Tayyar Mehmed Paşa (d.? Ladik - ö. 24 Aralık 1638, Bağdad), IV. Murad saltanatında 26 Ağustos 1638 - 24 Aralık 1638 tarihleri arasında 3 ay 28 gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Tayyar Mehmed Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 26 Ağustos 1638 - 24 Aralık 1638 | |
Hükümdar | IV. Murad |
Yerine geldiği | Bayram Paşa |
Yerine gelen | Kemankeş Kara Mustafa Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 24 Aralık 1638 Bağdad |
Hayatı
Tayyar Mehmed Paşa, Osmanlı İmparatorluğu Sivas Eyaleti Amasya sancağına bağlı Ladik kasabasındandı. Babası Nasuh Paşa'nın kethüdası ve sonra Bağdad valisi olan ve bu görevde iken 1625'te öldürülen Vezir Mustafa Paşa'dır. Tayyar lakabını olasılıkla süratli askerî harekâtlarından almıştır. Bu lakabın babasından gelmiş olduğu da bildirilmektedir.
Tayyar Mehmet Paşa iyi bir eğitimle yetiştikten sonra çeşitli sancakbeyliklerinde bulundu. 1620 Lehistan Seferi'nde yararlıklar gösterdi. 1621'de vezirlik rütbesi verildi ve Halep valisi oldu ve ardından sıra ile Sivas valisi, 1630'da 1. kez Diyarbakır valisi, 1631'de Anadolu beylerbeyi; 1632'de 2. kez Diyarbakır valisi görevlerine getirildi. İkinci kez Diyarbakır valiliği ile birlikte Musul mühafızlığı görevi de verilmişti.
IV. Murat'ın Bağdat Seferi sırasında sadrazam Bayram Paşa yolda vefat edince ruznameci İbrahim Efendi'nin tavsiyesi üzerine sultan tarafından orduya çağrıldı ve kendisine 27 Ağustos 1638 tarihinde sadrazamlık görevi verildi. Bağdad kuşatması 15-16 Kasım'da başladı ama Aralık sonlarına kadar şehrin düşmesi gecikti. Bundan sinirlenen IV. Murad sadrazama şiddetli bir emir göndererek surlara yapılacak şiddetli genel hücumla kalenin biran evvel ele geçirilmesini istedi. 24 Aralıkta surlara bir genel hücum başlatıldı ve Sadrazam Tayyar Mehmed Paşa şahsen serdengeçtilerin başına geçerek kalenin en önemli birkaç burcunu bu birlikle eline geçirdi. Ancak bu arada elinde kılıcı ile öldürüldü. Kuşatmanın 40. gününde ağır kayıplara uğramış bulunan Safevî kale komutanı Bektaşhan, vire ile teslim oldu.
Tayyar Mehmed Paşa'nın mezarı, aynı şehirde savaşta ölen babası Mustafa Paşa'nın mezarı yanında, İmam-ı Azam Türbesi Mezarlığı'ndadır.
Sultan IV. Murad'ın onun savaşta ölmesine çok üzülmüş olduğunu gizleyememiş ve
Ah Tayyar, Bağdad kalesi gibi yüz kaleye değerdin..
diye hayıflandığı bildirilmiştir.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilmektedir:
Akıllı, olgun ve cesurdu.
Kaynakça
- ^ Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.386-387
- ^ a b c Özgören, Reşat, "Mehmed Paşa (Tayyar)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, c.2 c.171, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.III s.258 [1]
Konuyla ilgili yayınlar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.386-387
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, say.109.
- Danışmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi,
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.III s.258 [2]
- Özgören, Reşat, "Mehmed Paşa (Tayyar)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.171, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Bayram Paşa | Osmanlı Sadrazamı 26 Ağustos 1638 - 24 Aralık 1638 | Sonra gelen: Kemankeş Kara Mustafa Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tayyar Mehmed Pasa d Ladik o 24 Aralik 1638 Bagdad IV Murad saltanatinda 26 Agustos 1638 24 Aralik 1638 tarihleri arasinda 3 ay 28 gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Tayyar Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 26 Agustos 1638 24 Aralik 1638Hukumdar IV MuradYerine geldigi Bayram PasaYerine gelen Kemankes Kara Mustafa PasaKisisel bilgilerOlum 24 Aralik 1638 BagdadHayatiTayyar Mehmed Pasa Osmanli Imparatorlugu Sivas Eyaleti Amasya sancagina bagli Ladik kasabasindandi Babasi Nasuh Pasa nin kethudasi ve sonra Bagdad valisi olan ve bu gorevde iken 1625 te oldurulen Vezir Mustafa Pasa dir Tayyar lakabini olasilikla suratli askeri harekatlarindan almistir Bu lakabin babasindan gelmis oldugu da bildirilmektedir Tayyar Mehmet Pasa iyi bir egitimle yetistikten sonra cesitli sancakbeyliklerinde bulundu 1620 Lehistan Seferi nde yararliklar gosterdi 1621 de vezirlik rutbesi verildi ve Halep valisi oldu ve ardindan sira ile Sivas valisi 1630 da 1 kez Diyarbakir valisi 1631 de Anadolu beylerbeyi 1632 de 2 kez Diyarbakir valisi gorevlerine getirildi Ikinci kez Diyarbakir valiligi ile birlikte Musul muhafizligi gorevi de verilmisti IV Murat in Bagdat Seferi sirasinda sadrazam Bayram Pasa yolda vefat edince ruznameci Ibrahim Efendi nin tavsiyesi uzerine sultan tarafindan orduya cagrildi ve kendisine 27 Agustos 1638 tarihinde sadrazamlik gorevi verildi Bagdad kusatmasi 15 16 Kasim da basladi ama Aralik sonlarina kadar sehrin dusmesi gecikti Bundan sinirlenen IV Murad sadrazama siddetli bir emir gondererek surlara yapilacak siddetli genel hucumla kalenin biran evvel ele gecirilmesini istedi 24 Aralikta surlara bir genel hucum baslatildi ve Sadrazam Tayyar Mehmed Pasa sahsen serdengectilerin basina gecerek kalenin en onemli birkac burcunu bu birlikle eline gecirdi Ancak bu arada elinde kilici ile olduruldu Kusatmanin 40 gununde agir kayiplara ugramis bulunan Safevi kale komutani Bektashan vire ile teslim oldu Tayyar Mehmed Pasa nin mezari ayni sehirde savasta olen babasi Mustafa Pasa nin mezari yaninda Imam i Azam Turbesi Mezarligi ndadir Sultan IV Murad in onun savasta olmesine cok uzulmus oldugunu gizleyememis ve Ah Tayyar Bagdad kalesi gibi yuz kaleye degerdin diye hayiflandigi bildirilmistir DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirilmektedir Akilli olgun ve cesurdu Kaynakca Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 386 387 a b c Ozgoren Resat Mehmed Pasa Tayyar 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi c 2 c 171 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 0071 01 a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III s 258 1 Konuyla ilgili yayinlarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 386 387 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 say 109 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi 6 Cilt Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III s 258 2 Ozgoren Resat Mehmed Pasa Tayyar 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 2 s 171 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 0071 01 Siyasi goreviOnce gelen Bayram Pasa Osmanli Sadrazami 26 Agustos 1638 24 Aralik 1638 Sonra gelen Kemankes Kara Mustafa Pasa