Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tayyarzâde Ahmed Atâ (d. 1801 - ö. 1882), Osmanlı tarihçisi ve mülki memuru.
Enderûn'da memur olarak görev yapan Tayyar Efendi’nin oğlu olarak 1801 yılında İstanbul'da doğdu, Atâullah Ahmed adıyla da tanınmakta idi. İlk eğitimini Enderûn'da aldı ve sonrasında burada hoca tayin edildi. Dâr-ı Şûrâ kâtipliği ve Giritli Mustafa Nâilî Paşa’nın özel kâtipliği dışında serasker mektupçuluğu, İstanbul muhasebeciliği (1850), Karahisar ve Karasi mutasarrıflığı ve muhtelif müsteşarlık görevlerinde yer aldı. 1876'da Bâlâ rütbesine yükseldi ve Harem-i şerif müdürü tayin edildi (1876). Bazı Akdeniz illerinde mülki görevler de aldı ve Medine'de öldü. Mehmed Süreyya'nın Sicill-i Osmanî'sinde ölüm tarihi olarak 1877 yılı verilmekteyken bazı kaynaklara göre 1880 sonrasında öldüğü düşünülmektedir. Mehmet Arslan ise ölüm tarihi olarak 1882 tarihini zikretmektedir.
Devlet kademelerinde aldığı görevlerin aksine beş ciltten oluşan Tarih-i Atâ ile tanındı. Eserinde I. Süleyman'a kadar olan süreçte Osmanlı devlet ve Saray teşkilatına dair müstesna bilgiler muhteva etti, Enderun'da yetişmiş çok sayıda padişah ile şehzade ile üst düzey bürokrat ve şair biyografilerini yazdı. Son cildinde kronolojik bir Osmanlı tarihi izlencesi sundu. II. Mahmud ve Abdülmecid devirlerine ilişkin birincil kaynak değerinde bilgiler verdi. Eserinin son iki cildi Türk edebiyat tarihi için de önemli bir kaynak olarak görüldü.
Atâ Bey’in kendi hattı ile neşrettiği bir Divan' bulunmaktadır ve bu eser günümüzde Millet Yazma Eser Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir. Arapçadan tercüme ettiği Tuḥfetü’l-fârisîn fî aḥvâli ḫuyûli’l-mücâhidîn ise at ve atçılık üzerine bir eser olup Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesinde bulunmaktadır. Vuku bulan muhtelif önemli olaylar ile kısa biyografileri içeren manzum parçalar da verdi.
Kaynakça
- ^ a b c . "ATÂ BEY, Tayyarzâde". İstanbul: TDVİA. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- ^ Arslan, Mehmet. . TEİS. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- ^ Eliaçık, Muhittin (2005). "Edebiyat Tarihimize Işık Tutan Bir Eser: Ata Tarihinin 4-5. Ciltleri". İlmî Araştırmalar : Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri, 20. s. 67-87.
Konuyla ilgili yayınlar
- Mehmet Arslan (haz.), Tayyârzâde Atâ, Osmanlı Saray Tarihi - Târîh-i Enderun. C. 5. İstanbul. Kitabevi Yayınları, 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tayyarzade Ahmed Ata d 1801 o 1882 Osmanli tarihcisi ve mulki memuru Enderun da memur olarak gorev yapan Tayyar Efendi nin oglu olarak 1801 yilinda Istanbul da dogdu Ataullah Ahmed adiyla da taninmakta idi Ilk egitimini Enderun da aldi ve sonrasinda burada hoca tayin edildi Dar i Sura katipligi ve Giritli Mustafa Naili Pasa nin ozel katipligi disinda serasker mektupculugu Istanbul muhasebeciligi 1850 Karahisar ve Karasi mutasarrifligi ve muhtelif mustesarlik gorevlerinde yer aldi 1876 da Bala rutbesine yukseldi ve Harem i serif muduru tayin edildi 1876 Bazi Akdeniz illerinde mulki gorevler de aldi ve Medine de oldu Mehmed Sureyya nin Sicill i Osmani sinde olum tarihi olarak 1877 yili verilmekteyken bazi kaynaklara gore 1880 sonrasinda oldugu dusunulmektedir Mehmet Arslan ise olum tarihi olarak 1882 tarihini zikretmektedir Devlet kademelerinde aldigi gorevlerin aksine bes ciltten olusan Tarih i Ata ile tanindi Eserinde I Suleyman a kadar olan surecte Osmanli devlet ve Saray teskilatina dair mustesna bilgiler muhteva etti Enderun da yetismis cok sayida padisah ile sehzade ile ust duzey burokrat ve sair biyografilerini yazdi Son cildinde kronolojik bir Osmanli tarihi izlencesi sundu II Mahmud ve Abdulmecid devirlerine iliskin birincil kaynak degerinde bilgiler verdi Eserinin son iki cildi Turk edebiyat tarihi icin de onemli bir kaynak olarak goruldu Ata Bey in kendi hatti ile nesrettigi bir Divan bulunmaktadir ve bu eser gunumuzde Millet Yazma Eser Kutuphanesi nde muhafaza edilmektedir Arapcadan tercume ettigi Tuḥfetu l farisin fi aḥvali ḫuyuli l mucahidin ise at ve atcilik uzerine bir eser olup Suleymaniye Yazma Eser Kutuphanesinde bulunmaktadir Vuku bulan muhtelif onemli olaylar ile kisa biyografileri iceren manzum parcalar da verdi Kaynakca a b c ATA BEY Tayyarzade Istanbul TDVIA 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2021 Arslan Mehmet TEIS 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2021 Eliacik Muhittin 2005 Edebiyat Tarihimize Isik Tutan Bir Eser Ata Tarihinin 4 5 Ciltleri Ilmi Arastirmalar Dil Edebiyat Tarih Incelemeleri 20 s 67 87 Konuyla ilgili yayinlarMehmet Arslan haz Tayyarzade Ata Osmanli Saray Tarihi Tarih i Enderun C 5 Istanbul Kitabevi Yayinlari 2010