurulmuştu. Yani belediyelerimiz vasıtasıyla bu adımları atabiliriz, atacağız."
— Cumhurbaşkanı'nın 5 Şubat 2020 tarihli açıklaması
2019 yılının Ocak ayında öncelikle İstanbul'da 50 ve Ankara'da 15 farklı noktada olmak üzere başta domates, salatalık, ıspanak, patates, soğan, patlıcan ve biber gibi sebze satışı ile başladı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Antalya'da 3 liraya satılan ürünün İstanbul'da 9 liraya satıldığı, arada rantçıların olduğunu söyleyerek ranta fırsat tanımamak için tanzim satışa gidileceğini açıkladı. Aynı dönemde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan tarafından fahiş fiyat artışı yapan firmalara yönelik yapılan denetimlerde 88 firmaya 2 milyon Türk lirası üzerinde idari para cezası uygulandığına dair açıklama yapıldı.
Eleştiriler
Muğla milletvekili Süleyman Girgin, Fethiye'deki sebze-meyve halinden 4,5 liraya alınan domatesin İstanbul'da 3 liraya satıldığını, kamunun zarara uğratıldığını, 31 Mart 2019 yerel seçimleri öncesinde yapılan tanzim satışlarının "seçim yatırımı" olduğunu ifade etti.
Kapanması
Tanzim satış noktaları şehir meydanlarında kurulan geçici çadırlarda yapılıyordu. 31 Mart yerel seçimleri sonrası tanzim satış yerleri açılmadı. Fiyat istikrarını sağlayarak uygun fiyat ile alışveriş amacıyla açılan tanzim satış yerleri piyasada istenilen durumu sağlayamadı. Tanzim satış yerlerinde 2 liraya kadar satılan kuru soğanın fiyatı Nisan ayında Ankara'daki semt pazarlarında kilosu 5 ile 8 lira arasında değişiyordu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Tanzim satış nedir? İşte tanzim satış hakkında bilinmeyenler". www.hurriyet.com.tr. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- ^ Suzal, Savaş. "Patlıcan dan sonra mermi tanzim satış mağazası". Habervis. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2020.
- ^ a b c "Tanzim Satış: Tarih yüzyıllarca sonra tekerrür ediyor". www.cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet (gazete). 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ a b c "Tanzim satış hakkında bilinmesi gerekenler". BBC News Türkçe. BBC Türkçe. 12 Şubat 2019. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ "'Belediyeler satacak' deyip ekledi: Fiyatlara ayar çekme kararı aldık". Milliyet. 5 Şubat 2019. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ Bakış, Ozan; Acar, Uğurcan (8 Mart 2019). Tanzim satış uygulaması enflasyonu düşürdü. Bahçeşehir Üniversitesi - Açık Erişim. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2020.
- ^ "Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Gübre ve tohumu ucuzlatmaya çalışıyoruz". BBC News Türkçe. BBC Türkçe. 16 Şubat 2019. 20 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ "Ticaret Bakanı Pekcan: Fahiş zam yapan 88 firma hakkında 2 milyon ceza için işlem başlatıldı". BBC News Türkçe. BBC Türkçe. 10 Şubat 2019. 10 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ "Tanzim satışı kiloda 1.5 TL zarar yazdı". www.cumhuriyet.com.tr. BBC Türkçe. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ "Tanzim satışları sonlandı, pazarda fiyatlar nasıl etkilendi?". BBC News Türkçe. BBC Türkçe. 17 Nisan 2019. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikisozluk te tanzim ile ilgili tanim bulabilirsiniz Tanzim satis Turkiye de temel tuketim urunlerinin piyasadaki fiyatinin yukselmesini onlemek ve tuketicinin daha uygun fiyat ile alisveris yapabilmesini saglamak amaciyla kamu kurum ve kuruluslari tarafindan yapilan urun tedarik yontemi Yakin donem Turkiye tarihinde 2018 22 Turkiye doviz ve borc krizi ile birlikte artan doviz kuru ve Turk lirasi nin deger kaybetmesiyle yeniden gundeme geldi Tarihce1950 li yillarda Istanbul Valisi ve Belediye Baskani Fahrettin Kerim Gokay in girisimiyle Isvicreli bir sirket olan Migros isbirligiyle gezici tanzim araclari ve sehrin muhtelif yerlerinde belirli urunleri satildigi orn yag tanzim satis yeri tanzim satis yerleri acildi 1956 yilinda tamami devlet sermeyeli iktisadi devlet tesekkulu olarak Gima Gida ve Ihtiyac Marketleri kuruldu 1970 li yillarda Izmir de belediye bunyesinde TANSA Tanzim Satis kuruldu ve Konak ilcesinde ilk sube acildi 2019 da yeniden acilmasiIstanbul Kadikoy Meydani nda kurulan tanzim satis cadiri Subat 2019 2018 2019 yillarinda Turkiye de gida fiyatlarinda yuksek artis yasandi bkz 2018 21 Turkiye doviz ve borc krizi Turkiye Istatistik Kurumu verilerine gore 2019 Ocak ayinda yillik enflasyon yuzde 20 35 oldu Fiyati en cok artan urunler siralamasinda yuzde 87 87 fiyat artisi ile carliston biber ilk siradaydi Yuzde 80 94 ile patlican yuzde 67 63 ile Ispanak yuzde 63 84 ile sivri biber gibi temel gida urunlerinin fiyati aylik bazda en cok yukselenler arasindaydi Gida fiyatlarindaki yuksek artis nedeniyle 2019 yilinda Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan tarafindan tanzim satislar yeniden gundeme getirildi Erdogan partisinin 5 Subat 2019 tarihli TBMM grup toplantisinda gida fiyat enflasyonu ile mucadele kapsaminda belediyeler araciligiyla tanzim satis yerleri acilacagini ifade etti ayni sey biberiydi carlistonuydu patlicaniydi domatesiydi her seyde biz bu fiyatlara gerekirse ayar cekme kararini aldik adimlarimizi atacagiz Belediyelerimiz vasitasiyla biz bu adimlari atacagiz Bir zamanlar biliyorsunuz tanzim satislar kurulmustu Yani belediyelerimiz vasitasiyla bu adimlari atabiliriz atacagiz Cumhurbaskani nin 5 Subat 2020 tarihli aciklamasi 2019 yilinin Ocak ayinda oncelikle Istanbul da 50 ve Ankara da 15 farkli noktada olmak uzere basta domates salatalik ispanak patates sogan patlican ve biber gibi sebze satisi ile basladi Disisleri Bakani Mevlut Cavusoglu Antalya da 3 liraya satilan urunun Istanbul da 9 liraya satildigi arada rantcilarin oldugunu soyleyerek ranta firsat tanimamak icin tanzim satisa gidilecegini acikladi Ayni donemde Ticaret Bakani Ruhsar Pekcan tarafindan fahis fiyat artisi yapan firmalara yonelik yapilan denetimlerde 88 firmaya 2 milyon Turk lirasi uzerinde idari para cezasi uygulandigina dair aciklama yapildi Elestiriler Mugla milletvekili Suleyman Girgin Fethiye deki sebze meyve halinden 4 5 liraya alinan domatesin Istanbul da 3 liraya satildigini kamunun zarara ugratildigini 31 Mart 2019 yerel secimleri oncesinde yapilan tanzim satislarinin secim yatirimi oldugunu ifade etti Kapanmasi Tanzim satis noktalari sehir meydanlarinda kurulan gecici cadirlarda yapiliyordu 31 Mart yerel secimleri sonrasi tanzim satis yerleri acilmadi Fiyat istikrarini saglayarak uygun fiyat ile alisveris amaciyla acilan tanzim satis yerleri piyasada istenilen durumu saglayamadi Tanzim satis yerlerinde 2 liraya kadar satilan kuru soganin fiyati Nisan ayinda Ankara daki semt pazarlarinda kilosu 5 ile 8 lira arasinda degisiyordu Ayrica bakinizTurkiye de enflasyonKaynakca a b Tanzim satis nedir Iste tanzim satis hakkinda bilinmeyenler www hurriyet com tr 6 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Suzal Savas Patlican dan sonra mermi tanzim satis magazasi Habervis 2 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2020 a b c Tanzim Satis Tarih yuzyillarca sonra tekerrur ediyor www cumhuriyet com tr Cumhuriyet gazete 31 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020 a b c Tanzim satis hakkinda bilinmesi gerekenler BBC News Turkce BBC Turkce 12 Subat 2019 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Belediyeler satacak deyip ekledi Fiyatlara ayar cekme karari aldik Milliyet 5 Subat 2019 31 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Bakis Ozan Acar Ugurcan 8 Mart 2019 Tanzim satis uygulamasi enflasyonu dusurdu Bahcesehir Universitesi Acik Erisim 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2020 Disisleri Bakani Cavusoglu Gubre ve tohumu ucuzlatmaya calisiyoruz BBC News Turkce BBC Turkce 16 Subat 2019 20 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020 Ticaret Bakani Pekcan Fahis zam yapan 88 firma hakkinda 2 milyon ceza icin islem baslatildi BBC News Turkce BBC Turkce 10 Subat 2019 10 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020 Tanzim satisi kiloda 1 5 TL zarar yazdi www cumhuriyet com tr BBC Turkce 31 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020 Tanzim satislari sonlandi pazarda fiyatlar nasil etkilendi BBC News Turkce BBC Turkce 17 Nisan 2019 10 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020