Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tatsinskaya Taarruzu, bir Sovyet tank kolordusunun, Stalingrad'da kuşatılan Mihver kuvvetlerin havadan ikmali için Luftwaffe tarafından kullanılan Tatsinskaya Havaalanı'nın ele geçirilmesi operasyonudur. Havaalanı, Stalingrad'daki Pitomnik Havaalanı'na sefer yapan iki havaalanından biridir. Harekât, General komutasındaki tarafından 1942 yılı Aralık ayı sonlarında, Küçük Satürn Harekâtı'nın son aşaması olarak gerçekleştirilmiştir. Sovyet kuvvetleri, taarruz ettikleri Tatsinskaya havaalanını ele geçirerek 300'den fazla uçağı yerde imha ettiler. Ağır tank kayıplarına karşın General Badanov'un başarısı parlak bir stratejik zafer olmuştur.
| Tatsinskaya Taarruzu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
 Küçük Satürn Harekâtı sırasında Sovyet ilerleyişi. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sovyetler Birliği |  Almanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 |  Hermann Balck | ||||||
Harekât öncesi
Stavka, 19 Kasım 1942 tarihinde başlattığı Uranüs Harekâtı'yla Alman 6. Ordusu'nu Stalingrad'da kuşatmıştı. Kuşatılan bu birlikler hava köprüsüyle ikmal edilmeye başlanmıştı. Aralık ayı ortalarında kuşatma altındaki birlikleri kurtarma operasyonu olan Kış Fırtınası Harekâtı, Stalingrad'a 48 km. yaklaşmayı başarmıştı. Bu gelişme üzerine Stavka, esasen Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerinin geri bağlantısını kesmek için planlanan Satürn Harekâtı'nı iptal etmek zorunda kaldı, çünkü bu harekâtta kullanılması planlanan 2. Muhafız Ordu, Stalingrad'a yönelen taarruzu durdurmakta kullanılmak zorunda kalınmıştı. Satürn Harekâtı için ayrılmış diğer birliklerin de bu kez Kış Fırtınası Harekâtı'nın geri bağlantısını kesmek için kullanılmasına karar verildi ve yeni plana Küçük Satürn Harekâtı kapalı adı verildi. Bu beklenmedik Sovyet taarruzunun yarattığı tehlike, Alman komutanlığının Stalingrad'daki 6. Ordu'ya ulaşma umutlarını tümüyle söndürdü. Batı yönünde gelişen Kızıl Ordu baskısı yüzünden çark edilip bu tehdit önlenmeye çalışıldı. Bu kararla Stalingrad üzerindeki Sovyet kuşatmasının kırılarak 6. Ordu'nun kurtarılması planı da terk edilmiş oldu. 16 Aralık'ta başlatılan Küçük Satürn Harekâtı'nın operatif hedefleri Tatsinskaya ve Morozovsk'tu. Her iki yerleşim de Stalingrad'a kadar uzanan ana demiryolu hattı üzerindedir. Tatsinkaya ayrıca, Stalingrad'ın hava yoluyla ikmalinde kullanılan bir hava üssüdür.
Muharebe
Sovyet planlaması
24. Tank Kolordusu, General Nikolay Vatutin komutasındaki Sovyet 'ne bağlı General komutasındaki 'ya bağlıdır. Kolordu, doktrini çizgisinde, ordunun vurucu gücü olarak teşkil edilmişti. Bu nedenle savunmada bir gedik açılana kadar muharebeye sürülmemişti. Bir kez savunma yarıldığında, başarıyı genişletmek için bu gedikten ileri sürülecekti.
Harekât tarihinde 24. Tank Kolordusu, 4. Muhafız Tank Tugayı (Albay G. Kolipov), 54. Tank Tugayı (Albay V. Polyakov), 130. Tank Tugayı (Albay S. Nesterov), 24. Motorize Piyade Tugayı (Albay V. Savçenko) ile kolordu bağlı birliklerinden oluşmaktadır.
taarruzu 16 Aralık 1942 sabahı başlatılmışdı. General Lelyuşanko, Mihver savunmasında piyade teşkilleriyle gedik açmayı hızlandırmak için elindeki diğer iki tank kolordusunu (17. ve 25.) taarruzun ilk aşamasında muharebeye sürmüştür.
24. Tank Kolordusu 17 Aralık'ta saat 11:30'da harekâta geçmek için emir aldı. Bu sıralarda 17. ve 25. Tank Kolorduları zaten operatif derinliğe ve İtalyan 8. Ordusu ile Hollidt Müfrezesi'nin kuşatılması manevrası aşamasına ulaşmışlardı. Daha sonra 25. Tank Kolordusu Tatsinskaya'nın doğusuna, Morozovskaya yönünde derinliğine bir akın başlattı. Bu iki derinliğine akının amacı, Stalingrad'da kuşatılan Alman 6. Ordusu'nu kurtarmaya yönelik Alman Kış Fırtınası Harekâtı kuvvetlerini tecrit etmekti.
General Badanov'un 24. Tank Kolordusu, 4. Muhafız Tank Tugayı, 54. Tank Tugayı, 130. Tank Tugayı ve 24. Mekanize Piyade Tugayı'ndan oluşmaktadır.
Baskın
General Badanov'un üç tank tugayı 23 Aralık akşamı saat 22:00 itibarıyla Alman 306. Piyade Tümeni'ni atarak Skosirskaya'yı ele geçirmişti. Alman birlikleri Morozovsk'a çekildiler. Bu saatte Kolordu'nun 24. Motorize Piyade Tugayı daha geride bulunmaktaydı. Badanov, dördüncü tugayını beklemek yerine gece boyu Tatsinskaya yönünde ilerlemeyi tercih etti.
Baskın esas olarak, Stalingrad'a kurulan Luftwaffe hava köprüsünün önemli bir kısmı için kullanılmakta olan Tatsinskaya havaalanını hedef almıştır. 24 Aralık sabahı saat 07:00'de üç tank tugayı Tatsisnkaya'nın hemen kuzeyinde taarruzu için mevzi almıştı. Alman garnizonu hazırlıklı değildi, topçu bataryaları dahi boştu. Badanov'un tank tugayları bir roket yaylım ateşi ardından kasabaya taarruza geçtiler. Kasabanın güneyindeki havaalanı 54. Tank Tugayı tarafından ele geçirildi. Bu arada 130. Tank Tugayı kasaba içinden geçerek havaalanına doğudan taarruz etmiştir. 4. Tank Tugayı ise Tatsinskaya'nın kuzeybatısındaki Talovskii köyüne taarruz etti.
Baskın sırasında yaşananlar, olayın içinde bulunan bir Kızıl Ordu subayı tarafından şu şekilde anlatılmıştır:
| “ | Tank gruplarımız sürpriz bir baskınla Tatsinskaya askeri havalanına girdi. Düşman hatlarına ilk girmeyi yapan Yüzbaşı Neçaev'in taburu oldu. Tankarımız ve düşman topçusu arasında çetin bir çatışma başladı. Almanlar Rus tanklarına el bombalarıyla saldırdılar ve birkaç tankı havaya uçurmayı başardılar. Ancak tank mürettebatı Nazi savunmasını kırdı. İleri karakolların imhası ardından Rus askerleri, hayatlarını kurtarmak için umutsuzca uçaklarına koşan Alman pilotlara ateş açtı. | „ |
24. Tank Kolordusu, havaalanında 72'i olmak üzere 300'den fazla uçağın (Luftwaffe nakliye kapasitesinin yüzde onu) imha ettiklerini iddia etmiştir. 24 - 25 Aralık günlerinde çok sayıda uçak, bazıları vagon üstünde olmak üzere imha edildi. Havaalanı savunması kısa sürede alt edildi. Alman kayıplarının ağır olmasına karşın 100'den fazla nakliye uçağı havalanmayı başarmıştır. İmha edilen uçakların hemen hemen tümü tanklar tarafından vurulmuştur. Havaalanına demiryoluyla getirilmiş bir kısım uçak, hâlen vagon üzerindeyken imha edilmiştir. Ancak havaalanı ele geçirilir geçirilmez, 24. Tank Kolordusu kendini Alman hatlarının derinliğinde tecrit edilmiş durumda buldu.
Alman tepkisi
Havaalanında ve kasabada hâlen çatışmalar sürerken, 24. Mekanize piyade Tugayı'nın gerisinden ilerleyen bir Alman yürüyüş kolu Skosirskaya'dan Tatsinskaya'ya gelen yolu kesti. General Badanov 76 mm.lik bir bataryaya ateş açma emri verirken bir tank tugayına da bu kesime taarruz emri verdi. Her ne kadar bu kesimdeki Alman kuvveti geri çekildiyse de Kolordu'nun geri bağlantısının kesildiği açıkça ortadaydı.
Alman Don Ordular Grubu Komutanlığı 23 Aralık'ta 48. Panzer Kolordusu'nun Morozovsk'a, 11. Panzer Tümeni'ni, hemen sonra da 6. Panzer Tümeni'ni Tatsinskaya'ya hareket ettirdi. 11. Panzer Tümeni'nin ileri unsurları 24 Aralık'ta Tatsinskaya'nın kuzeyine ulaştı. 26 Aralık'ta 11. ve 6. Panzer Tümenlerinin büyük kısmı da bölgeye gelmişti. Böylece General Badanov kuvvetlerinin geri çekilme hattı bütün bütün kapatılmış oldu. Tatsinskaya Alman garnizonu birlikleri, hizmet ve ikmal unsurları da Skosirskaya'da mevzi aldılar. 11. Panzer Tümeni'ne bağlı iki alay Tatsinskaya'nın doğu ve kuzeydoğu yaklaşımlarını örttü. General Badanov'un 130. Tank Tugayı, kasabanın kuzeydoğusundaki Dyakonov'da savunma durumu almıştı.
24. Motorize Tugay'ın artçıları, 26 Aralık'ta, kuşatmayı yararak Kolordu'nun büyük kısmıyla birleşmeyi başarmıştır. Don Ordular Grubu Komutanı Mareşal von Manstein, 48. Panzer Kolordusu'na, 6. Panzer Tümeni ve 11. Panzer Tümeni tarafından açılan gedik boyunca taarruz etmeleri emrini verdi. Aynı gün iki panzer tümeni 24. Tank Kolordusu ile arasındaki teması bütün bütün kesmişlerdir. Bir karma muharebe grubu, 24. Tank Kolordusu'na ulaşabilecek Kızıl Ordu birliklerinin kuzey yönündeki yaklaşım hatlarını kesti. Ayrıca 306. Piyade Tümeni'nden bir piyade alayı ve üç zırhlı tren de muharebeye sürüldü. Bu birlikler 24. Tank Kolordusu'nu imha etmek için taarruzlarına başladılar.
Sovyet birlikleri, 24-28 Aralık'ta Alman yoklama taarruzlarını önlediler. Ancak bu arada akaryakıt ve mühimmat giderek azalmakta ve tank gücü 58 tanka düşmüştür. Elinde 39 T-34 ve 19 T-20 mevcuttur. Bu tanklar da yakıt yetersizliğinden hareketsiz durumdadır. General Badanov tank ve top unsurlarının çevresinde tüm birlikleirni toplayıp savunmayı pekiştirdi ve dışarıdan gelecek desteği beklemeye başladı. 26 Aralık'ta Sovyet 24. Mekanize Tugayı altı araç ve beş tankıyla Tatsinskaya'daki Alman savunmasını yardı. Daha sonra kasabadaki savunma pekiştirildi ve bu yönden artık takviye gelemeyeceği ortaya çıktı. 24. Motorize Piyade Tugayı, kasabanın kuzeydoğusundaki Dyakonov'da savunmaya geçti. Bu yerleşimde General Badanov'un 130. Tank Tugayı bulunmaktadır. Bu arada Sovyet kuvvetleri havaalanındaki uçak akaryakıt ve yağ depolarını kontrol altına aldılar. Öte yandan bazı ikmal malzemesi paraşütle getirilmektedir. Alman taarruzları 27 Aralık'ta Dyakonov'u ve havaalanını ele geçirerek General Badanov kuvvetleri çevresindeki çemberi daralttılar. Sovyet kuvvetleri kasabaya çekilmişlerdir. General Badanov kuvvetlerinin durumundan endişelenen Stavka, General Vatutin'e, bu kuvvetlere yardım edilmesi yönünde bir emir vermiştir. Bunun üzerine General Vatutin, 25. Tank Kolordusu ve 1. Muhafız Mekanize Kolordusu'na bu yönde emir verdi. Fakat 25. Tank Kolordusu Uryupin ve Morozovsk'taki şiddetli çatışmalarda büyük ölçüde tank zayiatı verdi, tank mevcudu 25'e düştü. 1. Muhafız Mekanize Kolordusu da Alman savunması önünde ciddi biçimde kuvvet kaybetti. Her iki kolordunun batı yönündeki hareketi piyade unsurlarınca da destekleniyor olmasına karşın General Badanov kuvvetlerine ulaşma olanakları kalmadı. Bu gelişmeler üzerine General Vatutin, 28 Aralık'ta birliklerin bir yarma hareketiyle Tatsinskaya'yı tahliye etmelerine onay vermiştir. General Badanov elinde kalan kuvvetleri kasabanın kuzeybatısında topladıktan sonra sabah 04:30'da bir roket yaylım ateşinin perdesi altında çıkış hareketine başladı. Kolordu, 30 Aralık'ta, akına başlarken geride bırakmış olduğu hizmet birlikleri bölgesine ulaştı ve savunma pozisyonuna geçti.
Stavka Cephe Komutanlığı'na, General Badanov kuvvetlerine destek olunması emrini verdi. Özellikle Stalin Badanov kuvvetlerinin kurtarılmasına büyük önem vermiştir. General Vatutin'in 28 Aralık'ta, cephenin genel durumuna ilişkin raporuna, "İlk göreviniz Badanov'u içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak… Tatsinskaya'yı boşaltmasına izin vermeniz…" şeklinde yanıt vermişti. Daha sonra General Vatutin'e "... Neye mal olursa olsun onu kurtarınız" emrini vermiştir. Ağır çatışmalar sonunda 25. Tank Kolordusu'nun sağlam olarak 25 tankı kalmıştır. 1. Mekanize Muhafız Kolordusu da ağır kayıplara uğradı. Piyadeyle takviye edilmelerine karşın Tatsinskaya'da kuşatmayı yarmayı başaramadılar. Bunun üzerine General Badanov, kuşatmayı yarıp çıkmak için izin istedi ve 28 Aralık'ta izin verildi. Silahların ve malzemenin büyük bir bölümü ve çok sayıda asker kaybedilmesine karşın Mihver kuvvetlere verilmek istenen zarar verilmişti. Bu akınlar sonucunda Stalingrad'da kuşatılan birliklerle temas sağlama girişimi sona erdirildi. Ayrıca Luftwaffe açısından son derece değerli birçok uçak imha edildi ve uçak ve yer personelinden çoğu öldürüldü. 24. Tank Kolordusu, 84 tank, 106 top imha edildiğini, 12 bin Mihver askerinin öldürüldüğünü, 5 bin kadar tutsak alındığını iddia etmiştir.
Devamı
Kolordu, çok sayıda tank kaybetmiş olmasına karşın yürüttüğü operasyon bazı açılardan son derece başarılı bir operasyon olmuştur. General Badanov'un operasyon bölgesi, ikmal merkezinden 240 km. mesafedeydi. Bu durumda ele geçek ikmal malzemesine güvenmek zorundaydı. Piyadenin yeterince nakil aracının olmaması zırhlı birliklerin gerisinde kalmasına yol açmıştır. Böyle olunca Alman birlikleri seferi kuvvetlerin geri bağlantısını kesebildiler. Sonuçta harekâtın, bölgedeki Alman kuvvetlerinin önemli bir bölümünü imha etme şeklindeki operatif planı başarılı olamadı.
Bununla birlikte savaşta ilk kez Kızıl Ordu güçlü çevik kuvvetlerini Mihver kuvvetlerin geri hatlarına derinliğine sürdü ve Alman Komutanlığı'nı operatif planlarını terk etmek zorunda bıraktı. Kızıl Ordu'nun daha önceki baskınları zayıf süvari bilikleri ya da partizanların desteğinde hava indirme birlikleriyle yapılmıştı ve bu denli ağır hasar vermek olanağı bulunamamıştı.
Stavka bu baskından önemli deneyimler edindi. Harekâtın sonuçları Stavka'yı, düşman hatlarının gerisinde, derinliğine operasyonlar yürütecek kapasitede bağımsız tank teşkilleri şeklinde yeni tank orduları oluşturmaya hız vermek yönünde teşvik etmiştir. Büyük çapta silah ve asker kaybı, düşman hatları gerisinde böylesi derinlikteki operasyonların, beklenmedik riskler taşıdının anlaşılmasını da sağlamıştır.
Stavka, 24. Tank Kolordusu'nun parlak başarısını kısa sürede takdir etti. General Vasili Mihayloviç Badanov, operasyonlarda üstün bir sevk ve idare sergileyen üst rütbeli komutanlara verilmek üzere yeni ihdas edilen Suvorov Nişanı'nı ilk alan komutan oldu. Badanov, kısa süre sonra Komutanlığı'na atandı ve 1943 Temmuz'unda Kutuzov Harekâtı'nı yönetti. Badanov, 1944 yılından itibaren korgeneralliğe terfi ettirildi ve Kızıl Ordu Zırhlı Okulu Komutanlığı'nı üstlendi.
Baskın sırasında 24. Tank Kolordusu, "Muhafız" unvanıyla onurlandırılarak 2. Muhafız Tank Kolordusu olarak yeniden adlandırıldı. Ayrıca başarısının onuruna "Tatsisnkaya" ön adını aldı. Kolordu, daha sonra Prohorovka Muharebesi'nde ve savaşın devamındaki birçok operasyonda önemli bir rol üstlendi. Yüzbaşı Neçaev, Kolordu'nun son tanklarına komuta etmekteki başarısından dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırıldı.
Kaynakça
- ^ Christopher Bellamy, The Evolution of Modern Land Warfare Sh: 164
- ^ a b David M. Glant, From The Don To The Dnepr Sh: 65-66
- ^ a b c d David M. Glant, From The Don To The Dnepr Sh: 68
- ^ a b David M. Glantz, From The Don To The Dnepr Sh: 68-71
- ^ David M. Glant, From The Don To The Dnepr Sh: 69
- ^ Harrison E. Salisbury, Kitle Savaşının Üstadı Mareşal Jukov" Sh: 272
- ^ Harrison E. Salisbury, Kitle Savaşının Üstadı Mareşal Jukov" Sh: 273
Kitap önizleme
- David M. Glant, From The Don To The Dnepr 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Christopher Bellamy, The Evolution of Modern Land Warfare 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tatsinskaya Taarruzu bir Sovyet tank kolordusunun Stalingrad da kusatilan Mihver kuvvetlerin havadan ikmali icin Luftwaffe tarafindan kullanilan Tatsinskaya Havaalani nin ele gecirilmesi operasyonudur Havaalani Stalingrad daki Pitomnik Havaalani na sefer yapan iki havaalanindan biridir Harekat General komutasindaki tarafindan 1942 yili Aralik ayi sonlarinda Kucuk Saturn Harekati nin son asamasi olarak gerceklestirilmistir Sovyet kuvvetleri taarruz ettikleri Tatsinskaya havaalanini ele gecirerek 300 den fazla ucagi yerde imha ettiler Agir tank kayiplarina karsin General Badanov un basarisi parlak bir stratejik zafer olmustur Tatsinskaya TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiKucuk Saturn Harekati sirasinda Sovyet ilerleyisi Tarih16 28 Aralik 1942Bolge SSCBSonucSovyet stratejik zaferiTaraflar Sovyetler Birligi AlmanyaKomutanlar ve liderlerHermann BalckHarekat oncesiStavka 19 Kasim 1942 tarihinde baslattigi Uranus Harekati yla Alman 6 Ordusu nu Stalingrad da kusatmisti Kusatilan bu birlikler hava koprusuyle ikmal edilmeye baslanmisti Aralik ayi ortalarinda kusatma altindaki birlikleri kurtarma operasyonu olan Kis Firtinasi Harekati Stalingrad a 48 km yaklasmayi basarmisti Bu gelisme uzerine Stavka esasen Kafkasya daki Mihver kuvvetlerinin geri baglantisini kesmek icin planlanan Saturn Harekati ni iptal etmek zorunda kaldi cunku bu harekatta kullanilmasi planlanan 2 Muhafiz Ordu Stalingrad a yonelen taarruzu durdurmakta kullanilmak zorunda kalinmisti Saturn Harekati icin ayrilmis diger birliklerin de bu kez Kis Firtinasi Harekati nin geri baglantisini kesmek icin kullanilmasina karar verildi ve yeni plana Kucuk Saturn Harekati kapali adi verildi Bu beklenmedik Sovyet taarruzunun yarattigi tehlike Alman komutanliginin Stalingrad daki 6 Ordu ya ulasma umutlarini tumuyle sondurdu Bati yonunde gelisen Kizil Ordu baskisi yuzunden cark edilip bu tehdit onlenmeye calisildi Bu kararla Stalingrad uzerindeki Sovyet kusatmasinin kirilarak 6 Ordu nun kurtarilmasi plani da terk edilmis oldu 16 Aralik ta baslatilan Kucuk Saturn Harekati nin operatif hedefleri Tatsinskaya ve Morozovsk tu Her iki yerlesim de Stalingrad a kadar uzanan ana demiryolu hatti uzerindedir Tatsinkaya ayrica Stalingrad in hava yoluyla ikmalinde kullanilan bir hava ussudur MuharebeSovyet planlamasi 24 Tank Kolordusu General Nikolay Vatutin komutasindaki Sovyet ne bagli General komutasindaki ya baglidir Kolordu doktrini cizgisinde ordunun vurucu gucu olarak teskil edilmisti Bu nedenle savunmada bir gedik acilana kadar muharebeye surulmemisti Bir kez savunma yarildiginda basariyi genisletmek icin bu gedikten ileri surulecekti Harekat tarihinde 24 Tank Kolordusu 4 Muhafiz Tank Tugayi Albay G Kolipov 54 Tank Tugayi Albay V Polyakov 130 Tank Tugayi Albay S Nesterov 24 Motorize Piyade Tugayi Albay V Savcenko ile kolordu bagli birliklerinden olusmaktadir taarruzu 16 Aralik 1942 sabahi baslatilmisdi General Lelyusanko Mihver savunmasinda piyade teskilleriyle gedik acmayi hizlandirmak icin elindeki diger iki tank kolordusunu 17 ve 25 taarruzun ilk asamasinda muharebeye surmustur 24 Tank Kolordusu 17 Aralik ta saat 11 30 da harekata gecmek icin emir aldi Bu siralarda 17 ve 25 Tank Kolordulari zaten operatif derinlige ve Italyan 8 Ordusu ile Hollidt Mufrezesi nin kusatilmasi manevrasi asamasina ulasmislardi Daha sonra 25 Tank Kolordusu Tatsinskaya nin dogusuna Morozovskaya yonunde derinligine bir akin baslatti Bu iki derinligine akinin amaci Stalingrad da kusatilan Alman 6 Ordusu nu kurtarmaya yonelik Alman Kis Firtinasi Harekati kuvvetlerini tecrit etmekti General Badanov un 24 Tank Kolordusu 4 Muhafiz Tank Tugayi 54 Tank Tugayi 130 Tank Tugayi ve 24 Mekanize Piyade Tugayi ndan olusmaktadir Baskin General Badanov un uc tank tugayi 23 Aralik aksami saat 22 00 itibariyla Alman 306 Piyade Tumeni ni atarak Skosirskaya yi ele gecirmisti Alman birlikleri Morozovsk a cekildiler Bu saatte Kolordu nun 24 Motorize Piyade Tugayi daha geride bulunmaktaydi Badanov dorduncu tugayini beklemek yerine gece boyu Tatsinskaya yonunde ilerlemeyi tercih etti Baskin esas olarak Stalingrad a kurulan Luftwaffe hava koprusunun onemli bir kismi icin kullanilmakta olan Tatsinskaya havaalanini hedef almistir 24 Aralik sabahi saat 07 00 de uc tank tugayi Tatsisnkaya nin hemen kuzeyinde taarruzu icin mevzi almisti Alman garnizonu hazirlikli degildi topcu bataryalari dahi bostu Badanov un tank tugaylari bir roket yaylim atesi ardindan kasabaya taarruza gectiler Kasabanin guneyindeki havaalani 54 Tank Tugayi tarafindan ele gecirildi Bu arada 130 Tank Tugayi kasaba icinden gecerek havaalanina dogudan taarruz etmistir 4 Tank Tugayi ise Tatsinskaya nin kuzeybatisindaki Talovskii koyune taarruz etti Baskin sirasinda yasananlar olayin icinde bulunan bir Kizil Ordu subayi tarafindan su sekilde anlatilmistir Tank gruplarimiz surpriz bir baskinla Tatsinskaya askeri havalanina girdi Dusman hatlarina ilk girmeyi yapan Yuzbasi Necaev in taburu oldu Tankarimiz ve dusman topcusu arasinda cetin bir catisma basladi Almanlar Rus tanklarina el bombalariyla saldirdilar ve birkac tanki havaya ucurmayi basardilar Ancak tank murettebati Nazi savunmasini kirdi Ileri karakollarin imhasi ardindan Rus askerleri hayatlarini kurtarmak icin umutsuzca ucaklarina kosan Alman pilotlara ates acti 24 Tank Kolordusu havaalaninda 72 i olmak uzere 300 den fazla ucagin Luftwaffe nakliye kapasitesinin yuzde onu imha ettiklerini iddia etmistir 24 25 Aralik gunlerinde cok sayida ucak bazilari vagon ustunde olmak uzere imha edildi Havaalani savunmasi kisa surede alt edildi Alman kayiplarinin agir olmasina karsin 100 den fazla nakliye ucagi havalanmayi basarmistir Imha edilen ucaklarin hemen hemen tumu tanklar tarafindan vurulmustur Havaalanina demiryoluyla getirilmis bir kisim ucak halen vagon uzerindeyken imha edilmistir Ancak havaalani ele gecirilir gecirilmez 24 Tank Kolordusu kendini Alman hatlarinin derinliginde tecrit edilmis durumda buldu Alman tepkisi Havaalaninda ve kasabada halen catismalar surerken 24 Mekanize piyade Tugayi nin gerisinden ilerleyen bir Alman yuruyus kolu Skosirskaya dan Tatsinskaya ya gelen yolu kesti General Badanov 76 mm lik bir bataryaya ates acma emri verirken bir tank tugayina da bu kesime taarruz emri verdi Her ne kadar bu kesimdeki Alman kuvveti geri cekildiyse de Kolordu nun geri baglantisinin kesildigi acikca ortadaydi Alman Don Ordular Grubu Komutanligi 23 Aralik ta 48 Panzer Kolordusu nun Morozovsk a 11 Panzer Tumeni ni hemen sonra da 6 Panzer Tumeni ni Tatsinskaya ya hareket ettirdi 11 Panzer Tumeni nin ileri unsurlari 24 Aralik ta Tatsinskaya nin kuzeyine ulasti 26 Aralik ta 11 ve 6 Panzer Tumenlerinin buyuk kismi da bolgeye gelmisti Boylece General Badanov kuvvetlerinin geri cekilme hatti butun butun kapatilmis oldu Tatsinskaya Alman garnizonu birlikleri hizmet ve ikmal unsurlari da Skosirskaya da mevzi aldilar 11 Panzer Tumeni ne bagli iki alay Tatsinskaya nin dogu ve kuzeydogu yaklasimlarini orttu General Badanov un 130 Tank Tugayi kasabanin kuzeydogusundaki Dyakonov da savunma durumu almisti 24 Motorize Tugay in artcilari 26 Aralik ta kusatmayi yararak Kolordu nun buyuk kismiyla birlesmeyi basarmistir Don Ordular Grubu Komutani Maresal von Manstein 48 Panzer Kolordusu na 6 Panzer Tumeni ve 11 Panzer Tumeni tarafindan acilan gedik boyunca taarruz etmeleri emrini verdi Ayni gun iki panzer tumeni 24 Tank Kolordusu ile arasindaki temasi butun butun kesmislerdir Bir karma muharebe grubu 24 Tank Kolordusu na ulasabilecek Kizil Ordu birliklerinin kuzey yonundeki yaklasim hatlarini kesti Ayrica 306 Piyade Tumeni nden bir piyade alayi ve uc zirhli tren de muharebeye suruldu Bu birlikler 24 Tank Kolordusu nu imha etmek icin taarruzlarina basladilar Sovyet birlikleri 24 28 Aralik ta Alman yoklama taarruzlarini onlediler Ancak bu arada akaryakit ve muhimmat giderek azalmakta ve tank gucu 58 tanka dusmustur Elinde 39 T 34 ve 19 T 20 mevcuttur Bu tanklar da yakit yetersizliginden hareketsiz durumdadir General Badanov tank ve top unsurlarinin cevresinde tum birlikleirni toplayip savunmayi pekistirdi ve disaridan gelecek destegi beklemeye basladi 26 Aralik ta Sovyet 24 Mekanize Tugayi alti arac ve bes tankiyla Tatsinskaya daki Alman savunmasini yardi Daha sonra kasabadaki savunma pekistirildi ve bu yonden artik takviye gelemeyecegi ortaya cikti 24 Motorize Piyade Tugayi kasabanin kuzeydogusundaki Dyakonov da savunmaya gecti Bu yerlesimde General Badanov un 130 Tank Tugayi bulunmaktadir Bu arada Sovyet kuvvetleri havaalanindaki ucak akaryakit ve yag depolarini kontrol altina aldilar Ote yandan bazi ikmal malzemesi parasutle getirilmektedir Alman taarruzlari 27 Aralik ta Dyakonov u ve havaalanini ele gecirerek General Badanov kuvvetleri cevresindeki cemberi daralttilar Sovyet kuvvetleri kasabaya cekilmislerdir General Badanov kuvvetlerinin durumundan endiselenen Stavka General Vatutin e bu kuvvetlere yardim edilmesi yonunde bir emir vermistir Bunun uzerine General Vatutin 25 Tank Kolordusu ve 1 Muhafiz Mekanize Kolordusu na bu yonde emir verdi Fakat 25 Tank Kolordusu Uryupin ve Morozovsk taki siddetli catismalarda buyuk olcude tank zayiati verdi tank mevcudu 25 e dustu 1 Muhafiz Mekanize Kolordusu da Alman savunmasi onunde ciddi bicimde kuvvet kaybetti Her iki kolordunun bati yonundeki hareketi piyade unsurlarinca da destekleniyor olmasina karsin General Badanov kuvvetlerine ulasma olanaklari kalmadi Bu gelismeler uzerine General Vatutin 28 Aralik ta birliklerin bir yarma hareketiyle Tatsinskaya yi tahliye etmelerine onay vermistir General Badanov elinde kalan kuvvetleri kasabanin kuzeybatisinda topladiktan sonra sabah 04 30 da bir roket yaylim atesinin perdesi altinda cikis hareketine basladi Kolordu 30 Aralik ta akina baslarken geride birakmis oldugu hizmet birlikleri bolgesine ulasti ve savunma pozisyonuna gecti Stavka Cephe Komutanligi na General Badanov kuvvetlerine destek olunmasi emrini verdi Ozellikle Stalin Badanov kuvvetlerinin kurtarilmasina buyuk onem vermistir General Vatutin in 28 Aralik ta cephenin genel durumuna iliskin raporuna Ilk goreviniz Badanov u icinde bulundugu zor durumdan kurtarmak Tatsinskaya yi bosaltmasina izin vermeniz seklinde yanit vermisti Daha sonra General Vatutin e Neye mal olursa olsun onu kurtariniz emrini vermistir Agir catismalar sonunda 25 Tank Kolordusu nun saglam olarak 25 tanki kalmistir 1 Mekanize Muhafiz Kolordusu da agir kayiplara ugradi Piyadeyle takviye edilmelerine karsin Tatsinskaya da kusatmayi yarmayi basaramadilar Bunun uzerine General Badanov kusatmayi yarip cikmak icin izin istedi ve 28 Aralik ta izin verildi Silahlarin ve malzemenin buyuk bir bolumu ve cok sayida asker kaybedilmesine karsin Mihver kuvvetlere verilmek istenen zarar verilmisti Bu akinlar sonucunda Stalingrad da kusatilan birliklerle temas saglama girisimi sona erdirildi Ayrica Luftwaffe acisindan son derece degerli bircok ucak imha edildi ve ucak ve yer personelinden cogu olduruldu 24 Tank Kolordusu 84 tank 106 top imha edildigini 12 bin Mihver askerinin olduruldugunu 5 bin kadar tutsak alindigini iddia etmistir DevamiKolordu cok sayida tank kaybetmis olmasina karsin yuruttugu operasyon bazi acilardan son derece basarili bir operasyon olmustur General Badanov un operasyon bolgesi ikmal merkezinden 240 km mesafedeydi Bu durumda ele gecek ikmal malzemesine guvenmek zorundaydi Piyadenin yeterince nakil aracinin olmamasi zirhli birliklerin gerisinde kalmasina yol acmistir Boyle olunca Alman birlikleri seferi kuvvetlerin geri baglantisini kesebildiler Sonucta harekatin bolgedeki Alman kuvvetlerinin onemli bir bolumunu imha etme seklindeki operatif plani basarili olamadi Bununla birlikte savasta ilk kez Kizil Ordu guclu cevik kuvvetlerini Mihver kuvvetlerin geri hatlarina derinligine surdu ve Alman Komutanligi ni operatif planlarini terk etmek zorunda birakti Kizil Ordu nun daha onceki baskinlari zayif suvari bilikleri ya da partizanlarin desteginde hava indirme birlikleriyle yapilmisti ve bu denli agir hasar vermek olanagi bulunamamisti Stavka bu baskindan onemli deneyimler edindi Harekatin sonuclari Stavka yi dusman hatlarinin gerisinde derinligine operasyonlar yurutecek kapasitede bagimsiz tank teskilleri seklinde yeni tank ordulari olusturmaya hiz vermek yonunde tesvik etmistir Buyuk capta silah ve asker kaybi dusman hatlari gerisinde boylesi derinlikteki operasyonlarin beklenmedik riskler tasidinin anlasilmasini da saglamistir Stavka 24 Tank Kolordusu nun parlak basarisini kisa surede takdir etti General Vasili Mihaylovic Badanov operasyonlarda ustun bir sevk ve idare sergileyen ust rutbeli komutanlara verilmek uzere yeni ihdas edilen Suvorov Nisani ni ilk alan komutan oldu Badanov kisa sure sonra Komutanligi na atandi ve 1943 Temmuz unda Kutuzov Harekati ni yonetti Badanov 1944 yilindan itibaren korgenerallige terfi ettirildi ve Kizil Ordu Zirhli Okulu Komutanligi ni ustlendi Baskin sirasinda 24 Tank Kolordusu Muhafiz unvaniyla onurlandirilarak 2 Muhafiz Tank Kolordusu olarak yeniden adlandirildi Ayrica basarisinin onuruna Tatsisnkaya on adini aldi Kolordu daha sonra Prohorovka Muharebesi nde ve savasin devamindaki bircok operasyonda onemli bir rol ustlendi Yuzbasi Necaev Kolordu nun son tanklarina komuta etmekteki basarisindan dolayi Sovyetler Birligi Kahramani madalyasiyla onurlandirildi Kaynakca Christopher Bellamy The Evolution of Modern Land Warfare Sh 164 a b David M Glant From The Don To The Dnepr Sh 65 66 a b c d David M Glant From The Don To The Dnepr Sh 68 a b David M Glantz From The Don To The Dnepr Sh 68 71 David M Glant From The Don To The Dnepr Sh 69 Harrison E Salisbury Kitle Savasinin Ustadi Maresal Jukov Sh 272 Harrison E Salisbury Kitle Savasinin Ustadi Maresal Jukov Sh 273Kitap onizlemeDavid M Glant From The Don To The Dnepr 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Christopher Bellamy The Evolution of Modern Land Warfare 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde